2014 là năm thứ ba liên tục có hơn 100 triệu lượt khán giả xem phim Hàn ở rạp, khiến điện ảnh có mức doanh thu cao nhất tính đến lúc đó - 2 nghìn tỉ won (1,8 tỉ đôla).

Còn có một số kết quả phá kỷ lục khác.

The Admiral: Roaring Currents của Kim Han Min và Ode To My Father của Yoon Je Kyun thu hút 1,7 triệu và 1,4 triệu lượt xem, theo thứ tự lần lượt, xếp hạng phim được xem nhiều nhất – nhì trong lịch sử điện ảnh Hàn Quốc.

Nhưng 2015 là một sự tương phản ảm đạm.

Trong số phim Hàn đã phát hành đến nay, chỉ có một phim – phim hài Detective K: Secret of Lost Island của Kim Sok Yun – đứng đầu bảng xếp hạng phòng vé tháng, hồi tháng 2.

Từ tháng 3 trở đi, các phim Hollywood như Kingsman: The Secret Service, Avengers: Age of Ultron và Jurassic World thống trị phòng vé Hàn.

Theo Hội đồng phim Hàn (Korean Film Council – KOFIC), chỉ có 31,5% khán giả xem phim Hàn trong tháng 5, còn trong tháng 4 thậm chí còn thấp hơn, chỉ có 25,6%.

Tại sao phim Hàn không đánh lửa phòng vé nội địa và thành công như đã làm được cách đây một thập niên?

Khán giả mệt mỏi

Giới phê bình nói rằng nguyên nhân chính là vì khán giả ngày càng chán ngán những cấu trúc và cốt truyện không có tính sáng tạo.

“Không có gì kích thích trong ngành điện ảnh của chúng ta lúc này,” nhà phê bình phim Kang Yoo Jung nói.

“Không có chủ đề hay ý tưởng độc đáo, không có sự đảo lộn có tính thách thức,” cô nói thêm.

Ý kiến của cô được minh chứng tốt nhất bằng cả dãy phim ly kỳ tội phạm ở các rạp Hàn kể từ sau The Chaser, do Ha Jung Woo đóng, thành công bất ngờ hồi năm 2008.

Sự căng thẳng không ngừng và thắt nút lớn ở cuối phim, vốn là đặc điểm điển hình của thể loại này, lúc đó dường như rất mới với khán giả.

Kim Yun Seok, thứ hai từ trái qua, trong một cảnh phim The Classified File

The Chaser thu hút 5 triệu lượt xem.

Tuy nhiên, thành công của bộ phim dẫn đến việc các ông lớn phát hành ở Hàn Quốc ồ ạt làm phim tương tự. Hậu quả, thể loại phim này là một “lĩnh vực đã bão hòa không có hy vọng hồi sinh” theo miêu tả của nhà phê bình Kang.

Tại một sự kiện truyền thông, diễn viên Kim Yun Seok, đóng trong phim The Classified File ra rạp hồi giữa tháng 6, cũng bày tỏ anh đau buồn cho tình hình hiện tại. Anh nói hàng tá kịch bản na ná đã xoay vòng cả mười năm qua. Anh đùa rằng vai thám tử là một “nhân vật bất cứ diễn viên tuổi trung niên nào cũng từng diễn ít nhất một lần.”

Nam diễn viên 47 tuổi này bổ sung rằng anh chọn The Classified File vì phim nói về bi kịch con người chứ không phải phim ly kỳ tội phạm thường thấy.

Tương tự, phim cổ trang là một thể loại bị lạm dụng khác đã từng có thời vàng son khi King And The Clown (2005) và Untold Scandal (2003) nổi đình đám một thập niên trước.

Một cảnh trong Empire of Lust, chỉ thu hút được 500.000 lượt xem dù có nhiều cảnh nóng táo bạo

“Có nhiều cách phim cổ trang thử nghiệm những năm gần đây từ sau King And The Clown, nhưng thể loại này nhanh chóng trở nên có tính công thức,” nhà phê bình phim Kim Hyung Seok nói với JoongAng Ilbo.

Năm nay, Empire of Lust của Ahn Sang Hoon và The Treacherous của Min Kyu Dong “đều lấy bối cảnh thời Joseon (1392-1910), phát hành rộng rãi trong kỳ vọng cao vì dàn diễn viên toàn sao và nắm bắt những gương mặt mới.

Tuy nhiên, với việc nhân vật khoe da thịt và bạo lực không cần thiết trên nền một kịch bản thất bại chỉ khiến khán giả tránh xa, và cả hai phim được đón nhận lãnh đạm.

Empire of Lust chưa được 500.000 lượt xem còn The Treacherous, vừa qua mốc 1 triệu lượt, còn cách điểm hòa vốn xa lắc.

Lợi nhuận cản trở thử nghiệm

Dường như ngay từ đầu ngành điện ảnh Hàn đã thiếu tính sáng tạo.

Dàn mỹ nữ phơi bày da thịt không giúp The Treacherous đến được điểm hòa vốn

Trở lại đầu thập niên 2000 những nhà làm phim tài năng như Bong Joon Ho và Park Chan Wook tạo tác những bộ phim không theo công thức lối mòn nào cả. Kỷ nguyên đó được định nghĩa là thời kỳ phục hưng của điện ảnh Hàn khi Memories of Murder của Bong Joon Ho và Old Boy của Park Chan Wook được giới phê bình quốc tế ca ngợi.

Quan điểm lạc quan về thị trường đã quyến rũ thêm nhiều đầu tư, dẫn đến sự hình thành các công ty phát hành, trong đó có những ông lớn như Showbox và Lotte Entertainment.

Tuy nhiên, cách tiếp cận có tính hệ thống và thiên về làm ăn đối với điện ảnh lại cản trở thế giới nghệ thuật của các đạo diễn. Thị trường muốn những phim hấp dẫn đám đông hơn là những phim có ý tưởng độc đáo.

“Thay vì có sự đa dạng, các nhà đầu tư và phát hành đều chỉ muốn những phim bán tốt và được trang hoàng bảnh bao với dàn diễn viên hạng A và đạo diễn ngôi sao,” một người trong nghề nhận xét.

Cảnh trong phim Assassination, ra rạp ở Hàn Quốc ngày 22/7

Kết quả là, đạo diễn chưa chín nghề và những công ty chế tác nhỏ, thường dựa dẫm cả vào nguồn đầu tư bên ngoài, không có lựa chọn nào ngoài tuân theo nhu cầu thị trường.

Ngược lại, khẩu vị phim ảnh của khán giả Hàn lại đang trở nên phong phú hơn bao giờ.

Một trong những kết quả phòng vé đáng ngạc nhiên nhất nửa đầu năm 2015 là phim ly kỳ gián điệp Kingsman: The Secret Service và phim ca nhạc Whiplash đã càn quét bảng xếp hạng. Hai phim này không có những yếu tố thường phải có để thành công ở phòng vé Hàn Quốc, cũng chẳng có diễn viên Hollywood nổi tiếng. Nhưng vì cấu trúc và cốt truyện phá cách, nên sau Mỹ, Hàn Quốc trở thành thị trường lớn thứ nhì của cả hai phim ấy.

Đường dài gệp ghềnh phía trước

Phim Hàn vẫn còn chỗ trong mùa hè này vì một số phim lớn như Assassination của Choi Dong Hoon và Veteran của Ryoo Seung Wan sắp ra rạp.

Cảnh trong phim Veteran, ra rạp ở Hàn Quốc ngày 5/8

Những phim đời thường hơn hoặc có ý thức xã hội hơn như Intimate Enemies của Im Sang Soo và Madonna - bộ phim được mời tham dự Cannes của Shin Su Won, là các lựa chọn khác trong những tuần tới đây.

Tuy nhiên, dù nhiều lựa chọn, những người trong ngành nói cuộc chiến không dễ dàng vì còn nhiều siêu phẩm kinh hoàng của Hollywood cũng đổ bộ vào Hàn Quốc.

Terminator Genisys của Arnold Schwarzenegger, vốn đã xây dựng sự chờ đợi ở Hàn Quốc bằng việc chọn Lee Byung Hun vào dàn diễn viên, cũng như loạt phim hành động nổi tiếng Mission: Impossible - Rogue Nation của Tom Cruise đều ra rạp ở Hàn trong tháng 7. Cả phim hoạt hình mới nhất của Disney/Pixar Inside Out nữa.

Ai sẽ thắng cuộc đua tháng 7 thì còn phải chờ xem.

Nhưng nếu ngành điện ảnh Hàn muốn lấy lại triển vọng, các nhà làm phim phải tiếp tục phá vỡ các giới hạn, đặt ra chuẩn mực mới cho thể loại và chủ đề phim.

Cảnh trong phim Madona, ra rạp ở Hàn Quốc từ đầu tháng 7

Cuối cùng, khán giả Hàn không còn bị mắc lừa vì những phim na ná theo cùng công thức với dàn diễn viên hạng A xoay tua nữa đâu.