Điện ảnh luôn xuất sắc trong việc đưa người ta thoát khỏi hiện thực, với những cốt chuyện không tưởng thách đố những kỳ vọng hợp lý và những định luật khoa học.

Tuy nhiên, có lúc điều bạn thấy trên màn bạc là một tấm gương phản ánh cuộc sống hiện đại nhiều năm sau đó. Công nghệ, chính trị và cả những khía cạnh trần tục của sự tồn tại hàng ngày trong thế giới phim ảnh có thể mang tính dự báo kỳ lạ.

Mười trong số nhiều phim đã nắm bắt chính xác những dự đoán tương lai bao gồm:

1. Americathon (1979)

Khủng hoảng nợ và nguy cơ Mỹ bị tụt hạng tín nhiệm đã được nhìn thấy trước từ năm 1979 trong bộ phim hài thường bị xem thường này, có một dàn diễn viên đồng đều gồm John Ritter, Harvey Korman, Meat Loaf, Tommy Lasorda, Jay Leno và Elvis Costello.

Americathon là một trong những phim được ưa chuộng đã không được phát hành lại từ ngày có băng VHS. Lạ thay, bộ phim có phần ngớ ngẩn này - về một chương trình quyên góp từ thiện đặc biệt trên truyền hình được tổ chức nhằm giải cứu quốc gia bị phá sản - lại cực kỳ chính xác với rất nhiều điểm thắt nút lạ thường (so với thời đó).

Trong số đó có:

* Ý tưởng nước Mỹ bên bờ vực phá sản, với đồng tiền bị mất giá không thể khắc phục được và nợ nần chí tử.
* Sự suy giảm sản xuất dầu của Mỹ.
* Trung Quốc trở thành một sức mạnh kinh tế toàn cầu nhờ chuyển hướng kinh tế thị trường sau sự tan rã của Liên Xô thời kỳ hậu chiến tranh lạnh.
* Một công ty nhỏ bé, không ai biết tới, Nike (mã chứng khoán: NKE), lại trở thành một tập đoàn đa quốc gia. Một sự cường điệu trên phim, có lẽ, nhưng vẫn là một dự đoán táo bạo về việc công ty này có thể trở nên lớn đến mức nào.

2. Frankenstein (1931)

Các nhà khoa học chưa tìm ra suối hồi xuân hay làm cho người chết sống lại vốn là trường hợp quái vật của Frankenstein.

Quái vật điện ảnh năm 1931 này (giống bản gốc trong tiểu thuyết năm 1818) là một tác phẩm chắp vá các phần cơ thể lại với nhau. Trong thời hiện đại hơn, cấy ghép bộ phận đã trở nên phổ biến.

Đưa việc cấy ghép bộ phận tiến xa thêm, các nhà khoa học đang ở điểm chuyển tiếp của việc kéo dài cuộc sống con người bằng cách tạo ra các bộ phận cơ thể nhân tạo.

3. Forbidden Planet (1956)

Những phim như Forbidden Planet năm 1956 này từ lâu đã dồi dào tưởng tượng với tầm nhìn về rôbô. Một hình dung kém thân thiện hơn đã xuất hiện sau đó, khi những phim như Westworld năm 1973 và Blade Runner năm 1982 cho thấy những con người bằng chất dẻo này có thể hết sức xấu xa.

Rôbô trong Forbidden Planet thân thiện hơn - rôbô Robbie, cũng được thể hiện trong phim truyền hình Lost in Space - đã dần dần đi vào cuộc sống thật nhiều năm nay.

Ở Nhật, người ta có thể mua Wakamaru, một rôbô có kích cỡ bằng người thật có thể sử dụng làm người phụ giúp, người trông nhà, hoặc để làm bạn với trẻ em.

Chúng ta còn có Roomba, một anh chàng tí hon biết quét và hút bụi sàn nhà và "cắt cỏ tự động".

4. 2001: A Space Odyssey (1968)

Nhiều điều được hứa hẹn trong tác phẩm hợp tác giữa Arthur C. Clarke và Stanley Kubrick năm 1968 này đều không đạt. Chẳng những hãng hàng không Pan Am không còn tồn tại; mà dù nó có còn tồn tại đi nữa chúng ta cũng sẽ không nhảy lên tàu vũ trụ của hãng này ở sân bay.

Mặc dù phim đã thất bại trong việc là một dự đoán đáng tin cậy về cuộc sống đời thường ở tương lai, phim đã ghi điểm đậm bằng một trong những tạo tác tuyệt vời nhất của nó. Siêu máy tính HAL 9000 có khả năng tri giác và mặc dù vậy (hay là bởi vì vậy) tính cách và trí thông minh của cỗ máy này trở nên điên loạn.

Nhiều năm sau đó, có lẽ chúng ta vẫn chưa có siêu máy tính có tri giác, nhưng chúng ta đang tiến gần tới điều được tiên đoán qua miêu tả về HAL. Có lẽ không có gì đáng ngạc nhiên, nên biết phim đã thuê Marvin Minsky, giám đốc đồng sáng lập của MIT Artificial Intelligence Laboratory, làm tư vấn.

Siêu máy tính Deep Blue của IBM đã hạ vô địch cờ vua thế giới Garry Kasparov năm 1996. Đầu năm này, máy tính Watson của IBM cũng khuất phục những thí sinh trong các tập đặc biệt của trò chơi truyền hình Jeopardy. Các nhà nghiên cứu Nhật Bản đã tạo ra các rôbô làm việc nhà như giặt quần áo, pha thức uống. Máy tính có thể chưa biết tự suy nghĩ, nhưng chúng rất giỏi giả vờ như vậy.

5. Real Life (1979)

Đây là chứng thực cho năng lực dự đoán của diễn viên và nghệ sĩ hài Albert Brooks rằng bộ phim Real Life năm 1979 của ông, một phim đồng dạng với phim tài liệu về một gia đình rối loạn chức năng, dù có những điều vô lý thì phim vẫn chưa thấm tháp gì khi so với bãi lầy chương trình truyền hình thực tế tràn lên sóng nhiều năm sau đó.

Bộ phim của Brooks là, phần lớn nội dung, sự nhái lại loạt phim truyền hình đột phá hồi năm 1973 của kênh PBS An American Family trong đó gia đình nhà Loud sống ở California cho phép họ gần như chỉ trừ lúc ngủ thì mỗi giây phút sống đều lên phim suốt cả năm. Bộ phim gần như tài liệu này đã đưa đến kết quả gây tranh cãi lẫn một tỷ suất người xem kinh khủng. Phim đã khai sinh ra các chương trình truyền hình thực tế thời nay.

6. Star Trek: The Motion Picture (1979)

Loạt phim khoa học viễn tưởng Star Trek - trong vô số phiên bản truyền hình và màn bạc - thực hiện một sứ mệnh tư duy trước về việc chúng ta sẽ sống, sẽ làm việc, và chết như thế nào ở tương lai.

Để thu hẹp những điềm báo trước này, chúng ta sẽ tập trung vào việc phim đã nhìn thấy trước sự lên ngôi của điện thoại thông minh (smartphone) và máy tính bảng chính xác như thế nào. Từ phiên bản đầu tiên của loạt phim này, khi máy tính cá nhân và điện thoại di động chỉ là chuyện hoang đường, chúng ta đã có "tricorder", một thiết bị truyền thông và máy vi tính cầm tay.

Tới lúc Thế hệ kế tiếp (The Next Generation) lên tàu không gian U.S.S. Enterprise, Picard và phi hành đoàn của ông đã sử dụng PADD, tức là Personal Access Display Device (Thiết bị hiển thị truy cập cá nhân), một siêu máy tính bảng đã dự báo, có lẽ thế, cơn nghiện iPad của Apple (mã chứng khoán: AAPL) hiện nay, BlackBerry PlayBook của Research in Motion (mã chứng khoán: RIMM) và những thứ cùng loại.

Một phim khoa học giả tưởng kinh điển khác năm 2005, The Hitchhiker's Guide to the Galaxy - mặc dù trước đó nó là phim truyền hình, tiểu thuyết và chương trình phát thanh - cũng thấy trước sự tiến hóa/cuộc cách mạng trong lĩnh vực máy tính cá nhân khi tác giả Douglas Adams và những nhà làm phim tiếp sau đã đưa ra một bách khoa toàn thư liên ngân hà vừa trong lòng bàn tay bạn.

7. Back to the Future Part II (1989)

Phần thứ hai trong bộ ba phim đưa người hùng của chúng ta, Marty McFly, đến năm 2015, và điều đặc biệt thú vị là đời sống thường nhật quá sức đơn điệu.

Tàu không gian có lẽ vẫn chưa thay thế ván trượt, chúng ta cũng chưa cấy chip thẻ tín dụng vào ngón cái và bọn trẻ mới lớn đua đòi thời trang cũng chưa mặc quần túi lộn ra ngoài.

Nhưng bộ phim có dự đoán rằng, một ngày nào đó, Miami sẽ có đội bóng chày riêng - và một Giải thế giới. Và một dự đoán táo bạo vào lúc đó, giờ đã thấy trên các bảng quảng cáo rồi, rằng Việt Nam trở thành một điểm đến của du lịch.

Thậm chí còn hơn cả sấm truyền, tay nghiện video game Marty bị sốc khi phát hiện ra cần điều khiển đã được xếp xó trong các tiệm bán đồ cổ. Trong tương lai, các trò chơi sử dụng hoặc điều khiển vô tuyến (một khẩu súng tương tự hệ thống Wii xuất hiện sau đó hàng mấy thập kỷ) hoặc cử động cơ thể (chẳng hạn Kinect của Microsoft).

Nếu anh chàng Marty mà đăng ký bằng sáng chế ý tưởng lúc anh ta quay về những năm 1980, thì anh ta đã thành Phù thủy tin học rồi.

8. Total Recall (1990)

Nhân vật Quaid của Arnold Schwarzenegger băng qua hệ thống an ninh sân bay trong phim hành động giả tưởng năm 1990 Total Recall, ý định bạo động của anh ta lập tức bị phát hiện. Một hình ảnh chụp cắt lớp cho thấy anh ta mang súng trong khu vực phòng chờ lên tàu con thoi liên hành tinh.

Suốt cảnh đó, chúng ta cũng thấy nguyên cả gia đình "bộ xương" lên tàu - chồng, vợ, các con, và một em chó - diễu hành qua chốt kiểm tra an ninh.

Chúng ta có thể suy ra rằng một số nhân viên Ban kiểm tra an ninh vận chuyển (Transportation Security Administration - TSA) đã nắm bắt hình ảnh này, chuyển từ an ninh trên phim thành hàng đoàn hành khách hàng không đi qua thiết bị chụp cắt lớp toàn thân.

9. Face-Off (1997)

Giả thuyết kỳ cục nhưng có tính giải trí của bộ phim Face-Off - do John Travolta và Nicolas Cage đóng chính dưới sự chỉ đạo của đạo diễn huyền thoại Hồng Kông Ngô Vũ Sâm - đó là một cảnh sát và một tội phạm hoán đổi nhân dạng, lừa hết mọi người xung quanh, qua một cuộc phẫu thuật hoán đổi khuôn mặt hai người họ.

Tháng 3/2010, một nhóm bác sĩ người Tây Ban Nha đã thực hiện thành công việc cấy ghép toàn bộ khuôn mặt cho một bệnh nhân bị thương trong một vụ nổ súng. Các bác sĩ phẫn thuật Pháp tiếp nối thành công đó vào cuối năm với một ca ghép mặt kể cả chức năng mi mắt và tuyến lệ. Cả hai nỗ lực này là nhờ có những nghiên cứu ghép mặt tiên phong do Cleveland Clinic tiến hành.

Hồi tháng 3 năm nay, một nhóm bác sĩ phẫu thuật tại Brigham and Women's Hospital ở Boston đã thực hiện thành công ca ghép toàn bộ khuôn mặt kéo dài 17 tiếng đồng hồ (bệnh nhân thậm chí còn lấy lại được khứu giác). Bệnh viện này trước đây đã thực hiện ghép mặt một phần vào năm 2009.

10. Minority Report (2002)

Bộ phim do Tom Cruise đóng chính này nói về cảnh sát trong một tương lai gần sử dụng thuật tiên tri để tiên đoán tội phạm - và theo đó mà ngăn chặn - chứng tỏ sự nhận thức trước rất liên quan đến công nghệ mới.

Giao diện máy vi tính điều khiển bằng điệu bộ - trong đó hình ảnh ba chiều và dữ liệu đưa vào vị trí bằng cử động cánh tay - không hề khác gì "môi trường vận hành không gian" mà các kỹ sư ở Oblong Industries, Los Angeles, đang hoàn thiện. Còn có một dự án có vẻ bí ẩn tên gọi là Project Natal của Microsoft (mã chứng khoán: MSFT), mã sử dụng cho giao diện điều khiển bằng điệu bộ của Kinect.

Trong phim, xe có thể tự điều khiển. Trong thế giới thực, một tính năng mới thêm vào cho phép xe tự biết đỗ. Đáng kinh ngạc hơn là thử nghiệm công nghệ mũi nhọn của Google (mã chứng khoán: GOOG) cung cấp những chiếc xe hoàn toàn tự động, tự lái được.

Chúng ta có thể không chỉ đột biến "tiền tội phạm" hình dung những tính năng sẽ có, mà phần mềm Blue Crime Reduction Utilizing Statistical History (tạm dịch: Giảm tội phạm bằng tận dụng lịch sử thống kê) của IBM đã được triển khai tại các sở cảnh sát khắp nước Mỹ làm công cụ phân tích dự đoán tội phạm rồi..



Hãy chia sẻ ý kiến của bạn về bài viết này trên Facebook của chúng tôi