• Tranh luận về sự chọn lựa Chiến lang 2 đại diện Trung Quốc dự tranh Oscar

• Hiện tượng Chiến lang 2: Cả nước Trung Quốc đều xem phim này

Không ai chú ý gì tới Wolf Warriors II (Chiến lang 2). Giờ thì chú ý rồi.

Màn hình video chiếu những cảnh từ bộ phim Wolf Warrior 2 bên ngoài một rạp chiếu ở Bắc Kinh ngày 21/8/2017 [Ảnh: Greg Baker/AFP]

Từ khi ra mắt hôm 27 tháng 7 ở Trung Quốc, bộ phim hành động gay cấn này đã làm đảo lộn mọi dự đoán để trở thành câu chuyện kỳ thú của phòng vé. Trong chưa tới hai ngày, phim vượt qua 88 triệu USD mà phần một mang về hồi năm 2015. Mười ngày sau, Chiến lang 2 vượt qua hiện tượng của năm ngoái, The Mermaid (Mỹ nhân ngư), trở thành phim có doanh thu cao nhất mọi thời đại của Trung Quốc. Giờ, 810 triệu USD sau năm kỳ cuối tuần đã khiến Chiến lang 2 là phim có doanh thu cao thứ hai trong lịch sử mà chỉ trong một vùng lãnh thổ, sau Star Wars: The Force Awakens ở Bắc Mỹ.

Trong quá trình đó, bộ phim đã làm dấy lên việc nghĩ lại cả ở Trung Quốc lẫn Hollywood cách tốt nhất để tiếp cận và thu lợi từ thị trường phim Trung Quốc, đang trên đà trở thành thị trường lớn nhất thế giới trong vài năm tới. Chiến lang 2 chứng minh một phim Trung Quốc được làm tốt — với một số trợ giúp từ nước ngoài — có thể làm được gì.

Bộ phim có một cốt truyện đầy cơ bắp và adrenaline về một người hùng không thể ngăn chặn từng là thành viên của một lực lượng đặc vụ hư cấu của Trung Quốc có tên Chiến Lang. Phim lấy bối cảnh một đất nước châu Phi vô danh nơi Trung Quốc đã xây dựng bệnh viện và cung cấp việc làm trong nhà máy cho người bản dịa; người xấu là phiến quân và lính đánh thuê phương Tây. (Nếu phần chính trị nghe không êm lắm, cứ tráo tên quốc gia là xong.)

Tình huống xung đột diễn ra ở bệnh viện mà Trung Quốc xây dựng cho người dân ở một đất nước châu Phi trong phim

Khán giả Trung Quốc đã hưởng ứng mạnh mẽ với chủ nghĩa yêu nước của bộ phim và những cảnh hành động không ngừng nghỉ được cựu ngôi sao võ thuật Ngô Kinh mang lại trong vai trò đạo diễn và nhân vật chính.

“Đây là một phim khích lệ tinh thần cho người dân Trung Quốc. Người hùng là một anh bộ đội, và thông điệp là anh đối xử với mọi người như nhau. Rất hiện đại, có chút hài hước, và khoảng 30% nói tiếng Anh,” Jeff Yip, giám đốc phát triển kinh doanh của The H Collective, một doanh nghiệp sản xuất và phát hành Mỹ-Trung mới, nói. Công ty sở hữu quyền phát hành Chiến lang 2 cho vùng Bắc Mỹ, ở đó bộ phim kiếm được hơn 2,3 triệu USD. Doanh thu 1 triệu USD ở Mỹ được coi là ăn khách cho phim Trung Quốc, nhưng doanh thu có một không hai của Chiến lang 2 ở Trung Quốc đã nhen nhóm nhiều mối quan tâm lớn. Một bản IMAX ra rạp ngày 25 tháng 8 được phát hành hạn chế ở Mỹ.

Bộ phim không phải là xuất phẩm của một trong các siêu hãng phim ở Trung Quốc, như Hoa Nghị, Bona, Enlight hay China Film Group, dù Wanda cũng sở hữu một phần. Thay vào đó, phim được Beijing Century và Ngô Kinh thai nghén và kiểm soát, bắt đầu lên kế hoạch cho phần hai ngay sau khi bộ phim đầu, được làm với kinh phí 5 triệu USD, thắng đậm.

Ngô Kinh (phải) và nam diễn viên Mỹ Frank Grillo (phải) trong một cảnh phim

Tài năng Hollywood đã đóng góp đáng kể cho phần hai. Tăng kinh phí lên 30 triệu USD cho phép Ngô Kinh mang về Joe và Anthony Russo làm cố vấn và trả được giá trị sản xuất cao hơn. Với hai anh em Russo có đạo diễn hành động Sam Hargrave (Captain America: Civil War), nhà soạn nhạc Joseph Trapanese (Tron: Legacy) và một đội ngũ âm thanh phần lớn người nước ngoài. Nam diễn viên Mỹ Frank Grillo đóng vai chính bên cạnh Ngô Kinh.

Những dấu hiệu ban đầu không hứa hẹn gì. Tháng 5, một trailer ra mắt bị phê bình vì hầu như mượn cảnh từ X-Men: First Class. Ngày ra mắt 27 tháng 7 của phim cũng đáng đặt dấu hỏi, vì trùng ngay vào phim tuyên truyền của nhà nước The Founding of An Army, từ đạo diễn Lưu Vỹ Cường. Với cốt truyện chủ nghĩa quốc gia của Chiến lang 2, hai phim đều muốn làm vừa lòng chung một đối tượng khán giả.

Nhưng Chiến lang 2 đã cho The Founding of an Army ngửi khói, cho thấy được chính phủ Trung Quốc hỗ trợ cũng không phải là tất cả. “Điều thực sự có hiệu quả cho Chiến lang 2 là kết hợp những yếu tố hay nhất của hành động và sao quốc tế để làm nên thứ đáng xem cho khán giả Trung Quốc,” Jeff Yip nói.

Ngô Kinh chỉ đạo trên phim trường

Bộ phim chắc chắn nhờ cậy việc ra rạp trong thời điểm cấm cửa mùa hè, khi các phim lớn nước ngoài bị cấm phát hành ở Trung Quốc. Nhưng đó chỉ là một vế của phương trình.

“Các nhà làm phim rất vất vả làm bộ phim chất lượng này,” Jane Shao, đồng sáng lập chuỗi rạp chiếu phim Lumiere Pavilions, nói. “Về bản chất, đây là một phim người hùng không khác gì phim viễn tây hay phim võ thuật Thành Long hay Lý Liên Kiệt ngày xưa cả.”

Với Hollywood, bài học là sự ám ảnh với quota nhập khẩu phim của Trung Quốc, giờ là chủ đề của một loạt thảo luận mới giữa các nhà đàm phán Mỹ và Trung Quốc, có khả năng không nhìn ra. Thay vì thế, các hãng phim Hollywood muốn làm dày ví tiền có lẽ muốn nỗ lực gấp đôi để hỗ trợ các nhà làm phim Trung Quốc và đầu tư vào các phim bom tấn chất lượng cao của Trung Quốc, chứ không chỉ vào phim bom tấn của riêng họ.

“Trung Quốc đã tìm được Rambo của mình. Chúng tôi mong chờ nhiều phim hơn trong thể loại này,” Rance Pow, sáng lập/CEO của công ty tư vấn Artisan Gateway, nói. “Đây dứt khoát là một sự kiện quan trọng.”

Diễn viên-đạo diễn Ngô Kinh cùng khán giả quảng bá cho bộ phim của anh tại một nhà hát ở thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc

Luôn muốn phim ăn khách ở cả Mỹ và Trung Quốc là cách làm không hiệu quả. Nhiều biến tấu trên cùng nền nhạc đã được sử dụng: hợp tác sản xuất; phim Hollywood cố gắng chiều khẩu vị Trung Quốc nhưng nhầm; phim Trung Quốc giả định sai lầm rằng chọn một ngôi sao phương Tây vào phim sẽ mang về doanh thu ngoài nước.

Doanh thu phòng vé kinh khủng của Chiến lang 2 cho thấy rằng ở một đất nước 1,3 tỉ dân, thành công ở quê nhà thôi đã là quá đủ.