• [Bình luận phim] Alien: Covenant - Ridley Scott có còn cảm hứng với quái vật không gian?

• Phân tích trailer mới nhất của Alien: Covenant

Người máy David của Michael Fassbender, hẳn là cùng nhân vật từ Prometheus cũng tên David, đưa nhân vật của Billy Crudup qua phòng thí nghiệm riêng chứa những mối kinh hoàng sinh học.

Bộ trang phục thiết kế cho phim Alien gốc. Nhà thiết kế phong cách siêu thực Hans Ruedi Giger, đã đoạt giải Oscar cho quái vật ông tạo ra cho Alien

Anh chỉ cho thấy các biến dạng khác nhau của các sinh vật, giải thích mình đã cố gắng hiểu các sinh vật ngoài hành tinh được phát hiện ở Prometheus, đến nỗi đã cấy ghép gene những phiên bản mới – quy trình đang chờ một mảnh ghép cuối để hoàn thành.

Đó là khi David đưa anh ta vào một phòng bé chứa bốn quả trứng nhìn giống những quả đã thấy ở Alien gốc. Mảnh ghép cuối, David nói, là “người mẹ” – một vật chủ đang chờ đợi – và nhân vật của Crudup đang xếp hàng nhận vinh dự này.

Các manh mối dễ ghép lại: sinh vật ngoài hành tinh khán giả thấy năm 1979 không phải kết quả của tiến hóa hay chọn lọc tự nhiên. Thay vào đó, nó là kết quả của một người máy cố tình nhân giống một sinh vật nguy hiểm, chết người nhất có thể.

Nếu nút thắt kịch bản này là thật, không phải kết quả của một sự hiểu lầm hay cố ý đánh lạc hướng, thì cảnh nói trên đã thay đổi ý nghĩa của cả loạt phim.

Sinh thể ghê rợn, bí ẩn từ trong ngực ta xông ra và thách thức vị trí của ta trong vũ trụ

Loạt phim Alien đã luôn về con người đối đầu tự nhiên. Nhân loại có thể đã du hành vũ trụ và bắt đầu đặt thống trị lên dải ngân hà, nhưng một sinh thể ghê rợn, bí ẩn từ trong ngực ta xông ra và thách thức vị trí của ta trong vũ trụ. Ta có thể tạo ra sự sống nhân tạo, tạo ra những vũ khí khủng khiếp với công nghệ, nhưng không có gì ta tạo ra có thể so với sự rợn người của chọn lọc tự nhiên. Mọi nỗ lực để kiểm soát hay vũ khí hóa sinh vật dẫn tới chết chóc và hủy diệt.

Loạt phim Alien có thể thay đổi rất nhiều từ cuộc gặp gỡ khốc liệt với quái vật biến hình trên tàu Nostromo, nhưng sinh vật đáng sợ đã giữ nguyên vị thế nỗi kinh hoàng xuyên thiên hà đỉnh cao qua nhiều thập kỷ. Ta đã thấy nhiều phim kinh dị không gian trước và sau nó, nhưng hình ảnh sinh vật không bao giờ đi xa đám xúc tu như trong truyện Lovecraft đặc trưng. Kể cả những sinh vật ngoài hành tinh trong phim Arrival được khen ngợi cũng không tránh dạng bạch tuộc.

Ngược lại, quái vật biến hình không giống bất cứ gì. Người viết không thể so sánh nó với sinh vật nào. Nó hơi giống như khi một xác chết sinh ra một con côn trùng. Nhưng không hẳn. Thực tế, quái vật biến hình có một đặc tính gần như máy móc trong nó. Nó hoàn toàn giống như thể từ một thế giới hoàn toàn khác, một nơi bạo tàn nhân loại sẽ không bao giờ đặt chân tới. Vì những sinh vật ở đó chảy máu là acid.

Quái vật biến hình trong Alien vẫn là một nỗi kinh hoàng bí ẩn xuyên thiên hà khó có thể xóa bỏ

Nhưng ta đã nhìn thấy nhiều lần, cộng với nhiều động vật khác, đến thời điểm này, quái vật biến hình nhìn hơi vô hại. Nó bị vắt kiệt rồi. (Đặc biệt là sau lần đánh Predator, nhưng thôi đừng nói chuyện đó.) Dù bị lạm dụng và đối xử sai trái, nỗi kinh hoàng ma quỷ của H.R Giger vẫn là một trong những hình ảnh độc đáo và gây rợn người nhất lịch sử điện ảnh.

Nên việc hé lộ sinh vật biến hình không đến từ thăm thẳm hư vô, mà từ một thiết kế có chủ ý của người máy David, là hơi đáng thất vọng.

Ridley Scott, đã nhìn loạt phim của ông bay tới đỉnh cao rồi xuống dốc, hẳn muốn lấy lại quyền kiểm soát sáng tạo đặc trưng của mình. Và qua nhiều năm, ông hẳn đã dành thời gian suy nghĩ về nguồn gốc của sinh vật, và cuối cùng đưa ra câu trả lời. Và làm vậy, ông thay đổi câu chuyện con người đối đầu tự nhiên thành một câu chuyện ngụ ngôn răn đe về trí thông minh nhân tạo.

Ta đều tự hỏi sinh vật đó chui ra từ địa ngục nào, nhưng những quái vật để lại ảnh hưởng lớn nhất trên đám đông thường quấn quanh mình sự bí ẩn.

Người máy David của Michael Fassbender trong Alien: Covenant

Con cá mập trắng khổng lồ trong Jaws trồi lên từ bóng tối của đại dương sâu và tăm tối nhất và khủng bố đảo Amity. Vì sao? Bằng cách nào? Nó có phải một thí nghiệm gene chệch lối không? Một tai nạn hạt nhân? Một gợi nhớ về động vật khổng lồ của những đại dương sơ khai của Trái Đất? Tốt nhất là không biết.

Khoảng sâu của vũ trụ, như khoảng sâu của đại dương, đại diện cho bí ẩn tăm tối của tiềm thức con người. Trong tiềm thức, những hiểm họa vô danh chờ đón. Nhưng nếu một nhân vật đủ dũng cảm đi vào vùng tối, họ có thể khám phá gì đó về bản thân mà họ chưa từng biết. Và nếu may mắn, họ sống sót quay về.

Nhưng giờ ta có thể lần dòng dõi con quái vật biến hình về lại với con người, sinh vật biến đổi. Nó không đại diện hiểm họa vô danh nữa, mà biến thành một phép ẩn dụ cho lòng tham, và tham vọng mờ mắt của nhân loại.

Có thể không phải một phép ẩn dụ tệ. Mà chỉ là phép ẩn dụ không như trước kia nữa.