• Violet Evergarden: Búp bê ký ức vinh danh tất cả nạn nhân vụ phóng hỏa trong 'credit' đặc biệt

• Bi kịch Kyoto Animation và những mất mát về con người lẫn nghệ thuật

• Kyoto Animation: Đầu tư nuôi dưỡng nhân tài dẫn đến phép màu trên màn ảnh

• 10 phim hoạt hình xuất sắc nhất của Kyoto Animation theo IMDb

Được nhiều người yêu thích, nhưng cũng bị chê trách bởi những người khác, KyoAni (gọi một cách thân mật) không bao giờ cho ra đời những thứ xoàng xĩnh... và được bàn tán nhiều năm nay! Lý do cho sự thành công này? Một sự lựa chọn nghệ thuật khác biệt và một triết lý được xác định rõ ràng.

Tập trung vào hoạt động và phong cách của công ty để phát biểu độc nhất vô nhị

Ngày xửa ngày xưa, Kyoto Animation...

Câu chuyện về Kyoto Animation bắt đầu một cách khiêm tốn vào năm 1981, dưới sự lãnh đạo của Hideaki và Yoko HATTA. Cặp đôi mới cưới này, thuở ban đầu, liên kết với nhau trong vai trò thầu phụ và đồng sản xuất cho các công ty như Pierrot và Sunrise. Lên màu, làm bản vẽ trung gian và các nhiệm vụ phụ khác, qua nhiều năm, tạo thành cuộc sống hằng ngày của họ. Nhưng đó là nếu không tính đến tham vọng về hãng phim này!

The Melancholy

Cơ hội tạo nên tên tuổi của mình trong thế giới hoạt hình đến từ Fuji TV và loạt phim được sùng bái: Full Metal Panic. Một phim hành động pha chút hài hước được giới thiệu một cách khéo léo và mánh khóe được tạo ra: phim ăn theo Full Metal Panic? Fumoffu được công chúng hoan nghênh. Một bước ngoặt trên con đường của KyoAni, khi họ bắt đầu nhận ra những tác phẩm của mình, thoạt đầu e thẹn (OAV Munto), và sau đó ngày càng tự tin hơn (Air). Trong tương lai, công ty này sẽ tiếp tục cưỡi con sóng thành công của tiểu thuyết trực quan, bao gồm cả Clannad. Kyoto Animation dường như đã tìm thấy con đường của mình.

Tuy nhiên, đỉnh cao của hãng phim này, không bắt nguồn từ một tiểu thuyết trực quan mà từ một nhưng từ một tiểu thuyết ngắn rất phổ biến, một vật thể bay không xác định thực sự với tuyến nữ chính hoàn toàn vụng về. SOS Brigade, có gợi nhớ cho bạn điều gì không? Việc phát hành The Melancholy (Suzumiya Haruhi No Yuutsu) của Haruhi Suzumiya cho phép hãng chứng minh mức độ tài năng ngành điện ảnh của mình đồng thời không phô trương lộ liễu các mặt đặc biệt và bất thường của nó. Guồng máy khi đó đã được khởi động và sẽ không dừng lại.

Beyond the Boundary (Kyōkai no Kanata)

Từ đó, Kyoto Animation đã cho ra mắt khoảng 30 phim trong vòng 30 năm. Một số lượng đáng ngạc nhiên nhất là khi chúng ta nói về một hãng phim “già” như vậy. Một cách để tập trung vào chất lượng hơn số lượng? Có lẽ. Và công thức này hiệu quả! Hầu hết các phim đều được nâng cấp lên hạng “hit”. Ai mà không nhớ, nụ cười trên gương mặt hài hước của Lucky Star? Những cảm xúc mãnh liệt Clannad đem đến? Chưa kể đến câu chuyện cảm động và thơ mộng của A Silent Voice. Để giải thích thành công này, chỉ cần hai khẩu hiệu: một chính sách nội bộ hiệu quả và trên tất cả, một tầm nhìn đặc biệt ngay từ đầu về hoạt hình.

KyoAni: chính sách nội bộ thân thiện và hiệu quả

Điều kiện làm việc kém, thu nhập thấp... Ngày nay, công việc của họa sĩ hoạt hình không còn là mơ ước nữa. Éo le thay, hoạt hình Nhật Bản đang trải nghiệm thời kỳ “bùng nổ” thực sự trong vài năm qua: số lượng các sản phẩm và chương trình phát sóng tiếp tục tăng lên. Công việc đang tăng cường ... và nhân viên đang bị bỏ mặc. Thật là trớ trêu!

Lucky Star

Để giải tỏa nghịch lý này, các hãng phim dựa vào những họa sĩ làm việc tự do, được trả công theo dịch vụ. Một cách đơn giản để có nhiều người làm hơn mà vẫn tiết giảm được chi phí. Ngoại trừ việc những tân binh mới này ngày càng trở nên hiếm hoi và đôi khi khó để duy trì. Thời hạn hạn chế, lịch trình áp đặt, đồng thời làm việc với nhiều tác phẩm khác nhau gây căng thẳng, mệt mỏi và mất động lực. Tình huống này thường xảy ra trong công đoạn cuối cùng của các phim. Trong khi đó, KyoAni tìm cách đương đầu với những vấn đề này. Tất nhiên, hãng phim đã có những thăng trầm, nhưng mô hình độc đáo này dựa trên sự khác biệt với các đối thủ cạnh tranh và để tránh quá phức tạp.

Tại Kyoto Animation, tất cả mọi thứ được thực hiện trong nội bộ. Các thành viên của hãng hiểu rõ nhau, tin tưởng nhau và làm việc cùng nhau với một triết lý chung. Ở đây, không có việc ký hợp đồng với các họa sĩ tự do để trả mức lương tối thiểu: nhân viên được hưởng lợi từ thu nhập lương cố định và lâu dài. Để làm nổi bật khía cạnh “gia đình” này, KyoAni thậm chí còn thành lập trường dạy vẽ hoạt hình riêng. Do đó, công ty chắc chắn có một lực lượng lao động thường xuyên và thuê các sinh viên tốt nghiệp đã quen thuộc với chính sách nội bộ. Bài học đạo đức: chăm chút nhân viên của bạn là làm lợi cho công việc kinh doanh!

Clannad

Hoạt động của Kyoto Animation đã phát triển vượt bậc theo thời gian. Ban đầu chỉ đơn giản là một nhà thầu phụ, rồi thành nhà sản xuất, hãng phim này ngày càng có nhiều ảnh hưởng hơn tới các cơ quan quản lý mà hãng có chân trong đó. Vào cuối những năm 2000, Kyoto Animation thậm chí còn quyết định tạo lập nhà xuất bản riêng của mình. Một quyết định quay vòng thật đẹp đảm bảo thu lợi thêm, cũng như sự tự do nghệ thuật và hầu như hoàn toàn kiểm soát các tác phẩm riêng của mình. Dựa trên thành công thương mại ban đầu, hiện hãng đã có thể tập trung vào nhiều dự án độc đáo hơn. Nhờ vào doanh thu tích lũy từ những công thức điện ảnh tuyệt vời của quá khứ, Kyoto Animation giờ đây được định vị là một công ty độc lập 100%, chuyên sản xuất các phim riêng và làm những gì họ thích.

Ngợi ca hoạt hình và sự sáng tạo

Cảnh nền chi tiết, chuyển động uyển chuyển, cảnh phim vừa tinh tế vừa ngoạn mục... Không ai có thể phủ nhận chất lượng hoạt hình của KyoAni. Mặt khác, nhiều người phản đối tiềm năng bị lãng phí. Trong số những người hâm mộ phim hoạt hình nhiều tập, nhiều người chỉ trích hãng phim này vì sự đồng nhất quá rõ rệt và thiếu cảm hứng. Đúng là Kyoto Animation hiếm khi vượt ra khỏi vùng an toàn của mình, chỉ thích lướt trên các công thức đã từng thành công trong quá khứ. Hơn nữa, những cảnh hành động đáng kinh ngạc, những câu chuyện bạo lực hoặc phức tạp, không có mối liên hệ nào với phong cách của hãng. Với ngân sách dồi dào và kinh nghiệm mà nhân viên thu được, Kyoto Animation có thể dễ dàng tạo ra các tác phẩm “táo bạo hơn”. Nhưng lựa chọn định vị của hãng ít nhiều vẫn giữ nguyên: chủ yếu chuyển thể các tác phẩm kiểu đời sống thường ngày (không ngăn cản hãng này theo đuổi nhiều thể loại: tình cảm, lãng mạn, hài hước, thể thao, âm nhạc...).

K-ON

Bản thân định dạng không phải là điều gây phiền, nhưng nhiều phim có những đặc điểm tương đồng nhau (đặc biệt về thiết kế nhân vật) và, nhìn thoáng qua, những điểm chung. Ví dụ đáng nói nhất chắc chắn là K-ON, dự án nổi tiếng nhất của KyoAni... và là mục tiêu công kích của các nhà phê bình. Đúng, kịch bản này không thực sự đáng nói. Đúng, phần “moe”* thể hiện quá nhiều. Và đúng, người xem phải dõi theo một nhóm các cô gái dường như làm mọi thứ hoàn toàn tùy ý và không thú vị. Nhưng chúng ta có nhất thiết phải chê trách phim này và những phim khác theo kiểu “những mảnh đời thường không tham vọng”? Không, bởi vì như thế là hoàn toàn hạ thấp một hãng phim thấu đáo như vậy.

Trong thực tế, Kyoto Animation có nghệ thuật làm cho mọi thứ trông đơn giản, thông minh và tinh tế. Công ty này là bằng chứng rõ ràng cho thấy một phim hoạt hình khiêm tốn hay vĩ đại đều có thể trở thành tác phẩm được tôn sùng. Lý do cho sự thành công này? Cách dàn dựng độc đáo và quan tâm đến từng chi tiết với chủ nghĩa cầu toàn (và chiều lòng người hâm mộ, điều này phải công nhận). Với Kyoto Animation, không phải là làm mãn nhãn để quên đi kịch bản rỗng, mà là sử dụng chi tiết để làm nổi bật bối cảnh nền. Các nhà làm phim hoạt hình không sử dụng những đối thoại thú vị để kể chuyện, họ dùng nó trong những phân cảnh với những chi tiết nhỏ nhất và nhân vật chính cổ vũ chủ nghĩa hiện thực bằng hành động và tương tác.

The Silent Voice

Cách dàn dựng đầy chất thơ và các nhân vật đáng yêu

Góc nhìn và góc máy di chuyển, ánh sáng, hiệu ứng âm thanh, im lặng... Tất cả ngôn ngữ điện ảnh được chọn lọc để mô tả bầu không khí của từng khoảnh khắc và giúp kết nối với nhiều khán giả hơn. Một cảnh minh chứng cho điều này là cuộc gặp gỡ giữa Oreki và Chitanda ở Hyouka. Khoảnh khắc đó, dù tầm thường, được thể hiện theo một cách nghịch lý ngoạn mục: góc quay từ mắt nhìn của nhân vật, tiếng bước chân vang lên trong phòng, gió nhẹ nhàng thổi bay tóc của các nhân vật trong khi ánh mắt họ gặp nhau ... Những yếu tố tầm thường, không quan trọng, nhưng thủ pháp này đã nêu bật sự tò mò của hai học sinh trung học và đánh dấu sự khởi đầu của một câu chuyện đẹp.

Kyoto Animation cũng đặc biệt chú ý đến các nhân vật và mối quan hệ mà họ duy trì. Tất cả mọi thứ được làm để nhân vật trở nên hiện thực nhờ các chi tiết nhỏ làm nên toàn bộ sự khác biệt. Một lọn tóc gài sau tai, cái bắt tay, một cái nhìn phấn khích đầy tươi sáng... biểu cảm khuôn mặt và ngôn ngữ cơ thể giúp công chúng hiểu được cảm giác của các nhân vật chính. Người xem có thể cảm nhận cảm xúc và kết nối mật thiết hơn với nhân vật. Suy cho cùng, hình ảnh vẫn hiệu quả hơn nói năng dài dòng.

Violet Evergarden

Haruhi hát God Knows, khoảnh khắc giữa Reina và Kumiko trên núi Daikichi (Hibike! Euphonium), Rikka cuối cùng đã khám phá ra “đường biên vô hình” (Chūnibyō demo koi ga shitai!), những cảnh cảm động khi Tomoya đối mặt với những bài kiểm tra khủng khiếp nhất... Rất nhiều khoảnh khắc mà chúng ta chưa sẵn sàng để quên.

Một bản sắc hình ảnh độc đáo và một mô hình hoạt động đặc biệt: đây là cách Kyoto Animation đưa họ vào danh sách những hãng phim vĩ đại nhất và có được sự yêu mến của nhiều người hâm mộ. Nhất quán trong việc lựa chọn kịch bản, nhưng độc đáo theo cách làm nổi bật chúng, hãng phim này không thiếu tài sản, không tấn công những kẻ gièm pha mình. Với việc trở thành bậc thầy trong các tác phẩm gần đây như A Silent Voice hay Violet Evergarden và các phim chuyển thể sắp tới đã được thông báo, chắc chắn, KyoAni vẫn có một tương lai tươi sáng phía trước...



* Moe là tiếng lóng Nhật Bản. Dùng để ám chỉ cảm tình mạnh mẽ với các nhân vật hư cấu (trong anime, manga) được sử dụng để chỉ “đáng yêu”, hay cụ thể là “dễ thương”.