Và thường xuyên là, những bản làm lại này đã thất bại với cả những người hâm mộ bản gốc và những khán giả mục tiêu cố gắng thu hút, vì bản sắc văn hóa bị mất trong quá trình chuyển ngữ hoặc, gần đây là, vì vấn đề tẩy trắng gây chia rẽ. Khi các phim Đông và Nam Á đang có được sự hiện diện mạnh mẽ hơn trên trường quốc tế, tại sao việc làm lại còn tồn tại?

Cảnh trong phim Extreme Job của CJ Entertainment đã được lên kế hoạch làm phiên bản Mỹ với Kevin Hart

Nhưng công ty Hàn Quốc CJ Entertainment nhận thấy một lợi thế cho các bản làm lại bằng tiếng Anh của các phim Hàn Quốc. Vì vậy, công ty này bước vào để phát triển chúng.

CJ Entertainment là công ty sản xuất và phân phối phim của Hàn Quốc thuộc công ty truyền thông lớn hơn là CJ ENM. Đây là nhà phân phối đằng sau bộ phim thắng giải Cành Cọ Vàng Parasite của Bong Joon Ho, và những thành công phòng vé như The Man From Nowhere và Extreme Job năm nay, phim sau đã được lên kế hoạch làm lại bản Mỹ với Kevin Hart. Nhưng sự khác biệt giữa Extreme Job và các bản làm lại Hollywood đã thất bại trong quá khứ là CJ Entertainment có nhúng tay trong việc phát triển nó. Đó là, theo phó chủ tịch kinh doanh toàn cầu của CJ Entertainment, đồng thời là người đứng đầu bộ phận sản phẩm Mỹ, Francis Chung.

Slash Film đã nói chuyện qua điện thoại với Francis Chung về bản làm lại, bàn luận phức tạp xung quanh việc tẩy trắng và lý do tại sao bạn sẽ không thấy một bản làm lại tiếng Anh nào của Parasite trong tương lai gần.

Bong Joong Ho và Song Kang Ho (trái), nam chính của Parasite, cùng giải Cành Cọ Vàng tại Cannes 2019

CJ Entertainment đã tiến vào thị trường Mỹ trước đây thông qua quan hệ đối tác lâu dài với đạo diễn Bong Joon Ho, với Parasite đã được chọn để phát hành hạn chế ở Mỹ trong mùa giải thưởng cuối năm nay. Quay trở lại năm 2012, CJ là nhà phân phối Hàn Quốc cho Snowpiercer, phim tiếng Anh ra mắt của Bong Joon Ho và là xuất phẩm hợp tác sản xuất Hàn Quốc-Séc với dàn diễn viên đa văn hóa. Nhưng CJ đã bán quyền phân phối tại Mỹ cho Weinstein Company, và công ty này đã có tiếng xấu trì hoãn việc phát hành phim vì các yêu cầu chỉnh sửa, mà Bong đã từ chối thực hiện. Nhưng trong những năm gần đây, CJ Entertainment đang thực hiện các bước để tham gia tích cực hơn vào thị trường Mỹ trong các phim của mình, cho dù là thông qua phân phối hay làm lại.

“Trước đây, chúng tôi đã bán rất nhiều quyền làm lại cho các hãng phim và không phim nào trong số đó đã được sản xuất,” Francis Chung nói. “Và vì vậy, trong vài năm qua, bạn đã được thấy một cách tiếp cận tích cực hơn liên quan đến các sản phẩm làm lại của chúng tôi, khi mà chúng tôi phát triển... và chúng tôi làm việc trực tiếp với các biên kịch. Một trong những điều mà chúng tôi đã học được từ tất cả các phim làm lại thất bại trong quá khứ là rất nhiều nhà sản xuất và biên kịch Mỹ đã thất bại trong việc tạo dựng bản chất cốt lõi hơn cho những đặc điểm khiến những phim này được đánh giá cao ngay từ đầu. Họ cảm thấy họ có nghĩa vụ phải thay đổi nhiều thứ để phù hợp với văn hóa của họ.”

Parasite của Bong Joon Ho là ví dụ về một phim nhiều thể loại và giai điệu đặc trưng cho sự cực đoan trong điện ảnh Hàn Quốc

Những phim như Ghost in the Shell, Oldboy, The Uninvited, và hàng tá những phim khác thất bại điểm này vì đã làm suy giảm sức nặng văn hóa của phim gốc, và cuối cùng đem lại cảm giác là những bản sao rẻ tiền. Francis Chung cho biết CJ đang hy vọng sẽ thay đổi điều đó với các bản làm lại mà công ty đang phát triển “có những yếu tố Hàn Quốc hoặc châu Á nhất định.” Chung cho biết thêm:

“Cảnh báo thứ nhất về các phim Mỹ của chúng tôi là chúng tôi không làm bất kỳ phim Mỹ nào, bởi bạn có những phim mà chúng tôi biết đã thể hiện tốt ở lãnh thổ chúng tôi, cụ thể là Hàn Quốc. Và do đó, điều này sẽ tự động lọc loại thể loại mà chúng tôi đang làm, loại khái niệm nào chúng tôi muốn tập trung vào, v.v... Và khi chúng tôi làm điều đó, chúng tôi đã thực hiện kết hợp các yếu tố khác nhau về tình cảm hoặc cảm xúc hoặc khái niệm hoặc hiện tượng mà bạn thấy trong văn hóa châu Á hoặc các lãnh thổ châu Á và cố gắng làm cho khán giả toàn cầu dễ tiếp cận hơn.”

Giữ các “yếu tố Hàn Quốc” cần thiết

Vậy chính xác thì “yếu tố Hàn Quốc hay châu Á” mà Chung mô tả là gì? Như Bong Joon Ho mô tả trong một phỏng vấn năm 2018, “Mọi thứ đều cực đoan trong điện ảnh Hàn Quốc.” Chung đồng ý, lấy Parasite của Bong Joon Ho là ví dụ về một phim nhiều thể loại và giai điệu. “Khi chúng tôi xem cái gì, chúng tôi thích khán giả khóc và cười cùng một lúc, trái ngược cực đoan,” Chung nói. “Chúng tôi là một nền văn hóa cực đoan.”

Yếu tố hài hước trong Parasite là một thứ sẽ “rất khó chuyển”

Nhưng khi điện ảnh Hàn Quốc có được chỗ đứng vững chắc hơn trên sân khấu thế giới, Chung nói rằng ít cần phải cố gắng làm giảm những sự cực đoan đó để có được lượng khán giả xem phim lớn hơn. “Thế giới đã trở nên nhỏ hơn,” ông nói, cho biết thêm:

“Chúng tôi nhận ra thực sự cần thay đổi rất ít và không mấy nghi ngờ rằng rất nhiều người ở các nền văn hóa khác nhau có thể hiểu được một số điều nhất định. Có những điều bạn không thấy ở Mỹ nhưng bạn có thể thấy trong các phim Hàn Quốc - trong quá khứ, có thể bạn đã từng không hiểu, nhưng vì thế giới ngày càng nhỏ hơn nên tôi cảm thấy vấn đề trở nên ngày càng nhỏ. Vì vậy, chúng tôi cố gắng đảm bảo rằng chúng tôi không cố gắng thay đổi quá nhiều chỉ vì mục đích thay đổi.”

Nhưng dù vậy, Chung nói, có một số yếu tố nhất định, “rất khó dịch”, một lần nữa trích dẫn yếu tố hài hước trong Parasite là một thứ sẽ “rất khó chuyển”. “Nếu chúng tôi làm lại Parasite, theo tôi yếu tố hài hước đó sẽ là điều khó khăn nhất.”

Choi Woo Shik (phải) và Jung Ji So thực hiện một cảnh quay

Đừng lo lắng, Chung không ngụ ý rằng CJ đang thực hiện bản làm lại Parasite. Đối với những phim thắng giải Cành Cọ Vàng và những phim uy tín gắn với tên tuổi tác giả, các bản làm lại bằng tiếng Anh không nằm trong tương lai của chúng.

Sẽ không có bản làm lại Parasite hay bất kỳ phim uy tín nào

“Hiện nay, về cách tiếp cận của chúng tôi đối với các bản phối lại này, chúng tôi thường không ủng hộ mạnh việc làm lại những phim uy tín hay những phim đã được giới phê bình đánh giá cao,” Chung nói. Thay vào đó mục đích của khi CJ tham gia vào phiên bản làm lại nói tiếng Anh của các phim của họ là để khán giả toàn cầu thích xem các bộ phim gốc, thường là các tác phẩm thành công về mặt thương mại nhưng không phải là những phim cố gắng để giành giải thưởng.

Lấy ví dụ, The Departed, Chung chỉ ra. “Tôi nghĩ rằng rất nhiều người đã xem The Departed và điều đó khiến họ thích xem phiên bản gốc Hồng Kông, với những phần tiếp theo.” Đó là hành trình mà Chung hy vọng khán giả Mỹ sẽ theo khi xem các phim làm lại thành công như Extreme Job hay phim hài tình cảm Bye, Bye, Bye dựa trên phim Hàn Quốc năm 2011 Sunny.

Đặc tả một khu phố nghèo Hàn Quốc trên phim Parasite

“Chúng tôi làm ăn trong lĩnh vực không chỉ làm ra nội dung giải trí hay, mà chúng tôi còn ở trong lĩnh vực mà ban lãnh đạo cấp cao của chúng tôi luôn nói rằng chúng ta kinh doanh truyền bá văn hóa Hàn Quốc. Và nếu, nếu chúng tôi kinh doanh các bản làm lại để đạt được điều đó, thì tốt nhất là khiến tất cả những khán giả mới này quan tâm đến bản làm lại Mỹ và hy vọng điều đó sẽ giúp họ tìm đến và tận hưởng các sản phẩm trí tuệ của Hàn Quốc.”

Đây là tương tự chiến lược mà các công ty âm nhạc Hàn Quốc đang thực hiện với Kpop, sử dụng sự phổ biến rộng rãi của ngành công nghiệp nhạc pop để tăng sự quan tâm đến văn hóa Hàn Quốc. Chính phủ Hàn Quốc đã lưu ý đến sức mạnh văn hóa Kpop, và thậm chí đã đổ hàng nghìn vào ngành công nghiệp âm nhạc như một phương thức thúc đẩy du lịch đến đất nước này — và đã hiệu quả. Ngành công nghiệp điện ảnh Hàn Quốc không có vị trí như Kpop, cũng như mức tài trợ của chính phủ, nhưng có vẻ chiến lược của CJ, và có vẻ sẽ là chiến lược của các nhà phân phối phim Hàn Quốc khác, cố gắng tái tạo thành công đó.

Đạo diễn Bong (phải) chỉ đạo nữ diễn viên Park So Dam và diễn viên nhí Jung Hyeon Jun trên trường quay Parasite

Còn việc tẩy trắng?

Nhưng một điều mà CJ Entertainment sẽ phải đương đầu khi Mỹ tiến là những tranh luận không ngừng xung quanh việc tẩy trắng. Tẩy trắng là việc lấy một câu chuyện về văn hóa dân tộc — thường là châu Á — và thay diễn viên da trắng và bối cảnh phương Tây. Mặc dù CJ Entertainment đến từ Hàn Quốc, nhưng việc tẩy trắng đã trở thành một chủ đề nóng hổi vì cộng đồng người Mỹ gốc Á ngày càng có tiếng nói, những người sau nhiều năm trở thành nhóm thiểu số ít được thấy nhất trên màn ảnh cuối cùng cũng đòi được đại diện tốt hơn. Đây là một vấn đề mà người châu Á từ Hàn Quốc, Trung Quốc và Nhật Bản chưa bao giờ xem xét tới, nhưng là một vấn đề mà các công ty như CJ sẽ phải vượt qua khi họ cố gắng tiếp cận đối tượng rộng lớn hơn ở Mỹ. Bản thân Chung có mối quan hệ phức tạp với việc tẩy trắng, điều mà ông nghĩ rằng CJ sẽ có thể tránh được bằng cách đặt câu chuyện lên hàng đầu.

“Tôi có thái độ lưỡng cực đối với vấn đề tẩy trắng bởi tôi nghĩ rằng khi bất cứ thứ gì của châu Á được làm lại tại Mỹ sẽ luôn tồn tại vấn đề tẩy trắng,” Chung nói, cho biết thêm:

“Trong lĩnh vực kinh doanh mà chúng tôi tham gia, tôi luôn bắt đầu với câu chuyện và chỉ quan tâm tới việc kể chuyện. Và vì vậy, tôi nghĩ rằng vấn đề tẩy trắng chỉ xảy ra khi, ví dụ, nếu có một câu chuyện được làm lại không liên quan gì đến [điều đã khiến bản gốc] nổi tiếng. Tôi nghĩ chúng tôi không là doanh nghiệp chỉ nhắm đến những người hâm mộ, mà chúng tôi cố gắng để nội dung này dễ tiếp cận hơn rất nhiều cho đối tượng rộng nhất có thể.”

Bối cảnh có thể thay đổi, các diễn viên có thể thay đổi, “nhưng vẫn giữ cốt lõi của câu chuyện”

Bối cảnh có thể thay đổi, các diễn viên có thể thay đổi, “nhưng vẫn giữ cốt lõi của câu chuyện,” Chung nói.