Các nhà máy sản xuất phim của Hollywood hoạt động dựa trên lý lẽ thông thường — những quan niệm cố hữu, theo kinh nghiệm, về loại phim nào có khả năng nổi bật ở phòng vé toàn cầu.

Lợi nhuận giảm dần đối với các chuỗi phim cực kỳ đắt đỏ, kể cả Indiana Jones, đang khiến các hãng phim phải suy nghĩ lại chiến lược phần tiếp theo của họ

Năm nay, khán giả đã lật tẩy nhiều cái gọi là quy tắc đó.

Từ lâu siêu anh hùng được coi là cách lấp đầy chỗ ngồi đáng tin cậy nhất. Nhưng những nhân vật như Captain Marvel, Flash, Ant-Man, Shazam và Blue Beetle đã không thể khiến khán giả phấn khích. Cuối tuần qua, Aquaman và Vương quốc thất lạc, vốn tốn hơn 200 triệu USD sản xuất và hàng chục triệu USD nữa để tiếp thị, đã đạt doanh thu bán vé thảm hại 28 triệu USD ở Mỹ và Canada. Khán giả nước ngoài đem về được thêm 80 triệu USD.

Trong khi đó, bộ phim có doanh thu phòng vé lớn nhất năm, Barbie, với 1,44 tỉ USD toàn thế giới, do phụ nữ đạo diễn, dựa trên một món đồ chơi rất nữ tính và được phun sơn màu hồng — những nguyên liệu lâu nay hầu hết các hãng phim đều coi là hạn chế sức hấp dẫn khán giả. Châm ngôn cũ kỹ của ngành công nghiệp điện ảnh cho rằng phụ nữ sẽ đi xem phim “trai” chứ không phải ngược lại.

Bộ phim có doanh thu phòng vé lớn nhất năm, Barbie, với 1,44 tỉ USD doanh thu phòng vé toàn thế giới, do phụ nữ đạo diễn, dựa trên một món đồ chơi rất nữ tính và được phun sơn màu hồng — những nguyên liệu lâu nay hầu hết các hãng phim đều coi là hạn chế sức hấp dẫn khán giả

The Super Mario Bros. Movie thu về 1,36 tỉ USD, kết quả đứng thứ hai cũng khiến Hollywood choáng váng; các hãng phim có một lịch sử rắc rối với chuyển thể trò chơi. Oppenheimer, phim chính kịch dài ba tiếng về một nhà vật lý, lọt vào top 3, thu 952 triệu USD và trái ngược với niềm tin phổ biến rằng, trong kỷ nguyên phát trực tuyến, phim dành cho người lớn không thể ra rạp.

David A. Gross, nhà tư vấn điện ảnh chuyên xuất bản bản tin về số liệu phòng vé, cho biết: “Không nghi ngờ gì nữa, sự thay đổi đang diễn ra — khán giả đang có tâm trạng khác. Nước Mỹ và thế giới không ở cùng một nơi. Chúng ta đã có bảy năm chính trị chia rẽ, một đại dịch tàn khốc, hai cuộc chiến tranh nghiêm trọng, biến đổi khí hậu và lạm phát. Người xem phim dường như ít quan tâm đến việc choáng ngợp trước cảnh tượng hoành tráng và giải cứu vũ trụ, mà muốn được trò chuyện, giải trí và truyền cảm hứng.”

Anh em Super Mario đã gây choáng váng cho ngành công nghiệp điện ảnh khi mang về 1,36 tỉ USD. Ảnh: Nhân vật Mario, màu đỏ và Luigi, màu xanh lá cây, trong một cảnh phim

Những bất ngờ lớn nhất về doanh thu phòng vé trong năm rơi vào hạng mục “nói chuyện”. Sound of Freedom, bộ phim tội phạm tiêu tốn 15 triệu USD để thực hiện, phục vụ cho phe cực hữu, lượng khán giả phần lớn bị Hollywood phớt lờ, và tạo ra doanh thu bán vé 248 triệu USD, ngang bằng với The Eras Tour, nhắm đến fan của Taylor Swift cũng tốn chừng 15 triệu USD.

Sound of Freedom đến từ Angel Studios, một công ty độc lập ở Provo, Utah, đã hỗ trợ bộ phim bằng chương trình “Pay It Forward” không chính thống, cho phép những người ủng hộ mua vé trực tuyến tặng những người có thể không xem được. Trong một bước đột phá lớn so với các chuẩn mực của Hollywood, Swift đã loại bỏ công ty trung gian (một hãng phim) và ký thỏa thuận phân phối trực tiếp với AMC Entertainment, nhà điều hành rạp chiếu phim lớn nhất thế giới.

Sound of Freedom đến từ Angel Studios, một công ty độc lập ở Provo, Utah, đã hỗ trợ bộ phim bằng chương trình “Pay It Forward” không chính thống, cho phép những người ủng hộ mua vé trực tuyến tặng những người có thể không xem được

“Điện thoại của chúng tôi reo suốt kể từ ngày chúng tôi công bố dự án Eras Tour’” Adam Aron, giám đốc điều hành AMC, nói với các nhà đầu tư trong một hội nghị từ xa vào tháng 11, đề cập đến các cơ hội “nội dung thay thế”.

Comscore, công ty tổng hợp dữ liệu phòng vé, dự kiến doanh thu phòng vé Bắc Mỹ năm nay sẽ đạt khoảng 9 tỉ USD, tăng 20% so với năm 2022. (Trước đại dịch, các rạp chiếu phim ở Bắc Mỹ đã bán được khoảng 11 tỉ USD tiền vé hàng năm một cách đáng tin cậy.) Theo công ty nghiên cứu Enttelligence, giá vé trung bình dành cho người lớn ở Mỹ là 12,14 USD, tăng từ mức 11,75 USD.

Doanh thu phòng vé thế giới dự kiến sẽ vượt 33 tỉ USD, tăng 27%, một phần nhờ tăng mạnh ở Mỹ Latinh. (Trước đại dịch, doanh thu phòng vé thế giới dễ dàng vượt quá 40 tỉ USD hàng năm.)

Trong một bước đột phá lớn so với các chuẩn mực của Hollywood, Swift đã loại bỏ công ty trung gian (một hãng phim) và ký thỏa thuận phân phối trực tiếp với AMC Entertainment, nhà điều hành rạp chiếu phim lớn nhất thế giới

Quá trình hồi phục sau đại dịch của Hollywood dự kiến sẽ chựng lại trong năm 2024. Với ít phim dự kiến phát hành hơn — hệ thống hãng phim bị gián đoạn do các cuộc đình công gần đây — doanh thu phòng vé sẽ giảm từ 5-11% trong năm tới, tùy thị trường, theo dự đoán từ công ty nghiên cứu phòng vé Gower Street Analytics.

Các ông chủ hãng phim cần thứ gì đó, bất cứ gì, hướng dẫn để họ đưa ra những phán xét trị giá hàng tỉ đôla cho các mùa phim sắp tới. Dưới đây là năm bài học rút ra của năm 2023:

Người xem phim muốn được an ủi

Con người tìm đến hoài niệm trong những lúc căng thẳng, và những bộ phim gợi nhớ quá khứ — đồng thời tìm cách đem lại cảm giác tươi mới — đã thành công. Barbie, Phim Anh em Super Mario, Nàng tiên cá, Wonka và Teenage Mutant Ninja Turtles: Mutant Mayhem mang đến cảm giác hoài niệm cho phép mọi người quay lại tuổi thơ của họ. Insidious: The Red Door thành công vang dội khi mang về những ngôi sao ban đầu của chuỗi phim.

Insidious: The Red Door thành công vang dội khi mang về những ngôi sao ban đầu của chuỗi phim

Indiana Jones và Vòng quay Định mệnh lẽ ra đã khai thác hoài niệm để ăn khách. Thay vào đó, một Harrison Ford 81 tuổi thở hổn hển lại chỉ nhắc nhở fan của Indy rằng họ cũng đang già đi. Vòng quay Định mệnh tiêu tốn của Disney 295 triệu USD để thực hiện và thu về 384 triệu USD. (Rạp chiếu giữ khoảng 50% doanh thu.)

Xung động phim nghệ thuật

Những bộ phim tâm lý tinh tế với kinh phí khiêm tốn và nhắm đến khán giả lớn tuổi có dấu hiệu hồi sinh sau hai năm có mặt cấp cứu phòng vé.

Các nhà phân tích cho biết, kỷ nguyên phát trực tuyến đã vĩnh viễn chuyển phần lớn việc xem phim uy tín về nhà, nhưng vào năm 2023 các rạp chiếu phim đã đạt được một chút thành công với những phim như Muôn kiếp nhân duyên / Past Lives, bộ phim bâng khuâng với một số đoạn hội thoại bằng tiếng Hàn, và phim hoạt hình Thiếu niên và chim diệc. Asteroid City xoay xở thu được 54 triệu USD.

Kết quả phòng vé ban đầu cũng đầy hứa hẹn cho những bộ phim hướng tới giải Oscar như Poor Things (ảnh), một câu chuyện lãng mạn khoa học giả tưởng siêu thực

Kết quả phòng vé ban đầu cũng đầy hứa hẹn cho những bộ phim hướng tới giải Oscar như Poor Things, một câu chuyện lãng mạn khoa học giả tưởng siêu thực, và American Fiction, tác phẩm châm biếm về một nhà văn biên soạn cuốn hồi ký giả để lật tẩy những định kiến ​​về chủng tộc.

Lớn hơn không tốt hơn đâu

Trong thập kỷ qua, Hollywood đã khiến khán giả quan tâm đến các phần tiếp theo bằng cách làm cho mỗi phần trở nên cồng kềnh hơn và thường vô nghĩa hơn phần trước.

Cần phải suy nghĩ lại chiến lược đó — nó quá tốn kém, các nhà phân tích cho biết, đặc biệt là với khán giả Trung Quốc đang chê bôi phim bom tấn của Mỹ. Fast X, bộ phim thứ 10 trong chuỗi Fast and Furious, có kinh phí ước tính khoảng 340 triệu USD và thu về 705 triệu USD toàn thế giới, trong đó có 140 triệu USD ở Trung Quốc. Để so sánh, Furious 7 năm 2015 có kinh phí 190 triệu USD và thu về 1,5 tỉ USD, trong đó Trung Quốc là 391 triệu USD.

Mission: Impossible thứ bảy hoành tráng của Tom Cruise tiêu tốn khoảng 290 triệu USD để thực hiện và thu về 568 triệu USD, trong đó có 49 triệu USD ở Trung Quốc

Mission: Impossible thứ bảy hoành tráng của Tom Cruise, ra mắt vào tháng 7 sau Barbie và Oppenheimer, tiêu tốn khoảng 290 triệu USD để thực hiện và thu về 568 triệu USD, trong đó có 49 triệu USD ở Trung Quốc. Mission: Impossible thứ sáu năm 2018 tiêu tốn 178 triệu USD và tạo ra 792 triệu USD, trong đó kiếm được 181 triệu USD từ người mua vé ở Trung Quốc.

Các phần tiếp theo trong chuỗi và phim ngoại truyện ngày càng cần cảm giác mới mẻ để thành công. Ví dụ, Lionsgate đã đào sâu hơn tổ chức tội phạm ngầm High Table trong John Wick: Chapter 4 và giới thiệu với người hâm mộ Hunger Games một mạch truyện mới (và dàn diễn viên mới) trong phần tiền truyện Khúc hát của chim ca và rắn độc / The Ballad of Songbirds and Snakes. Cả hai phim đều thành công. Lionsgate thậm chí còn hồi sinh chuỗi phim kinh dị Saw của mình bằng cách chuyển câu chuyện ngược thời gian.

Phần tiền truyện Khúc hát của chim ca và rắn độc giới thiệu với người hâm mộ Hunger Games một mạch truyện mới (và dàn diễn viên mới)

Adam Fogelson, phó chủ tịch Lionsgate Motion Picture Group, cho biết: “Mỗi bộ phim đó đều làm điều gì khác biệt so với phim trước. Đâu phải cứ ‘chi nhiều hơn, làm lớn hơn, ồn ào hơn và nhồi nhét nhiều hành động hơn.’”

Một số mô hình khán giả vẫn y nguyên

Phim kinh dị tiếp tục đáng tin cậy, với Năm đêm kinh hoàng / Five Nights at Freddy’s và M3gan mở chuỗi mới cho Universal và đồng minh Blumhouse. Tính chung hai phim tốn 32 triệu USD, thu về tổng cộng 469 triệu USD. Cũng đáng chú ý là Ác quỷ ma sơ / The Nun II, tiêu tốn của Warner Bros. khoảng 38 triệu USD và thu về 268 triệu USD.

Across the Spider-Verse táo bạo, âm hưởng anime tiêu tốn khoảng 150 triệu USD và thu về 691 triệu USD

Các siêu anh hùng có thể suy sụp, nhưng không bị loại. Chuỗi phim Guardians of the Galaxy hấp dẫn và nổi tiếng của Marvel đã quay lại với chương thứ ba, thu về 846 triệu USD so với kinh phí 250 triệu USD. Across the Spider-Verse táo bạo, âm hưởng anime tiêu tốn khoảng 150 triệu USD và thu về 691 triệu USD.

Minh tinh vẫn quan trọng

Hiểu biết thông thường ở Hollywood cho rằng về cơ bản minh tinh điện ảnh là một phần của quá khứ. Một cái tên nổi tiếng ở trên tựa phim không còn có sức ảnh hưởng lớn đến vậy đối với người mua vé. “Tài sản trí tuệ” mới là thứ lấp đầy chỗ ngồi.

Người ta trả tiền để xem Barbie chứ không phải Margot Robbie.

Tessa Thompson (trái) và Michael B. Jordan trong Creed III

Trừ phi Mattel và nhiều hãng phim khác nhau đã cố gắng trong ít nhất 20 năm để biến món đồ chơi này thành một ngôi sao điện ảnh người thật đóng. Rốt cuộc phải cô Robbie vào vai (và Ryan Gosling đóng Ken) mới biến điều đó thành hiện thực. Các phim khác của năm 2023 hưởng lợi từ sức mạnh ngôi sao bao gồm Wonka với Timothée Chalamet và Creed III do Michael B. Jordan đảm đương.

Các ngôi sao không có sức nặng ư? Đi mà nói điều đó với các nhà sản xuất Gran Turismo, Haunted Mansion, Dumb Money và Strays ấy, tất cả những phim vừa kể đều gây thất vọng ở phòng vé và ra rạp khi dàn diễn viên của họ bị cấm quảng bá phim do cuộc đình công SAG-AFTRA.