Nhà làm phim nào cũng có một câu chuyện độc đáo về lai lịch. Matt Reeves bao hàm các máy quay Super 8 và cá heo.
Một ngày, lúc Reeves chừng 8 tuổi, ông bà đưa cậu làm một chuyến đi đến
công viên giải trí hải dương ở Nam California có tên Marineland of the
Pacific.
Matt Reeves chỉ đạo diễn viên trong trang phục bắt chuyển động trên trường quay cho bộ phim Đại chiến hành tinh khỉ
|
“Có vài du khách đang quay phim cá heo bằng máy quay 8-milimét, và việc
đó như tình yêu sét đánh trúng tôi,” Reeves kể lại vào một buổi sáng
giữa tháng 6 tại văn phòng của anh ở trường quay 20th Century Fox. “Tôi
nghĩ, ‘Ái chà, họ sẽ có những con cá heo! Bất cứ lúc nào muốn, họ có thể
chiếu mấy con cá heo đó lên tường nhà họ!’ Tôi ấn tượng hết sức vì điều
đó. Ông bà cho tôi chiếc máy quay cơ 8-milimét, và thế là xong. Tôi
không bao giờ trả lại.”
Bốn mươi năm sau, Marineland đã đóng cửa
từ lâu nhưng niềm đam mê nắm bắt những câu chuyện lên phim của Reeves
chưa bao giờ phai nhạt. Cái khác duy nhất là công nghệ tiến bộ — và, ít
nhất là lúc này, Reeves quan tâm đến khỉ, không phải cá heo.
Tuần này, phim mới nhất của Reeves,
War for the Planet of the Apes (phát hành ở Việt Nam với tựa
Đại chiến hành tinh khỉ),
sẽ như khỉ đột lưng bạc cưỡi ngựa phi ra rạp, được tăng thanh thế bằng
kiểu bàn tán nhiệt tình mà bất kỳ đạo diễn một phim bom tấn hè nào cũng
chết thèm. Phần thứ ba trong chuỗi phim giả tưởng được khởi động lại gần
đây nhất này — và là phim thứ hai mà Reeves đạo diễn kiêm đồng biên
kịch, tiếp sau
Dawn of the Planet of the Apes thành công vang
dội năm 2014 — đưa cuộc chiến giữa loài người và loài khỉ có tình lên
đến đỉnh điểm phải giải quyết, khi thủ lĩnh khỉ Caesar (Andy Serkis)
chống lại gã đại tá nhẫn tâm (Woody Harrelson).
Có phần suy tư kiểu
Apocalypse Now về sự ngu xuẩn của cuộc chiến và có phần viễn tây kiểu Sergio Leone, cộng thêm một vài mảng miếng hoành tráng,
War for the Planet of the Apes
là một hỗn hợp bào chế dữ dội hơn, tham vọng hơn là một phim được kỳ
vọng thành bom tấn hè thời buổi này. Nhưng theo Reeves, tinh túy bí
quyết của chuỗi phim này là khả năng cất lẻn vào những câu chuyện có ý
nghĩa và những nhân vật giàu sắc thái bên dưới lớp vỏ bọc là những con
khỉ biết nói.
“Nếu chúng ta không có được những con khỉ tả thực
trong câu chuyện, chúng ta sẽ không thể nào làm được phim này,” Reeves
nói, cũng chính là thế mạnh mà vì đó Warner Bros. tiếp cận anh để mời
anh chỉ đạo một phim Batman lẻ. “Sẽ không là một phim kinh phí 190 triệu
đôla của Fox. Mà xem những con khỉ và cảm nhận tính nhân văn của chúng —
cũng đủ tạo ra cách biệt và cũng đủ hoành tráng mà khán giả thực sự
phấn khích muốn xem.”
Ngay từ khoảnh khắc bước vào cuộc, tiếp nối
Rise of the Planet of the Apes
thành công của Rupert Wyatt năm 2011, Reeves đã nhìn ra sự phong phú về
chủ đề, thậm chí phong cách Shakespear tiềm ẩn trong chuỗi phim.
Andy Serkis trong bộ đồ công nghệ bắt chuyển động trên trường quay để hóa thân khỉ Caesar trong phim War for the Planet of the Apes
|
“Với
Dawn, Matt chỉ phát triển bằng kịch tính, và từ bấy đến
nay đó là phương châm xuyên suốt của anh,” Serkis nói, màn hóa thân bằng
công nghệ bắt chuyển động của anh đã tạo nên một Caesar được khen ngợi
cùng khắp. “Khi xem xét khía cạnh nổi bật đó, tôi cảm thấy hết sức vinh
dự được là thành viên của một phim bom tấn có chất thông minh, để bạn có
thể kết nối với khán giả một cách chân thực và bản năng chứ không chỉ
thuần giải trí. Quả là một liều thuốc bổ và một lời cảnh tỉnh.”
Thực ra, trong một mùa hè chứng kiến những phim có thể trở thành bom tấn như
The Mummy và
King Arthur: Legend of the Sword vùi thây ở phòng vé, nhà sản xuất Dylan Clark tin tưởng công sức nâng tầm chuỗi phim
Apes của Reeves sẽ được tưởng thưởng, như với
Dawn, đã thu hoạch 710 triệu đôla toàn cầu.
“Khi
bạn làm phim bom tấn hoành tráng, rất dễ để cho kỹ xảo và sự ầm ĩ chiếm
lĩnh,” Clark nói. “Nhưng điều chúng ta đang thấy là khán giả muốn được
kết nối một cách cảm xúc. Nếu bạn có đạo diễn như Matt, với anh niềm cảm
thông là điều dẫn dắt anh vào câu chuyện, thì co cơ hội để cho khán giả
kết nối với nhân vật một cách cảm xúc.”
Matt Reeves đem đến cho War for the Planet of the Apes tầm vóc sử thi hoành tráng
|
Quá trình đi lên vị trí những nhà làm phim hàng đầu Hollywood của Reeves
không hề thẳng thớm. Mấy năm gần đây, các hãng phim ngày càng thường
xuyên xoay sang những đạo diễn trẻ chưa được thử thách để làm phim bom
tấn, ví dụ mới nhất là Jon Watts, nhảy từ phim kinh phí thấp
Cop Car sang
Spider-Man: Homecoming
đang ra rạp. Ở tuổi 51, Reeves đã kiên trì với điện ảnh và truyền hình
hơn 20 năm như anh nói “một hành trình loanh quanh, kỳ cục và dài đăng
đẳng.”
Hồi đầu sự nghiệp, được truyền cảm hứng từ điện ảnh thập
niên 70, Reeves hình dung mình làm những phim có khí chất riêng theo
phong cách Hal Ashby, nhà đạo diễn của những phim như
Harold and Maude,
Shampoo và
Being There. Nhưng khi tác phẩm đạo diễn đầu tay của anh, bộ phim lãng mạn hài
The Pallbearer
năm 1996 do David Schwimmer-Gwyneth Paltrow đóng chính, rớt bịch, những
hy vọng được khen ngợi là một tiếng nói mới gây náo động trong làng
điện ảnh của anh nhanh chóng tàn lụi.
“Bạn có hết mọi giấc mơ —
bạn sẽ đột phá và làm nên tuyên bố đình đám đầu tiên của mình — và tất
cả sụp đổ nhanh chóng,” anh nói. “Thật là một cú sốc. Tôi không biết làm
thế nào hồi phục — hay là có hồi phục được không nữa. Nhưng chuyện đó
đã dạy tôi kiên cường. Tạo ra nhu cầu cấp bách tìm đường đi tiếp.”
Niềm cảm thông là điều dẫn dắt Matt Reeves vào câu chuyện trận chiến cuối cùng cả về quân sự lẫn cảm xúc
|
Reeves xoay sang truyền hình, đồng sáng tạo loạt
Felicity với người bạn lâu năm J.J. Abrams, anh đánh bạn với J.J. ở tuổi 13 cùng chia sẻ việc làm những phim
Super 8.
Năm 2007, hơn một thập niên sau khi sự nghiệp làm phim của anh bùng nổ
trên bệ phóng đó, Reeves được Abrams hỏi có hứng thú đạo diễn một phim
quái vật anh ta đang làm có tựa là
Cloverfield không — một dự án có vẻ ngoái tầm kiểm soát của Reeves.
“Tôi
đáp, ‘Cậu nói gì vậy? Sao tôi lại đạo diễn phim này?’” Reeves nói.
“J.J. bảo, ‘Vì cậu sẽ cố gắng đặt nền tảng và làm cho phim hiện thực —
đó là việc cậu sẽ làm.’ ”
Chỉ tốn có 25 triệu đôla sản xuất, phim
thu được 170 triệu. Trước sự ngạc nhiên của anh, Reeves đột nhiên được
coi là một nhà làm phim thể loại, một tiếng tăm mà anh đã củng cố bằng
bộ phim ma cà rồng tuổi mới lớn
Let Me In được tiếp nhận nồng nhiệt năm 2010, làm lại từ phim
Let the Right One In của Thụy Điển.
Steve Zahn tham gia dàn diễn viên War for the Planet of the Apes trong vai khỉ xấu, một nhân vật mới trong chuỗi phim
|
Lớn lên với tình yêu dành cho những phim như
Star Wars và
Planet of the Apes,
Reeves trở lại từ đầu và giờ đây hoàn toàn đi theo thể loại giả tưởng,
kinh dị và kỳ ảo. “Lúc bắt đầu sự nghiệp, tôi không nghĩ mình hiểu được
thể loại cá tính là như thế nào,” nhà đạo diễn nói, anh đang giúp phát
triển một phim bộ truyền hình dựa theo tiểu thuyết ma cà rồng bán chạy
The Passage của Justin Cronin.
Hướng
đến phim Batman mới, Reeves ý thức rõ rằng đặt cược cho sự nghiệp của
anh vượt xa mọi điều anh từng tưởng tượng lúc nhỏ nhìn du khách quay
phim cá heo bằng máy quay Super 8 của họ. Ở Hollywood ngày nay, một phim
siêu anh hùng có tiềm năng hoặc đưa sự nghiệp của đạo diễn thăng hoa
hoặc làm cho sự nghiệp đó sụp đổ tan tành chỉ trong một tuần.
“Dứt
khoát có những người hâm mộ
Apes háo hức xem phim này, nhưng với ‘fan’
Marvel hay DC thì không có chuyện tương tự,” Reeves nói. “Có rất nhiều
áp lực. Mà không có cách nào đem lại cho tất cả mọi người những gì họ kỳ
vọng vì mọi người trông đợi những chuyện khác nhau. Điều duy nhất bạn
có thể làm là đào sâu hết mức có thể để giới thiệu một phiên bản cá nhân
về câu chuyện cộng hưởng với bạn. Ít nhất thì đó là phương pháp của
tôi.
Matt Reeves cùng dàn diễn viên tại buối chiếu ra mắt phim ở London
|
“Tôi chưa bao giờ nghĩ mình sẽ làm những phim loại này,” anh nói tiếp.
“Con đường sự nghiệp với tôi toàn những bất ngờ. Vậy nhưng thảy đều bắt
nguồn từ cùng một điều, đó là bằng trực giác cố gắng cảm nhận đường đi
đến những loại câu chuyện mà tôi có thể liên hệ.”
Anh nhún vai.
“Đó là một con đường thú vị nhưng tôi cho rằng đường đi luôn là thế,
đúng không?” anh nói. “Sự đời không bao giờ xảy ra đúng như bạn hình
dung.”
Dịch: © Hải Đăng @Quaivatdienanh.com
Nguồn: Los Angeles Times