Động vật luôn là những ngôi sao điện ảnh, và ở rạp lúc nào cũng sẽ có phim về động vật.
Vào ngày 18/5 tại một vài rạp chiếu phim ở bờ Tây nước Mỹ, bộ phim
Darling Companion cảm động của Diane Keaton về một chú chó và phim tài liệu
Chimpanzee
sẽ chừa chỗ trong danh sách của rạp cho một phim nữa về động vật, phim
tài liệu dàn dựng (nhân vật có thật đóng vai chính mình – ND)
Otter 501.
Cảnh trong phim Darling Companion
Trong khi phần còn lại của thế giới phát sốt với các người hùng của Marvel trong
The Avengers
/ Siêu anh hùng báo thù, thì lĩnh vực phim tài liệu về đời sống hoang
dã phát triển nhanh chóng đã cho ra đời bộ phim dạng kể chuyện đa phương
tiện thuộc thể loại mà có thể bạn chưa bao giờ nghe nói đến. Về loài
hải ly. Và trong vài tuần nữa, các loài linh trưởng, chó và chồn của mùa
xuân này sẽ di cư ra kệ đĩa DVD, được các sinh vật mùa hè trong phim
Madagascar 3,
Ice Age: Continental Drift và
Piranha 3DD thay thế. Nói cách khác, ở rạp lúc nào cũng sẽ có phim về động vật.
Áp phích phim Otter 501
Động vật luôn là những ngôi sao điện ảnh: anh em nhà Lumière đã trình
chiếu những phim ngắn về ngựa và mèo nhiều năm trước khi có phim điện
ảnh dài đầu tiên. Nhưng vài năm qua qua đã chứng kiến cơn lũ (hay một
con thuyền lớn nhỉ?) các phim về động vật. Chẳng hạn, phim tài liệu về
đời sống hoang dã là câu chuyện thành công mới nhất của ngành công
nghiệp điện ảnh. Ví dụ, hãng Disneynature mới thành lập năm 2008 đã phát
hành bốn trong số mười phim tài liệu doanh thu cao hàng đầu mọi thời
đại.
Niềm say mê xem các loài động vật dường như vô hạn: sự phổ
biến của các đoạn phim thú cưng trên Youtube, các kênh truyền hình cáp
như Animal Planet và National Geographic, những bộ phim tài liệu hấp dẫn
như
March of the Penguins và
Project Nim, và 101 phim Hollywood về động vật biết nói được phát hành năm 2011 chắc chắn chứng thực chuyện đó.
Ảnh trên: cảnh trong phim March of the Penguins
Ảnh dưới: cảnh trong phim Project Nim
Nhưng trong khi nhiều loài động vật trên truyền thông quy mô nhỏ như
truyền hình và các đoạn phim trên Internet chỉ đơn giản được ghi hình
lại và giới thiệu khi chúng tồn tại, yêu cầu cốt truyện của các phim
điện ảnh – câu chuyện có thắt nút–mở nút và cao trào thời lượng 90-120
phút – buộc các phim về động vật gắn liền với con người để chúng ta có
thể đồng cảm với chúng như những nhân vật, hay ít nhất như một đạo cụ kể
chuyện.
Vì vậy. phần lớn phim động vật thực sự liên quan đến con người theo một trong năm cách sau:
Dạng 1: Động vật là con người, nhưng với vẻ ngoài dễ thương hơn
Ví dụ gần đây: các phim
Alvin and the Chipmunks: Chipwrecked,
Happy Feet 2,
Puss in BootsLý
giải: Hoạt hình đặc trưng và nhắm đến trẻ em, phim về những động vật
lém lỉnh luôn được yêu thích. Mặc dù chúng có thể giữ lại một số thói
quen của giống loài, nhưng các nhân vật về cơ bản là người trong hình
dạng động vật – có lẽ vì sư tử và ngựa vằn có xu hướng làm thành món đồ
dễ thương hơn so với những con búp bê gây bối rối về mặt giải phẫu. (Để
xem động vật trong hình dạng người – ví dụ: con người bị đối xử như thú
cưng – hãy xem nửa đầu phim
Fantastic Planet)
Những chú mèo giận dữ trong phim
Puss in Boots
thích sữa và ghét nhau giống như bất kỳ con mèo nào ngoài đời thật yêu
bản thân, nhưng chúng cũng đội mũ, chạy hai chân, đấu kiếm tay đôi, tán
tỉnh phụ nữ và thi đấu nhảy flamenco.
Dạng 2: Động vật hoang dã cũng là ngườiVí dụ gần đây:
Chimpanzee,
To the Arctic
Lý giải: Những phim tài liệu về đời sống hoang dã đáng lẽ là ngoại lệ
của học thuyết động vật mang hình người, nhưng các nhà làm phim dường
như định kể những câu chuyện quen thuộc về mối quan hệ cha mẹ-con cái.
Nhiều loài chim và động vật có vú chắc chắn bỏ nhiều công để bảo vệ con
non, nhưng việc chú trọng vào gia đình của những phim này có thể là kết
quả của các phim tài liệu dài nói về thiên nhiên hình thành môi trường
sống bùng nổ trong việc lên chương trình gia đình.
Cảnh quay đẹp đẽ trích từ phim
Chimpanzee
không chỉ cho thấy việc động vật sử dụng các công cụ, mà còn cả đạo đức
bảo thủ tinh vi. Người tiền sử câm của Tim Allen hú hét, tức con tinh
tinh đực tên Freddy, và sự miêu tả những hòn đá là “búa”, “thiết bị
nặng”, và “công cụ quyền lực” cho thấy một cách không cần thiết và không
khoa học rằng việc sử dụng công cụ là hành vi chỉ có ở con đực.
Dạng 3: Con người (đa phần) là tốt đẹpVí dụ mới đây:
Darling Companion,
Big Miracle,
We Bought a ZooLý
giải: Con người về cơ bản là sinh vật tốt đôi khi cần những lời nhắc
nhớ về bản chất tốt đẹp hơn của họ từ những sinh vật vô tội, không được
giúp đỡ. (Trẻ em không thể làm hết phần khó). Trong các phim này, động
vật là phép thử đạo đức con người: Những nhân vật thích động vật thì tốt
bụng và đáng tin, trong khi các nhân vật không thích động vật thì bị
nghi ngờ về tư cách đạo đức. (Rất ít nhân vật trung lập.) Một nhân vật
luôn cưỡng lại việc yêu thương chó/cá heo/lừa, nhưng tất nhiên cuối cùng
thì họ là người yêu những con vật đó nhất.
Cảnh trong phim We Bought a Zoo
Trong phim
We Bought a Zoo, anh chàng mới góa vợ và tân binh
trông nom động vật Matt Damon bị con người và loài vật chê trách vì
không thể hiện sự tôn trọng những kẻ được bảo trợ mới của anh ta. Khi
Damon tình cờ nghênh ngang đi vào khu vực của loài nhím, chúng đáp trả
bằng tiếng rít và những lời hăm dọa, gửi thông điệp rộng rãi đến người
quản thú mới rằng anh cần lưu tâm hơn đến lãnh thổ của chúng. (Damon có
vẻ không đồng ý.)
Dạng 4: Con người (đa phần) đều xấu xaVí dụ mới đây:
War Horse,
Rise of the Planet of the ApesLý
giải: Về mặt triết học, dạng phim loại này không thể hòa hợp với dạng
trước, những phim hoài nghi về con người ở thể loại này minh họa thực tế
rằng con người gây hại cho các loài vật, ngay cả với những ý định tốt
đẹp nhất. Có rất ít phim kiểu này, vì những phim đó đưa ra những niềm
tin cơ bản cho rằng loài người là những sinh vật hủy diệt vô tâm tàn phá
đời sống của các loài động vật, phần còn lại của vương quốc loài vật sẽ
phát triển mạnh khi không có sự hiện diện của chúng ta, ngay cả động
vật cũng có quyền tiêu diệt chúng ta, một loài đối địch nguy hiểm.
Cảnh trong phim Rise of the Planet of the Apes [Ảnh: Rotten Tomatoes]
Thậm chí trước cả khi con tinh tinh Caesar (Andy Serkis thể hiện) bị cầm tù và đem ra thí nghiệm một cách độc ác, bộ phim
Rise of the Planet of the Apes / Sự nổi dậy của loài khỉ
cho thấy con người là những sinh vật vô lương tâm. Nhân vật nhà khoa
học của James Franco quá bận quan tâm đến bản thân đến nỗi không thể
giúp người cha già yếu (John Lithgow đóng) dùng nĩa đúng cách, và người
hàng xóm la hét của họ hoàn toàn không có sự cảm thông với nhân vật rõ
ràng không tỉnh táo về tinh thần của Lithgow. Chẳng thế mà Caesar khao
khát mái ấm ở nơi khác.
Dạng 5: Loài vật xấu xa và muốn giết bạn (nên tốt hơn hết là giết chúng trước)Ví dụ gần đây:
The Grey,
Shark Night 3DLý
giải: Trong thể loại này, động vật là hiện thân của Thần Chết. Cái chết
có thể là sự trừng phạt thích đáng cho một nhân vật, minh họa sự mong
manh của số mạng con người trước các thế lực hung tàn của tự nhiên, hay
cho thấy sự ngẫu nhiên lạnh lùng của sự xui rủi. Nhưng dù lý do là gì đi
nữa thì kết thúc (bởi cú cắn của loài vật) là không thể tránh khỏi. Khi
một nhân vật chết vì bị loài vật tấn công, thì guồng máy của thiên
nhiên đã khởi động. Khi một người sống sót – bởi vì, hãy đối diện với
việc này đi, những kịch bản đó có thường có những anh chàng gan dạ -
chúng ta có thể thở phào nhẹ nhõm, được an ủi bởi ảo tưởng rằng chúng ta
có thể chiến đấu tiếp.
Cái chết đôi khi lại dành cho con người như nhân vật của
Liam Nesson trong The Grey [Ảnh: Rotten Tomatoes]
Trong phim
The Grey, Liam Neeson, một thợ săn sói, cố gắng chạy
thoát khỏi bầy sói sau khi máy bay rơi để ông bị kẹt ở vùng hoang dã
Alaska. Tuy nhiên, trong cảnh cuối phim, bầy sói đã bắt được ông, và
khiến ông chiến đấu đế chết vinh quang. Vì Neeson là nhân vật chính, bầy
sói thận trọng cho phép ông xem qua những bức ảnh trong ví một lần cuối
với tiếng nhạc nhẹ nhàng, buồn bã trước khi xé xác ông. Cái chết, không
phải cho loài sói.
Dịch: © Minh Châu @Quaivatdienanh.com
Nguồn: Movieline
Hãy chia sẻ ý kiến của bạn về bài viết này trên
Facebook của chúng tôi