Ông nói việc này cũng tựa như một vận động viên xà treo trăn trối trước lúc chết, "Không những là chẳng có lưới hứng, mà thậm chí như thể bạn sắp rớt xuống hố chông tẩm thuốc độc."

Lasseter, 54 tuổi, người sáng lập ra Pixar Animation và cũng là giám đốc sáng tạo, không hẳn đang nói về những nhà phê bình với câu nói trên. Thế nhưng thật khó mà nghĩ khác đi được, dựa theo những lời chê không thương tiếc về phim Cars 2, ra mắt vào tháng 6 vừa qua và là phim thứ năm của Lasseter. Cũng có những nhà phê bình có ảnh hưởng bậc nhất đã khen ngợi phim, nhưng đại đa số đều đánh giá phim một cách tiêu cực, và còn rất hào hứng khi chê bai. Dù sao họ cũng đã chờ đợi rất lâu cho cơ hội này! Chua lè! Phế thải! Loảng xoảng!

Pixar và Lasseter, đã quen với sự hưởng ứng nhiệt liệt của mọi người, nhận lấy những lời phê bình trong im lặng, được an ủi bởi những khán giả dường như không đồng ý với các nhà phê bình: Cars 2 đem về 551 triệu đôla trên toàn thế giới, hơn bộ phim Cars đầu tiên 20%. Những khán giả mua vé cũng đánh giá phim hạng A- khi xem xong, tương tự như những phim trước đây của Pixar.

John Lasseter

Thế nhưng khi DVD của Cars 2 sắp ra mắt, cuối cùng Lasseter cũng phá vỡ bầu không khí im lặng. Cars 2 là một ứng cử viên nặng ký cho giải Oscar sắp tới, và sẽ có một cuộc vận động tranh cử trong tương lai gần.

Trong bữa ăn tối kéo dài hơn hai tiếng tại một nhà hàng hợp thời vào đầu tháng này, Lasseter có khi nghiêm trang và trầm ngâm, có khi lại thật sự sôi nổi miêu tả đam mê ông dành cho loạt phim Cars. Ông không muốn đề cập đến nhiều khía cạnh của Pixar, như việc hãng phim đang thiếu đạo diễn nữ và các nhân vật nữ trong phim. Thế nhưng ông đã giải thích thêm rất thẳng thắn về ý kiến cho rằng ông phải thực hiện Cars 2 vì sức ép của công ty mẹ, Walt Disney, như một kế hoạch tham lam đem về lợi nhuận qua những sản phẩm ăn theo. Đây cũng là một tư tưởng mạnh mẽ của những nhà phê bình có ý kiến tiêu cực.

Lasseter nói, "Tôi không biết phải nói thế nào về vấn đề này. À, có lẽ tôi biết. Không đúng. Chỉ là người khác không biết sự thật và vội vã xét đoán. Tôi hiểu rõ vị trí của mình trong công ty Walt Disney, nhưng với công việc của tôi, đam mê và trọng tâm của tôi là đem lại giải trí cho khán giả qua những bộ phim tuyệt vời, và chúng tôi đã thực hiện điều này với Cars 2."

Chỉ một bộ phim bị giới phê bình đánh giá tệ, nhất là khi phim vẫn đem về doanh thu khả quan, hoàn toàn không đủ để làm tổn hại thanh danh Pixar. Nhưng những phê bình đó đủ để khiến tinh thần làm việc tại hãng phim tệ đi, khi trước nay họ chỉ toàn nhận được những lời khen ngợi liên tiếp chưa từng có trong lịch sử từ giới phê bình. Joe Morgenstern, nhà bình luận phim trên tờ Wall Street Journal, viết, "Bộ phim rối loạn này hiếm khi vượt qua mức trung bình," có lẽ gợi ý rằng sự sáng tạo vượt bậc từng đưa Pixar đến thành công qua suốt 11 bộ phim - bao gồm ba phim Toy Story - đã đến lúc suy thoái.

Một phần khiến sự phê bình trở nên nghiêm trọng là vị trí của công ty trong thời gian gần đây. Pixar, lặng lẽ ăn mừng kỷ niệm 25 năm ngày thành lập hãng vào năm nay, vẫn là một trong những tổ chức được kính trọng nhất ở Hollywood, nhưng có những nỗi sợ hãi - có thể là lo lắng quá đáng - là trọng tâm của hãng sẽ đi lệch hướng. Khi đọc những bài phê bình Cars 2 cẩn thận, ta sẽ thấy sự phê bình không hẳn hướng về bộ phim với diễn tiến quá nhanh này, mà là cảm giác chán ghét khi Pixar ngày càng làm nhiều phim phần tiếp theo.

Một cảnh trong Cars 2

Qua thời gian, Pixar cố gắng không để mình bị cứng nhắc, theo Lasseter nói; công ty có trụ sở ở Emeryville, phía bắc tiểu bang California, bên kia Bay Bridge ở San Francisco, và tự hào về đường lối "phản" Hollywood của mình.

Nhưng giữ tính chất của người đứng ngoài Hollywood gần như là không thể khi hãng đã là một phần trọng điểm của guồng máy. Thêm vào đó, một trong những tiếng nói sáng tạo quan trọng nhất của Pixar đã bắt đầu đi theo đường lối khác; Andrew Stanton, đạo diễn của Wall-E và Finding Nemo, và Brad Bird, đạo diễn Ratatouille và The Incredibles, hiện đều đang đạo diễn phim người đóng.

Vẫn còn quá sớm để phán rằng Pixar có bị ảnh hưởng nặng nề khi Steve Jobs qua đời hay không, vì ông là người sáng lập và cũng là tổng giám đốc đầu tiên của Pixar. Jobs là người có ảnh hưởng lớn đến Lasseter, và những suy nghĩ của ông cũng hướng dẫn cho lối làm phim của Lasseter.

Vậy còn bản thân Lasseter thì sao? Hiện nay ông dành thời gian ngang nhau cho cả Pixar và Walt Disney Animation ở Burbank; ông cũng làm việc với các nhà thiết kế của công viên Disney và hãng sản xuất đồ chơi Disney. Vào lễ hội D23 tháng 8 vừa qua, lễ hội hàng năm của những người hâm mộ mọi thứ của Disney, Lasseter bận rộn đến nỗi có đến ba cận vệ và một người đại diện hộ tống ông từ chỗ này đến chỗ khác.

Có phải Lasseter có nhiều quyền lực đến nỗi ngay cả ban điều hành cũng quá kính nể ông và không dám đưa ra nhận xét thành thật? Lasseter hoàn toàn chối bỏ ý nghĩ này, ông nói, "Đây không phải là công ty do ban điều hành điều khiển," vừa nói vừa uống nốt cốc rượu. Ông nói thêm, "Chúng tôi rất thẳng thắn với nhau và đẩy nhau tiến về phía trước. Cho dù bản vẽ có tuyệt đến đâu cũng không thể cứu nổi một câu chuyện tồi, và vì vậy chúng tôi luôn cố gắng hết mình để có một câu chuyện hay. Khi đứng trước một số tiền khổng lồ - như trường hợp của những phim này - người ta thường có xu hướng chọn cái quen thuộc mà họ biết sẽ thành công ít nhiều. Chúng tôi không làm như vậy."

Lightning McQueen tiếp tục câu chuyện với người bạn tỉnh lẻ Mater

Trong Cars 2, Lightning McQueen tiếp tục câu chuyện với người bạn tỉnh lẻ của mình, chiếc xe tải tên Mater, trong một cốt chuyện theo kiểu gián điệp James Bond. Khi Lightning tranh giải nhất trong một cuộc đua giữa nhiều quốc gia, Mater lại vướng vào một kế hoạch gián điệp.

Lasseter cho biết ông nghĩ ra ý tưởng của Cars 2 khi đi quảng bá cho phim Cars đầu tiên trên thế giới. Ông nói, "Tôi cứ cười một mình và tự tưởng tượng ra những chiếc xe của tôi trong những thủ đô tráng lệ khắp thế giới." (Văn hóa xe hơi là một trong những đam mê của ông từ khi ông còn là một thanh niên lái xe trên đường Whittier, từng là thủ phủ của Los Angeles.)

Quá trình làm phim gặp nhiều trắc trở, và điều này xảy ra thường xuyên hơn người ta nghĩ. Với nhiều rắc rối ở phần cốt chuyện và thời gian biểu năm 2010, Lasseter đã chịu trách nhiệm thực hiện Cars 2 thay cho Brad Lewis, người mới chỉ đạo diễn một phim duy nhất và cuối cùng đã rời hãng. Khởi động cho Cars 2 đã đủ khó, thế mà chẳng bao lâu sau cha của Lasseter là ông Paul lại qua đời. Lasseter còn bị gẫy tay.

Bộ phim Cars đầu tiên không được giới phê bình khen ngợi gì đặc biệt - có thể là vì văn hóa đua xe Nascar - nhưng Cars 2 mới thực sự là lần đầu Pixar bị đánh giá tiêu cực. Ngoài bài nhận xét nói trên của Wall Street Journal, A. O. Scott viết trên tờ New York Times rằng bộ phim này "hoàn toàn thiếu vắng tiếng nói riêng và sự hùng vĩ."

Những phê bình này có ảnh hưởng xấu đến Lasseter không?

Ông nói, "Thường tôi không đọc các bài phê bình phim. Tôi làm phim cho những cậu bé yêu các nhân vật đến nỗi cậu muốn bỏ hết quần áo của mình vào chiếc va-li có hình Lightning McQueen."

Và ông nói thêm, "Tôi tự tìm tòi sâu thẳm trong tôi và cảm nhận được tinh thần của phim, và tôi nghĩ cách khán giả đáp lại đã rất rõ ràng. Đây là một bộ phim rất rất đặc biệt đối với tôi."