Cũng như màn đặt cược vơ cả của J.J. Abrams năm 2019, tính tự do hoạt
động tiềm năng hiển hiện của nhà làm phim Christopher Nolan có cơ châm
ngòi cho một cuộc đấu giá khổng lồ khắp Hollywood.
Nhà làm phim được giới phê bình khen ngợi là đạo diễn hiếm hoi có thể
cho bom tấn hình ảnh phối ngẫu với sự phức tạp nhiều tầng lớp trong chủ đề
đồng thời tiếp sức cho một phim có thành công phòng vé lớn chỉ dựa trên
tên tuổi. Từ bộ ba phim
Dark Knight thay đổi cuộc chơi tới những phim nguyên tác danh giá như
Inception và
Dunkirk,
Nolan đã trở thành một vũ trụ có thương hiệu quanh tên mình. Giờ, các
dịch vụ của ông nhiều khả năng sẽ đánh vào thị trường mở.
Sau khi dành phần lớn sự nghiệp của mình ở Warner Bros., gồm cả việc phát hành
Tenet nhiều
náo loạn hè năm ngoái, mối lương duyên tưởng chừng êm đẹp này đang đến
ngã rẽ. Nolan không nhường nhịn gì sau khi công ty công bố toàn bộ đợt
phim rạp 2021 sẽ phát cùng ngày trên HBO Max, gọi nó là “dịch vụ trực
tuyến tệ nhất” trong khi đay nghiến tài lãnh đạo của WarnerMedia. Rồi,
tháng trước,
Wall Street Journal đưa tin khó có khả năng đạo diễn được đề cử Oscar này sẽ phát hành phim tiếp theo với WB.
“[Nolan] sẽ đều đặn cần đủ kinh phí để làm những phim anh ấy muốn làm.”
|
Từ
Batman Begins năm 2005, các phim Nolan làm trong vai trò đạo diễn và nhà sản xuất đã thu về hơn 5,6 tỉ USD phòng vé toàn cầu.
Dunkirk được đề cử tám giải Oscar. Anh sắp trở thành món hàng được săn đón nhiều nhất ở Hollywood đây.
“Đó
là một cơ hội hiếm với một nhà sáng tạo có tính đương thời về mặt nghệ
thuật và văn hóa,” Matthew Bakal, cựu phó chủ tịch điều hành phát triển
kinh doanh và chiến lược tập đoàn của Lionsgate và đồng sáng lập Atom
Tickets, nói với
Observer. “Công chúng biết Christopher Nolan
là ai. Anh ấy hẳn là một cái tên trưng biển hiệu và tạo ra một tài sản
trí tuệ trên biển hiệu khiến nhiều hãng phim sẽ tranh giành.”
Thương
vụ 500 triệu USD của Abrams với WarnerMedia nhiều khả năng là phép so
sánh đương đại gần nhất, nhưng công ty sản xuất Bad Robot của Abrams có
đường lối đi sâu vào truyền hình nữa. Dù sự mở rộng vẫn luôn ở đằng xa,
cờ hiệu sản xuất của Nolan và Emma Thomas, Syncopy, chủ yếu gắn với điện
ảnh. Dù gì đi nữa, bất cứ thương vụ bao trùm tiềm năng nào cũng đảm bảo
lố tiền. Trước khi xem xét các điểm hạ cánh tiêm năng, đầu tiên hãy cân
nhắc Nolan sẽ tìm kiếm gì khi khám phá mái nhà điện ảnh mới.
Christopher Nolan (đứang sau) và Robert Pattinson trên trường quay Tenet (2020)
|
Tiêu chí tiềm năng của Christopher NolanDựa trên lập
trường nhất quán rạp xinê là số 1, chắc ăn mà giả định là Nolan sẽ đòi
hỏi phát hành rạp rộng rãi độc quyền ở quy mô toàn cầu. Điều đó có nghĩa
là đợt chiếu 60-90 ngày truyền thống ở rạp (bất cứ khi nào mở cửa trở
lại) trước khi chuyển sang phát hành theo khung thời gian khác qua các
hạ tầng tại gia, mà Nolan nhiều khả năng sẽ có tiếng nói. Một hãng phim
sẽ cần cho anh có toàn quyền, gồm bản phim cuối và kiểm soát cách phim
được chiếu và phân phối. Rồi cả hạ tầng thực sự nào cho các phim của anh
và cách anh thu lời từ nó.
“Kinh phí,” David Offenberg, Phó Giáo
sư Tài chính Giải trí tại Cao đẳng Quản trị Kinh doanh thuộc Đại học
Ludwig Maximilian München, nói với
Observer. “Anh ấy sẽ đều đặn cần đủ kinh phí để làm những phim anh ấy muốn làm.”
Tenet gánh kinh phí sản xuất 200 triệu USD trong khi
Dunkirk (100 triệu USD),
Interstellar (165 triệu USD) và
Inception (160 triệu) đều hét giá hơn chín chữ số cao ngất.
“Căn
bản đó cũng là về các hợp đồng trong phạm vi mà anh ấy đang cố gắng thu
được đầu cuối trong một thế giới mà những người biết phim được phân
phối ra sao,” Offenberg nói. Đầu cuối liên quan đến việc tham gia lợi
nhuận, hoặc tiền lãi dựa trên hiệu quả tài chính. Ví dụ, Nolan được đưa
tin sẽ nhận 20% tổng doanh thu đôla đầu tiên của
Tenet, nghĩa
là anh sẽ nhận được một tỷ lệ phần trăm doanh thu phòng vé bắt đầu khi
bộ phim phát hành chứ không phải khi bộ phim cuối cùng có lãi, là điều
thường thấy hơn. Trong một ngành công nghiệp điện ảnh bị đại dịch virus
corona vây hãm, không rõ các thỏa thuận như vậy sẽ được cơ cấu như thế
nào trong tương lai.
Mọi hãng phim tuyến tính lớn đều có phim phát hành rạp và các cửa sổ
sau đó đủ mạnh để cạnh tranh giành Nolan. Nhưng các tình tiết giảm nhẹ
sẽ loại bỏ vài ứng cử viên
|
Đại diện của Nolan, WME, sẽ cần xây dựng ngôn ngữ sáng tạo để tránh mọi
yếu tố không lường trước được trong tương lai. Dù là gì, Nolan có thể có
cơ hội đề ra chuẩn mới cho các nhà sáng tạo ở cấp bậc cao hơn.
“Dù thỏa thuận của anh ấy diễn ra ở đâu nó cũng sẽ độc đáo cho riêng anh ấy như một nghệ sĩ hàng đầu,” Bakal nói với
Observer.
“Anh ấy có khả năng định hình quyền lực phát hành phim của mình, đưa
anh ấy vào một vị trí hiếm. Điều làm nghiêng cán cân cuối cùng vẫn là
mối quan hệ với hãng phim. Đảm bảo anh ấy là thành viên tin cậy của đội
ngũ sáng tạo và nội bộ của hãng phim.”
Christopher Nolan sẽ hạ cánh nơi đâu?Apple đang song hành với Paramount cho
Killers of the Flower Moon
200 triệu USD của Martin Scorsese, nên có khả năng họ sẽ đưa mình vào
cuộc chơi với một thỏa thuận kết hợp tương tự. Trong quá khứ Amazon đã
tỏ thiện ý cam kết với cửa sổ phát hành rạp truyền thống. Netflix chưa
có tiếng nói chung với giới rạp chiếu trong việc phát hành đại trà tiêu
chuẩn. Bất chấp sự thắng thế của trực tuyến, được kỳ vọng rộng rãi rằng
Nolan sẽ về với một hãng phim truyền thống.
Cờ hiệu sản xuất của Nolan và Emma Thomas, Syncopy, chủ yếu gắn với điện ảnh
|
Hiện tại, có sáu hãng phim tuyến tính lớn: Disney, Warner Bros.,
Universal, Sony, Paramount và Lionsgate. Nếu hào phóng, ta có thể cho
thêm vào MGM nữa. Mọi bên đều có phim phân hành rạp phim và các cửa sổ
sau đó đủ mạnh để cạnh tranh giành Nolan. Nhưng các tình tiết giảm nhẹ
sẽ loại bỏ vài ứng cử viên.
Dù trên lý thuyết, ở lại WB nhiều khả
năng hợp lý nhất, không có vẻ hai bên sẽ sớm bắt tay làm hòa, nên loại
họ. Lionsgate là bộ não đứng sau chuỗi phim
The Hunger Games,
nhưng họ có đều đặn chi trả được kinh phí Nolan yêu cầu không thì còn
phải nghi ngờ. Disney là một khả năng, nhưng khá nghi ngờ chuyện Nhà
Chuột sẽ đầu tư nguồn kinh phí đáng kể vào bộ phận 20th Century, nơi
Nolan cuối cùng sẽ làm việc, khi họ đã giảm tầm quan trọng của hãng phim
này sau khi mua lại Fox. Vậy còn lại Sony, Universal và Paramount.
“Nhiều
khả năng hành trình chinh phục tìm quyền kiểm soát hoàn toàn sẽ đưa anh
ấy tránh xa các hãng phim thân thiện với trực tuyến như WB và Disney
trong tương lai, và đưa anh ấy về với những kẻ ngoài lề như Paramount
hay Sony, chưa dựa vào một bộ phận trực tuyến,” Jeff Bock, xhuyên gia
phân tích phòng vé cấp cao tại Exhibitor Relations, nói với
Observer.
Nolan đã trở thành một vũ trụ có thương hiệu quanh tên mình
|
ViacomCBS sẽ đổi thương hiệu CBS All Access thành Paramount+ trong năm
nay, trở thành một tay chơi tích cực hơn trong chiến lược phim của
Paramount. Dù Paramount đã phát hành
Interstellar của Nolan ở Bắc Mỹ, tương lai của họ khiến Sony có lẽ là điểm hạ cánh khả thi duy nhất không có bộ phận kỹ thuật số.
“Với
thành tích của mình, bất kỳ hãng nào trong giới cũng sẽ giang rộng vòng
tay chào đón anh ấy,” Bock nói. “Tuy nhiên, người mua hãy cẩn thận. Bạn
sẽ chơi trò chơi làm phim theo điều kiện và quy tắc của anh ấy. Quentin
Tarantino dường như rất hợp với Sony, vì vậy, có lý nếu họ sẽ trao cho
Nolan quyền tự chủ hoàn toàn và hỗ trợ đầy đủ. Hơn nữa, Sony cần nội
dung chất lượng cao để duy trì tính cạnh tranh.”
Với tất cả những lý do mà Bock đề cập, Sony rất hợp lý. Cam kết mà hãng phim đã thực hiện gần đây với Tarantino cho
Once Upon a Time in Hollywood
90 triệu USD chắc chắn giúp đưa Sony thành một tổ chức thân thiện với
đạo diễn tác gia. Nhưng thập kỷ qua đã mang lại các cấp độ hợp nhất chưa
từng có cho ngành giải trí. Những lo ngại tiềm ẩn của tập đoàn về vị
trí trong tương lai của các công ty này, vốn trước đây đã tự tạo ra tin
đồn, có thể ảnh hưởng đến việc ra quyết định của Nolan.
Christopher Nolan và Hugh Jackman trên trường quay The Prestige, 2006
|
“Sony và Paramount vẫn nhiều khả năng bị ai đó mua lại khi các thư viện
hàng đầu của họ thật sự có lợi cho các bên trực tuyến,” Offenberg nói.
“Bán Sony Entertainment dễ hơn mua lại ViacomCBS. Mấu chốt là, từ lúc
Nolan ký hợp đồng bây giờ cho tới khi phát hành phim tiếp theo trong
vòng hai hay ba năm nữa, một trong các hãng phim này có thể bị mua lại.
Điều đó thay đổi toàn bộ phương trình.”
Offenberg và những bên khác mà
Observer
đã nói chuyện cùng làm nền cho bài viết này coi Universal là điểm hạ
cánh có khả năng nhất trong hết thảy. Universal có tập đoàn mẹ lớn
Comcast sau lưng, cung cấp cho hãng phim những nguồn lực đáng kể. Cơ sở
hạ tầng cho các phim bom tấn phát hành rạp trên quy mô toàn cầu đã đi
vào hoạt động và hãng phim sẽ có thể cung cấp loại thỏa thuận đầu cuối
mà Nolan quen thuộc.
Ngoài Disney, có thể quan tâm hoặc có thể
không quan tâm vì nhấn mạnh vào trực tuyến, Universal là hãng phim duy
nhất có thể so sánh với Warner Bros. về quy mô và năng lực. Trong khi
Universal phụ thuộc vào các chuỗi phim
Jurassic World và
Fast & Furious,
hãng này chủ yếu cạnh tranh trong bùng nổ bom tấn của Hollywood mà
không có sự trợ giúp của các siêu anh hùng và nội dung có thương hiệu dễ
nhận biết. Thay vào đó, Universal đã trao quyền cho các nhà làm phim
độc đáo như Jordan Peele để tạo ra những câu chuyện nguyên tác, có thể
thu hút sự nhạy bén của Nolan. Với các biện pháp bảo vệ đã được thương
lượng trước, Nolan cũng sẽ đảm bảo phim của anh không phải tuân theo
thỏa thuận cửa sổ video theo yêu cầu cao cấp độc đáo của Universal với
AMC và Cinemark.
“Công chúng biết Christopher Nolan là ai. Anh ấy hẳn là một cái tên
trưng biển hiệu và tạo ra một tài sản trí tuệ trên biển hiệu khiến nhiều
hãng phim sẽ tranh giành”
|
Nhưng mà cũng đáng xem xét các hãng phim sẽ bỏ công chừng nào đối với
những gì chắc chắn sẽ là một thỏa thuận nhìn chung là đắt đỏ cả về số
tiền thô và quyền lực trao cho Syncopy. “Tính linh hoạt và thử nghiệm
thực sự quan trọng lúc này,” Bakal nói, chỉ ra rằng các hãng phim cần
duy trì bản sắc và linh hoạt trong tương lai. Sở thích cứng nhắc của
Nolan có thể khiến điều đó trở nên khó khăn, nhưng dù sao thì cũng kỳ
vọng sẽ có một cuộc đấu thầu ra trò.
Dịch: © Phương Hà @Quaivatdienanh.com
Nguồn: Observer