• 10 khác biệt của Dumbo phiên bản 2019 so với bản gốc

• Disney hoàn tất cuộc thâu tóm: Lịch sử điện ảnh đang chứng kiến Fox một thời bất khuất biến mất

Chưa đầy hai tuần kể từ khi Công ty Walt Disney hoàn tất thương vụ thâu tóm 21st Century Fox và vô số tài sản của hãng này, nhưng chúng ta đã thấy bụi phóng xạ của vụ sáp nhập đó và cách mà nó tác động đến ngành công nghiệp giải trí nói chung. Việc sa thải đã bắt đầu và Fox 2000, một trong những nhà phát hành trứ danh của phim độc lập và phim quy mô nhỏ hơn, dự kiến sẽ sớm đóng cửa.

Các lời chỉ trích vụ thâu tóm đã lên tiếng về nhiều tác động tiêu cực của thương vụ kể từ khi nó được công bố vào cuối năm 2017, mặc dù sức mạnh của Disney dường như vẫn không thể nào chế ngự. Giờ đây, hãng phim có thể kiểm soát tới 40% phòng vé toàn thế giới bằng các tài sản thâu tóm của mình, Nhà Chuột có thể tùy nghi thống trị toàn cảnh ngành giải trí hiện tại.

Dumbo cho đến nay đã nhận được nhiều ý kiến trái chiều. Trong khi một số người ca ngợi hình ảnh luôn đẹp mắt của Burton và những cập nhật được thực hiện cho câu chuyện, những người khác lại chỉ trích câu chuyện quá nhồi nhét và nhiều thay đổi quái lạ để giúp hiện đại hóa và mở rộng những gì vẫn là một trong những bộ phim nhỏ nhất và giản dị nhất của Disney. Dumbo năm 2019 bây giờ là câu chuyện về một doanh nghiệp gia đình yếu thế vỡ vụn chống lại một tập đoàn công ty hào nhoáng đe dọa phá hủy họ hoàn toàn. Đó như sự chỉ trích cay nghiệt dành cho Disney, đặc biệt là ngay sau thương vụ Fox.

Dumbo chỉ trích việc thâu tóm công ty như thương vụ Disney/Fox

Doanh nhân giải trí V. A. Vandevere, do Michael Keaton (trái) thể hiện cường điệu thích chí, đề nghị với Rạp xiếc Anh em nhà Medici, do Daniel DeVito đứng đầu, thương vụ thâu tóm

Dumbo gốc là phim hoạt hình dài 64 phút dựa trên câu chuyện thiếu nhi được sản xuất tại Disney một cách nhanh chóng và rẻ tiền, trong nỗ lực để tăng doanh thu khi dự án mơ mộng đắt giá của Walt Disney, Fantasia, thất bại. Rốt cuộc nó lại trở thành bộ phim Disney thành công về mặt tài chính trong những năm 1940, với chi phí chỉ bằng một nửa của Bạch Tuyết và bảy chú lùn. Như đã nói, đó là câu chuyện nhỏ và giản dị về một chú voi con có đôi tai lớn bị tẩy chay tại rạp xiếc mà nó sống cùng mẹ trước khi phát hiện ra mình có thể bay. Bộ phim đánh trúng rất nhiều phép chuyển nghĩa của Disney: thú vật hình người đáng yêu, những bài hát ngọt ngào, một câu chuyện tin vào bản thân, và một vài nhịp cảm xúc đau lòng. Không có tuyến truyện phụ hoặc khám phá những chủ đề sâu sắc vượt ra ngoài tình yêu gia đình và bản thân.

Vì vậy, để biến việc tưởng tượng lại Dumbo năm 2019 thành một hiệu ứng ngân sách lớn hoành tráng dài hai tiếng đồng hồ, Burton và biên kịch Ehren Kruger (tác giả của hai phim Transformers) đã quyết định cho câu chuyện một góc độ doanh nghiệp có tác động sâu sắc đến tâm hồn. Sau khi Dumbo lộ diện là một con voi biết bay, nó trở thành chuyện giật gân truyền thông và thu hút sự chú ý của doanh nhân giải trí V. A. Vandevere, do Michael Keaton thể hiện cường điệu thích chí. Đến trong sự tiền hô hậu ủng, dường như mọi người đều biết hắn ta là ai, Vandevere đề nghị với Rạp xiếc Anh em nhà Medici, do Daniel DeVito đứng đầu, một thỏa thuận. Nếu họ đồng ý để cho siêu rạp xiếc của hắn thâu tóm, được gọi là Dreamland, thì họ có thể trở thành thành phần trong một chương trình lớn hơn và được những đám đông ngưỡng mộ trên khắp thế giới tôn sùng.

Cách kể chuyện điển hình của Hollywood về những con người nhỏ nhoi bị chà đạp quý trọng nghệ thuật hơn tiền bạc

Là một phần của thỏa thuận, Max Medici được mời cái chức vụ điều hành với công ty của Vandevere, và các nhân viên của rạp xiếc được hứa hẹn những vai lớn trong công ty. Dĩ nhiên, tất cả đều chỉ là thủ đoạn để đảm bảo quyền sở hữu ngôi sao thực sự của Rạp xiếc Anh em nhà Medici: Dumbo. Một khi chú voi nằm dưới sự kiểm soát của họ và trình diễn được màn bóng bẩy hơn, Vandervere sa thải những nghệ sĩ xiếc khác. Dumbo về cơ bản trở thành một điểm thu hút cho công viên giải trí, một trong những cơ hội được biến thành hàng hóa và làm thương hiệu.

Tất nhiên, bộ phim này rõ ràng không chủ ý vỗ mặt Disney. Việc sản xuất đã được tiến hành vào giữa năm 2017, trước khi thỏa thuận với Fox mới chỉ là lời thì thầm trong thế giới giải trí. Tim Burton có quyền tự do sáng tạo nhất định ở Disney, xét bao năm ông kiếm ra bao nhiêu tiền cho công ty, nhưng thật đáng nghi ngờ vị CEO của Disney, Bob Iger lại để cho ông đi xa đến thế. Đây là một cách kể chuyện điển hình của Hollywood về những con người nhỏ nhoi bị chà đạp quý trọng nghệ thuật hơn tiền bạc và phải níu lấy kẻ độc quyền đầy tiền có thể cứu họ hoặc tiêu diệt họ trong chớp mắt. Mặc dù 20th Century Fox không hẳn là một doanh nghiệp gia đình nhỏ bé khiêm tốn, sự tương đồng thật khó bỏ qua.

Nhân vật phản diện của Dumbo là... Walt Disney?

Màn trình diễn của Michael Keaton được thiết kế để gợi lên những ký ức về Walt Disney

Dumbo của Burton có cách kể chuyện dễ dàng tạo nên đặt cược cảm xúc: động cơ của tay doanh nhân toàn năng so với gia đình hay cộng đồng yêu thương nhau nhưng đang gặp khó khăn và là chỗ mà bằng bản năng khán giả biết rằng họ nên đặt lòng trung thành vào đó. Nó có một thứ Disney đã sử dụng nhiều lần trước đây; Cruella DeVil là ai nếu không phải là một nữ doanh nhân giàu sụ đang tìm cách mua các con chó đốm để có được những gì bà ta muốn? Cũng có thể nói như vậy về Vua John và Cảnh sát trưởng thành phố Nottingham trong Robin Hood. Disney yêu một nhân vật phản diện tài giỏi và một người hùng dưới cơ.

Nhưng ở đây cái ác nằm trong các chi tiết. Không những Vandevere là doanh nhân: mà còn là ông vua công viên giải trí, được mọi người yêu mến và xây dựng thương hiệu dựa trên ước mơ, trí tưởng tượng và đạt được những điều không thể. Mặc dù ngoại hình không giống, mọi thứ trong màn trình diễn của Michael Keaton được thiết kế để gợi lên những ký ức về Walt Disney. Bản thân Dreamland chắc chắn xa hoa và quá đỉnh so với Disneyland từng có, nhưng sự tương đồng thì có, từ Tomorrowland giả lập cho đến những trò chơi.

Ngôi sao thực sự của Rạp xiếc Anh em nhà Medici: Dumbo

Khoảnh khắc nhận thức thực sự về những điều tương đồng này xuất hiện khi chúng ta thấy gian hàng bán đồ chơi Dumbo gần giống với những thứ có sẵn trong mỗi Câu chuyện Disney bao năm nay. Ngay cả logo được sử dụng để bán chúng là một cái logo trên poster phim. Thật là một khoảnh khắc của sự trơ tráo đáng mặt thiên tài hoặc đáng xấu hổ, tùy theo cách bạn nhìn.

Disney là khổng lồ giải trí và thương hiệu doanh nghiệp được yêu quý là điều không thể bác được. Đây là hãng phim lớn duy nhất đang hoạt động ngày nay thành công trong việc xây dựng thương hiệu và sản phẩm của nó dựa trên những cách diễn nghĩa siêu cụ thể: truyện cổ tích, hạnh phúc mãi về sau, giấc mơ trở thành sự thật, v.v... Từ thuở ban đầu Disney đã có phao tài chính bằng vật phẩm ăn theo, với chính bản thân Walt Disney được cho là tự tay đảm bảo mọi món đồ chơi Chuột Mickey đáng yêu sẵn sàng để bán - và đã hiệu quả. Mặc dù Disney bây giờ quyền lực ‘khủng’, nó vẫn được xem là một công ty thân thiện với gia đình mà người hâm mộ lớn lên đã phải lòng.

Dreamland chắc chắn xa hoa và quá đỉnh so với Disneyland từng có, nhưng sự tương đồng thì có

Ngay cả sau khi thâu tóm Fox với việc sa thải đang diễn ra và những lời cảnh báo về sự sáp nhập đó có thể ảnh hưởng đến tương lai ngành giải trí ở khắp mọi nơi như thế nào, vẫn có rất nhiều người hâm mộ Disney không thể nghĩ nổi trong đầu rằng công ty này có làm chuyện gì “xấu”. Nên, trong bối cảnh ấy, không đừng được mà phải cảm thấy kỳ dị khi chứng kiến Disney phát hành một bộ phim trị giá 170 triệu đôla, trong đó toàn bộ đạo đức kinh doanh của nó được định vị là mối đe dọa đối với cái tốt. Cho bộ phim này ra mắt khi tin tức về việc sa thải ở Fox còn tạo ra một động lực lạ lùng.

Bộ phim này có tạo ra bất kỳ sự nhạo báng nào đi nữa cũng chẳng ích gì, nó sẽ nhạt ngay lập tức khi bạn nhận ra rằng bạn có thể truy cập trang web của Disney và mua một chú voi Dumbo bông dễ cưng, cùng với một loại vật phẩm ăn theo mới, giống hệt trong phim, một khoảnh khắc có thể coi là tượng trưng cho sự thỏa hiệp vô tâm. Ngay cả khi Disney chế giễu hoặc nhạo báng chính mình, cuối cùng Disney vẫn chiến thắng.