Quay phim với động vật đã là một việc khó đối với hầu hết các nhà làm phim, nhưng chắc người ta sẽ nghĩ họ điên khi đạo diễn Jean-Jacques Annaud và hai nhà sản xuất Vương Vi Dân và Xavier Castano quyết định sử dụng chó sói thật trong phim Tôtem Sói khi họ bắt đầu sản xuất bộ phim từ bảy năm trước, bởi những con vật hoang dã thực tế là không thể huấn luyện được.

Mỗi việc nuôi và huấn luyện bầy sói cũng mất bốn trong bảy năm làm phim.

“Không ai ở Hollywood làm phim theo kiểu chúng tôi làm,” Andrew Simpson, người huấn luyện sói, cho biết anh bắt đầu huấn luyện ba thế hệ đàn sói Mông Cổ 20 con cho bộ phim từ năm 2010.

Sói là nhân vật chính trong tiểu thuyết bán tự truyện Tôtem Sói của nhà văn Trung Quốc Khương Nhung. Lấy bối cảnh Trung Quốc thập niên 60-70, một phần trong giai đoạn Cách mạng Văn hóa (1966-1976), cuốn tiểu thuyết nói về hai sinh viên đến vùng Nội Mông và sinh sống với dân du mục và cùng sinh tồn với những động vật hoang dã vùng thảo nguyên. Cuốn tiểu thuyết được giới phê bình đánh giá cao nhờ lột tả được nền văn hóa của người dân du mục Mông Cổ và những thảm họa sinh thái do con người gây ra cho vùng thảo nguyên.

Tính đến tháng 4/2014, quyển sách đã được tái bản hơn 150 lần, phát hành hơn 5 triệu bản. Sức ảnh hưởng của tiểu thuyết này vươn xa toàn cầu sau khi được dịch sang 30 ngôn ngữ và xuất bản ở hơn 100 quốc gia.

Đương nhiên một quyển tiểu thuyết có sức ảnh hưởng như thế sẽ được chuyển thể thành phim, nhưng câu hỏi dấy lên là các nhà làm phim sẽ biến những cảnh có bầy sói thành hiện thực như thế nào khi quay phim ở vùng Nội Mông khắc nghiệt.

Vị đạo diễn phù hợp

“Lúc bắt đầu là cơn ác mộng đối với chúng tôi,” Vương Vi Dân miêu tả việc chọn những con sói và kết thân với chúng khó khăn như thế nào. Annaud từ chối sử dụng chó thay cho sói như nhiều phim khác thường làm, vì ông tin rằng, “Chúng là những sinh vật rất khác biệt.” Theo ông, “Chó là động vật được thuần hóa”, “thân thiện và vui vẻ,” trong khi “sói lại e dè và sống theo bầy.”

Đạo diễn Jean-Jacques Annaud

Khát khao thể hiện bản năng tự nhiên của loài sói ở đạo diễn thậm chí đã lan sang chúng. Sau khi Vương Vi Dân nhận thấy một số con sói ở trại huấn luyện Bắc Kinh bắt đầu thân thiện với con người khi được cho ăn, Annaud từ chối dùng chúng vì điều này không đúng với bản năng xã hội tự nhiên của chúng mà Khương Nhung đã miêu tả rất chính xác trong tiểu thuyết.

Là đạo diễn từng đoạt Giải thưởng Viên hàn lâm, Annaud đã có kinh nghiệm đối mặt với động vật khi từng quay phim với gấu trong The Bear (1988) và hổ trong Two Brothers (2004).

"Nếu không nhờ Annaud, chúng tôi đã không thực hiện bộ phim thành công," Lạt Bồi Khang, chủ tịch Tập đoàn Điện ảnh Trung Quốc, cho biết tại buổi chiếu ra mắt bộ phim ở Bắc Kinh ngày 4/2 khi nhớ lại việc tìm kiếm đạo diễn phù hợp khó như thế nào. Ông cũng đã liên hệ nhiều đạo diễn nước ngoài nổi tiếng, nhưng sau khi đưa họ đến Nội Mông và nêu những khó khăn sẽ gặp phải khi thực hiện bộ phim thì không ai muốn nhận việc cả.

Song, Annaud quyết định nhận chỉ đạo bộ phim chỉ sau khi đọc một phần ba quyển sách. “Khi đọc tiểu thuyết, tôi thấy mình hoàn toàn gắn kết với những cảm xúc tuyệt diệu, hùng tráng trong đó; thật hấp dẫn, thú vị và xúc động làm sao,” Annaud nói trong cuộc họp báo.

Ba năm đợi chờ

Ngay khi bầy sói được chọn để huấn luyện, bước tiếp theo là chọn người phù hợp để dạy chúng. Vương Vi Dân nhớ lại khi họ liên hệ với chuyên gia huấn luyện động vật người Canada Andrew Simpson qua điện thoại, khác với nhiều người sẽ bộc lộ sự hào hứng, Simpson đã im lặng và trầm ngâm bên kia đầu dây trước khi cất lời, "Tôi đã đợi cuộc gọi này ba năm rồi.”

Vương Vi Dân giải thích rằng Simpson đã đọc tiểu thuyết nhiều năm trước và tự tin một ngày nào đó sẽ có người chuyển thể thành phim và mời anh làm việc.

Nhà huấn luyện thú Andrew Simpson và con sói trên trường quay

Là người huấn luyện thú đầy kinh nghiệm, Simpson từng tham gia hơn 100 bộ phim lẫn chương trình truyền hình, trong đó có Brave Heart, I, Robot và Eight Below.

"Annaud là người duy nhất có khả năng chỉ đạo bộ phim, và Simpson là người duy nhất huấn luyện được bầy sói đó," Vương Vi Dân nói.

Điều kiện thực tế

Annaud thừa nhận rằng bộ phim này khó thực hiện hơn bất kỳ phim có động vật nào ông từng làm.

"Chó sói là loài khó huấn luyện nhất. Không những thế, tiểu thuyết còn có những cảnh hành động hoành tráng và kinh điển khi loài sói săn nai Mông Cổ và tấn công ngựa. Còn phức tạp hơn nhiều so với The Bear và Two Brothers," vị đạo diễn cho biết.

Đôi khi phải mất cả ngày chỉ để quay được một vẻ mặt hoặc hành động phù hợp của con sói.

Toàn bộ cảnh quay kéo dài tám tháng, đủ bốn mùa để họ có thể phác họa những điều kiện thực tế như tuyết rơi dày và loài sói sinh trưởng như thế nào.

"Vấn đề lớn nhất ở loài sói là chúng luôn dựa vào bản năng, và không phải là loài dễ tin cậy, không thấu hiểu hay chấp nhận tình huống mới. Bạn phải cho chúng thấy lòng tin, bắt chúng tin tưởng ta rằng ta có thể bảo vệ chúng,” Simpson nói trong một đoạn phim ngắn giới thiệu bộ phim.