Bạn tiếp nối một bộ phim đoạt giải Oscar bằng cách nào? Với Ryusuke Hamaguchi, đạo diễn của Drive My Car năm 2021, câu trả lời là: chút giúp đỡ từ một người bạn.
Trong lúc
Drive My Car lấy nhiều giải thưởng suốt mạch liên
hoan phim, đỉnh cao là giải Oscar năm 2022 cho phim truyện quốc tế hay
nhất, thì Hamaguchi đã cố gắng suy nghĩ ý tưởng cho dự án tiếp theo của
mình. Trong thời gian này, anh nhận được yêu cầu từ nhạc sĩ Eiko
Ishibashi, nhà soạn nhạc và người biểu diễn bản nhạc nổi tiếng cho
Drive My Car, tạo một bộ phim đồng hành cùng ban nhạc của Ishibashi trong các buổi biểu diễn trực tiếp.
Trong Evil Does Not Exist, Hitoshi Omika vào vai ông bố đơn
thân là thợ sửa chữa trong làng, được một công ty ở Tokyo cố gắng tuyển
dụng làm người trông coi một địa điểm cắm trại mới đang đe dọa đến môi
trường tự nhiên của khu vực
|
Hamaguchi, đạo diễn có các phim khác bao gồm
Wheel of Fortune and Fantasy và
Happy Hour,
cho biết dự án mà bộ đôi này hợp tác chặt chẽ phát triển trong hơn một
năm đã cho anh quyền tự do thực hiện “cách tiếp cận hoàn toàn khác”
trong việc làm phim.
Hamaguchi nói: “Tôi cảm thấy như mình được
đưa đến một nơi khác. Tôi nghĩ có nhiều thứ tôi sẽ không thể nghĩ ra nếu
không có lời đề nghị đó (của Ishibashi).”
Kế hoạch ban đầu là
tạo ra một đoạn phim câm có cốt truyện nhưng không có lời thoại vì phim
sẽ được sử dụng để hỗ trợ các buổi hòa nhạc trực tiếp. Kế hoạch đó đã
thành hiện thực và Ishibashi đang đi quảng bá khắp thế giới dự án thành
quả có tiêu đề
Gift. Nhưng Hamaguchi cũng quyết định mở rộng bộ phim thành phiên bản chiếu rạp có lời thoại. Kết quả,
Evil Does Not Exist,
được công chiếu lần đầu tại Liên hoan phim quốc tế Venice năm ngoái và
đã thắng Giải thưởng lớn của Ban giám khảo. Phim đã ra rạp ở Nhật Bản
ngày 26 tháng 4.
Evil Does Not Exist lấy bối cảnh một ngôi làng nhỏ vùng nông thôn Nhật Bản nơi người dân sống hòa hợp với thiên nhiên
|
Evil Does Not Exist diễn ra ở một ngôi làng nhỏ vùng nông thôn
Nhật Bản nơi người dân sống hòa hợp với thiên nhiên. Sự hài hòa đó bị đe
dọa khi một công ty giải trí có trụ sở ở Tokyo quyết định thành lập địa
điểm cắm trại sang chảnh trong khu vực mà không để tâm chút nào đến tác
động tai hại mà dự án sẽ gây ra đối với môi trường tự nhiên của khu
vực.
Hamaguchi cho biết bối cảnh và các nhân vật trong phim được
lấy cảm hứng trực tiếp từ sự hợp tác của anh với Ishibashi, người sống ở
một thị trấn nông thôn tỉnh Yamanashi.
“Ý tưởng là làm một bộ
phim phù hợp với âm nhạc của Ishibashi. Vì vậy, đến thăm nơi cô sống để
nghiên cứu về môi trường là hợp lý,” Hamaguchi nói. “Khi ở đó, tôi gặp
một người bạn của Ishibashi, cực kỳ am hiểu thiên nhiên và thực sự đã
dạy tôi rất nhiều điều. Người này đã đi cùng chúng tôi trong quá trình
tìm kiếm địa điểm và rà soát tất cả các câu thoại trong phim về thiên
nhiên để đảm bảo chính xác.”
Một công ty giải trí có trụ sở ở Tokyo quyết định thành lập địa điểm
cắm trại sang chảnh trong khu vực mà không để tâm chút nào đến tác động
tai hại mà dự án sẽ gây ra đối với môi trường tự nhiên của khu vực
|
Ở phần đầu phim, các chiến tuyến có vẻ rõ ràng: Đó là những người dân
làng sáng suốt, hài hòa và những nhà phát triển thành phố lớn ngu dốt,
tàn bạo. Nhưng càng tìm hiểu về cả hai nhóm, những ranh giới đó càng mờ
đi. Vùng xám này có thể là một phần lý do tại sao bộ phim có tên là Evil
Does Not Exist, và Hamaguchi không tán thành cũng không bác bỏ giả
thuyết này nhưng giải thích nguồn gốc của tựa phim.
“Cụm từ này
đến với tôi khi đang nghiên cứu cho bộ phim và dành thời gian hòa mình
vào thiên nhiên,” đạo diễn nói. “Khi bạn rời khỏi thành phố và vô số
xung đột của con người và dành thời gian cho thiên nhiên, bạn thực sự
cảm thấy như cái ác không tồn tại ở đó. Tất nhiên là có thiên tai nhưng
không có ác ý. Nhưng xét về những gì diễn ra trong phim, có sự căng
thẳng giữa tựa đề và nội dung, điều mà tôi nghĩ sẽ giúp truyền cảm hứng
cho nhiều cách giải thích khác nhau.”
Ở phần đầu phim, các chiến tuyến có vẻ rõ ràng: Đó là những người
dân làng sáng suốt, hài hòa và những nhà phát triển thành phố lớn ngu
dốt, tàn bạo. Nhưng càng tìm hiểu về cả hai nhóm, những ranh giới đó
càng mờ đi
|
Điểm tựa của cuộc xung đột là Takumi, một ông bố đơn thân kín tiếng cũng
là người thợ sửa chữa địa phương, được công ty Tokyo kia cố gắng tuyển
dụng làm người trông coi điểm cắm trại. Takumi do Hitoshi Omika thủ vai,
nổi tiếng với vai trò làm việc phía sau máy quay hơn là trước máy quay.
Hamaguchi giải thích rằng ban đầu anh thuê Omika để giúp nghiên cứu bộ
phim và ban đầu yêu cầu anh đứng trước máy quay ở nhiều địa điểm khác
nhau để xem các nhân vật trông như thế nào trong khung hình.
“Khi
anh ấy đứng trước máy quay, tôi nghĩ, ‘Này, hiệu quả đáng ngạc nhiên,’”
Hamaguchi nói. “Thứ nhất, anh ấy có khuôn mặt hấp dẫn giống một con mèo
rừng. Nhưng điều thực sự ấn tượng với tôi là lúc xem bộ phim
Father, Father
do anh đạo diễn. Nó khiến tôi nhận ra rằng anh ấy có nội tâm cũng như
ngoại hình phức tạp. Hơn nữa, anh ấy đã hiểu biết sâu sắc về dự án bất
thường này.”
Hitoshi Omika nổi tiếng với vai trò làm việc phía sau máy quay hơn
là trước máy quay. “Khi anh ấy đứng trước máy quay, tôi nghĩ, ‘Này, hiệu
quả đáng ngạc nhiên,’” Hamaguchi nói
|
Chọn một người hầu như không ai biết đến vào vai chính là thay đổi 180 độ so với
Drive My Car,
do nam diễn viên nổi tiếng Hidetoshi Nishijima thủ vai chính. Đồng
thời, cũng không phải là động thái bất thường đối với Hamaguchi, những
phim trước đây của ông đều dành cho những người nghiệp dư và không phải
diễn viên.
Có sự khác biệt nào khi chỉ đạo diễn viên có nhiều kinh nghiệm và người không có kinh nghiệm?
“Diễn
viên chuyên nghiệp đem đến nhiều cách thể hiện khác nhau những điều mà
tôi có thể đưa vào phim, mà tôi rất biết ơn,” Hamaguchi nói. “Nhưng nói
cách khác, họ thường có ý tưởng nhất định về cách diễn xuất, khiến khó
có thể giải phóng họ. Trong khi đó, những người không được đào tạo lại
mang đến cách nói năng và cư xử đời thực, có thể rất mạnh mẽ nhưng đôi
khi cách họ diễn không phù hợp với thế giới hư cấu mà bạn đã tạo ra.
Nhân vật tôn lên một Takumi lầm lì là Takahashi (Ryuji Kosaka),
người thành phố lém lỉnh đến thăm ngôi làng để giải thích tất cả những
lợi ích mà điểm cắm trại sẽ mang lại
|
“Đối với cả hai kiểu diễn viên, vấn đề là tìm ra sự cân bằng.”
Đạo
diễn nói thêm rằng việc kết hợp những người chuyên nghiệp và không phải
diễn viên trong cùng một tác phẩm, như ông đã làm trong
Evil Does Not Exist, có thể giúp kích thích cả hai nhóm.
“Khi
người không có kinh nghiệm làm việc cùng với người chuyên nghiệp, họ sẽ
có thêm động lực. Họ nghĩ, ‘Ồ, tôi nên cống hiến hết mình.’ Trong khi
đó, vào những thời điểm mà người không chuyên nghiệp thực sự bắt đầu nắm
bắt được vai diễn, người chuyên nghiệp có thể bất ngờ và được truyền
cảm hứng. Họ thoát khỏi những kiểu diễn xuất thuộc lòng mà họ quen thuộc
và hướng tới những màn trình diễn chỉ có một lần trong đời.”
Nhiều người ban đầu nghĩ rằng sống ở nông thôn là tuyệt vời nhưng không nhận ra có thể khó khăn đến mức nào
|
Nhân vật tôn lên một Takumi lầm lì là Takahashi (Ryuji Kosaka), người
thành phố lém lỉnh đến thăm ngôi làng để giải thích tất cả những lợi ích
mà điểm cắm trại sẽ mang lại. Nhưng thay vì thuyết phục người dân,
Takahashi bắt đầu đứng về phía họ, trở nên say mê với những gì anh ngây
ngô coi là cuộc sống bình dị, đơn giản của họ. Trong một cảnh vừa thảm
hại vừa đáng yêu, anh reo lên thích thú và quyết định rằng đây là cuộc
sống dành cho mình sau này, với nỗ lực rất lớn, anh đã chặt được một
khúc củi.
“Khi chúng tôi quay cảnh đó, một số người dân địa
phương đã nói: ‘Đúng rồi, chắc chắn có những người như thế này,’”
Hamaguchi cười nói. “Họ đã thấy rất nhiều người ban đầu nghĩ rằng sống ở
nông thôn là tuyệt vời nhưng không nhận ra có thể khó khăn đến mức nào.
Nhưng đồng thời, việc (Takahashi) nhận ra rằng có thể có gì đó không ổn
trong cuộc sống mà anh đang sống cho đến bây giờ thì hoàn toàn có thật.
Đạo diễn Ryusuke Hamaguchi đã mở rộng Gift, tác phẩm phim
câm đồng hành cùng ban nhạc của nhạc sĩ Eiko Ishibashi trong các buổi
trình diễn trực tiếp, thành một phiên bản dài chiếu rạp có đầy đủ lời
thoại. Kết quả, Evil Does Not Exist đã thắng Giải thưởng của Ban giám khảo tại Liên hoan phim quốc tế Venice năm ngoái
|
“Đặc biệt đối với những người sống ở thành phố như chúng tôi, hệ thống
xã hội mà chúng tôi đã quen thuộc có thể không hài hòa với lối sống mà
chúng tôi hằng mong ước. Tôi nghĩ cảnh cuối phim miêu tả sự thiếu hài
hòa ấy.”
Dịch: © Ngô Bình @Quaivatdienanh.com
Nguồn: Japan Times