Số điện thoại văn phòng Hàn Quốc không được hiển thị trên các trang web thông thường, nhưng vài tháng trước đó, Song Kang Gon — diễn viên 51 tuổi và cũng là chủ tịch đương nhiệm của Hiệp hội Diễn viên Phát sóng Hàn Quốc — đã có được số cá nhân của một chuyên viên Netflix Hàn Quốc.

Hình ảnh từ Black Knight, phim bộ giả tưởng Hàn Quốc trên Netflix. Bản sao điện tử của các diễn viên chính được quét để sử dụng trong các cảnh hành động, nhưng về tổng quan AI hiện chưa đe dọa sự sống còn của các diễn viên Hàn Quốc

Không vui vì công ty này không trả tiền thặng dư — một hình thức thù lao tác quyền cho các tài năng khi một chương trình được sử dụng lại sau lần phát sóng đầu tiên — anh đã gọi cũng như nhắn tin nhiều lần.

Anh thấy thật vô lý.

Netflix có sự hiện diện rộng rãi ở Hàn Quốc, nhưng đôi khi anh cảm thấy như thể công ty này — giao toàn bộ hoạt động sản xuất cho các hãng phim địa phương — từ sau bức màn mà thao túng.

“Một trong những ưu tiên hàng đầu của họ khi thâm nhập thị trường địa phương là thiết lập một số kênh liên lạc với các nhóm như chúng tôi,” Song Kang Gon nói. “Nhưng không có câu trả lời nào cả.”

Một sự kiện truyền thông cho Netflix và nội dung Hàn Quốc vào ngày 22 tháng 6 được tổ chức tại Khách sạn Four Seasons Seoul, với sự tham dự của đồng giám đốc điều hành Netflix Ted Sarandos (thứ hai từ trái sang) và các nhân vật khác

Hiệp hội diễn viên Hàn Quốc, cộng hưởng nỗi lo ngại từ các biên kịch và lao động chế tác Hàn Quốc, nói rằng Netflix thu lợi từ một hệ thống trả lương thấp hơn cho các diễn viên phụ và đã trì hoãn quá lâu việc đền bù tốt hơn.

Người phát ngôn của Netflix từ chối cho biết liệu công ty có gặp phía công đoàn hay không. Trong một tuyên bố bằng văn bản, công ty cho biết họ tuân thủ tất cả các luật và quy định của địa phương và với tư cách là một dịch vụ phát trực tuyến — chứ không phải đài truyền hình — không bắt buộc phải trả thặng dư.

Khi Netflix đến Hàn Quốc vào năm 2016, Song Kang Gon và các đồng nghiệp của anh tại Hiệp hội Quyền Biểu diễn Phát sóng Hàn Quốc — tổ chức đối tác của liên minh chuyên thu thập và phân phối thặng dư — đã trì hoãn việc tiếp cận công ty phát trực tuyến.

Kim Ju Ho, tổng thư ký của hiệp hội tác quyền, cho biết: “Điều kiện tiên quyết cho cuộc trò chuyện về thù lao trả sau là hoạt động kinh doanh của Netflix thành công ở đây.”

Một cảnh trong phim bộ Destined With You, một trong 34 tựa phim Hàn Quốc ra mắt trên Netflix năm nay

Rõ ràng là điều kiện tiên quyết này đã được đáp ứng — và hơn thế.

Netflix, công ty trị giá 160 tỉ USD, ít nhất có được một số thành công nhờ các phim nguyên tác Hàn Quốc như Squid Game, vẫn là phim bộ được xem nhiều nhất. Hãng phát trực tuyến này gần đây đã thông báo họ sẽ đầu tư thêm 2,5 tỉ USD để mua thêm nội dung Hàn trong những năm tới.

“Netflix đã kiếm được rất nhiều tiền từ nội dung Hàn Quốc,” Kim Ju Ho nói. “Bây giờ là lúc gặp mặt.”

Các quan chức công đoàn ở Hàn Quốc đang theo dõi chặt chẽ những diễn biến ở Hollywood.

Bị bao vây bởi cuộc đình công lớn nhất của người lao động trong 60 năm qua, Netflix có lẽ không muốn xảy ra một tranh chấp lao động nào khác, chứ đừng nói đến một thị trường vốn đáng tin cậy phần lớn vì chi phí lao động có thể được giữ ở mức thấp. Và nhờ mô hình gia công, Netflix không chịu phân loại hợp pháp là người sử dụng lao động ở Hàn Quốc và không phải thương lượng với các công đoàn.

Netflix, công ty trị giá 160 tỉ USD, ít nhất có được một số thành công nhờ các phim nguyên tác Hàn Quốc như Squid Game, vẫn là phim bộ được xem nhiều nhất. Ảnh: các diễn viên quần chúng trên trường quay Squid Game

Mặc dù các nhà đài truyền hình Hàn Quốc ngày càng thuê ngoài phần lớn hoạt động sản xuất theo cách tương tự, họ vẫn tiếp tục hợp tác với hiệp hội diễn viên — và vẫn thanh toán thù lao trả sau.

Ngay cả các nền tảng phát trực tuyến của Hàn Quốc như TVing hay Wavve, dù liên tục dính phải tin đồn phá sản nhưng cũng đã gặp hiệp hội tác quyền để giải quyết vấn đề.

Yoo Min Suk, giám đốc chính sách của hiệp hội diễn viên, cho biết: “Netflix tận dụng cơ sở hạ tầng nội dung và phát sóng của đất nước này như bất kỳ ai khác. Đó là lý do tại sao chúng tôi nói rằng họ có nghĩa vụ phải gặp chúng tôi.”

Netflix không chỉ đơn giản là một công ty khác trên thị trường Hàn Quốc — mà còn là thế lực sáng tạo có ảnh hưởng nhất trong ngành.

Phần lớn, diễn viên, biên kịch và đạo diễn đều mong muốn được làm việc với nền tảng trực tuyến này, vì sự xuất hiện trên Netflix là cơ hội để đánh bóng thương hiệu cá nhân. Ảnh: Song Hye Kyo (phải) trên trường quay The Glory cho Netflix

“Lịch sử của ngành công nghiệp Hàn Quốc có thể được chia thành ‘trước Netflix’ và ‘sau Netflix’,” một giám đốc điều hành của nhà đài MBC yêu cầu giấu tên cho biết. “Họ đã mang đến ngân sách khổng lồ và chộp hết diễn viên, biên kịch và đạo diễn tên tuổi.”

Từng là một thế lực chế tác phim truyền hình, công ty của ông gần đây đã bị giáng xuống vị trí gia công cho Netflix.

Chính một nhà sản xuất của MBC, được đặc biệt cho phép thực hiện công việc bên ngoài, đã tạo ra bộ phim đình đám Physical 100 của Netflix, một chương trình thực tế giữ vị trí top 10 trong bảng xếp hạng nội dung không phải tiếng Anh trong sáu tuần đầu năm nay.

Vị giám đốc điều hành này cho biết: “So với sự thành công của họ, chúng tôi đã bán nội dung với giá đậu phộng.”

Các thí sinh của chương trình thực tế Netflix Physical: 100 tham dự một sự kiện dành cho người hâm mộ ở Seoul vào ngày 18 tháng 2 năm 2023

Tại một cuộc họp nội bộ, các ý kiến đã bị chia rẽ về đề nghị trong đó MBC sẽ giao toàn bộ tài sản trí tuệ cho Netflix với một khoản thanh toán một lần là “vài triệu đôla”.

Nhưng cái tên Netflix có dấu ấn đặc biệt — đó là con dấu phê duyệt toàn cầu. “Ban quản lý đã quyết định nếu tài sản đó được phân phối thông qua Netflix, chúng tôi sẽ không ra đi tay trắng,” giám đốc điều hành nói. “Về cơ bản, chúng tôi đã từ bỏ lợi nhuận để được biết đến.”

Song Kang Gon thừa nhận rằng có rất nhiều điều tốt đẹp đến từ Netflix. Ngân sách sản xuất của dịch vụ phát trực tuyến này, thấp so với tiêu chuẩn Mỹ nhưng lại lớn so với Hàn Quốc, đã mở ra một thời kỳ hoàng kim của truyền hình uy tín trong nước, phổ biến khoa học giả tưởng và các thể loại khác vốn được cho là quá đắt đỏ và rủi ro khi đưa lên truyền hình mạng.

Netflix xác nhận sản xuất phim bom tấn hành động Carter của đạo diễn từng đoạt giải thưởng Jung Byung Gil (phải) và phim lãng mạn lạc quan và bất ngờ của đạo diễn Park Hyun Jin (giữa) Moral Sense (tựa tạm thời), hai phim Hàn Quốc đầu tiên do dịch vụ giải trí phát trực tuyến hàng đầu này tự sản xuất (năm 2021)

Công ty đã tạo việc làm và đưa nội dung Hàn Quốc trở thành một kênh toàn cầu chưa từng có.

Phần lớn, diễn viên, biên kịch và đạo diễn đều mong muốn được làm việc với nền tảng trực tuyến này, vì sự xuất hiện trên Netflix là cơ hội để đánh bóng thương hiệu cá nhân.

“Vấn đề là ngân sách sản xuất lớn của Netflix không được phân bổ đồng đều — phần lớn số tiền này thuộc về các diễn viên ngôi sao hoặc nhà biên kịch tên tuổi,” Song Kang Gon nói. “Đối với đa số diễn viên phụ, tiền lương đã trì trệ hoặc thậm chí giảm sút.”

Việc chuyển sang phát trực tuyến là cơn sốt đào vàng dành cho những tài năng hàng đầu — ngay cả khi không có tiền thặng dư. Những ngôi sao hạng A thương lượng các thỏa thuận của riêng họ và thường coi mọi khoản còn lại đã bỏ qua là đã được đưa vào tiền lương một lần của họ, mà những người trong ngành ước tính hiện đã phá vỡ 400.000 USD một tập — ngang bằng với dàn diễn viên phim Succession của HBO.

Cơ sở sản xuất mới của Netflix tại Hàn Quốc sẽ bao gồm sáu trường quay trải rộng trên 9.000 mét vuông tại YCDSMC

Ngược lại, giá mỗi tập dành cho các diễn viên phụ — những người không nhận được thù lao trả sau hay tiền thưởng — bắt đầu ở mức khoảng 300 USD.

Chi phí lao động thấp, ít nhất là ở thời điểm hiện tại, đã giúp các diễn viên Hàn Quốc thoát khỏi một tai ương khác tại trung tâm cuộc đình công của Hiệp hội Diễn viên Màn ảnh (SAG-AFTRA) ở Mỹ: sử dụng diễn viên trí tuệ nhân tạo.

Việc thay thế những “cặp song sinh kỹ thuật số” như vậy cho diễn viên con người đã diễn ra, mặc dù trong những tình huống hạn chế hơn so với viễn cảnh xấu nhất theo hiệp hội diễn viên, trong đó các cặp song sinh có thể được hoạt hình hóa với độ chính xác đến mức chúng có thể thay thế hoàn toàn con người.

Trong Black Knight, phim bộ giả tưởng Hàn Quốc được Netflix phát hành vào tháng 5, một công ty thực tế ảo Hàn Quốc có tên Replica đã quét 10 diễn viên chính để tạo ra cặp song sinh kỹ thuật số được sử dụng cho các cảnh hành động có độ rủi ro cao hoặc để sau này chèn diễn viên quan trọng vào một phân cảnh.

Chi phí lao động thấp, ít nhất là ở thời điểm hiện tại, đã giúp các diễn viên Hàn Quốc thoát khỏi tai ương sử dụng diễn viên trí tuệ nhân tạo. Ảnh: chương trình cạnh tranh Siren: Survive the Island của Netflix

Trong khi công nghệ vẫn đang quá đắt đỏ cho những thứ như quay cận cảnh, mục tiêu tối hậu là, theo giám đốc chiến lược Shane Jeon, phát triển hơn nữa để dễ dàng thay thế diễn viên người thật.

Tình cảnh này, ông bổ sung thêm, vẫn sẽ phụ thuộc vào mô hình đồng thuận có thông báo và thù lao công bằng cho việc sử dụng bản sao của các diễn viên. “Nhưng sẽ rất, rất lâu nữa ngày này mới đến với Hàn Quốc,” Shane Jeon nói. “Chi phí thuê diễn viên thật ở đây quá rẻ không cần phải làm vậy.”

Trong lúc đó, Song Kang Gon và Kim Ju Ho tất bật chuẩn bị cho cuộc họp với Netflix mà họ tin cuối cùng cũng sẽ tới.

Họ nghiên cứu kỹ cấu trúc thặng dư của Hiệp hội Diễn viên Màn ảnh, xác định khoản thanh toán thù lao trả sau của một diễn viên từ một số yếu tố, chẳng hạn như số lượng thuê bao của nền tảng phát sóng chương trình.

Physical 100 của Netflix, một chương trình thực tế giữ vị trí top 10 trong bảng xếp hạng nội dung không phải tiếng Anh trong sáu tuần đầu năm nay

Công đoàn có kế hoạch đề xuất một thang lương mới áp đặt mức lương tối thiểu dựa trên tổng ngân sách sản xuất. “Nhưng hiện tại, yêu cầu duy nhất của chúng tôi với Netflix là diễn viên Hàn Quốc được hưởng các điều khoản tương tự như diễn viên Mỹ đang nhận được theo thỏa thuận SAG-AFTRA,” Kim Ju Ho nói.

Đắm mình trong thực tế mới của phát trực tuyến toàn cầu, trong đó nội dung nước ngoài đang đóng vai trò là bước đệm cho Netflix đối đầu các cuộc đình công ở Hollywood, công đoàn cũng đang suy ngẫm về những tác động lớn hơn của cuộc chiến.

Song Kang Gon nói: “Chắc chắn có điểm chung giữa chúng tôi và SAG-AFTRA. Sẽ rất hữu ích nếu các tổ chức tương tự đại diện cho các chủ thể trên khắp thế giới tương tác với nhau để xây dựng tinh thần đoàn kết. Tôi nghĩ điều đó quan trọng.”

Netflix không chỉ đơn giản là một công ty khác trên thị trường Hàn Quốc — mà còn là thế lực sáng tạo có ảnh hưởng nhất trong ngành

Anh đang cân nhắc xem có nên viết tin nhắn ủng hộ hay không. Kim Ju Ho gợi ý, có lẽ thậm chí họ có thể bay đến Hollywood và trực tiếp gửi lời chào — và nhân tiện ở đó, đến gõ cửa luôn Netflix.