Một năm trước, mọi người còn cảm thấy hơi hối tiếc khi tổng doanh thu năm chưa vượt được ngưỡng 30 tỉ nhân dân tệ. Năm 2015, tính tới ngày 3 tháng 12, kỷ lục 40 tỉ nhân dân tệ đã được thiết lập và phim Hoa ngữ chiếm tới gần 60% tổng số. Hơn hết, bộ phim giả tưởng phiêu lưu 3D Hoa ngữ Monster Hunt trở thành phim có doanh thu cao nhất của đất nước này vào tháng 7, vượt qua bom tấn phòng vé quốc tế Furious 7.

Một rạp chiếu ở Trung Quốc

Năm 2015, ngành điện ảnh Hoa ngữ không chỉ đạt những con số doanh thu khổng lồ mà còn tiến bộ toàn diện.

Đầu tiên, việc xây dựng cơ sở hạ tầng tiếp tục mang lại kết quả khả quan, đưa con số tổng phòng chiếu phim cả nước lên tới gần 31.000. Hiện tại tỷ lệ người đến rạp gần 15%, nhưng số chỗ ngồi thặng dư đủ để cung ứng cho những lần "cháy vé", mà điều này đang xảy ra thường xuyên hơn trong các năm gần đây.

Phim hài lên ngôi do sức chi phối của khán giả thị trấn

Các cơ sở mới đang được xây dựng ở những thành phố hay thị trấn nhỏ hơn, tính trung bình rạp phim ở đây thu hút nhiều người xem phim hơn so với một rạp mới ở trung tâm Bắc Kinh. Con số tăng lên cũng thay đổi thế cân bắng trong thị trường phim Hoa ngữ. Trước đây cư dân thành thị mang lại phần lớn doanh thu, giờ thì những thanh niên ở thị trấn nhỏ có quyền năng thay đổi cách phim được sản xuất tại quốc gia này.

Cảnh phim Lost in Hong Kong

Một ví dụ tiêu biểu là các câu chuyện xoay quanh người trẻ tuổi đang nhường chỗ cho phim hài. Bỗng dưng các biên kịch Trung Quốc nhận ra khả năng là trong các thành phố nhỏ, không phải anh chàng trẻ tuổi nào cũng mất đi tình yêu của đời mình khi cô gái đi nước ngoài, hoặc không phải cô gái nào cũng chiếm được cảm tình của ông sếp tỉ phú trẻ tuổi đẹp trai – khi điều đó xảy ra thì thường là một người đàn ông trung niên, mập, lùn và đã có gia đình. Những tình cảm nhỏ nhặt và bi lụy hư cấu không có chỗ đứng trong cư dân thành phố nhỏ, những người chỉ muốn có tiếng cười sau một ngày làm việc vất vả.

Vì lý do đó, phim hài đang là thể loại an toàn nhất mà các nhà làm phim có thể đầu tư nguồn lực. Nam diễn viên trở thành đạo diễn Từ Tranh, thành công đáng kể trong cả hai vai trò, mang lại một lần tái xuất tham vọng trong Lost in Hong Kong, lọt vào danh sách ba phim có doanh thu cao nhất, bất chấp những đối thủ phim hài khác và phim có doanh thu cao thứ năm Goodbye Mr. Loser.

Jian Bing Man tiếp nối một chương trình truyền hình ăn khách để tạo nên bom tấn doanh thu phòng vé

Sự ủng hộ của thanh niên thị trấn giúp cho nhiều bộ phim làm nên chuyện thay vì có khả năng trở nên mờ nhạt giữa hàng trăm các câu chuyện kinh phí thấp từ những nhà làm phim nghiệp dư. Tiêu biểu trong số này là Wolf Warrriors, do nam diễn viên Ngô Kinh đạo diễn. Ngô Kinh là một võ sĩ tài năng và có một khuôn mặt không hề kém thu hút, nhưng sự nghiệp làm diễn viên của anh không may chưa từng thăng tiến. Bộ phim đầu tiên anh đạo diễn miêu tả lại một cuộc săn lùng điệp viên nước ngoài và có những phân đoạn hành động rất đáng nhớ, nhưng phần phô trương lộ liễu lòng yêu nước của phim là phong trào của thế kỷ trước rồi. Những thanh niên trẻ lang thang quanh Tam Lý Đồn ở Bắc Kinh sẽ nhíu mày với bộ phim, nhưng không thể ngăn bộ phim thành một bom tấn hạng vừa trên thị trường.

Tiềm năng và sở thích của các thanh niên thị trấn vì vậy được đặt trong tầm ngắm của các nhà làm phim Hoa ngữ, những người không buồn tìm hiểu xem nhóm người dùng to lớn này muốn gì nhất. Cách tiếp cận tiêu chuẩn của họ là xây dựng từ một cái gì đã qua thử nghiệm. Dior’s Man là một chương trình nổi tiếng làm theo chương trình hài Knallerfrauen của Đức và được chiếu trực tuyến độc quyền trên các mạng chiếu video của Trung Quốc. Dù có nội dung được cho là tục tĩu, Dior’s Man vẫn là một chương trình được xây dựng tài tình và sáng tạo. Vậy nên khi nhóm làm chương trình làm dự án phim Jian Bing Man, họ gây chấn động thị trường khi thu về 1,1 tỉ nhân dân tệ.

Go Away Mr. Tumor

Tiểu thuyết mạng vẫn là nguồn nội dung chủ đạo

Nguồn cảm hứng không chỉ có từ các video. Tiểu thuyết truyện tranh ăn khách Go Away Mr. Tumor về một tác giả truyện tranh chiến đấu chống bệnh ung thư đã làm ấm lòng độc giả nhiều năm, giờ có một bộ phim cùng tên với Bách Bạch Hà và Ngô Ngạn Tổ đóng vai chính. Nghiêm túc mà nói, câu chuyện được sắp đặt không quá hoàn hảo, nhưng có đầy đủ tính sáng tạo thiên tài và tinh thần lạc quan của tác giả truyện tranh quá cố và nên được coi là một món quà tri ân về cô gái mang lại một thông điệp quý giá cho mọi người có lòng nghe.

Có lẽ ví dụ thuyết phục nhất là tiểu thuyết Ghost Blows out the Light (Quỷ xuy đăng) kể về những kẻ trộm mộ, nổi tiếng với những cư dân mạng Trung Quốc đến mức đã có hai phiên bản phim chuyển thể được sản xuất và phát hành trong 2015. Mojin – The Lost Legend ra rạp cuối tháng 12 và tiếp tục tiến mạnh ở phòng vé tới hết năm. Phiên bản này có một dàn sao hạng A và bối cảnh tuyệt đẹp tái tạo lại không khí bí ẩn được miêu tả trong câu chuyện gốc. Bản chuyển thể này của đạo diễn Ô Nhĩ Thiện được coi là thành công hơn về mặt câu chuyện và doanh thu, trong khi phiên bản của đạo diễn Lục Xuyên đáng nhớ hơn về mặt khác.

Chronicles of the Ghostly Tribe (Cửu tầng yêu tháp) của Lục Xuyên đạt nấc thang cao nhất về hiệu ứng hình ảnh trong phim Hoa ngữ, ngang tầm của các phim bom tấn Hollywood. Những cảnh quay góc rộng đem lại vẻ đẹp choáng ngợp của bối cảnh sa mạc, khá giống Mad Max: Fury Road. Và những yêu quái đồ họa đã hoàn hảo hơn nếu diễn viên trong phim dùng ít nền xanh hơn.

Monkey King: Hero is Back, phim hoạt hình Hoa ngữ hay nhất nhiều thập kỷ qua

Sự tiên tiến của hình ảnh trong Chronicles of the Ghostly Tribe chỉ có The Taking of Tiger Mountain (Trí thủ uy hổ sơn) của Từ Khắc là sánh bằng, bộ phim kể về một người lính Trung Quốc ở thập kỷ 40 băng qua làn đạn và cháy nổ khó tin gần bằng Steve Rogers trong Captain America của Marvel. Xem kìa, Trung Quốc đã có siêu anh hùng của riêng họ!

Và khi nói về hiệu ứng thì ta phải nói về phim hoạt hình: Monkey King: Hero is Back. Bộ phim hoạt hình kinh phí thấp này đạt được doanh thu 956 triệu nhân dân tệ vì đạo diễn Điền Hiếu Bằng quyết tâm kiểm soát chất lượng. Suốt bảy năm làm dự án phim với kinh phí tuềnh toàng, nhiều thành viên đoàn quay lưng bỏ đi, nhưng sự kiên quyết của đạo diễn đã khai sinh ra phim hoạt hình Hoa ngữ hay nhất trong nhiều thập kỷ nay. Nhiều khán giả, choáng ngợp vì những hình ảnh sống động của phim, tình nguyện quảng bá bộ phim trong vòng thân cận bạn bè, nhưng việc miêu tả chiến binh mạnh mẽ củng cố lại quyền năng của phim là cách chuyển thể bộ sách kinh điển ấn tượng nhất.

Phim nghệ thuật với dấu ấn phong cách riêng của đạo diễn vẫn tạo tiếng vang

Nhưng năm 2015 không chỉ là về thanh niên ở thành phố nhỏ, nhu cầu thị trường và xếp hạng phòng vé. Các nhà làm phim tập trung thể hiện ý tưởng riêng cũng gây chú ý với tác phẩm của họ. Bộ phim võ thuật The Assassin (Nhiếp Ẩn Nương) của đạo diễn Đài Loan Hầu Hiếu Hiền nhận giải Đạo diễn xuất sắc nhất tại Liên hoan phim Cannes 2015. Những nỗ lực của ông tạo cơ hội cho những khán giả muốn xem trải nghiệm câu chuyện được viết bởi những nhà văn thời Đường. Không có cách nào biết bộ phim có kể sự thật về đời sống thời Đường không, nhưng xem phim cũng đem lại cảm giác như đọc những tiểu thuyết thời đó.

Mountains May Depart

Một đạo diễn cống hiến cho việc thể hiện bản thân là Giả Chương Kha, khá ám ảnh về nơi mình sinh ra, phần lớn các câu chuyện của ông xảy ra ở thị trấn nhỏ tên Phần Dương ở tỉnh Sơn Tây, miền trung Trung Quốc. Trong Mountains May Depart, Giả Chương Kha ra ngoài lãnh địa quen thuộc và bước vào một chiều không gian-thời gian rộng lớn hơn tả lại sự cô đơn ám theo con người bất hạnh trong tình yêu. Cách vận dụng mọi yếu tố trong câu chuyện của đạo diễn vượt lên trên mọi đồng nghiệp Hoa ngữ của ông, nhưng việc bước ra ngoài lãnh thổ quen thuộc không xuôi chèo mát mát như mọi người kỳ vọng từ tài năng và trình độ của vị đạo diễn.

The Master là nỗ lực thứ ba của Từ Hạo Phong trong việc thể hiện bản thân. Thế giới đã mất của các võ sĩ là một chủ đề lặp lại trong các câu chuyện của Từ Hạo Phong, Vương Gia Vệ cố chuyển thể nó trong The Grandmasters (Nhất đại tông sư) và rốt cuộc lại đi khoe tài quay phim của mình, Trần Khải Ca cũng cố chuyển thể nó trong Monk Comes Down the Mountain (Đạo sĩ hạ sơn) và rốt cuộc hạ thấp bản thân và cả đoàn làm phim, không ai hiểu tâm thế cổ quái của các nhân vật của Từ Hạo Phong hơn chính ông, và lần này ông học vài cách mới để không làm khán giả buồn chán. Phong cách đánh thật và nhịp phim nhanh cho thấy là một công thức hiệu quả với khán giả phim hiện đại.

Thư Kỳ trong vai Nhiếp Ẩn Nương trong phim cùng tên

Những phim như The Assassin, Mountains May Depart và The Master không có nhiều suất chiếu trong lịch chiếu phim, bởi chúng quá tĩnh để tạo ra tiếng cười. Người bi quan sẽ căm ghét sự thống trị của thanh niên thị trấn và văn hóa mưu lợi mạnh mẽ của ngành điện ảnh, nhưng năm 2015 các nhà làm phim Hoa ngữ đã tiến xa hơn trong việc cải thiện sản phẩm của họ trên nhiều diện, dần dà người xem cũng sẽ tiếp bước theo và chăm chút sở thích của họ, ta chỉ cần chậm rãi tiến từng bước một.