Những sự công nhận đó là hoàn toàn xứng đáng. Kể một câu chuyện mà đạo diễn Lý dành năm năm để thực hiện, Insanity là một bộ phim đầy ý nghĩa đối với anh.

Áp phích phim Insanity

"Sức khỏe tâm thần của con người là một chủ đề hấp dẫn tôi rất nhiều," đạo diễn 40 tuổi Lý Quang Diệu nói. "Ở Hồng Kông và nhiều quốc gia phát triển trên thế giới, bạn có thể tìm thấy những câu chuyện về bệnh nhân tâm thần trên tin báo gần như mỗi ngày."

Nghiên cứu của Lý bao gồm các báo cáo y khoa trên internet, sách mà anh đặt mua từ Hồng Kông và Mỹ, và những cuộc trò chuyện với các bác sĩ, y tá và nhân viên xã hội.

Trong phim của anh, một người đàn ông tâm thần phân liệt (Lưu Thanh Vân) bị kết án tù vì tội ngộ sát được bác sĩ của mình (Huỳnh Hiểu Minh) phóng thích từ bệnh viên tâm thần ba năm sau. Quyết định này từ áp lực căng thẳng của nhân viên y tế, ga đình và cộng đồng xã hội bên ngoài.

"Khi đọc kịch bản của đạo diễn Lý, điều tôi để ý nhất là cốt truyện tập trung vào sự kỳ thị và sức ép của cuộc sống ở đô thị," Nhĩ Đông Thăng cho biết, ông cùng La Hiểu Văn, vợ ông, và nhà làm phim kỳ cựu La Chí Lương đồng sản xuất bộ phim này.

Từ trái qua đạo diễn Lý Quang Diệu, La Chí Lương và Nhĩ Đông Thăng

Đây không phải lần đầu bộ đôi này cộng tác. Lý Quang Diệu đã làm trợ lý đạo diễn cho Nhĩ Đông Thăng trong phim ly kỳ hình sự Triple Tap năm 2010, sau khi chỉ đạo bộ phim dành cho giới trẻ nói về một ngôi nhà ma ám năm 2008 có tựa đề Yes, I Can See Dead People.

Tốt nghiệp Cornell University và tiếp tục học điện ảnh tại City University, Lý Quang Diệu đã làm việc tại Film Workshop của Từ Khắc năm 2001 và làm trợ lý đạo diễn cho Lưu Vỹ Cường với các phim đình đám như Vô gian đạo II (2003), Vô gian đạo III (2003) và Initial D (2005).

Bệnh tâm thần là một đề tài quen thuộc đối với Nhĩ Đông Thăng; phim đạo diễn đầu tay của ông, The Lunatics (1986) – đã đem về cho ông đề cử phim hay nhất, đạo diễn và biên kịch xuất sắc tại Hong Kong Film Awards lần thứ 6 (đem về giải nam diễn viên phụ xuất sắc cho Tần Bái và giải chỉ đạo nghệ thuật cho Hoàng Nhân Quỳ) – là một cái nhìn đau đớn vào cuộc sống của những người chịu đựng trong một xã hội không có lòng trắc ẩn.

Huỳnh Hiểu Minh, trái, và Lưu Thanh Vân trong một cảnh từ phim Insanty

Làm phim Insanity, Nhĩ Đông Thăng nghĩ đã đến lúc chín muồi để hưởng lợi thế của việc linh hoạt tài chính trong đồng sản xuất Hồng Kông-Đại lục. Điều thuận lợi trong dự án này là, trong ba năm từng làm phim ở Đại lục, Nhĩ Đông Thăng nhận thấy khán giả dịch chuyển sự yêu thích từ phim lịch sử sang những câu chuyện đương đại.

"Ngay cả Trần Khả Tân cũng làm [phim tâm lý hiện đại] Dearest," Nhĩ Đông Thăng nói. "Khi tôi đi tàu điện ngầm ở Bắc Kinh, tôi có thể thấy nét căng thẳng trên gương mặt người ta – thậm chí còn nhiều hơn ở Hồng Kông hay Nhật Bản. Sức khỏe tâm thần vẫn còn là đề tài mới mẻ trên phim ở Đại lục, và rất ít đạo diễn chứng tỏ được năng lực xử lý."

Và các nhà kiểm duyệt ở Đại lục cũng thế. Trong khi đạo diễn Lý thừa nhận rằng anh "không đủ kinh nghiệm để nói về sự thích nghi cần có ở việc đồng sản xuất", La Chí Lương giảm thiểu thất bại trong việc qua được kiểm duyệt của Insanty ngay lần thử đầu tiên chỉ bằng chuyên môn. "Tôi không nghĩ có vấn đề gì với kịch bản. Có thể liên quan nhiều đến từ ngữ chúng tôi sử dụng để kể câu chuyện này. Với các cách dùng từ khác nhau, chúng tôi có thể qua được ngay lần đầu tiên," ông nói.

Cảnh trong phim Insanity

Nhĩ Đông Thăng nói sẽ không có vấn đề gì với kiểm duyệt miễn câu chuyện dựa trên khoa học. "Bạn không thể tùy tiện sáng chế ra một căn bệnh mới," ông nói. "Có thể hiểu sự thận trọng của giới thẩm quyền, vì chưa có hệ thống phân loại phim [ở Đại lục]. Là nhà làm phim, chúng tôi có trách nhiệm của mình vì có những khán giả chưa trưởng thành về trí tuệ."

Khi được hỏi liệu anh có xem Insanity là khắc họa hiện thực về vấn đề tâm thần mà anh nghiên cứu, đạo diễn Lý không trả lời thẳng. "Hiện thực ngày nay còn kịch tính hơn cả hư cấu," anh nói. "La Chí Lương và Nhĩ Đông Thăng bảo tôi nên kiềm chế đừng làm phim gây xúc động mạnh. Tôi không cho mình là cứu tinh trong việc xóa đi sự phân biệt trên đời này. Đó không phải là quan niệm của tôi."

Trong tinh thần độ lượng, Nhĩ Đông Thăng phủ nhận giúp đỡ sự nghiệp của Lý Quang Diệu bằng cách sản xuất bộ phim này. "Việc tôi làm trong lĩnh vực điện ảnh chính xác là kết quả của tất cả những cơ hội mà người khác đã dành cho tôi lúc mới vào nghề. Giờ ở tuổi này, đây là chuyện tôi nên làm.

Áp phích phim 3D Sword Master do Nhĩ Đông Thăng đạo diễn

"Nếu bây giờ tôi sản xuất một phim lãng mạn dành cho giới trẻ của một đạo diễn Đại lục, thì có lẽ phần vì tôi không còn chỉ đạo thể loại phim đó nữa; những dự án phim như thế đã thuộc về quá khứ. Có những phim ngoài sức của tôi. Nếu bạn bảo tôi lại quay một phim như One Nite in Mongkok [một phim hình sự ly kỳ thành công mà Nhĩ Đông Thăng đã làm năm 2004] trong vòng 28 ngày, tôi chỉ có thể giao nó cho người khác."

Nhĩ Đông Thăng từng tạo cơ hội cho rất nhiều người. Từ khi ông tham gia vào kế hoạch làm khu nghỉ dưỡng lặn biển với bạn bè cách đây hai năm (mà vẫn chưa ra mắt do kẹt lịch làm việc của ông), ông đã làm việc không ngừng và sản xuất Overheard 3 (2014), The Unbearable Lightness of Inspector Fan (hiện đang chiếu rạp ở Hồng Kông) và Insanity cũng như các dự án sắp ra mắt của La Chí Lương (The Vanished Murderer) và Trương Kinh Vỹ (Opus 1).

Với việc Nhĩ Đông Thăng đạo diễn hai phim riêng – phim võ thuật 3D Sword Master và I Am Somebody, một phim chính kịch làm "quà cho chính mình khi đạt 40 năm trong nghề" – có vẻ thuyết phục khi La Chí Lương đùa rằng anh đăng ký tham gia đồng sản xuất Insanity vì Nhĩ Đông Thăng quá bận rộn.

"Tôi sẽ tổ chức tiệc thường niên vào đêm trao giải Kim Tượng, ngày 19/4," Nhĩ Đông Thăng nói. Dù chưa từng nghỉ một ngày trong hơn hai năm qua ông nói rằng ông sẽ sớm nghỉ ngơi. "Lúc đó tôi sẽ thông báo kế hoạch tương lai của tôi. Giờ tôi xin giữ bí mật. "

Ở phía bên này của con dốc sự nghiệp, Lý Quang Diệu chỉ tập trung vào hiện tại. "Sau khi xem Insanity, tôi chỉ hy vọng khán giả sẽ quan tâm đến sức khỏe tinh thần của chính mình và những người xung quanh hơn. Tôi hy vọng họ sẽ khoan dung hơn với bản thân và người khác.

"Xã hội ngày nay quá giận dữ... So với thời tôi lớn lên, dân số dường như đã tăng trưởng quá đà. Có lẽ giờ đây ai cũng phải chịu áp lực. Thế nên đừng quên tử tế hơn với bản thân."

Đạo diễn Lý Quang Diệu, phải, chỉ đạo trên trường quay Insanity

Nhà sản xuất phim cho đạo diễn Lý cần theo lời khuyên này.

Insanity ra rạp ở Đại lục và Hồng Kông từ ngày 2/4.