Cuộc tranh mua hãng phim đáng kính lâu nay được miêu tả là nhà
giàu đấu với nhà sáng tạo, mà kết quả có thể giúp quyết định
ai sống sót trong kỷ nguyên phát trực tuyến.
Trong lịch sử 98 năm của mình, Paramount Pictures đã sống sót qua bao
nhiêu sự kiện — phim nói xuất hiện, phá sản, Đại suy thoái, truyền hình
lên ngôi — và qua bao tay chủ sở hữu khác nhau.
Giám đốc Skydance David Ellison (trái) nằm trong số những người đấu
thầu mua Paramount, hãng phim mà Shari Redstone (phải) kiểm soát phần
lớn cổ phiếu có quyền biểu quyết
|
Câu hỏi bây giờ là liệu khu đất rộng 65 mẫu Anh trên Đại lộ Melrose —
hãng phim lớn cuối cùng còn sót lại ở quận Hollywood của Los Angeles —
có thể tồn tại được trong kỷ nguyên phát trực tuyến hay không.
Gia đình Redstone, vốn kiểm soát Paramount từ năm 1994, đang xem xét việc bán công ty đứng sau
Sunset Boulevard,
The Godfather,
Chinatown và
Titanic.
Số phận của hãng phim có thể phụ thuộc vào việc ai trong số hai nhà
thầu — một được hậu thuẫn bởi người con trai yêu điện ảnh của một tỷ phú
công nghệ, người còn lại được một công ty cổ phần tư nhân hàng đầu
chống lưng — sẽ giành chiến thắng.
Các nhà phân tích Phố Wall đã
bắt đầu tính toán số tiền có thể có nếu bán được. Tháng 12 năm ngoái,
các nhà phân tích tại LightShed Partners đã viết: “Có thể lô đất hãng
phim trị giá hơn 1,5 tỉ USD, xét các nguồn tài sản hiếm của hãng phim
hoặc chỉ vì mảnh đất trung tâm Los Angeles rất có giá.”
Ở
Hollywood có những lo ngại rằng Apollo, tập đoàn cổ phần tư nhân đấu giá
26 tỉ USD mua tài sản của Paramount cùng với Sony, có thể bán bất động
sản Melrose nếu chào giá của họ được chấp nhận. Apollo cho biết họ đang
tìm cách mua “toàn bộ công ty”.
Chiếc xe của nhân vật Norma Desmond trong phim Sunset Boulevard trên phim trường Paramount
|
Công ty giải trí Skydance của David Ellison, với sự hậu thuẫn từ các
nhóm cổ phần tư nhân RedBird Capital và KKR, là đối thủ cạnh tranh đấu
giá mua Paramount. Ellison, con trai của người đồng sáng lập Oracle,
Larry Ellison, được cho là rất yêu quý khối tài sản này và muốn giữ nó.
Tương
lai bất động sản hãng phim là một chi tiết tương đối nhỏ trong các cuộc
đàm phán lớn hơn về Paramount. Nhưng việc bán nó sẽ có tác động mang
tính biểu tượng quá lớn ở Hollywood, vốn đã bị lung lay trong những năm
gần đây bởi sự lên ngôi của dịch vụ phát trực tuyến, một đại dịch khiến
các rạp chiếu phim trên toàn thế giới phải đóng cửa, hai cuộc đình công
kéo dài và hàng nghìn người mất việc làm.
Giá cổ phiếu của
Paramount và một hãng phim có tuổi đời hàng thế kỷ khác, Warner Bros,
đều đã giảm hơn một nửa trong năm năm qua. Một dấu hiệu khác cho thấy
tình trạng khó khăn của Paramount — và mối lo ngại lớn hơn về các hãng
phim lâu đời khác của Hollywood — là quy mô của cuộc đấu thầu
Apollo-Sony. Nó định giá trị vốn hóa của Paramount vào khoảng 12 tỉ USD,
gần bằng số tiền mà ông trùm truyền thông quá cố Sumner Redstone đã trả
để mua nó vào năm 1994. Số tiền đó hiện nay sẽ là hơn 21 tỷ USD sau khi
điều chỉnh theo lạm phát.
Cổ phiếu của Paramount và các công ty cùng ngành ở Hollywood giảm mạnh, trái ngược với Netflix.
Nhiều chủ ngân hàng và giám đốc điều hành trong ngành cho biết “năm hãng
phim lớn” Hollywood — Paramount, Warner, Disney, Universal và Sony — có
thể giảm xuống còn ba trong vài năm tới. “Có phải chúng ta đang trong
quá trình thu hẹp quy mô ở Hollywood?” hỏi một nhà giao dịch có trụ sở
tại Los Angeles. “Chắc chắn.”
Tom Nunan, điều hành sản xuất của bộ phim đoạt giải Oscar
Crash
và là giảng viên tại Trường Sân khấu, Điện ảnh và Truyền hình UCLA, nói
rằng “bầu không khí ngột ngạt” bao trùm Hollywood. “Có sự xét lại xem
chúng ta ở trong lĩnh vực kinh doanh cái gì. Điều mà mọi người có thể
đồng ý là hoạt động kinh doanh dường như đã bị phá vỡ.”
Nguồn gốc
của tình trạng bất ổn này là do Netflix và cuộc cách mạng phát trực
tuyến mà họ phát động, đã thu hút khách hàng rời xa truyền hình cáp từng
là nguồn thu nhập của các hãng phim trong nhiều thập kỷ. Họ phản ứng
bằng cách chi hàng tỉ đôla để xây dựng các dịch vụ phát trực tuyến của
riêng mình, nhưng những dịch vụ này vẫn chưa bù đắp được sự suy giảm của
truyền hình cáp — tình huống mà các chủ ngân hàng ví như một “khối băng
tan chảy”.
Hai người đặt giá đấu thầu có những chiến lược khác
nhau để sửa chữa Paramount nhưng Hollywood dường như đang ủng hộ
Ellison, một người mê điện ảnh, đã sản xuất các bộ phim bom tấn hợp tác
với Paramount bao gồm
Top Gun: Maverick. Anh cũng nhận được sự ủng hộ của những nhân vật như đạo diễn và nhà sản xuất
Titanic James Cameron, đã nói với
Financial Times: “Tôi thích ý tưởng của Ellison.”
Giám đốc Skydance và người đam mê điện ảnh David Ellison tại buổi ra mắt ở Vương quốc Anh bộ phim Top Gun: Maverick mà anh đã giúp sản xuất. Anh được đánh giá cao trong tầng lớp sáng tạo ở Hollywood
|
Một số nhà đầu tư cho biết họ thích chào hàng của Apollo hơn vì cho rằng
ít phức tạp hơn và tốt hơn cho các cổ đông phổ thông. John Rogers, chủ
tịch kiêm đồng giám đốc điều hành Ariel Investments, cho biết: “Tôi nghĩ
sự kết hợp Sony và Apollo là hoàn hảo. Apollo có rất nhiều tiền và
chuyên môn trong việc thực hiện giao dịch và chốt thương vụ.”
Căng
thẳng này dẫn đến điều mà một nhân vật kỳ cựu của Paramount miêu tả là
“Những kẻ có tiền ở Phố Wall đấu với Hollywood, nơi quyết liệt bảo vệ
quá trình sáng tạo.”
Việc lựa chọn giữa hai người đặt giá sẽ được
ủy ban hội đồng gồm bốn người và Shari Redstone, con gái của Sumner,
qua đời năm 2020 ở tuổi 97, ra quyết định chung cuộc.
Shari
Redstone kiểm soát phần lớn cổ phiếu có quyền biểu quyết trong Paramount
và được cho là phản đối bất kỳ giao dịch nào có thể phá hủy công ty mà
cha mình đã xây dựng. Redstone có thể đang xem xét phương án thứ ba:
không bán cho cả hai.
Esai Morales và Tom Cruise trong Mission: Impossible – Dead Reckoning Part One.
Shari Redstone đã dành nhiều năm chống chọi với các đối thủ để cuối
cùng nắm giữ đế chế truyền thông của gia đình bà vào năm 2019
|
Paramount đã lâm vào tình trạng khó khăn cả thập kỷ nay.
Sau khi
ngành công nghiệp giải trí hợp nhất thông qua một loạt các vụ sáp nhập
lớn — Comcast và Universal vào năm 2011, Disney và Fox năm 2019, Warner
và Discovery năm 2022 — Paramount nổi lên như một tay chơi nhỏ hơn trong
bối cảnh mới này.
Được coi là quá nhỏ để có thể tự mình cạnh
tranh, công ty này đã trở thành chủ đề đồn đoán thâu tóm gây sốt giữa
các chủ ngân hàng và các nhà môi giới giao dịch ở Hollywood suốt bấy lâu
nay.
Redstone từ lâu đã phản đối những cuộc nói chuyện như vậy.
Bà đã dành nhiều năm chống lại các giám đốc điều hành đối thủ và bạn
gái của người cha già để cuối cùng nắm giữ đế chế truyền thông của gia
đình mình vào năm 2019. Không hề có kế hoạch bán đi. Một cựu giám đốc
điều hành của Paramount cho biết: “Đó là di sản của gia đình bà, vì vậy
bà muốn tiếp tục phát huy.”
Một số người coi việc giám đốc điều hành Bob Bakish ra đi là dấu
hiệu rối loạn chức năng ở Paramount: “Sa thải CEO ngay giữa lúc giao
dịch là chuyện cực kỳ kỳ quặc và chưa từng có. Hoàn toàn phi logic”
|
Ngay cả trong đợt “Đại Điều chỉnh giá” cổ phiếu Netflix năm 2022, khiến
định giá của Paramount và các công ty cùng ngành bị sụt giảm, công ty
vẫn tiếp tục có bước nhảy vọt đầy tham vọng vào cuộc chiến phát trực
tuyến.
Tất cả bắt đầu thay đổi cách đây một năm, khi Redstone bắt
đầu cảm thấy khó khăn ở cấp độ cá nhân. Tháng 5 năm ngoái, Bob Bakish,
khi đó là giám đốc điều hành của Paramount, đã cắt giảm cổ tức hàng quý
từ 25 xu một cổ phiếu xuống còn 5 xu một cổ phiếu. Động thái này khiến
các nhà đầu tư lo lắng và khiến cổ phiếu sụt giảm.
Nó cũng có tác
động đến tài chính của Redstone. National Amusements (NAI), công ty cổ
phần Redstone và chuỗi rạp chiếu phim do ông nội cô thành lập năm 1936,
nổi lên sau đại dịch với khoản nợ chồng chất. NAI dựa vào tiền mặt từ cổ
tức của Paramount để giúp trả các khoản vay. Một người rành câu chuyện
này cho biết: “Việc cắt giảm cổ tức đã ảnh hưởng đến hoạt động kinh
doanh của gia đình.”
Trên phim trường The Godfather. Cuộc chiến đấu thầu hỗn loạn tranh mua một số tài sản làm tốn nhiều bút mực nhất ở Hollywood đã phát khởi từ năm ngoái
|
Bà tìm đến sự giúp đỡ của Byron Trott, cựu nhân viên ngân hàng Goldman
Sachs, được biết đến là cố vấn mật cho một số cá nhân giàu có nhất nước
Mỹ, gồm cả Warren Buffett và Michael Dell.
Ngân hàng thương mại
BDT & MSD của ông được đưa vào để quản lý khoản nợ của NAI — cũng
như quy trình tiềm năng bán Paramount Global. Ông đã thu xếp cho NAI vay
khoảng 125 triệu USD vào năm ngoái để giúp hoàn trả một phần khoản vay
500 triệu USD từ Wells Fargo.
Trott khuyên Redstone rằng bà có
hai lựa chọn: tìm cách tái cơ cấu nội bộ, hoặc bán một phần hoặc toàn bộ
Paramount. “Đối với Shari, có yếu tố cảm xúc nhất định trong chuyện
này,” một giám đốc điều hành truyền thông dày dạn kinh nghiệm cho biết.
“Bà bị cha mình ghẻ lạnh trong một thời gian dài, nhưng họ đã hòa giải
cho đến cuối đời. Bà đã trở thành người quản lý di sản của ông ấy.”
“Cuối
cùng khi đã đạt được điều đó, việc bán hãng phim không phải là việc bà
cảm thấy thoải mái vì đó là di sản của gia đình,” người này cho biết
thêm.
Ảnh chụp cổng vào hãng phim Paramount thập niên 1940. Trong lịch sử
98 năm của mình, Paramount Pictures đã sống sót qua bao nhiêu sự kiện
phim nói xuất hiện, phá sản, Đại suy thoái, truyền hình lên ngôi và qua
bao tay chủ sở hữu khác nhau
|
Sau đó, mùa hè năm ngoái Redstone đã được Ellison, trẻ tuổi hơn gần ba
thập kỷ, tiếp cận. Đó là khởi đầu của một cuộc trò chuyện kéo dài gần
một năm, kích hoạt cuộc chiến đấu thầu hỗn loạn tranh mua một số tài sản
tốn nhiều bút mực nhất ở Hollywood.
Giống như Redstone, Ellison
đã dành phần lớn cuộc đời mình dưới cái bóng của người cha tỷ phú khó
tính. Với sự tài trợ từ Larry, Ellison thành lập hãng phim Hollywood của
riêng mình vào năm 2010 khi anh 27 tuổi, đặt tên nó là Skydance theo
niềm yêu thích bay lượn của anh. Em gái anh, Megan, cũng lấn sân
Hollywood với hãng phim riêng của mình, Annapurna Pictures, hãng đã sản
xuất những bộ phim như
American Hustle.
David Ellison đã
tạo dựng được danh tiếng mạnh mẽ trong tầng lớp sáng tạo của Hollywood
và đã đồng sản xuất hàng loạt phim với Paramount, bao gồm các phần tiếp
theo gần đây của
Mission: Impossible và
Terminator.
Một
người thân cận với Redstone cho biết mối quan tâm của Ellison là “sáng
tạo và khác biệt” so với những cách tiếp cận khác mà bà đã nhận được,
đồng thời nói thêm rằng bà nhìn thấy ở anh một chủ sở hữu kiêm nhà điều
hành khác có thể cho Paramount trong bàn tay an toàn.
Tháng 12 năm ngoái, các nhà phân tích tại LightShed Partners đã
viết: “Có thể lô đất hãng phim trị giá hơn 1,5 tỉ USD, xét các nguồn tài
sản hiếm của hãng phim hoặc chỉ vì mảnh đất trung tâm Los Angeles rất
có giá”
|
Nhưng các cuộc thảo luận của Redstone với Ellison đã gây rạn nứt giữa bà
và Bakish, trước đây là một đồng minh trung thành. Theo những người am
hiểu vấn đề này, ông ta bắt đầu tìm kiếm các giao dịch thay thế nhằm cứu
lấy công việc của mình, tranh thủ sự giúp đỡ không chính thức của chủ
ngân hàng LionTree, Aryeh Bourkoff.
Bakish đã thành công trong
việc lôi kéo được một nhà đặt giá đấu thầu khác: đầu tiên là Apollo, sau
đó là với Sony Pictures. Nhưng hành động của ông cũng kích động những
người còn lại trong hội đồng quản trị, và vào cuối tháng 4, ông đã bị
đẩy ra ngoài.
Thay thế ông là bộ ba giám đốc điều hành lâu năm
của công ty — một kịch bản khiến tập đoàn rơi vào tình trạng lấp lửng
khi hàng nghìn nhân viên chờ xem liệu có thương vụ nào hay không và nếu
có thì với ai.
Một số người coi việc Bakish ra đi là dấu hiệu
rối loạn chức năng ở Paramount. Rogers của Ariel cho biết: “Sa thải CEO
ngay giữa lúc giao dịch là chuyện cực kỳ kỳ quặc và chưa từng có. Hoàn
toàn phi logic.”
Số phận của hãng phim có thể phụ thuộc vào việc ai trong số hai nhà
thầu — một được hậu thuẫn bởi người con trai yêu điện ảnh của một tỷ phú
công nghệ, người còn lại được một công ty cổ phần tư nhân hàng đầu
chống lưng — sẽ giành chiến thắng
|
Cả hai nhà thầu muốn mua Paramount đều gặp phải những trở ngại đáng kể.
Skydance,
công ty đã chào ý tưởng cuối cùng trước ủy ban hội đồng quản trị
Paramount để đánh giá các đề xuất, có những người ủng hộ hiểu biết về
tài chính bao gồm Larry Ellison và người sáng lập RedBird và cựu chủ
ngân hàng Goldman Sachs Gerry Cardinale.
Ellison có kế hoạch hồi
sinh Paramount bằng cách tái cơ cấu mảng kinh doanh điện ảnh và truyền
hình đồng thời tạo ra dịch vụ phát trực tuyến của riêng mình,
Paramount+, cạnh tranh hơn bằng cách cải tiến công nghệ.
Nhưng
cái khó cho anh là thuyết phục được các nhà đầu tư bên ngoài của
Paramount chấp nhận cấu trúc đề xuất của họ. Kế hoạch hai bước của
Skydance dự kiến trước tiên sẽ mua lại NAI, công ty nắm giữ 77% cổ phiếu
A có quyền biểu quyết của Paramount. Việc đó sẽ mang lại cho Redstone
khoản tiền mặt 2 tỉ USD ngay lập tức và quyền kiểm soát bỏ phiếu đối với
Paramount cho Skydance, mặc dù chỉ có khoảng 1/10 quyền kinh tế.
Redstone có thể đang xem xét phương án thứ ba: không bán cho cả hai
|
Những người được thông báo tóm tắt về đề xuất giao dịch này cho biết
Skydance và Paramount sau đó sẽ hợp nhất trong một thỏa thuận mua toàn
bộ cổ phiếu, dựa trên mức định giá tư nhân trị giá 5 tỉ USD của
Skydance, ngụ ý cao hơn khoảng 30% cho các cổ đông khác của Paramount.
Tổng cộng, họ cho biết nhóm của Ellison sẽ đầu tư khoảng 10 tỉ USD vào
Paramount, gồm khoản bơm vốn 3 tỉ USD vào hoạt động kinh doanh.
Nhưng
các cổ đông độc lập của Paramount, hầu hết đều sở hữu cổ phiếu loại B
không có quyền biểu quyết, đã phản đối. Họ nói rằng thỏa thuận này có
lợi cho Redstone hơn các nhà đầu tư khác một cách bất tương xứng. Trong
nỗ lực thu phục họ, tập đoàn Ellison gần đây đã ném thêm 1 tỉ USD tiền
mặt cho các cổ đông thiểu số của Paramount cho giá bỏ thầu của mình thêm
hấp dẫn.
Ngược lại, cách tiếp cận của Apollo-Sony mang lại cho
tất cả các cổ đông của Paramount, kể cả Redstone, cùng một khoản tiền
cao hơn cho cổ phiếu của họ. Hai công ty có kế hoạch tái cơ cấu
Paramount bằng cách cắt giảm chi phí, tạo ra sự đồng vận mới với Sony và
tiềm năng quay vòng tài sản. Sony, hãng đã chọn bán chương trình của
mình cho những dịch vụ phát trực tuyến thay vì cạnh tranh với họ, có lẽ
không muốn giữ lại dịch vụ Paramount+.
Cách tiếp cận của Apollo-Sony mang lại cho tất cả các cổ đông của
Paramount, kể cả Redstone, cùng một khoản tiền cao hơn cho cổ phiếu của
họ. Tuy nhiên, đề xuất của họ đi kèm với nhiều rủi ro pháp lý hơn
|
Tuy nhiên, đề xuất của họ đi kèm với nhiều rủi ro pháp lý hơn. Với chủ
sở hữu Nhật Bản, Sony Pictures có thể bị cấm sở hữu mạng tin tức CBS của
Paramount trong khi Apollo, công ty đã sở hữu các đài truyền hình, có
thể chạm giới hạn quyền sở hữu.
Apollo và Sony cho biết họ có thể
cơ cấu thương vụ theo cách tránh làm phiền lòng chính quyền. Một người
tham gia đấu thầu chung cho biết: “Từ góc độ pháp lý, chúng tôi cảm thấy
rất yên tâm là thương vụ sẽ được thông qua.”
Nhưng Washington đã
tỏ ra cứng rắn với các thương vụ truyền thông trong những năm gần đây,
khi vào năm 2022 đã chặn đề xuất bán nhà xuất bản sách Simon &
Schuster trị giá 2,2 tỉ USD của Paramount cho đối thủ Penguin Random
House. Thất vọng, cuối cùng Bakish đã bán S&S cho tập đoàn cổ phần
tư nhân KKR một năm sau đó với giá thấp hơn 600 triệu USD.
Lập
trường pháp lý của chính quyền Biden đã khiến một số chủ ngân hàng và
giám đốc điều hành Hollywood lo lắng, những người tin rằng hợp nhất là
cách duy nhất để ngành này sống lại.
Khách bộ hành đi qua trụ sở của NBC ở New York. Một số người ở
Hollywood coi việc sáp nhập giữa NBCUniversal và Warner Bros Discovery
là ‘vụ làm ăn tốt nhất’
|
Một sự kết hợp khả thi hay được bàn luận là sự hợp nhất giữa
NBCUniversal, thuộc sở hữu của gã khổng lồ truyền hình cáp Comcast và
Warner Bros Discovery. “Hợp nhất NBC-Warner là vụ làm ăn tốt nhất,” một
chủ ngân hàng nói, bày tỏ quan điểm chung ở Hollywood.
Một số
người cho rằng giải pháp thay thế là các công ty công nghệ rốt cuộc sẽ
kiểm soát hoạt động kinh doanh phim ảnh và truyền hình. “Chắc chắn là
cần phải hợp nhất ở Hollywood,” một người tham gia cuộc đàm phán
Paramount nói.
Câu hỏi bây giờ là, cả ở Phố Wall và Hollywood,
liệu Redstone có sẵn sàng cho một thương vụ hay không. Một số người cảnh
báo bà cần phải hành động càng sớm càng tốt.
“Nếu không có thỏa
thuận thì chuyện gì sẽ xảy ra? Tôi không nghĩ rằng tiên lượng là tốt,”
một nhân vật truyền thông dày dạn kinh nghiệm nói.
Câu hỏi bây giờ là liệu hãng phim lớn cuối cùng còn sót lại ở quận
Hollywood của Los Angeles có thể tồn tại được trong kỷ nguyên phát trực
tuyến hay không
|
“Một số [người thâu tóm tiềm năng] có thể chỉ ngồi yên và chờ hãng gặp
khó khăn hơn . . . và sáu tháng hay một năm nữa quay lại cũng chẳng
muộn.”
Dịch: © Hải Đăng @Quaivatdienanh.com
Nguồn: Financial Times