Khi Walt Disney thâu tóm 20th Century Fox, hãng đã loại bỏ một trong sáu hãng phim lớn ra khỏi hệ thống phân cấp của Hollywood. Netflix — hãng phim hoạt động hiệu quả nhất trên thế giới — đã lấp vào chỗ trống.

Tương lai của Hollywood đang được định đoạt từng phần và trọn gói

Nhưng Netflix, như dân ghiền phim bộ lẫn mọt phim điện ảnh đều biết, hoạt động trong một hệ sinh thái hoàn toàn khác với những đồng hương hoạt động rạp chiếu, và mô hình trực tiếp đến người tiêu dùng của dịch vụ phát trực tuyến cuồng nhiệt này càng trở nên có giá trị hơn trong thời đại dịch. Giá trị tăng thêm bao nhiêu? Từ ngày 15 tháng 3 năm 2020 đến ngày 15 tháng 9 năm 2021, giá cổ phiếu của Netflix đã tăng từ 298,84 đôla lên 577,76 đô la — tăng 93%. Thế cho nên, gần như mọi hãng phim lớn đều đang chạy đua để trở thành Netflix tiếp theo, thay vì ngược lại, và hiện trạng đã vĩnh viễn thay đổi.

Theo The Hollywood Reporter, Paramount Pictures hiện được cho là “đang thu hẹp sản xuất bom tấn chiếu rạp để tập trung vào các tựa phim sẽ phục vụ Paramount+.” Tuy công ty mẹ của Paramount, ViacomCBS không đưa ra tuyên bố chính thức nào như vậy, gần đây họ đã phế truất chủ tịch kiêm giám đốc điều hành của Paramount, Jim Gianopulos, một trong những người đứng đầu hãng phim cuối cùng còn lại thực sự ủng hộ trải nghiệm điện ảnh, vì Brian Robbins thân thiện hơn với phát trực tuyến. Kể cả khi không có ai xác nhận chiến lược mới, chỉ riêng cái ý tưởng một hãng phim 109 năm tuổi đời chịu trách nhiệm cho nhiều tác phẩm điện ảnh có ảnh hưởng nhất của thế kỷ trước rút quân với loại hình truyền thông này đúng là đã phất cờ đỏ cảnh báo cả ngành. Kết hợp các vụ bán tháo tràn lan với phát hành trực tuyến-rạp chiếu cùng ngày mà đại dịch đã đưa đẩy tới, rõ ràng Hollywood thấy mình đang ở giữa thời kỳ biến hình.

Điều gì đưa Hollywood đến điểm này, điều đó có ý nghĩa gì đối với những đấu thủ chính liên quan, và làm thế nào để lấp đầy khoảng trống ngày càng tăng? Hãy khám phá.

Người tiêu dùng giờ đây kỳ vọng rạp chiếu bóng là nơi để họ đến để xem phim siêu anh hùng và kinh dị, chứ không phải là nơi họ đến để xem phim kích thích tư duy

Tại sao rạp chiếu bóng hết thời

Paramount được cho là đang rút ra khỏi quy trình khổ công xây dựng đội hình phim phát hành rạp cho suốt 12 tháng nay thay mai đổi. Điều này xảy ra chỉ vài năm ngắn ngủi sau khi gia đình Murdoch điều nghiên tình hình và phất cờ trắng cho Fox. Tại sao? Trong 15 năm qua, chúng ta đã thấy doanh thu phòng vé chuyển thành ba hạng cân riêng biệt:

1. Phim chuỗi bom tấn kinh phí lớn: Marvel, Chiến tranh giữa các vì sao, DC, và các phim bom tấn trị giá trên 100 triệu đôla khác

2. Phim kinh phí thấp ăn chắc: những phim có rủi ro thấp nhưng phần thưởng cao khi chúng kết nối, như phim chuỗi kinh dị (Paranormal Activity, Insidious, The Purge) đã đưa Blumhouse Productions trở thành một đấu thủ

3. Phim hài kinh phí trung bình, phim chính kịch săn giải thưởng và các dự án đam mê: thường trong khoảng từ 50 đến 100 triệu đôla, những loại phim này đang dần biến mất khỏi hệ thống rạp chiếu vì chúng chuyển sang phát trực tuyến.

Với sự thay đổi hành vi ở khán giả gây áp lực lên lợi nhuận cho cả rạp chiếu lẫn hãng phim, Phố Wall đã bắt đầu đánh giá lợi thế dài hạn của phát trực tuyến. Kết quả là, gần như mọi tập đoàn truyền thông giải trí lớn đều đã tái cấu trúc để ưu tiên kinh doanh thuê bao, vốn có lợi ích kép là làm cho thu nhập dễ dự đoán hơn và giảm chi phí.

Chúng ta vẫn đang trong giai đoạn sơ khai của xinê SVOD và rất khó đánh giá mức độ hiệu quả của một bộ phim phát hành thẳng trực tuyến về mặt doanh thu so với hình thức phát hành truyền thống

David Offenberg, Phó Giáo sư về Tài chính Giải trí Khoa Quản trị Kinh doanh của LMU, nói với Observer: “Đối với Paramount, Disney, hoặc bất kỳ hãng phim lớn nào, có hai chi phí lớn cần cân nhắc khi làm phim chiếu rạp: sản xuất và phân phối. Bạn phải bỏ tiền ra để làm một bộ phim và bạn phải bỏ tiền ra để đưa nó tới trước mắt người tiêu dùng. Cả hai chi phí này đều đầy rủi ro vì nếu khán giả không thích bộ phim, thì việc thu lại số tiền đó là vô cùng khó khăn.”

Offenberg lưu ý rằng việc điều hướng ngành công nghiệp điện ảnh thậm chí còn trở nên khó khăn hơn vào thời điểm các dịch vụ phát trực tuyến đang thua lỗ. Netflix vừa đạt doanh thu cao trong năm nay và những công ty lớn như Disney+ và HBO Max dự kiến ​​sẽ không có lãi cho đến ít nhất là năm 2024. Các hãng phim phải đặt cược cẩn thận sẽ sản xuất và phân phối cái gì.

Cách dễ nhất để giảm chi phí phân phối là gửi phim phát trực tuyến, điều này đặt ra cả một tình thế tiến thoái lưỡng nan cho Paramount. Ngoài Sony (không có dịch vụ SVOD cao cấp nội bộ), mọi hãng phim lớn đều có quyền lựa chọn đưa phim ra rạp hay tiết kiệm từ 50 đến 150 triệu đôla cho hoạt động tiếp thị bằng cách định lại lộ trình sang phát trực tuyến. Bạn có thể đoán xem các giám đốc điều hành không yêu thương gì sản phẩm cuối cùng chọn con đường nào. Lẽ tự nhiên là thị trường rạp chiếu sẽ thu hẹp hơn nữa.

Với sự thay đổi hành vi ở khán giả gây áp lực lên lợi nhuận cho cả rạp chiếu lẫn hãng phim, Phố Wall đã bắt đầu đánh giá lợi thế dài hạn của phát trực tuyến

Chúng ta vẫn đang trong giai đoạn sơ khai của xinê SVOD và rất khó đánh giá mức độ hiệu quả của một bộ phim phát hành thẳng trực tuyến về mặt doanh thu so với hình thức phát hành truyền thống (lợi nhuận ban đầu, ừm, không lớn). Không có doanh thu phòng vé và tất cả các cửa sổ phát hành tiếp sau đó, hãng phim phải bán lại phim, dịch vụ phát trực tuyến phải đo lường khả năng thu hút khách hàng mới của bộ phim và khả năng bộ phim đó giúp giữ chân khách hàng và giảm tình trạng cắt thuê bao có đáng kể không.

Bình thường mới của Hollywood là thế nào?

Nếu tin của The Hollywood Reporter là chính xác, chúng ta có thể mong đợi Paramount sẽ tận dụng IP mà họ hiện sở hữu và phát triển phim dựa trên IP từ thư viện truyền hình của họ (lý do sẽ có các phim Paw Patrol và SpongeBob mới). Lợi thế của một dịch vụ phát trực tuyến là cung cấp cho các công ty mẹ dữ liệu phong phú về thói quen xem phim của khán giả, vì vậy có thể điều chỉnh phim cho phù hợp với khán giả cụ thể và nhắm mục tiêu siêu trúng đích đến những khán giả đó bằng quảng cáo. Nhưng vậy không có nghĩa là Paramount, hay bất kỳ hãng phim lớn nào khác, sẽ từ bỏ rạp chiếu phim — đặc biệt là sau khi giữ A Quiet Place II không lên Paramount+ trong 45 ngày và chứng kiến ​​nó kiếm được 297 triệu đôla từ phòng vé toàn cầu, tức là gấp bảy lần ngân sách 39 triệu đôla của nó.

Không có nghĩa Paramount, hay bất kỳ hãng phim lớn nào khác, sẽ từ bỏ rạp chiếu phim — đặc biệt là sau khi giữ A Quiet Place II không lên Paramount+ trong 45 ngày và chứng kiến ​​nó kiếm được 297 triệu đôla từ phòng vé toàn cầu

Shawn Robbins, chuyên gia trưởng phân tích của Box Office Pro, nói với Observer: “Các hãng phim có thể hai tay hai súng cùng một lúc. Trong khi cuộc chiến phát trực tuyến đang dữ dội, có những thực tế tài chính khác nhau tùy thuộc vào loại nội dung được phân phối. Paramount rõ ràng rất quan tâm đến việc tăng cường mô hình nội dung giải trí tại nhà, nhưng họ cũng đã nói rõ rằng cửa sổ chiếu rạp vẫn quan trọng sau thành công của A Quiet Place Part II và việc hoãn Top Gun Maverick và các phần tiếp theo của Mission: Impossible đưa sang các hành lang toàn cầu thuận lợi hơn trong năm tới.”

Robbins nhận thấy ngành công nghiệp này vẫn cam kết với các bản phát hành truyền thống. Lấy Sony làm ví dụ. Hãng phim đã bán một mẻ phim để phát trực tuyến là những phim hoặc có tiềm năng phòng vé tối thiểu hoặc sẽ không có đủ khả năng thu hút được lượng khán giả cần thiết vào thời điểm hiện tại. Đồng thời, hãng vẫn duy trì độc quyền chiếu rạp các phim bom tấn sắp tới như Venom: Let There Be Carnage và Spider-Man: No Way Home.

Sony vẫn duy trì độc quyền chiếu rạp các phim bom tấn sắp tới như Spider-Man: No Way Home

“Sau khi Disney cũng cam kết lại các cửa sổ độc quyền trong phần còn lại đội hình phim phát hành năm 2021, cộng với tái cam kết cho năm 2022 của Warner Bros., theo tôi, có vẻ như hành động cân bằng mà chúng ta đã dự đoán đang bắt đầu xuất hiện. trong toàn ngành,” Robbins lập luận. “Các hãng phim chắc chắn vẫn sẵn sàng thử nghiệm và điều chỉnh nhanh nếu cần nhưng các mô hình và chiến lược cực đoan do đại dịch tàn dần khi phương pháp tiếp cận trung dung bắt đầu bén rễ và các công ty này nhắm mục tiêu đảm bảo đáp ứng được cả chiếu rạp và tại nhà.”

Các con số doanh thu phòng vé gần đây ủng hộ ý tưởng rạp chiếu đang dần hồi phục và năm 2022 khó có thay đổi bất ngờ ầm ĩ nào được cho là năm mà điện ảnh sẽ ổn định trở lại thực sự. Giải pháp trung dung đôi bên cùng có lợi là hoàn toàn có thể và như Robbins lưu ý, đang thành hình trước mắt chúng ta. Nhưng điều đó cũng không có nghĩa là các ưu tiên tổng thể của các hãng phim lớn đã thay đổi khi Phố Wall tiếp tục coi trọng việc phát trực tuyến.

Hollywood không làm những gì người Pháp làm

“Một mặt, chúng ta thấy ngành công nghiệp thúc đẩy rạp chiếu. Mặt khác, đó là một sự thúc đẩy nửa vời, phải không?” Offenberg hỏi. “Hollywood không làm những gì người Pháp làm, trước đại dịch Netflix đã chờ 36 tháng để một bộ phim ra rạp ở Pháp rồi mới phát. Tôi sẽ coi là cú hích xinê thực sự nếu một hãng phim thể hiện cam kết thực sự trong việc ưu tiên doanh thu từ rạp hơn doanh thu phát trực tuyến. Không ai trong số họ sẽ làm vậy lúc này đâu.”

Hiệu ứng gợn sóng và lấp đầy khoảng trống

Từ chỗ có sáu hãng phim lớn bây giờ còn ba nhà cái kiên trì làm phim chiếu rạp (Disney, WB, Universal), một dịch vụ phát trực tuyến sung mãn (Netflix), hai tay chơi đánh lẻ (Paramount, Sony), và hai dịch vụ phát trực tuyến có ông lớn công nghệ hậu thuẫn có chân trong cả hai chế độ phát trực tuyến và chiếu rạp (Amazon, Apple). Giảm số lượng người mua không hề là tình hình lý tưởng cho các tài năng, những người vốn đang đấu tranh trước sự chênh lệch quyền lực với các hãng phim. Nhưng kể cả khi một số hãng phim lớn hơn biến mất hoặc thu nhỏ, ngày càng có nhiều công ty phi-bản địa ở Hollywood muốn tham gia vào nội dung, chẳng hạn công ty chưa-được-đặt-tên do Blackstone Group hậu thuẫn và được các cựu điều hành cấp cao của Disney là Kevin Mayer và Tom Staggs giám sát, đã mua lại Hello Sunshine của Reese Witherspoon.

Phim kinh phí thấp ăn chắc: những phim có rủi ro thấp nhưng phần thưởng cao khi chúng kết nối, như phim chuỗi kinh dị đã đưa Blumhouse Productions trở thành một đấu thủ

Một số người tin rằng việc lọt sàng xuống nia từ những đấu thủ lớn sẽ làm lợi cho các hãng nghệ thuật như A24 và Neon. Nhưng những hãng này lại làm những loại phim không thành công ở rạp. Những dịch vụ phát trực tuến sẽ mở rộng cửa hơn thâu tóm nội dung của họ, rất có thể là theo mô hình cộng thêm chi phí, nghĩa là không có lợi gì cho các công ty điện ảnh bỏ vốn làm những phim đó. Các hãng nghệ thuật này bị giới hạn phần nào khi bán cho những dịch vụ phát trực tuyến và dần bị giới hạn bởi hiệu suất phòng vé.

“Đó là tin xấu cho A24 và Neon,” Offenberg nói. “Ngày càng ít rạp kiếm tiền từ phim của họ và người tiêu dùng giờ đây kỳ vọng rạp chiếu bóng là nơi để họ đến để xem phim siêu anh hùng và kinh dị, chứ không phải là nơi họ đến để xem phim kích thích tư duy. Tôi không nghĩ hai hãng này sẽ lấp đầy chỗ trống mà các tay chơi lớn để lại, những tay chơi có lý do kinh tế chính đáng để từ bỏ những khoảng trống đó.”

Một công ty có cơ hội hưởng lợi là Lionsgate, nhà sản xuất của các thương hiệu John Wick và Hunger Games. Họ có hệ thống phân phối đủ lớn tại chỗ và có bí quyết phát hành. Ngoài phim kinh dị và hành động siêu anh hùng (đòi hỏi rất nhiều may mắn), nếu họ tìm thấy loại phim phù hợp, họ có thể làm cho những món hàng độc đó tỏa sáng khi phát hành tại rạp. Nhưng họ sẽ phải sáng tạo. Thời buổi này, thành công không chỉ ở bản thân nội dung thôi, đặc biệt là đối với IP mới.

Một công ty có cơ hội hưởng lợi là Lionsgate. Họ có hệ thống phân phối đủ lớn tại chỗ và có bí quyết phát hành

Các công ty chuyên biệt quy mô nhỏ như Lionsgate cần phải tìm ra cách kiếm tiền ngoài doanh thu phòng vé và nhượng quyền phát hành, dù đó là vật phẩm tiêu dùng, tạo môi trường kỹ thuật số cho khán giả tương tự như Fortnite, hay một cái gì đó hoàn toàn khác lạ.