Nhân vật & Sự kiện

Total Recall: Colin và Arnold nói gì với chúng ta về văn hóa đại chúng

27/08/2012

Chúng ta có thể rút ra điều gì từ việc so sánh phim Total Recall mới với bản gốc cách đây 20 năm? Có lẽ điều gì đó về số nguời chết, bản năng giới tính khó thấy và đòi hỏi ý nghĩa sâu sắc hơn.

Tác giả sẻ không trách nếu các bạn không mong chờ nhiều ở bản làm lại từ bộ phim hành động Total Recall của Arnold Schwarzenegger, đã bị chuyển thể thành bộ phim kinh dị với màu sắc u tối, với sự tham gia của Colin Farrell. Suy cho cùng đó cũng là phim có Colin Farrell tham gia, và tác giả nghĩ tất cả chúng ta đều biết vậy nghĩa là gì. Để khiến vấn đề trầm trọng hơn, nếu các bạn đánh giá chỉ qua những gì báo chí viết về Total Recall 2012, thì rõ ràng điều quan trọng nhất về bản làm lại này là liệu phim có nhân vật phụ nữ có ba nhũ hoa giống bản phim gốc hay không thôi.

Tuy nhiên, dù có cả Colin Farrell và những nhân vật có thêm ngực, Total Recall là một phim phải xem không nhất thiết vì những thứ có trong phim và vì bản thân bộ phim - một viên bắp rang tâm lý khoa học viễn tưởng ngon lành – mà vì điều mà bộ phim nói cho chúng ta biết về những phim hành động chạy theo thị trường ở năm 2012 và những phim đó như thế nào khi so sánh với những phim năm 1990.

Từ quan điểm này, Total Recall ngẫu nhiên trở thành bài học tuyệt vời dài 118 phút về mọi điều xảy đến với nền văn hóa đại chúng trong hai thập niên qua và về việc có những điều lớn lao chuyển dịch theo những cách nhỏ nhặt đến thế nào khiến chúng ta thậm chí không nhận ra.

Diễn viên chính của hai phiên bản phim Total Recall

Hãy lấy hai diễn viên chính vào vai Douglas Quaid trong hai phim làm ví dụ. Tác giả nghĩ tất cả chúng ta đều đồng ý rằng Colin Farrell không phải là Arnold Schwarzenegger – và, tùy vào điều bạn tìm kiếm ở các người hùng trong phim, vầy không hẳn là điều dở.

Hơn một thập niên trước, Schwarzenegger là người hành hiệp trượng nghĩa khi bạn cần ai đó, hễ gặp chuyện, đơn giản nã đạn và cười vào cái chết với câu nói hóm hỉnh còn hơn phí thời gian xác định vấn đề. Ông là diễn viên nam chính hoàn hảo cho vị khán giả nào bắt kịp hệ tư tưởng thời đại dạy họ rằng có thể phản ứng tức khắc, tham lam là tốt còn tế nhị chỉ dành cho kẻ thua cuộc. Tuy nhiên, hai thập niên sau thì ông - và các bộ phim của ông – có vẻ châm biếm quá đáng và lớn lối một cách không cần thiết; cũng như nền văn hóa Mỹ, chúng ta đã đánh mất cảm giác bất khả xâm phạm và sự cao ngạo - những điều mà Schwarzenegger là hiện thân xuất sắc nhất. Chuyện như thế đã dần dần tích tụ, nhưng lên đến cực điểm ở một nước Mỹ sau sự kiện 11/9 cảm thấy lung lay hơn và ít chắc chắn hơn về điều sắp tới.

Vì lý do đó, Farrell dường như là sự thay thế thích hợp, đặc biệt vì anh nói với các phóng viên rằng vai Douglas Quaid của anh sẽ “đơn giản hơn nhiều” so với nhân vật gốc của Schwarzenegger. “Tôi thấy mình không cần phải đạt bất kỳ kỳ vọng nào mà Arnie để lại,” anh nói tại sự kiện Comic-Con hồi đầu tháng 7. “Ý tôi là tôi không có những câu thoại hóm hỉnh.” Nếu có chuyện gì mà Farrell làm được cực kỳ giỏi thì đó là hoảng loạn; anh luôn đầy thuyết phục một cách đáng ngạc nhiên trong vai người đến bước đường cùng, không biết phải làm gì tiếp theo đây.

Cả Schwarzenegger và Farrell đều vào vai một nguời khám phá ra rằng cả cuộc đời anh ta chỉ là dối trá, nhưng chỉ có một nguời thể hiện điều đó theo cách xét từ góc nhìn của khán giả thì khó mà tin. Quaid của Schwarzenegger quyết định giết hết những kẻ nào đứng sau câu chuyện rồi mới nghĩ ngợi, còn nhân vật của Farrell phản ứng bằng nỗi sợ hãi và sự nghi ngờ (và cuối cùng cũng giải quyết xong; suy cho cùng thì đây vẫn là phim hành động mà). Sự thay đổi này không chỉ làm câu chuyện mạch lạc hơn, mà còn đồng điệu hơn với thế giới chúng ta đang sống hiện nay. Ai mà biết ngoài kia còn điều gì khác nữa? Ai mà biết chúng ta có thể làm được gì?

Colin Farrell và Kate Beckinsale trong một cảnh phim

Việc thay Sharon Stone bằng Kate Beckinsale cũng quan trọng. Nhân vật Lori là một phụ nữ có sức quyến rũ chết người đối với đàn ông, ban đầu là một người vợ lý tưởng ẩn mình trong cuộc sống cũng lý tưởng và không thực. Thay Stone quyến rũ, gợi cảm khác thường bằng Beckinsale về nhiều phương diện cũng giống như từ bỏ khái niệm gợi cảm lộ liễu đổi lấy một điều gì đó... mà liệu tác giả bài viết này có dám nói là 'xuất sắc' không. Dĩ nhiên đây là người phụ nữ trong trang phục nhựa dẻo bó sát người chiến đấu với quái vật trong loạt phim Underworld – nhưng kiềm chế, và có lẽ là tinh vi hơn.

Ngẫm đến chuyện chuyển tông trong việc chọn diễn viên, phong cách của bản phim mới cũng dịch chuyển mạnh mẽ so với phim gốc. Trong khi Total Recall bản gốc hời hợt giải trí – có lẽ cũng không ngạc nhiên vì đó là tác phẩm của Paul Verhoeven, một người không mấy nổi tiếng về sự tinh tế - thì phiên bản mới có vẻ đi quá xa với mong muốn đưa ra ý nghĩa sâu sắc hơn và âm vang cảm xúc đối với ý niệm về ký ức được tiểu thuyết hóa và ý niệm về tính cách tự nhiên thì khác với tính cách được nuôi dưỡng và khác với tính cách được cấy ghép.

“Khái niệm này quả là cuộc đấu tranh lớn dành cho nhân vật,” Wiseman miêu tả sự quan tâm yêu thích của anh với dự án. “Nếu vốn dĩ bạn thấy mình là người tốt nhưng mọi người xung quanh đều nói bạn không tốt và có bằng chứng. Họ nói, ‘Ngươi đúng là một kẻ xấu xa,’ nhưng từ trong thâm tâm bạn cảm thấy mình là người tốt, cuối cùng điều đó ảnh hưởng gì đến bạn? Bạn chấp nhận chứng cứ đó hay làm theo cảm nhận của mình? Chuyện đó có rất nhiều trong phim, một nhân vật sâu sắc hơn mà tôi cảm thấy hấp dẫn.” Dĩ nhiên vì, chỉ nói “Để một người khám phá ra rằng không những toàn bộ ký ức của mình là giả, mà anh ta còn là cỗ máy giết người không ngừng há chẳng phải là ý tưởng tuyệt vời, điên rồ hay sao?” không còn đủ nữa; giờ bạn cần một cái gì để nói về thân phận con người.

Hiện nay, phim khoa học viễn tưởng về cơ bản đã chia làm hai phái: bộ não và cơ bắp, và ngoại trừ trong các phim của Christopher Nolan, hai thứ này không bao giờ nên gặp nhau. Cái "thời giản đơn" hơn trước đây không đặt ra câu hỏi “Người này là ai khi mà giờ đây, mọi điều anh biết đều là dối trá?” cũng không gào thét lên “Người đó là Arnold Schwarzenegger, cứ xem anh chiến đấu và tìm thấy câu trả lời... tự nhiên hiện ra!” – khái niệm cao siêu của Total Recall quá... à, quá thông minh không hợp với phe cơ bắp ngày nay đâu. Thực sự không thể rút thành công thức đơn giản như “Đây là ba phân đoạn và giữa các đoạn chúng ta sẽ có tí hài hước và thân phận nhân vật đi từ “anh ấy buồn chán đến anh sợ hãi rồi thành người chiến thắng”, bởi vì bạn phải giải thích những điều như “Ai lấy đi ký ức thật và tạo cho anh ta ký ức giả?” và “Tại sao họ làm vậy?” và đột nhiên bạn có quá nhiều nút thắt cần xử lý. Và thế là, gần như ngẫu nhiên, chúng ta có một bộ phim cạnh tranh với những thứ như Proemtheus, InceptionCloud Atlas sắp ra mắt, tức nghĩa là phải có nhiều lý do để tồn tại hơn chứ không chỉ đơn thuần là giải trí. Để đấu lại những bé bự kia bắt buộc phải tuyên ngôn quan trọng nào đó. Ở đâu đó, Arnold thực sự đang cười nhạo ý tưởng này.

Một trong những thay đổi có vẻ ngẫu nhiên hơn trong bộ phim mới là lần này Quaid không nỗ lực cứu sao Hỏa mà anh sẽ cố gắng cứu Trái đất. Việc viện dẫn truyện ngắn We Can Remember It For You Wholesale của Philip K. Dick từng gợi cảm hứng (không nhiều) cho phim Total Recall gốc, làm nổi bật lên một số điều khác về cách các thể loại phim hiện đại vận hành: ngày nay, việc làm ra vẻ trung thành với tài liệu gốc dường như là điều kiện tiên quyết đối với các nhà làm phim. Total Recall – phiên bản nào cũng thế – tránh cái hài hước kín đáo trong tác phẩm nguyên bản của Dick theo đó thế giới được giải cứu từ lâu trước khi câu chuyện bắt đầu, mà không ai nhận ra, cứ thích cái gì đó ủy mị sướt mướt và có chất điện ảnh hơn; dời màn cuối hoành tráng từ sao Hỏa về Trái đất có thể đưa bộ phim mới gần gũi với câu chuyện của Dick hơn ở một khía cạnh nhỏ nhặt nào đó, còn ở khía cạnh quan trọng nhất thì đây vẫn là bản làm lại của bộ phim trước đó. Đó chính là một khác biệt nữa giữa phim gốc và phim mới: Total Recall 1990 tiếng là phiên bản chuyển thể điện ảnh thì lại là một câu chuyện mới toanh; trong khi đó, phiên bản hiện đại là việc tái khởi động một tài sản đã được kiểm chứng là có một giá trị hoài niệm nhất định với nhóm khán giả quan trọng nhất từ 18-34 tuổi.

Vậy, việc so sánh hai bộ phim thực ra nói cho chúng ta biết điều gì? Giá như Total Recall bản gốc có tham vọng đi xa hơn Này, chỉ là giải trí thôi mà, thì sẽ chẳng có phiên bản nào thắng.

Phiên bản mới kéo theo câu hỏi: Cái gì thật và cái gì là hồi tưởng? Ở vị trí khán giả chúng ta, có lẽ đơn giản chỉ là việc chọn phiên bản nào mình thích hơn.

Dịch: © Minh Châu @Quaivatdienanh.com
Nguồn: Time


Hãy chia sẻ ý kiến của bạn về bài viết này trên Facebook của chúng tôi