Năm nay, những bom tấn như
Black Panther và
Avengers: Infinity War của Marvel,
Jurassic World: Fallen Kingdom của Universal, tiền truyện
Harry Potter phần tiếp theo
Fantastic Beasts: The Crimes of Grindelwald của Warner Bros. và phần mới trong Vũ trụ DC mở rộng,
Aquaman, đã độc chiếm hầu hết sự chú ý. Tất cả đều do đàn ông dẫn dắt.
Ocean's 8 trình diễn một dàn nữ toàn sao
|
Nhưng một tựa phim có thể bị lọt thỏm trong biển cả đầy những thủy quái đó là
Ocean's 8,
trình diễn một dàn nữ toàn sao: Sandra Bullock, Cate Blanchett, Anne
Hathaway, Rihanna, Mindy Kaling, Helena Bonham Carter và nhiều người
nữa. Bất chấp WB đầu tư một khoản không hề nhỏ là 70 triệu đôla cho bộ
phim do phụ nữ dẫn dắt này — một phim ăn theo bộ ba phim
Ocean với
Bullock trong vai em gái nhân vật của George Clooney — các hãng lớn hầu
hết vẫn sợ đặt phụ nữ vào những vai chính nổi bật hay đầu tư vào những
dự án đặt trọng tâm vào phụ nữ.
Đó là sự mất mát của họ — có thể
lên đến hàng tỉ — bởi vì số liệu trong những năm qua chứng minh rằng sản
xuất những bộ phim có phụ nữ trong vai chính là một nước cờ kinh doanh
hiểu biết. Vậy mà, nỗi sợ bỏ vốn và sản xuất những phim như vậy vẫn kéo
dài.
Một vấn đề với các bộ phim do phụ nữ dẫn dắt là, dù người ta
đi xem những bộ phim này, họ cũng tạo ra một số lượng ‘khủng’ hùng biện
tiêu cực, đặc biệt là — và rất rõ ràng — trên mạng.
Ghostbusters khởi động lại 2016 có vẻ là sự tương tự rõ nhất với
Ocean's 8:
tiếp tục một chuỗi phim nổi tiếng đã từng đình đám với các diễn viên
nam bằng một phim toàn nữ. Nhưng sự khác biệt sâu sắc hơn nhiều, và đáng
để xem xét thêm.
Ghostbusters bản khởi động lại với nữ lên tuyến đầu đã buộc phải chiến đấu với những thế lực ngoài cuộc hẹp hòi
|
Thứ nhất,
Ghostbusters là một bộ phim kinh điển rất được yêu
mến và là thành công phòng vé đình đám đã thống trị văn hóa đại chúng,
các nhân vật hành động đầy cảm hứng, truyện tranh, trò chơi video, phim
truyền hình, tiểu thuyết, công viên giải trí chủ đề và tất nhiên, những
cái bẫy ma cực kỳ ‘ngầu’ mở ra khi bạn đặt chân lên nút. Cả
Ocean’s 11 bản gốc năm 1960 lẫn bộ ba phim của Clooney đều không có được sự sùng bái phổ biến tầm cỡ như vậy.
“
Ghostbusters là
một ví dụ hoàn hảo; bất cứ khi nào bạn khởi động lại bất kỳ bộ phim
được yêu mến nào, sẽ khiến người ta nhướn mày,” Paul Dergarabedian,
chuyên viên phân tích truyền thông cấp cao của comScore, nói. “Nếu bạn
định vẽ lại nàng Mona Lisa, tốt hơn hết là sánh được di sản, hoặc ít
nhất là sánh được với nhận thức người ta đã có về bản gốc.”
Bản gốc nằm trong số 100 phim hay nhất mọi thời đại trên bảng xếp hạng của
Empire và
The Hollywood Reporter. Nhưng ngay cả phần tiếp theo năm 1989,
Ghostbusters II, có cùng dàn diễn viên Bill Murray, Harold Ramis, vv, mà còn không theo được kỳ vọng.
Ghostbusters II được đánh giá ở mức thấp 53% trên Rotten Tomatoes và để lại một hương vị dở tệ trong lòng khán giả.
Dan Aykroyd, Bill Murray, Harold Ramis, và Ernie Hudson trong Ghost Busters (1984). Sự sùng bái văn hóa đại chúng ở những bộ phim gốc đóng vai trò quan trọng trong việc định hình quan điểm về phim khởi động lại và ăn theo
|
Tương tự, chuỗi phim
Ocean, tuy không thể phủ nhận là thú vị,
rất nên dùng một lần; tính giải trí của nó thành công phần nào nhờ một
số ngôi sao và phần vì được kết hợp một cách thành thạo. Nhưng không
phải là một phim độc đến mức khán giả thấy đó là một trong những phim
tuyệt vời nhất với bất kỳ thế hệ nào.
Sự nạp đạn tự động có thể sẽ rất khắt khe đối với một phim
Ghostbusters mới bất kể có ai đóng, nhưng bản khởi động lại với nữ lên tuyến đầu đã buộc phải chiến đấu với những thế lực ngoài cuộc hẹp hòi.
“Nguồn cơn là sự kỳ thị giới tính,” Jerin Arifa, nhà sáng lập và chủ tịch của Young Feminists & Allies, nói với
Observer khi
được hỏi lý do tại sao một số bộ phim lớn có vai chính là phụ nữ gặp
phải sự bài xích trước khi phát hành. “Một ví dụ là những lời lẽ lăng mạ
giới tính đối với dàn diễn viên của phiên bản làm lại
Ghostbusters mới
đây. Nếu người hâm mộ chỉ đơn thuần là khó chịu về việc thay đổi tư
liệu họ đã yêu thích, thì những lời lăng mạ sẽ không nhằm vào giới tính
đến thế. Các diễn viên nữ bị nói đủ thứ từ ‘b-word’ đến ‘c-word’.”*
Người hâm mộ hầu như bài bác mọi chuyển thể dưới chuẩn các trò chơi video như Warcraft và Assassin’s Creed của Michael Fassbender, nhưng chỉ có Tomb Raider khởi động lại của Alicia Vikander mới hứng chịu ‘comment’ dựa trên ngoại hình
|
Trailer đầu tiên của
Ghostbuster, phát hành vào tháng 3 năm 2016, trở thành trailer không được yêu thích nhất trong lịch sử YouTube.**
Các
phim khởi động lại, làm lại và phần tiếp theo gần đây do nam dẫn dắt
không phải là được miễn trừ chỉ trích hay phản ứng cay nghiệt của
người hâm mộ trên mạng, nhưng những phản ứng này thường tập trung vào
chất lượng phim, chứ không phải giới tính hay các vấn đề xã hội.
Không hề thấy mức độ thù địch tương tự đã chào đón trailer phim
Ghostbusters trên YouTube với
Terminator Genisys của năm 2016, bộ phim ghi điểm Rotten Tomatoes thậm chí còn thấp hơn. Cũng không thấy có liên hệ cưỡng hiếp nào.
Tương tự với
Fantastic Four khởi động lại năm 2015, một trong những bom xịt lớn nhất về phê bình và tài chính trong ký ức gần đây.
Rey của Daisy Ridley trong Star Wars: The Last Jedi
|
The Mummy khởi động lại thảm hại của Tom Cruise khiến Vũ trụ
Bóng tối được Universal toan tính chưa bắt đầu đã chết ngỏm, nhưng đâu
có bị ‘fan’ đả kích cỡ ấy.
A Good Day to Die Hard bị
giới phê bình nện tơi bời (14% trên Rotten Tomatoes), nhưng Fox vẫn đùa
giỡn ý tưởng về một tiền truyện. Người hâm mộ hầu như bài bác mọi chuyển
thể dưới chuẩn các trò chơi video như
Warcraft và
Assassin’s Creed của Michael Fassbender, nhưng chỉ có
Tomb Raider khởi động lại của Alicia Vikander mới hứng chịu ‘comment’ dựa trên ngoại hình.
Do Paul Feig (
Bridesmaids) đạo diễn, với sự tham gia của Melissa McCarthy, Kristen Wiig, Kate McKinnon, Leslie Jones và Chris Hemsworth,
Ghostbusters có
tất cả những yếu tố để thành công đình đám. Feig là một tên tuổi nóng
về phim hài; McCarthy đang ở giữa chuỗi thành tích phòng vé ấn tượng;
Wiig, McKinnon và Jones là tất cả những diễn viên đột phá của
Saturday Night Live; và Hemsworth là thần Thor láu cá, anh chàng lực lưỡng chuyện gì cũng làm được.
Vậy không thích cái gì? Rõ ràng là rất nhiều cái.
Belle của Emma Watson trong Beauty and the Beast
|
Bản làm lại trị giá 144 triệu đôla quá đắt tiền này thất bại về phê bình
(59% từ các nhà phê bình hàng đầu trên Rotten Tomatoes) và thương mại,
thu về chỉ 229 triệu đôla toàn cầu. Sony cần bộ phim thu về ít nhất 300
triệu mới hòa vốn; thay vì vậy, họ lỗ 70 triệu đôla.
Rốt cuộc,
Ghostbusters thất
bại vì sánh kịp một phim điển thực sự khó như lên trời. Và hoàn toàn có
thể hiểu được nếu có sự tham gia của Michael B. Jordan, John C. Reilly,
và một loạt các anh chàng được yêu thích khác có chữ cái tên lót nổi
bật thì chắc đã lưới được một mẻ tình cảm của ‘fan’ rồi — không thì cũng
đỡ bị bài xích trước khi phát hành dữ vậy.
Từ lâu đã có một niềm
tin lạc hậu rằng nữ chính không thể mở màn một bộ phim với thành công
phòng vé cùng mức như nam chính, nhưng số liệu kể một câu chuyện khác xa
về những cơ hội bị bỏ lỡ do bất bình đẳng giới của Hollywood dẫn đến.
Diana của Gadot Gal trong Wonder Woman
|
Theo The Celluloid Ceiling, một nghiên cứu hàng năm do Trung tâm Nghiên
cứu Phụ nữ trong Truyền hình và Điện ảnh tại bang San Diego tài trợ, năm
2017 chỉ có 24% nhân vật chính trong 100 bộ phim có doanh thu cao nhất
là phụ nữ, giảm đáng kể từ 29% trong năm 2016.
Khi những nhà quản
lý ngày càng trở nên tránh né rủi ro, số lượng phim phát hành hàng năm
đã giảm đáng kể từ năm 2000, từ khoảng 200 phim hàng năm xuống khoảng
150. Thế nên mặc dù đôi khi các hãng phim cũng xoay xở để xây dựng phim
hài và phim tâm lý xung quanh phụ nữ, thị trường cho những tựa phim
không phải là phim chuỗi ngày càng thu hẹp nói chung đã để lại ít cơ hội
hơn cho các dự án phim có phụ nữ ở tuyến đầu.
Thật là cách làm ăn dở tệ.
Ba trong số 10 phim có doanh thu cao nhất năm ngoái —
Star Wars: The Last Jedi (1,33 tỉ USD toàn cầu),
Beauty and the Beast (1,26 tỉ) và
Wonder Woman
(821 triệu) — tất cả đều xoay quanh các nhân vật nữ chính (lần lượt là
Rey của Daisy Ridley, Belle của Emma Watson và Diana của Gadot Gal).
Tiffany Haddish đột phá trong Girls Trip hè năm ngoái
|
The Last Jedi đã đẩy chuỗi phim
Star Wars đi vào lãnh
địa mới đang rất cần bằng cách phá hủy sự tôn sùng được giữ gìn lâu đời
về thần thoại Jedi và đặt nền tảng cho nhận thức ít tuyến tính hơn về con
đường “đúng” mà chuỗi phim này tiến tới.
Beauty and the Beast đã chứng tỏ chiến lược kể chuyện cổ tích bằng người đóng của Disney là cỗ máy tạo ‘hit’ toàn cầu, và
Wonder Woman đã trở thành phim bom tấn siêu anh hùng hiện đại đầu tiên có nhân vật chính là phụ nữ.
Hè năm ngoái
Girls Trip (140
triệu USD so với kinh phí 19 triệu), với bốn nữ diễn viên chính và một
vai diễn đột phá từ Tiffany Haddish, vượt qua mọi dự đoán, và
Fifty Shades Freed (370 triệu USD), do Dakota Johnson dẫn dắt, đã đẩy chuỗi phim vượt mốc 1 tỉ đôla toàn cầu.
Julia
Roberts có 12 phim vượt qua mức chuẩn doanh thu 100 triệu đôla trong
nước. Mark Wahlberg (11), Liam Neeson (6) và Denzel Washington (5) đều
đang chơi bắt kịp. Cate Blanchett, Emma Watson và Emma Stone là ba trong
số những ngôi sao có khả làm ra tiền nhiều nhất ở Hollywood xét về số
tiền thu được của mỗi hãng phim cho mỗi đôla chi tiêu cho họ.
Các gương mặt trong cuộc đua Oscar hạng mục nữ chính 2018
|
Các nhà phân tích từ PartyCasino — một đơn vị của tập đoàn game GVC
chuyên nghiên cứu dữ liệu phòng vé từ năm 1980 đến năm 2017 — phát hiện
rằng các ngôi sao nữ hàng đầu sinh lợi hơn so với đồng cấp nam giới xét
về tỷ suất đầu tư.
Nói sang chuyện nghiêm túc xem nhé, cuộc đua
Oscar Nữ diễn viên xuất sắc nhất năm nay là một trong những hạng mục
đông đúc và hấp dẫn nhất trong ký ức gần đây. Các phim
The Post,
I, Tonya,
Lady Bird,
Three Billboards Outside, Ebbing Missouri và
The Shape of Water
đều cung cấp nền tảng để phụ nữ thể hiện những vai diễn được ca ngợi
phổ quát đã thống trị cuộc bàn luận Oscar suốt cả năm. Ngược lại, cuộc
đua Nam diễn viên xuất sắc nhất luôn được xem là màn trình diễn của một
người nhờ vào sự áp đảo của Gary Oldman trong vai Winston Churchill
trong
Darkest Hour, bất chấp vai diễn tạo ngôi sao cho Timothee Chalamet 22 tuổi trong
Call Me by Your Name. Chung quy lại, không còn ai khác thực sự được coi là ứng cử viên.
Và không ai trong số này là xu thế gần đây.
Marilyn Monroe trong Some Like It Hot, bộ phim có doanh thu cao thứ tư năm 1959
|
Some Like It Hot của Marilyn Monroe là phim có doanh thu cao thứ tư năm 1959.
Breakfast at Tiffany của Audrey Hepburn đã thắng hai giải Oscar và được đề cử thêm ba giải nữa vào năm 1961. Điều chỉnh theo lạm phát,
Gone With the Wind, với Vivien Leigh, vẫn là bộ phim kiếm tiền nhiều nhất mọi thời đại.
Một phần ba trong số 15 phim có doanh thu cao nhất mọi thời đại trên toàn thế giới có nhân vật chính là phụ nữ (
Titanic,
Star Wars: The Force Awakens,
Star Wars: The Last Jedi,
Frozen,
Beauty and the Beast).
Tất nhiên đã có một số bom xịt danh giá với phụ nữ ở trung tâm;
Elektra của Jennifer Garner,
Catwoman của Halle Berry và
Supergirl năm
1984, do Helen Slater đóng chính, ngay lập tức xuất hiện trong tâm trí
bạn. Nhưng thường xuyên hơn là không, những cược lớn tạo ra kết quả lớn,
đặc biệt là ở Bắc Mỹ, sáu trong số 12 phim có doanh thu cao nhất từ
trước đến nay là, bạn đoán đúng rồi, phim có vai nữ chính.
Breakfast at Tiffany của Audrey Hepburn đã thắng hai giải Oscar năm 1961
|
Có một tiền lệ ở đây: những phim với phụ nữ ở tuyến đầu thường làm ăn
tốt lắm. Và kể từ khi Hollywood sinh tồn trên mô hình lợi nhuận, các
hãng phim lớn đang bỏ qua một số tiền ‘khủng’ bằng cách chọn không nắm
lấy xu hướng đó.
Ocean's 8 không cần phải là một bộ phim
hoàn hảo để biện minh cho sự tồn tại của nó. Nó chỉ cần đem lại đúng những
gì nó đang bán: một bộ phim ăn trộm táo bạo, tinh nghịch có chút tình
cảm, hài hước và phong cách. Cung cấp cho khán giả điều đó và bộ phim sẽ
thực hiện sự hứa hẹn của nó là một đối trọng hấp dẫn trong một lịch
chiếu phim hè năm nay đặc nghẹt siêu anh hùng, khủng long CGI và Tom
Cruise lại nhảy ra khỏi một chiếc máy bay khác nữa.
Không có gì
bí mật trong chuyện bao năm Hollywood thất bại với phụ nữ cả trước và
sau máy quay, dù trên mạng người hâm mộ lớn tiếng không hài lòng dàn diễn viên
nữ. Nhưng chất lượng của sản phẩm cuối cùng và sự sùng bái
văn hóa đại chúng ở những bộ phim gốc đóng vai trò quan trọng trong việc
định hình quan điểm về phim khởi động lại và ăn theo. Thành công hay
thất bại của các dự án đưa phụ nữ lên tuyến đầu không phải là hệ nhị
phân (tức chọn cái này thì loại cái kia - ND); nó là một sự kết hợp của
các yếu tố phác họa ra một chân dung phức tạp hơn — và đôi khi đen tối
hơn — do sự thù địch về giới tính.
Julia Roberts trong Pretty Woman. Cô có 12 phim vượt qua mức chuẩn doanh thu 100 triệu đôla trong
nước
|
Nhưng nếu bạn có thể thu lợi nhuận trong khi cũng làm điều đúng, tại sao không ủng hộ chứ?
Dịch: © Ngân Mai @Quaivatdienanh.com
Nguồn: Observer
* Những từ thóa mạ thô tục trong tiếng Anh bắt đầu bằng chữ b và chữ c.
** Tin gốc có chụp màn hình các ‘comment’ không còn ở mức độ đả kích mà là mạt sát thậm tệ!