Sau khi tăng trưởng hàng năm 35% trong suốt một thập niên (và lên đến mức choáng váng 48% với 6,8 tỉ đôla năm 2015), doanh thu phòng vé ở Trung Quốc đã giảm còn 6,6 tỉ đôla năm 2016, theo báo cáo của Hiệp hội điện ảnh Mỹ (MPAA) phát hành ngày 22/3.

Dù sử dụng nam diễn viên thần tượng Trung Quốc Lu Han làm "đại sứ quảng bá", nhưng Star Wars: The Force Awakens vẫn làm ăn ì ạch ở thị trường này

Tình hình còn xấu hơn khi xét rằng năm 2016, Bắc Kinh cho phép tăng thêm phim Hollywood trình chiếu ở đây — 40 so với thông thường là 34. Xem ra là có tốt lên chút xíu với đồng đôla mà hãng phim nhận được không tương xứng; tính bằng đồng nhân dân tệ thì phòng vé tăng chỉ 4% khiêm tốn — một thành tích nhỏ nhưng không là gì nếu so với những năm trước đây.

"Trung Quốc đã có ảnh hưởng đáng kể đến dòng lãi [toàn cầu]," nhà phân tích Eric Handler của MKM Partners nói. Sau nhiều năm trông cậy vào sự tăng trưởng tiếp tục ở đất nước này, Hollywood có lẽ nên tính lại, Handler nói thêm.

Các chuyên gia chỉ ra cả chùm nhân tố gây tổn hại doanh thu vé và dẫn tới doanh thu toàn cầu thấp hơn cho các phim hãng lớn:

→ Một đợt sóng phim Trung Quốc chất lượng thấp, thường do những nhà đầu cơ và tay chơi mới vào cuộc sản xuất vội vàng, nhấn chìm nhiệt tình nói chung cho việc xem phim rạp.

→ Trợ giá vé do các nhà bán vé trực tuyến cung cấp biến mất. Hơn 70% vé xem phim được bán trực tuyến ở Trung Quốc, so với khoảng 20% ở Mỹ. Trong quá khứ, các dịch vụ bán vé mới khởi nghiệp mời chào giảm giá mạnh, nhưng năm 2016 thì các dịch vụ đó đã ổn định.

→ Các nhà quản lý Trung Quốc triệt phá gian lận phòng vé. Sau khi một vài bộ phim bị phơi bày trước công luận rằng các nhà làm phim đã dàn xếp mua lượng lớn vé tuần công chiếu để tạo ấn tượng là một phim đình đám phải xem, các nhà quản lý đã chặn đứng kiểu làm này.

→ Cho dù Star Wars: The Force Awakens có lập kỷ lục ở nơi nào khác thì ở Trung Quốc phim làm ăn ì ạch và thu được chỉ 124 triệu đôla, khó mà là một doanh thu nổi bật so với người đứng đầu phòng vé The Mermaid (526,8 triệu).

"Trung Quốc không có sự ưa thích lâu đời dành cho Star Wars, [và] phim giả tưởng cũng không làm ăn tốt ở thị trường này," Handler nói. Nhìn chung, "Nội dung giải trí này của Hollywood không cộng hưởng bao nhiêu ở đây," ông bổ sung.

Áp phích quảng cáo Resident Evil: The Final Chapter tại một rạp chiếu ở Bắc Kinh

Người trong nghề hy vọng tình hình sẽ thay đổi trong năm 2017, một năm có vẻ hứa hẹn. Những phim mới phát hành như xXx: Return of Xander Cage và Resident Evil: The Final Chapter đã đạt được những con số đậm đà, và một danh mục phim bom tấn thân thiện với thị trường Trung Quốc đang chờ đâm chồi nảy lộc trong những tháng tới đây, trong đó có The Fate of the Furious, Transformers: The Last Knight và Pirates of the Caribbean: Dead Men Tell No Tales.

Mẻ phim đó có ý nghĩa quan trọng với toàn cảnh phòng vé quốc tế, năm ngoái doanh thu đạt 27,2 tỉ đôla trong tổng thu toàn cầu là 38,6 tỉ. Nhưng lần này chính là nhờ thị trường nội địa, không phải thị trường bên ngoài, cứu rỗi: Nhờ phòng vé Bắc Mỹ tăng 2%, doanh thu vé toàn cầu thiết lập chuẩn so sánh mới, vượt kỷ lục 38,4 tỉ đôla của 2015 một chút, mà trong đó phần của thị trường nước ngoài là 27,3 tỉ.

Nhưng điều đó không chừng là sự thất vọng đối với các hãng phim. Xét lượt xem phim tính trên đầu người ở mức thấp nhất trong lịch sử, thị trường nước ngoài cần phải hồi phục thì ngành điện ảnh mới có thể tiếp tục tăng trưởng.