Tháng 4 năm nay Ben Affleck và Matt Damon trở lại trong phim Air kịch tính hóa câu chuyện đặc sắc có thật đằng sau sự sáng tạo và di sản của Air Jordan — đôi giày bán chạy nhất của Nike đã làm thay đổi cuộc chơi hoạt động kinh doanh hàng hóa do ngôi sao thể thao làm đại sứ.

Ben Affleck vào vai ‘gã nghiện giày’ Phil Knight trong Air

Do Affleck đạo diễn, bộ phim lần nữa tái hợp anh với người bạn lâu năm (và từng đoạt giải Oscar) Damon, bộ đôi đóng vai hai nhân vật không thể thiếu người nào trong việc tạo nên những món đồ bắt buộc phải có trở thành tượng đài này.

Tham gia cùng họ là dàn diễn viên tự hào với hàng loạt tài năng bắt mắt — từ Viola Davis và Jason Bateman đến Marlon Wayans và Chris Tucker — trong một phim nữa của Affleck đang chạy nước rút để vươn lên dẫn đầu Thang đo cà chua của Rotten Tomatoes.

Với ý nghĩ đó, còn lúc nào tốt hơn để nhìn lại câu chuyện điên rồ có thật đằng sau hiện tượng hình bàn chân này và những người thực sự đã giúp đưa nó vào cuộc sống?

Air của Ben Affleck kể chuyện gì?

Từ trái qua: Peter Moore (Matthew Maher), Sonny Vaccaro (Matt Damon) và Rob Strasser (Jason Bateman) trong Air

Cốt lõi Air là toàn bộ câu chuyện Nike ký hợp đồng với một cầu thủ bóng rổ lúc bấy giờ ít được biết đến tên là Michael Jordan và tác động của điều này lên thế giới ngôi sao thể thao làm đại sứ thương hiệu và kinh doanh vật phẩm ăn theo.

Damon đóng vai Sonny Vaccaro, nhà điều hành tiếp thị thể thao có cặp mắt diều hâu đã nhìn thấy tiềm năng Jordan sẽ là tài sản thương hiệu lớn mới nhất của Nike. Để có được anh tham gia, Vaccaro phải thuyết phục người đồng sáng lập và chủ tịch của Nike, Phil Knight rằng cầu thủ bóng rổ mới này đáng để đánh cược mọi thứ trong lúc công ty đang trải qua giai đoạn khó khăn suốt những năm 1980.

Tiền đạo Michael Jordan của Chicago Bulls All-Star vào năm 1984

Tuy Jordan là trung tâm của Air, anh không thực sự xuất hiện trên màn ảnh. Thay vào đó, chúng ta gặp mẹ anh, bà Deloris (Davis) và cha James R. Jordan Sr (Julius Tennon), mẹ là người bạn tâm giao tin cậy nhất của Michael trong việc đảm bảo rằng tên tuổi và hình ảnh của anh được sử dụng theo cách đạo đức nhất có thể khi Nike cố gắng hết sức để được cá nhân bà chấp thuận.

Xung quanh câu chuyện này là tất cả những cạm bẫy của thập kỷ dư thừa, những năm 1980, với hàng loạt thỏa thuận đại sứ nhãn hàng với người nổi tiếng, những kiểu tóc xấu tệ và bối cảnh nhạc điện tử.

Air của Ben Affleck có dựa trên câu chuyện có thật không?

Sonny Vaccaro tại Lễ trao giải Nhà vô địch và Huyền thoại vì sự tiến bộ của người da đen trong thể thao (ABIS) năm 2022

Ngày nay, Nike có thể là một trong những thương hiệu thể thao hàng đầu trên thị trường được biết đến nhiều nhất nhưng vào đầu những năm 1980, Nike được coi là kẻ yếu thế. Tuy nhiên, tất cả đã thay đổi nhờ Voccaro, vị giám đốc tiếp thị phát hiện ra tiềm năng to lớn ở một cầu thủ tân binh lúc đó.

Trước khi Air Jordans thay đổi giày dép mãi mãi và thậm chí dẫn đến việc tạo ra bộ phim đình đám dành cho trẻ em Space Jam, Vaccaro là người đã cống hiến sự nghiệp của mình để phát hiện những tài năng mới và thiết lập cho họ những hợp đồng đại diện nhãn hàng đổi đời. Do đó, ông có quan hệ mạnh với nhiều huấn luyện viên bóng rổ khắp nước Mỹ để xác định những cầu thủ mới có tiềm năng lớn trước khi ai khác phát hiện.

Chính nhờ một trong những mối quan hệ này mà cuối cùng ông đã gặp Jordan khi anh vẫn đang chơi cho Đại học Bắc Carolina. Ngay lập tức bị ấn tượng, ông tin chắc rằng cầu thủ có nhiều triển vọng này sẽ là tâm điểm cho dòng sản phẩm thể thao mới nhất của Nike — nhưng đấy không phải là một thương vụ đương nhiên mà có.

Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành Nike Phil Knight năm 1995

Đầu tiên, vào thời điểm đó thương hiệu giày đối thủ Converse đã thống trị thế giới bóng rổ và huấn luyện viên khi đó của Jordan, Dean Smith, đã ký thỏa thuận với những gã khổng lồ giày này, nghĩa là cầu thủ ngôi sao của ông phải đi giày thương hiệu cụ thể này bất cứ khi nào bước vào sân bóng rổ.

Đồng thời, vào lúc đó, Nike không ở trong tình trạng tốt nhất. Sau khi phát hành đại chúng vào đầu những năm 1980, cổ phiếu của họ đã giảm mạnh và xét đến việc Adidas có đầy tiền và sẵn sàng trả giá cao hơn bất kỳ đề nghị nào với bất kỳ gương mặt mới nào mà họ muốn thu hút vào nhóm của họ, triển vọng của Nike có vẻ không mấy khả quan.

Trên thực tế, người đồng sáng lập công ty, Knight gần như đã sẵn sàng đóng cửa toàn bộ bộ phận giày thể thao của họ lúc Vaccaro đến gặp ông với kế hoạch lớn. Vaccaro đề xuất ý tưởng đầu tư toàn bộ ngân sách bóng rổ cao ngất ngưởng của Nike vào một cầu thủ riêng lẻ thay vì phân bổ cho nhiều vận động viên thể thao khác nhau.

Không cần phải nói, ý tưởng này là rất rủi ro.

Chi tiết đôi giày Air Jordan của Nike được Michael Jordan mang trong trận đấu với Washington Bullets tại Trung tâm Thủ đô, khoảng năm 1985

Không chần chừ, Knight đã cho êkíp của ông bắt tay vào việc. Thông qua cuộc họp phát triển sản phẩm với Giám đốc Tiếp thị của Nike, Rob Strasser, và nhà tạo mẫu nội bộ, Peter Moore, bộ đôi đã đưa ra những thiết kế ban đầu đầu tiên cho phiên bản Air Jordan đầu tiên của Nike, với huấn luyện viên của Jordan, David Falk, được cho là đã nghĩ ra cái tên bóng bẩy và hấp dẫn cho sản phẩm.

Từ đây, nhiệm vụ tiếp theo của Vaccaro và Knight là thuyết phục một Jordan nghiêng về Adidas ký với một kẻ dưới cơ. Để làm được điều này, họ đã đưa ra cho anh một đề nghị chắc chắn là bất kỳ cầu thủ tân binh nào cũng mơ ước — khoản thanh toán 2,5 triệu đôla được thực hiện trong vòng năm năm, cùng với 25% tiền bản quyền bổ sung cho mỗi chiếc giày được bán.

Để thuyết phục hơn nữa, Nike đã đưa bố mẹ Jordan đến làm chứng cho việc ký kết hợp đồng và đảm bảo mọi người liên quan đều hài lòng và đồng quan điểm.

Matt Damon trong vai Sonny Vaccaro và Viola Davis trong vai Deloris Jordan trong Air

Kết quả của quá trình đàm phán căng thẳng này là năm 1984, Jordan bước những bước đầu tiên vào sân bóng rổ với đôi giày Air Jordan 1 của Nike. Trong khi anh bị phạt nặng vì không đi cùng giày với đồng đội, niềm tin Nike đặt vào tân binh của họ rất mạnh mẽ, họ đã chi trả khoản tiền phạt 5.000 đôla ấy.

Một năm sau, công ty đã đưa những đôi giày Air Jordan phiên bản đầu tiên lên các kệ hàng với mục tiêu khiêm tốn là gỡ lại 3 triệu đôla.

Vào cuối năm đầu tiên, họ đã kiếm được 126 triệu đôla và phần còn lại, như họ nói, là lịch sử.

Air sẽ được phát hành ở Việt Nam ngày 14 tháng 4 với tựa Air — Theo đuổi một huyền thoại.