Nhân vật & Sự kiện

Hoang dã và kỳ diệu trong hoạt hình của Masaaki Yuasa

17/04/2019

Sau khi phát triển danh tiếng đến mức được sùng bái trong giới hâm mộ phim hoạt hình, 2018 là năm mà đạo diễn phim hoạt hình Masaaki Yuasa đáp xuống đất Mỹ với lực nguyên tử.

Vào tháng 1, Netflix đã phát hành phim nhiều tập mới nhất của ông, Devilman Crybaby tàn bạo, thẳng thừng và gây mê mẩn, được phê bình ca ngợi (cả từ Polygon). Phim Lu Over the Wall của ông đã phát hành rạp vào tháng 5. Phim điện ảnh chuẩn đầu tiên của ông, Mind Game năm 2004, cuối cùng cũng được ra mắt dưới định dạng DVD và Blu-Ray chuẩn Mỹ vào cuối tháng 8. Và trong tuần thứ ba của tháng 8, phim mới nhất của ông, The Night Is Short, Walk On Girl, ra rạp được hưởng ứng đặc biệt.

Minde Game năm 2004, anime điện ảnh đầu tiên của Masaaki Yuasa

Ngay cả khi bạn ngấu nghiến tất cả những phim vừa nói, bạn mới chỉ nếm thử một phần nhỏ sự hoang dã và kỳ diệu trong hoạt hình do Yuasa tạo ra.

Yuasa vận hành theo trường phái tư tưởng “Quy tắc duy nhất: Không có quy tắc”. Hầu như bất cứ điều gì cũng có thể xảy ra trong phim điện ảnh hoặc truyền hình của ông. Không nhất thiết có nghĩa cốt truyện là ngẫu nhiên hoặc chỉ nhảy từ sự hoang dã này sang sự hoang dã khác (mặc dù đôi khi rõ ràng là như vậy, đáng chú ý nhất là trong Mind Game). Thay vào đó, Yuasa không có bất kỳ quy ước hoạt hình nào - mô hình, dàn dựng, chỉnh sửa A-đến-B nhất quán - cản trở việc truyền tải sự đồng cảm với thực tế của một cảnh phim. Nhân vật của ông nhăn nhó và cong vênh khi di chuyển hoặc thể hiện cảm xúc. Ông chia một phân cảnh thành nhiều bảng màu, sau đó phóng to một trong số chúng để tiếp tục một cảnh thay cho việc cắt cảnh. Màu sắc và hiệu ứng màn hình nổ tung và bung nở và trôi chảy theo ý muốn. Phong cách của ông táo bạo và có thể nhận ra ngay lập tức.

Dưới đây là cách một số ví dụ nổi bật trong tác phẩm của Yuasa thể hiện sự nhạy cảm này.

Genius Party: “Happy Machine”

Giống như hầu hết các đạo diễn anime, Yuasa bắt đầu tại bàn vẽ, làm việc như một họa sĩ hoạt hình, họa sĩ dựng cảnh và thiết kế nhân vật cho các phim điện ảnh và truyền hình trong suốt thập niên 90, đáng chú ý nhất là Crayon Shin-chan, My Neighbor the Yamadas, Samurai Champloo, và bộ phim ‘độc’ kinh điển Cat Soup theo phong cách siêu thực, những phim mà ông cũng là đồng biên kịch. Sau khi dành nhiều thời gian trong ngành công nghiệp ngày, ông đã có thể biến Mind Game thành hiện thực, và cuộc phiêu lưu phiêu lãng đầy tham vọng đó đã khẳng định ông là một tiếng nói thể nghiệm.

Yuasa là một trong bảy đạo diễn đóng góp phim ngắn cho tuyển tập năm 2007 này. Trong Happy Machine, một em bé rời khỏi sự an toàn của chiếc cũi sau khi “mẹ” của cậu bé biến thành một người máy sao chép. (Hoặc thứ gì đó tương tự - một thứ có hình người được bao phủ bởi bong bóng có hình dáng một người mẹ. Ông thật có óc tưởng tượng.) Đứa trẻ lớn lên qua một hành trình đầy hiểm nguy mang tính biểu tượng: một thứ đáng nhẽ ra là bạn chơi nhưng được làm từ lửa và nướng mọi thứ nó chạm vào; một sinh vật chân cứng đã chăm sóc nó trong một khoảng thời gian; cây bẫy kẹp khổng lồ. Những ẩn dụ đối với sự trưởng thành này thể hiện tình yêu hình ảnh của Yuasa, hình ảnh làm cho cảm xúc có ý nghĩa, nếu không nói đúng nghĩa đen là vậy.

Kick-Heart

Trong phim ngắn năm 2013 này (đã có trên Amazon Video), một doanh nhân và một nữ tu cố gắng giúp đỡ một trại trẻ mồ côi thông qua danh tính bí mật là các đô vật chuyên nghiệp - và trong quá trình đó họ nảy sinh tình cảm. Bất cứ ai đã xem Devilman Crybaby đều nhận thức rõ sự yêu mến của Yuasa đối với tính dục kỳ lạ và phim này hé lộ phục trang và yếu tố thể chất kỳ dị của môn đấu vật. Trong trận chiến đỉnh cao của mình với Lady S, Maskman M hưởng thụ mọi đòn đánh tàn bạo mà cô giáng vào anh. Một khoảnh khắc thuần Yuasa là khi cô bật lên một độ cao phi thường để đập vào người anh, với mỗi tác động không phải là “nghiền nát” lục phủ ngũ tạng, mà hiệu ứng đóng băng ngắn và âm thanh hòa âm tinh tế. Đối với họ, mỗi cú đánh cường điệu là một nụ hôn.

Ping-Pong: The Animation

Phim hoạt hình có tiếng là khiến một số đối tượng trần tục nhất (các trò chơi bài, cố gắng cứu một chiếc xúc xích bị rơi, ăn khoai tây chiên) trở nên kịch tính hết mức có thể. Ping-Pong: Animation năm 2014 hân hoan với ý tưởng này trong việc mô tả trò chơi. Nhưng việc sử dụng hoạt hình siêu cường điệu, chuyển động chậm, chia cắt màn hình và bóng bàn biến thành rồng không chỉ đơn thuần là làm cho trò chơi trên bàn này trở nên thú vị. Nó còn thể hiện vô số các thao tác chiến lược trong trò chơi. Điều phân biệt sở thích với chuyên nghiệp là có thể tiếp cận thể thao ở mức độ tinh thần sâu sắc hơn, ngay cả khi điều này ban đầu có thể không rõ ràng với khán giả. Tại sao chỉ cho thấy một trận đấu bóng bàn khi bạn có thể kịch tính cuộc đấu ý chí tay đôi đang ngầm diễn ra.

Adventure Time: “Food Chain”

Adventure Time ngày càng mang tính thử nghiệm, và giao một vài tập phim cho các đạo diễn khách mời để làm bất cứ điều gì họ cảm thấy thích. Trong năm 2014 từ phần sáu có thể thấy Yuasa điều khiển Finn và Jake qua vòng đời bằng việc biến họ thành nhiều sinh vật khác nhau ở các giai đoạn khác nhau của vòng đời. Thái độ vô chính phủ của phim này, với sự pha trộn giữa bất cứ thứ gì có thể trở thành giả tưởng và giai điệu thoải mái, chứng tỏ một sự kết hợp hoàn hảo đối với ông. Biến hình là môtíp phổ biến trong tác phẩm của Yuasa: hãy nghĩ về những ám ảnh ác quỷ trong Devilman Crybaby, hành trình trong Happy Machine nói trên, hay sự biến hình tiên cá trong Lu Over the Wall. Tập phim này lấy ý tưởng đó và thể hiện nó.

The Night Is Short, Walk On Girl

Một đêm thị trấn trở thành một cuộc phiêu lưu sử thi trong phim mới nhất của Yuasa. Một anh chàng cố gắng thổ lộ tình yêu của mình với bạn cùng lớp khi bị tứ bề ngăn trở bởi các chướng ngại vật kỳ quặc, từ một cuộc thi súp cay bí ẩn đến một vở kịch trong phim kiểu Hamlet phức tạp. Trong toàn bộ quá trình, chúng ta bắt gặp nhân vật đầy phong cách, như một chủ tịch hội sinh viên mưu mô điên cuồng hoặc một người làm công ăn lương thất bại.

Đó là điểm quan trọng khác đối với phim của Yuasa. Rất nhiều nghệ sĩ có thể tạo nên hình ảnh “điên cuồng”, nhưng không mấy người có thể làm vậy để gắn kết nhân vật. Yuasa có những hành động ngoại cỡ liên quan đến những mối quan tâm thực sự của con người, và đó là lý do tại sao ông không chỉ đơn thuần là một nghệ sĩ màu sắc mà là một nhà làm phim được yêu mến.

Dịch: © Chi Nguyễn @Quaivatdienanh.com
Nguồn: Polygon