The Good Dinosaur (ra rạp ngày 25/11 ở Việt Nam với tựa Chú khủng long tốt bụng) đan kết ảnh hưởng của thể loại phim Viễn Tây với bối cảnh biên giới trong thắt nút câu chuyện tuổi mới lớn về “cậu bé và chó cưng” đồng thời cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của gia đình và tình bạn — gồm bộ ba khủng long bạo chúa (Tyrannosaurus - T.rex) được truyền sức sống kiểu cao bồi.

Phác thảo bố khủng long T. rex Butch (Sam Elliott lồng tiếng) của Matt Nolte [Ảnh: Disney/Pixar]

“Phim thực sự có cơ hội là phim gia đình thành công cho nhiều người. Đây là phim gia đình, và việc làm cha, phim nói với tôi như thế,” Sam Elliott, người lồng tiếng cho khủng long T. rex bố Butch, một nhân vật dứt khoát không thể thiếu để giúp khủng long 11 tuổi Arlo (Raymond Ochoa) về nhà băng qua chốn hoang dã hiểm nguy cùng người bạn nhỏ Spot (Jack Bright) là một cậu bé hang động.

Khía cạnh sinh tồn cũng là mấu chốt, Elliott bổ sung. “Một trong những yếu tố kinh điển trong thể loại phim Viễn Tây, mà bao năm nay tôi đã đóng rất nhiều, là đấu tranh sinh tồn của con người. Cụ thể hơn, là cuộc đấu tranh của con người với chính bản thân, người với người, con người với môi trường.”

The Good Dinosaur tưởng tượng một thế giới không có vụ thiên thạch va trúng Trái Đất 65 triệu năm trước và xóa sổ hầu hết loài bò sát đã từng lang thang trên hành tinh. Tua nhanh tới hàng triệu năm, và Arlo là một cá thể thuộc loài khủng long Apatosaur đang chuẩn bị đối phó với một mùa đông khắc nghiệt. Một cơn bão lớn ập tới, lấy mạng cha của Arlo (Jeffrey Wright), và sau đó chú khủng long nhỏ bị chia cắt với gia đình, cần sự giúp đỡ của cậu bé Spot trung thành để tìm đường trở về trong khi đối mặt với những nỗi sợ hãi của chính mình.

Gia đình khủng long Apatosaur tích trữ lương thực thành một tháp cao, phòng khi thời tiết xấu [Ảnh: Disney/Pixar]

Ý tưởng sáng tạo một bộ phim ở vùng biên cương hoang dã tưởng tượng trước khi nền văn minh “thổi phồng cả đám chúng ta” Peter Sohn, đạo diễn Good Dinosaur, nói. Ông từng là họa sĩ dựng truyện cho những phim thành công đình đám của Pixar là Finding Nemo, The Incredibles, Ratatouille và WALL-E.

“Bạn có thể để chúng muốn đi đâu thì đi,” nhà sản xuất Denise Ream nói thêm về các nhân vật khủng long. “Chúng có thể lái xe trong thành phố. Nhưng tôi thích để chúng trong tự nhiên. Cách nào đó, không lường trước được.”

Bản thân việc làm bộ phim này là một sự bất ngờ sung sướng. Phiên bản ban đầu của bộ phim với đạo diễn Bob Peterson và một dàn diễn viên lồng tiếng ô hợp đã bị loại bỏ hai năm trước vì vấn đề về cốt truyện, một điều “đau đớn,” Ream thừa nhận.

Khi The Good Dinosaur được khởi động lại với Sohn ngồi ghế đạo diễn (ông từng là đồng đạo diễn ở dự án bị loại đó), Ream muốn nhà làm phim này làm một chuyến đi nghiên cứu tới vùng Tấy Bắc “để thanh lọc tâm trí và có cơ hội để khởi động lại,” bà nói. Nhưng chuyến tham quan Wyoming, Idaho và Oregon rốt cuộc đã có ảnh hưởng hết sức ‘khủng’ đến bối cảnh — vì, từ một góc độ cổ sinh vật học, xương khủng long đã được tìm thấy ở những nơi này — và một số yếu tố điện ảnh nào đó.

Phác thảo ý tưởng về gia đình khủng long Apatosaur và ngôi nhà vùng biên cương của chúng [Ảnh: Disney/Pixar]

Những cảnh ban đầu quá Viễn Tây, với quán rượu và cảnh sát trưởng “chúng tôi suýt nữa làm phim nhái,” Sohn nói. “Cứ như thể chúng tôi trêu chọc thể loại này và không có gì chân thành trong đó cả.”

Thay vì vậy ông nghiêng sang rung cảm của phim về vùng biên giới mà ông lớn lên cùng nó, chẳng hạn Jeremiah Johnson năm 1972. Người đàn ông sơn cước của Robert Redford tự mình sống sót là một nguồn cảm hứng cho những gì sẽ xảy ra với Arlo, sự tương phản “chuyện nhỏ mà lại thực sự hại bạn, như kẹt chân trong đá, đối lập với những chuyện lớn" chẳng hạn một đàn ong đông dày, Sohn nói.

Bộ phim Old Yeller năm 1957 của Disney cũng cho ông ý tưởng, cộng với những gia đình có thực ở vùng Tây Bắc mà Sohn đã trò chuyện phản ánh một đề tài phổ quát: Mọi thành viên phải giúp đỡ cho nhóm thành công và kiếm ăn.

Sohn kết nối với chủ đề đó, xem thời thơ ấu của ông ở thành phố New York dành vào việc giúp đỡ các gia đình Hàn Quốc di dân buôn bán tạp hóa. “Không có gì là Viễn Tây ngoài chuyện chúng tôi là một gia đình cố gắng sinh tồn trong thành phố đó,” ông nói. “Chúng tôi cùng nhau nỗ lực đưa việc này tiến lên.”

Khủng long Pterodactyl nổi tiếng là Tiếng Sét (do Steve Zahn lồng tiếng) đối đầu với Arlo [Ảnh: Pixar]

Qua hoạt hình, thế giới đầy trắc trở của The Good Dinosaur làm sống dậy rất nhiều điều mà các nhà làm phim đã thấy ở những vùng như đồng cỏ Montana, sông Rắn ở Wyoming, và rặng núi Teton. Thế nhưng môtíp Viễn Tây cũng tìm được cách thể hiện qua những loài sinh vật khác nhau, lớn lẫn nhỏ.

Những nhân vật tốt trong The Good Dinosaur là bộ ba khủng long bạo chúa, Butch cùng hai con Nash (AJ Buckley) và Ramsey (Anna Paquin). Mặc dù khủng long bạo chúa là những nhân vật phản diện đáng sợ của loạt phim Jurassic Park và phần lớn những phim cùng tên, “trong phim này, chúng tôi là gia đình nhỏ đáng yêu nướng thịt về đêm và chăn gia súc vào buổi sáng,” Buckley nói.

Chúng phi nước đại như ngựa — vì, Sohn nói, “chúng cần di chuyển ở một tốc độ để thúc được đàn gia súc” — nhưng chúng tiến hóa từ chỗ những tay chăn bò khuôn sáo thành “một gia đình chăn nuôi hết sức chân thực” sau khi nhà làm phim gặp đại gia đình McKay quản lý trang trại chăn nuôi trong chuyến đi Oregon. “Họ thực sự làm thay đổi cảm nhận của tôi về mọi chuyện,” ông nói.

Bầy khủng long bạo chúa là thành phần của một trong những cảnh quan trọng nhất trên phim, ít ra là với Arlo: Bên lửa trại, Butch kể cho chú khủng long nhỏ và cậu bé Spot biết vết sẹo lớn bên mép của mình là trong cuộc chiến với lũ cá sấu sát thủ. Butch nói “Nếu các cậu không sợ cá sấu táp vào mặt, thì các cậu không sống sót được đâu.”

Nash (A.J. Buckley lồng tiếng), Butch (Sam Elliott) và Ramsey (Anna Paquin)
kể chuyện cho Spot và Arlo nghe bên lửa trại [Ảnh: Disney/Pixar]

“Tôi là một ông bố và tôi đã trải qua chuyện đó,” Elliott nói. “Butch không khoan nhượng và cổ hủ theo một cách nào đó… và việc ông ta là người kể chuyện, chắc chắn là nói với tôi.”

Với khủng long Arlo, gia đình khủng long này là những nhân vật gan góc nhất mà chú từng gặp, nhưng việc họ bảo chú rằng sợ hãi là điều tự nhiên rất có ý nghĩa, Sohn nói. “Điều đó trở thành một cảm xúc và cũng gắn liền với việc nghiên cứu gia đình mà chúng tôi đã gặp gỡ.”

“Hãy giữ cho miền Tây hoang dã sống” đã trở thành kiểu câu cửa miệng, Elliott nói. Ông lớn lên vào cái thời trẻ con hóa trang làm cao bồi và người da đỏ, và Elliott xem The Good Dinosaur là cơ hội để chuyển tình yêu đối với những điều đó sang thế hệ trẻ hơn.

Giữa vô số sinh vật trong thế giới của The Good Dinosaur, có một cậu bé mang thiên hướng loài chó đã đánh cắp trái tim của đạo diễn Peter Sohn.

Spot bảo vệ khủng long Arlo trước rắn hổ mang bành

Tru lên và đáng yêu, cậu bé tinh quái không biết nói tên là Spot — với những âm thanh gầm gừ nhờ giọng của Jack Bright — cướp cả niềm vui lẫn sự nghiêm túc trong một phim hoạt hình Disney/Pixar. Cậu bé hang động này bảo vệ Arlo, người bạn khủng long Apatosaurus, thoát khỏi rắn hổ mang bành, không gặp vấn đề gì trong việc chạy lồng lên và mê mẩn chiêu trò mà Arlo có thể làm với cái đuôi dài của chú.

Phim là một sự đảo ngược nguyên mẫu câu chuyện “cậu bé và chú chó cưng”, cậu bé ở đây là một chú khủng long cổ dài với một khoảng trống lớn trong cuộc đời còn chú chó là cậu nhóc bắt đầu lấp đầy lỗ trống đó.

Ngay từ đầu, “Arlo không hiểu được sinh vật này, còn sinh vật ấy thì đúng như vốn thế: đáng yêu và là người sống sót và bám riết,” Sohn nói. “Về cốt lõi Spot cần trở thành điều gì đối với Arlo thực sự đã giúp khởi đầu cho việc Spot có thể trở thành ai.”

Không chỉ nhờ các họa sĩ hoạt hình thiết kế cho Spot sức hấp dẫn, Denise Ream nói, “cậu bé ngây thơ nhưng có ý thức bảo vệ và có một mối quan hệ vị tha với Arlo. Ai mà không thích nhân vật như thế chứ?”

Khoảnh khắc cảm động giữa Spot và Arlo lấy cảm hứng từ đời thực của đạo diễn Peter Sohn [Ảnh: Disney/Pixar]

Bộ phim muốn thể hiện những khía cạnh mà Spot giống như loài chó, Sohn nói. Cậu bé không có đuôi, nhưng Spot thường xuyên thè lưỡi ra, nhất là khi vui mừng, và cậu đi lại bằng bốn chân.

Nhưng khi các nhà làm phim tiếp tục đào sâu vào nhân vật, họ càng thấy tính người của Spot hiện ra mặt.

Sohn và các họa sĩ cật lực để đảm bảo mọi quyết định mà Spot đã làm từ đầu là của một động vật, mãi tới cảnh quan trọng khi Arlo dùng que và cát để biểu tượng hóa gia đình mình và việc mất cha. Chú khủng long bực tức khi giải thích của cậu chừng như không thấu, nhưng cậu nhóc Spot phản ứng bằng sự tử tế, một giao tiếp đột phá tiếp theo sau một cái rúc vào lòng mà cậu bé hết sức cần.

Cảnh này lấy từ đời thực của chính Sohn: vợ ông khổ sở khi mang bầu đứa con gái đầu tiên, và chú chó bulldog Pháp của họ đột nhiên chạy tới và nằm sát vào bụng vợ ông.

Phim là một sự đảo ngược nguyên mẫu câu chuyện “cậu bé và chú chó cưng”,
cậu bé ở đây là một chú khủng long cổ dài còn chú chó là cậu nhóc

“Thật là tình cảm, như thể con chó này hiểu được vậy?” Sohn nói. Thế nên khi làm Good Dinosaur, “chúng tôi bắt đầu bàn về, chà, có tuyệt không nếu chúng tôi có thể nắm bắt phẩm chất của động vật khiến chúng ta ngạc nhiên với cảm xúc hoặc như thể chúng cảm giác kết nối với ta theo kiểu mà ta không nghĩ (chúng có thể), làm tăng thêm sự kết nối của ta với chúng.”