• [Bình luận phim] Logan: Vĩnh biệt một X-Man

Lần cuối Hugh Jackman nhập vai Wolverine, siêu anh hùng truyện tranh mà anh hóa thân trên màn ảnh rộng suốt 17 trời, không phải là một dịp đặc biệt tôn quý. Giữa lúc anh đang đóng bộ phim nhạc kịch sắp ra mắt, anh đã phải trở về hai ngày để quay lại Logan, phim thứ 10 trong loạt X-Men của Fox, để lãnh đòn và tấn công vài đòn, và kết cuộc là giọng anh khàn đục.

Hugh Jackman, trước lúc phát hành Logan, lần mới nhất, và có lẽ là lần cuối cùng, anh hóa thân Wolverine, siêu anh hùng Marvel mà anh đã đóng từ năm 2000

“Tôi đã la thét rất nhiều, và ngay hôm sau tôi phải quay về với phim nhạc kịch,” một quý ông Jackman đã hồi phục nhiều cười lớn hồi tưởng lại. “Thực ra tôi đã bảo ai đó, ‘Trở lại không phải với tiếng sấm rền mà là tiếng rên rỉ.’”

Cái tôi thay thế tung móng vuốt của anh cũng chẳng khỏe mạnh gì hơn trong phim Logan, ra rạp ngày 3/3 này. Lấy bối cảnh năm 2029, nhân vật trên tựa phim thấy mình mỏi mệt và yếu đi, không còn lành vết thương nhanh như trước. Dị nhân nay còn đâu, và anh đã hạ mình làm tài xế lái limousine để chăm sóc một Charles Xavier (Patrick Stewart) già nua, năng lực siêu nhiên của vị giáo sư này đã trở thành một gánh nặng nguy hiểm.

Từ cái khoảnh khắc Jackman trở thành minh tinh điện ảnh, với phim X-Men đầu tiên năm 2000, anh là đồng nghĩa với Wolverine, một dị nhân hoang dã có bộ xương kim loại và một quá khứ nhiều thập kỷ dài đăng đẳng dày vò, sống dưới cái tên Logan. Trong nhân vật hiển hiện và thành công nhất này, một nhân vật mà, mới cuối tháng 1 năm nay, anh vẫn còn chưa hoàn thành. Vì lúc nào cũng có thêm một buổi ghi thoại nữa hay là thảo luận với đạo diễn của anh, “Nói chia tay tôi thấy khó chịu quá,” anh kể.

Và chắc chắn là vậy, không thể nào Jackman dễ dàng rời bỏ vai diễn mà anh đã hóa thân lâu hơn hầu như bất cứ diễn viên nào từng gắn bó với một nhân vật truyện tranh hay phim chuỗi kỳ ảo — một khoảng thời gian khi những trụ cột của thể loại như Người Dơi, Người Nhện và Siêu Nhân đều đã khởi động lại hai lần, và ngay cả bạn diễn X-Men của anh cũng phải chia sẻ sự chiếm hữu vai diễn với thế hệ diễn viên trẻ hơn.

Jackman trong phim X-Men đầu tiên năm 2000

Nhưng khi được hỏi anh có xem Logan là lần hiện thân Wolverine cuối cùng của mình không, anh đáp, “Khi tôi đọc kịch bản, tôi nói, ‘Đúng vậy.’ Và trong lúc quay phim, tôi nói đúng vậy. Khi tôi ngồi đây hôm nay, tôi nói đúng vậy.”

“Chúa mới biết ba năm nữa tôi sẽ nghĩ gì,” anh nói tiếp. “Nhưng ngay lúc này, thì dứt khoát là vậy.”

Không phải Jackman có vẻ hoàn toàn suy sụp. Nam diễn viên người Australia 48 tuổi này vẫn lạc quan, vui vẻ, bảnh bao và gần như quá là hấp dẫn đối với một diễn viên dữ dội trong một phim hành động hậu tận thế. (Cho dù anh thông báo qua Twitter, rằng anh đã nhận một đợt trị liệu ung thư biểu mô nữa.) Anh chẳng đang nhìn lại sự nghiệp, cũng không có khuynh hướng đặt câu hỏi, như nhân vật Jean Valjean đáng nhớ của anh đã làm trong Les Misérables, tôi là ai?

Nhưng sẽ ra sao nếu và khi anh nói lời từ biệt với một vai diễn trung thành trong sự nghiệp điện ảnh của mình; còn lại ai khi bạn trừ đi nhân tố X này?

“Nói rõ nhé — tôi không nghỉ hưu đâu đấy,” Jackman nói. Thế nhưng bao nhiêu lần đóng nhân vật này, trong loạt phim X-Men và các phim lẻ Wolverine, anh đã nói, “một sự ăn mòn mà tôi thực sự không ghìm lại được, hoàn toàn — cả câu chuyện lẫn diễn xuất hay bất cứ gì.”

Từ trái qua: Dafne Keen, Jackman và Patrick Stewart trong phim Logan

Mà không chỉ phim X-Men, anh nói: “Mọi phim tôi đóng, tôi đều có nỗi nghi ngờ gặm nhấm đó. Nhưng trong phim này tôi đã phải giảm bớt đi.”

Jackman nào có phải là kẻ vô danh khi lần đầu được cân nhắc cho vai Wolverine, anh đã diễn trên truyền hình và sân khấu Australia, đã nhận được khen ngợi rộng rãi với vai Curly trong nhạc kịch Oklahoma!.

Hôm đó là sau một buổi diễn và Jackman mái tóc xoăn bồng, vọt tới một phòng thử vai ở London để ghi hình thử cho X-Men. (Khi anh được ghi hình lại, Jackman nói, “Họ bảo, ‘O.K., duỗi thẳng tóc ra và bỏ cái giọng cao bồi miền Nam đi.’ Mà đó là giọng Mỹ duy nhất tôi có thể nói được hồi ấy.”)

Chỉ sau khi Dougray Scott đã được tuyển để đóng vai Logan — và rồi phải bỏ vì kẹt lịch đóng phim Mission: Impossible 2 — Jackman mới được đưa tới trường quay X-Men cho buổi ghi hình thử, và ngẩn người trố mắt trước những bạn diễn tiềm năng như Stewart và Ian McKellen, những thần tượng diễn xuất của anh.

Stewart nhớ cái vẻ khiêm tốn của Jackman buổi hôm đó. Sau khi ghi hình thử, Stewart nói, “Khoảng 45 phút sau Hugh quay lại, và câu đầu tiên anh nói là, ‘Chậc, các ông sẽ không bao giờ gặp lại tôi nữa đâu.’”

Trong X-Men: Days of Future Past năm 2014

Thế nhưng không phải vậy, Jackman đã đóng ba phim X-Men đầu, hai phim Wolverine và phần phim năm 2014, X-Men: Days of Future Past. (Thu tổng cộng toàn cầu: 2,7 tỉ đôla.) Anh đã đoạt một giải Tony với The Boy From Oz năm 2004 và nhận giải Tony đặc biệt năm 2012 vì những cống hiến cho cộng đồng Broadway; anh đã bốn lần dẫn chương trình lễ trao giải Tony, đoạt một giải Emmy cho việc dẫn chương trình giải Tony và dẫn chương trình trao giải thưởng Viện Hàn lâm.

Ngoài một vai khách mời máu me, chớp nhoáng trong X-Men: Apocalypse năm ngoái, Jackman không phải quay lại với chuỗi phim này. Sự thay đổi đó đã xảy ra trong một tour quảng bá cho bộ phim giả tưởng Chappie, đạo diễn Neill Blomkamp hỏi Jackman nếu anh có thể đóng thêm chỉ một phim nữa trong chuỗi này, thì anh muốn kể câu chuyện gì?

“Tôi sẽ uống chút vang,” Jackman nhớ lại. “Tôi nói, ‘Tôi nghĩ mình chỉ còn một phim nữa thôi, nếu tôi làm vậy.’ Và tôi buột miệng nói gì đó. Tôi về nhà và đi ngủ, rồi tôi thức dậy lúc 4 giờ sáng, lấy điện thoại, và thu âm một ghi nhớ thoại.”

Trong ghi nhớ đó, Jackman vạch khung sườn cho Logan, với câu chuyện lấy ảnh hưởng từ Unforgiven, The Wrestler và Shane (một phần trong phim đó xuất hiện trong Logan), và kể câu chuyện về “anh hùng mạt lộ, cố thoát khỏi quá khứ, tìm kiếm chút bình yên và xoay xở với nỗi thất vọng và ân hận,” anh nói.

James Mangold, đạo diễn Logan và viết kịch bản cùng với Michael Green và Scott Frank, nói bộ phim là một phản ứng tự nhiên với “tình trạng kiệt quệ trong cái công thức đã được sử dụng mấy thập niên qua” của phim truyện tranh.

Trong The Wolverine năm 2013

“Có những thành phố nổ tung và siêu ác nhân bay từ hành tinh Yahoo,” Mangold, đã chỉ đạo Jackman trong The Wolverine năm 2013 (và trước đó nữa, trong phim hài lãng mạn du hành thời gian Kate & Leopold năm 2001). “Đủ hết những trò ồn ào huyên náo và ngoạn mục. Khi bạn bắt đầu vắt cạn những thứ đó, bạn nói: ‘Đủ chưa nhỉ? Liệu chúng ta có thể vận hành thế này không?’”

Sao chăng nữa, Mangold còn biết rõ hơn cả Jackman rằng Logan sẽ là lần cuối cùng anh đảm nhận nhân vật này.

Mangold nói, “Tôi không nghĩ anh ấy cho là ‘có lẽ’. Tôi nghĩ anh ấy đặt vấn đề như thế.”

Đạo diễn nói thêm: “Bằng cách nghĩ đây là màn trở ra sân khấu chào khán giả lần nữa, mỗi ngày anh đến trường quay sống hết mình. Tôi không nghĩ có người nào xem phim này và gọi đây là phim trả công cho anh ấy.”

Jackman nói việc rồi sẽ có nam diễn viên khác tiếp quản nhân vật Wolverine chỉ là vấn đề thời gian. “Nhân vật sẽ tiếp tục,” anh nói. “Sẽ có ai khác đóng vai đó, chắc chắn.” Anh khẳng định mình yên tâm với điều đó, “trừ khi Daniel Day-Lewis đóng vai Wolverine và đoạt Oscar — thì tôi mới thấy có chút vấn đề.”

Stewart, người chia sẻ nhân vật Charles Xavier với James McAvoy (trong hiện thân thời trẻ), nói rằng là một diễn viên được đào tạo theo trường phái Shakespeare kinh điển, anh tin rằng những diễn viên lúc nào cũng phát triển một sự gắn bó với những vai diễn nổi tiếng nhất của họ.

Jackman trong nhạc kịch The Boy From Oz tại Imperial Theater năm 2003

“Thỉnh thoảng, bạn cảm thấy, gượm đã nào — đó là vai của tôi!” ông nói. “Macbeth là vai tôi đã diễn! Shylock là vai tôi đã đóng! Họ đang làm gì vậy?”

Dưới vẻ ngoài lạc quan của Jackman, Stewart nói, có lẽ anh nhận thức được ý nghĩa của việc từ bỏ nhân vật. “Tôi nghĩ anh cảm nhận rất rõ sức nặng của việc đó. Nhưng tôi phải nói, Hugh Jackman gánh vác sức nặng đó nhẹ tênh.”

Jackman đang ở New York quay The Greatest Showman, nhạc kịch Barnum, có kế hoạch phát hành vào Giáng sinh, và đưa anh vào vai một bầu sô, nhân vật một trời một vực với Logan hướng nội, mệt mỏi.

The Greatest Showman không phải là phim mà Jackman đặc biệt dự tính làm một sự xoay trục thoát ra khỏi Wolverine. Mà là một phim anh đã dành nhiều năm giúp triển khai — “Tôi đã tưởng cơ hội làm phim này là 50-50,” anh nói — và nhìn thấy nó thành hình khiến anh hăng hái về một tương lai hậu-X-Men khả dĩ cho anh ra sao.

Và khi The Greatest Showman hoàn tất, Jackman nói, lịch làm việc của anh sẽ rõ. “Tôi thực sự tự do hơn bao giờ hết,” anh nói. “Tôi không có kế hoạch cụ thể nào sau phim này, chuyện đó thực sự là háo hức.”

Cùng Zac Efron trong The Greatest Showman, phim sẽ ra rạp cuối năm nay

Anh cười lớn rồi nói thêm: “Có thể là thiếu khôn ngoan. Như thể: ‘Này gã kia, có lý.’”