Ngành kinh doanh phim mấy năm qua đã nới tay với gian lận phòng vé ở
Trung Quốc, lo ngại rằng nếu làm quá thì sẽ bị thị trường điện ảnh lớn
thứ nhì thế giới này xa lánh. Nhưng vì việc đàm phán thỏa thuận phim
nhập khẩu mới đang đến, cuối cùng Hollywood đã phải rắn tay.
Hiệp hội Điện ảnh Hoa Kỳ (Motion Picture Association of America – MPAA),
cánh tay vận động hành lang của Hollywood, đã mời
PricewaterhouseCoopers kiểm toán kết quả phòng vé của một số tựa phim
được chọn lọc,
Bloomberg News đưa tin này đầu tiên.
Một rạp chiếu ở Hàng Châu, Trung Quốc
|
Kết quả kiểm toán sẽ được sử dụng vào đàm phán thương mại để ủng hộ
trường hợp các hãng phim lớn đặt chuẩn mực kế toán chặt chẽ hơn hoặc
phần ăn chia lớn hơn ở phòng vé Trung Quốc.
“Nếu Pricewaterhouse
có thể cho thấy Hollywood không nhận được phần công bằng, thì đó sẽ là
lập luận để nâng tỷ lệ ăn chia,” Stanley Rosen, giáo sư về khoa học
chính trị chuyên về Trung Quốc tại USC, nói.
Theo thỏa thuận hiện
tại, ký kết năm 2012, các hãng phim Mỹ hưởng 25% tổng doanh thu vé,
bằng một nửa số mà các rạp chiếu luôn phải xùy ra ở nhiều vùng lãnh thổ
quan trọng khác. Thỏa thuận còn chỉ cho phép 34 phim nước ngoài phát
hành ở Trung Quốc mỗi năm, tuy nhiên hạn ngạch này đã được tăng thêm
hồi năm ngoái. Năm nay thỏa thuận đó đã đến lúc đàm phán lại, và các
hãng phim sẽ tìm cách làm mềm đi các điều khoản.
Áp phích quảng cáo phim Hollywood ở một rạp chiếu Trung Quốc
|
Trung Quốc nhiễm dịch khai man phòng vé lâu nay. Trong một số trường
hợp, nhà phát hành hớt váng lợi nhuận từ nhà sản xuất bằng cách không
báo cáo doanh thu đầy đủ. Trong những trường hợp khác, vé bán cho một
phim lớn của Hollywood có thể được ghi cho một phim tuyên truyền của
Trung Quốc để thổi phồng doanh thu của phim đó. Đôi khi vé xem một phim
nội địa được phát hành rồi sau đó tựa phim bị dập xóa, và một tựa phim
Hollywood được viết chồng lên.
Trung Quốc còn thích thổi phồng
doanh thu phòng vé tổng cộng, vì quá muốn trở thành thị trường điện ảnh
lớn nhất thế giới trong vòng vài năm nữa.
Một cuộc kiểm toán “gây chút áp lực lên các nhà đàm phán Trung Quốc,” Aynne Kokas, tác giả cuốn
Hollywood Made in China,
nói. “Sức mạnh quan trọng mà họ viện tới là quy mô phòng vé của nước
này. Nhưng nếu phòng vé đó nhỏ hơn kỳ vọng… điều đó sẽ có lợi” cho phía
Mỹ.
Đạo diễn Michael Bay tại sự kiện chiếu ra mắt Transformers: The Last Knight ở Trung Quốc
|
Thỏa thuận năm 2012 đưa vào điều khoản kiểm toán kết quả phòng vé, tuy
nhiên đây là lần đầu tiên điều khoản đó được thực hiện. Thỏa thuận quy
định: “Doanh nghiệp Mỹ sẽ có quyền nhận thông tin và kiểm toán (kể cả
doanh thu phòng vé, tương ứng) đối với việc thực hiện nghĩa vụ của nhà
phát hành Trung Quốc.”
Lindsay Conner, chủ tịch tập đoàn giải trí
và truyền thông Manatt, Phelps & Phillips, đã từng đàm phán một số
thỏa thuận giữa các công ty phim với các đơn vị Trung Quốc, trong đó có
hiệp ước dàn vốn đầu tư cho Perfect World và Hoa Nghị Huynh Đệ. Ông cảnh
báo đừng quá xét đoán việc MPAA làm căng hơn.
“Kiểm toán là phần
thông thường của lĩnh vực điện ảnh và truyền hình ở Hollywood và chúng
ta không nên bất ngờ khi họ mở rộng việc đó ra những nơi khác trên thế
giới,” ông nói.
Người hâm mộ chụp ảnh tại sự kiện chiếu ra mắt toàn cầu Pirates of the Caribbean: Dead Men Tell No Tales ở Thượng Hải
|
Trung Quốc đã trở thành nguồn thu ngày càng quan trọng cho các phim bom
tấn hãng lớn. Trong một số ví dụ, khán giả Trung Quốc đã cứu những phim
như
Transformers: The Last Knight và
Pirates of the Caribbean: Dead Men Tell No Tales thoát thảm họa phòng vé sau khi những phần tiếp theo đắt đỏ này loạng choạng khi ra mắt ở Bắc Mỹ.
Nhưng
Trung Quốc còn là nguồn vỡ mộng cho các hãng phim và mối liên hệ giữa
các hãng phim Mỹ với cơ quan chức năng và doanh nghiệp Trung Quốc trở
nên gay gắt đúng lúc chính phủ Mỹ có cái nhìn hoài nghi hơn đối với
những khoản đầu tư của Trung Quốc vào công nghiệp giải trí. Thực tế,
những cuộc trao đổi này sẽ mở ra trong một thời tiết chính trị hoàn toàn
khác. Chính quyền Trump có thái độ cứng rắn đối với các thỏa thuận
thương mại trade agreements hơn chính quyền Obama, hủy bỏ Hiệp ước đối
tác xuyên Thái Bình Dương (Trans Pacific Partnership Agreement – TPP) và
đe dọa rời khỏi Thỏa thuận thương mại tự do Bắc Mỹ (North American Free
Trade Agreement – NAFTA).
Trung Quốc đã phanh phui nhiều vụ gian
lận vé, và các hạ tầng bán vé di động mọc lên như nấm khiến cho khó mà
gian lận hơn. Luật điện ảnh mới của Trung Quốc, nhắm vào tác quyền và
các quan ngại khác, phạt nặng đối với gian lận. Đầu năm nay, 63 rạp
chiếu bị đóng cửa 90 ngày, và 63 rạp khác đóng cửa 60 ngày, theo cơ chế
quản lý mới này.
Áp phích tiếng Trung của ba phim bom tấn Holywood làm ăn rất tốt ở Trung Quốc trong tháng 6
|
Một câu hỏi, vẫn chưa được giải đáp, là liệu Pricewaterhouse sẽ được tiếp cận thỏa đáng sổ sách kế toán của các nhà phát hành Trung Quốc để
truy ra bất cứ sai phạm nào không.
“Để xem cái gì được phép cái
gì ngoài giới hạn thú vị đây,” Rosen nói. “Dự đoán của tôi là những hình
thức quá quắt nhất của việc thao túng phòng vé sẽ không bị điều tra.”
Dịch: © Xuân Phong @Quaivatdienanh.com
Nguồn: Variety