Nhân vật & Sự kiện

Di sản ma nữ báo thù trong điện ảnh Nhật Bản

24/11/2014

Người Nhật đã làm nhiều ma nam lẫn ma nữ, nhưng những con ma đáng nhớ nhất – trong lịch sử phim kinh dị Nhật đến nay – là ma nữ quyết chí báo thù.

Rất nhiều trong số những linh hồn báo thù này lấy cảm hứng từ Oiwa, nữ nhân vật bi trong vở kịch kabuki Tokaido Yotsuya Kaidan của Tsuruya Nanboku IV viết năm 1825 (phỏng dịch là Ghost Story of Yotsuya) chồng cô là một kiếm sĩ samurai đã buộc phải rời bỏ người vợ trung thành.

Nàng Oiwa bị đầu độc và dìm xuống sông trong phim
The Ghost of Yotsuya năm 1995 của Nobuo Nakagawa

Phương pháp ông chọn – đầu độc Oiwa và dìm thi thể cô xuống sông – làm người phụ nữ đáng thương biến dạng một cách dễ sợ và để cô với nỗi hận chồng khôn nguôi. Linh hồn của cô – với mái tóc dài và gương mặt biến dạng kịnh dị – quấy nhiễu người chồng cho đến chết.

Được lên phim hết lần này đến lần khác, đáng chú ý nhất bởi Nobuo Nakagawa trong kiệt tác The Ghost of Yotsuya năm 1995 của ông, câu chuyện Oiwa đã là khuôn mẫu cho nhiều phim kinh dị Nhật đương đại, trong đó có bộ phim đạt 12 tỉ yen phòng vé đã kích hoạt cơn bùng nổ phim kinh dị Nhật: Ringu (tức Ring) của Hideo Nakata năm 1998.

Loạt phim sống dai Ju-on thể hiện một ma nữ báo thù. Thiên tài của nhà đạo diễn 42 tuổi Takashi Shimizu là ở chỗ dịch chuyển cô từ địa hạt tiền-hiện đại – khi siêu nhiên là một trong số ít cách (nếu tưởng tượng) để phụ nữ thể hiện sức mạnh – và đặt cô vào nước Nhật đương đại, trong một gia đình bình thường ở vùng phụ cận bình thường của Tokyo.

Áp phích phim Ju-on: The Beginning of the End

Một thủ pháp xuất sắc nữa: cho ma nữ này, Kayako Saeki, một cậu con trai – Toshio bạch diện – và một người chồng giết người, Takeo, đã giết cô và Toshio trong một cơn ghen tuông điên cuồng vì cô trở nên quá thân thiết với thầy giáo của con trai. Toshio, với cặp mắt trừng trừng và vẻ mặt đe dọa vô hồn, xồ ra vào những lúc những nơi không ngờ, dọa cho khán giả hết cả hồn vía, và là một nhân tố lớn cho sự thành công của loạt phim.

Những cải cách truyền cảm hứng của Shimizu bao gồm mở rộng mối thù của con ma ra khỏi gia đình Saeki đến thế giới bên ngoài, như một sự đầu độc chết người, trong khi diễn biến theo trình tự thời gian để khán giả mất thăng bằng một cách buồn nôn.

Trọng tâm của loạt phim Ju-onKatei Homon (tức, Home Visit), một phim ngắn dài ba phút mà Shimizu đã làm khi còn là sinh viên tại Film School of Tokyo. Sau khi tốt nghiệp, một trong số giáo sư của anh, bậc thầy về kinh dị Kiyoshi Kurosawa (Cure; Charisma), đề nghị Shimizu mở rộng bộ phim ngắn đó thành nhiều tập cho chương trình phim kinh dị Gakko no Kaidan G (School Ghost Stories G) của Kansai Television năm 1998.

Cậu bé ma Toshio trong một cảnh phim Ju-on: The Beginning of the End

Nhà làm phim trẻ này làm thành hai phim, với thù lao đạo diễn là 50.000 yen (khoảng 3.500 đôla Hồng Kông hiện nay).

Một giáo sư khác của Shimizu, biên kịch Hiroshi Takahashi, giới thiệu nhà làm  phim mới tốt nghiệp này với nhà sản xuất Takashige Ichise, tuyển dụng anh làm các tựa phim phát hành thẳng ra video. Ju-on: The CurseJu-on: The Curse 2, dựa trên thế giới mà anh đã làm trong các phim truyền hình, phát hành năm 1999.

Sau khi đạo diễn phim chiếu rạp đầu tiên, phim kinh dị Tomie: Re-birth, năm 2001, Shimizu làm lại hai câu chuyện Ju-on thành phim màn ảnh rộng thứ hai và thứ ba của anh, Ju-on: The Grudge (2002) và Ju-on: The Grudge 2 (2003).

Thành công vang dội toàn cầu của hai phim này đã dẫn đến The Grudge (2004) và The Grudge 2 (2006) phiên bản Hollywood, cả hai đều do Shimizu đạo diễn. Tuy nhiên, anh không đạo diễn phần ba, The Grudge 3 (2009), một thất bại phòng vé.

Một cảnh trong phim Ju-on: The Grudge năm 2002 của Shimizu

Trở về Nhật, Shimizu giám sát sản xuất hai phim mới: Ju-on: White Ghost của đạo diễn Ryuta Miyake và Ju-on: Black Ghost của Mari Asato, được phát hành cùng lúc năm 2009. Chẳng phim nào trong hai phim này đạt đến đỉnh cao phòng vé của hai phim Ju-on đầu tiên.

Sau hơn một thập kỷ sống với các phim này và sự kinh dị của chúng, Shimizu quyết định vậy là đủ – và phim thứ bảy trong loạt phim Ju-on Nhật, Ju-on: The Beginning of the End năm nay (2014), không có tên anh, lần đầu tiên trong loạt. (Shimizu đạo diễn duy nhất một phim người đóng chuyển thể Kiki’s Delivery Service – nổi tiếng với ‘fan’ điện ảnh là phim hoạt hình kinh điển của Hayao Miyazaki năm 1989.)

Đạo diễn Masayuki Ochiai

Với nhà làm phim kinh dị Nhật kỳ cựu Masayuki Ochiai ở ghế đạo diễn và đồng biên kịch (cùng nhà sản xuất Ichise), phần Ju-on mới nhất này đưa vào nhiều phép tu từ quen thuộc, và lại thể hiện ngôi nhà ma ám ở Nerima.

Hãy xem Ju-on: The Beginning of the End là chuyến thứ bảy của lượt thăm cùng một ngôi nhà ma ám đó. Nếu đây là chuyến đầu tiên của bạn, bạn có thể thấy tóc tai dựng đứng khi cánh cửa nhấp đóng, do một bàn tay vô hình dịch chuyển. Nhưng nếu là chuyến thứ bảy, bạn có thể cảm giác đã biết rồi.

Tuy nhiên, Ochiai, hầu như chỉ làm phim kinh dị từ đầu thập niên 1990, biết cách dàn dựng và hù dọa, với âm thanh nhấp và kẽo kẹt như thể gọi ma quỷ thức dậy, bảo bạn rằng có chuyện chẳng lành sắp xảy ra.

Nozomi Sasaki (trên) trong vai một giáo viên tốt bụng quyết định đến thăm Toshio,
không hay biết ngôi nhà này bị cậu và mẹ cậu, Kayako (Misaki Saisho) ám

Căn nhà xiêu vẹo đổ nát: không ai quét dọn những căn phòng đầy rác hay thay cánh cửa trượt gãy vụn kể từ ngày định mệnh lâu lắm rồi. Sự tầm thường của căn nhà – với đèn chùm thủy tinh rẻ tiền, cầu thang lung lay, và những căn phòng tatami truyền thống có thể thấy trong vô số ngôi nhà trung lưu khắp Nhật Bản – phần nào khiến vẻ rùng rợn càng dễ sợ.

Thắng lợi của dựng cảnh rẻ tiền mà hiệu quả.

Yếu tố mới lần này là một giáo viên hết sức nhiệt tình và tận tâm (do Nozomi Sasaki đóng) quyết định đi thăm cậu học sinh vắng mặt đã lâu, Toshio. Ngoài ra còn có nhóm bốn cô nữ sinh đã nghe được những đồn đại lạ lùng về chuyện ngôi nhà không có người ở và quyết định điều tra, để rồi hối hận vĩnh viễn.

Sasaki, người mẫu chuyển sang làm diễn viên xuất hiện khắp các chương trình tạp kỹ truyền hình và phim quảng cáo ở Nhật, hoàn thành tốt vai cô giáo nhiệt tình. Nhưng sau đó – là lần đầu tiên hay lần thứ bảy người xem gặp cô – không tránh khỏi khán giả sẽ la ré khi một Kayako mắt tròn sáng quắc và trông hốc hác bò lên cầu thang. Hay khi Toshio từ đâu không biết đột ngột xuất hiện.

Takashi Shimizu, nhà sáng tạo loạt phim Ju-on

Tên anh tuy không có trên phim, nhưng sáng tạo của Shimizu tiếp tục gây sợ hãi 15 năm sau khi hai phim Ju-on đầu tiên của anh ra rạp đánh dấu mốc trong dòng phim kinh dị Nhật Bản.

Dịch: © Hoàng Hà @Quaivatdienanh.com
Nguồn: South China Morning Post


Hãy chia sẻ ý kiến của bạn về bài viết này trên Facebook của chúng tôi