Michael B. Jordan đã đương đầu với các “fan” đầu to mắt cận đang
nổi giận với việc anh được chọn vào vai siêu anh hùng da trắng
Johnny Storm trong The Fantastic Four. Sau đây là lý do vì sao hình mẫu siêu anh hùng cần được cách tân.
Michael B. Jordan, trái, và hình mẫu siêu anh hùng da trắng Johnny Storm đã đi vào lòng 'fan' truyện tranh
'Fan' truyện tranh trên thế giới đang háo hức chờ đợi
Fantastic Four
ra mắt hè này, nhưng có thể thấy không phải ai cũng vui vẻ
với bộ phim. Khi được thông báo hồi cuối năm 2013 rằng nam diễn
viên người Mỹ gốc Phi Michael B. Jordan (
Fruitvale Station)
vào vai Johnny Storm/The Human Torch, rất nhiều 'fan' đã phản đối
ý tưởng này. Storm và chị gái Sue (The Invisible Woman) luôn được
cho là người da trắng trong các bộ truyện
Fantastic Four
(và hai bộ phim dở tệ đầu năm 2000, khi họ biến Jessica Alba
gốc Mỹ Latinh thành một cô gái nhà giàu tóc vàng mắt xanh),
nên có những 'fan' không thể chấp nhận nổi ý tưởng một anh chàng
da đen bước vào vai này. Cuối tháng 5 vừa qua, Jordan đã tự
quyết định trực tiếp đáp trả các lời phê bình.
Trên trang ý kiến bạn đọc (op-ed) của
Entertainment Weekly, nam diễn viên đã dập tắt mọi lời phê phán việc anh được chọn vào vai một nhân vật luôn được cho là da trắng.
“Có
những người nhìn vai diễn của tôi như một sự chỉnh đốn có tính
chính trị hoặc cố gắng đáp ứng hạn ngạch sắc tộc vậy, hoặc
một phần trong năm của phim về người da đen,” Jordan viết. “Hoặc
họ có thể xem nó là lựa chọn sáng tạo của đạo diễn, Josh
Trank, đang trong một mối quan hệ khác màu da – một sự phản ánh
xã hội hiện đại ngày nay. Đây là bộ phim gia đình về bốn
người bạn – hai trong số đó do tôi và Kate Mara thủ vai chị gái
nuôi của tôi – đến với nhau sau một chuỗi sự kiện không may để
đoàn kết thành một nhóm. Đó là thông điệp của bộ phim. . .
Đối với những người to mồm trên Internet, tôi muốn nói: Đừng gí
mắt vào màn hình nữa. . . thế giới ta sống như thế này này.”
Blade: siêu anh hùng da đen hiếm hoi trong Thế giới Điện ảnh Marvel
Nhân vật hư cấu – đặc biệt từ phương tiện tràn đồng như truyện
tranh – được nhào nặn và tái sử dụng mọi lúc. Nhân vật Captain
America sẽ chỉ là đồ cổ sau Thế chiến II nếu không có sự thay
đổi các chi tiết gốc và nhào nặn lại cốt truyện. Và
Jordan-vai-Johnny Storm cũng không phải lần đầu tiên một diễn viên
da đen vào vai một nhân vật truyện tranh da trắng. Nhưng thật thú
vị khi thấy cái gì vấp phải sự phản đối còn cái gì không.
Nhân
vật Nick Fury, đặc vụ bí hiểm của S.H.I.E.L.D., dính vào hầu
hết các tuyến truyện phim của Marvel, là một nhân vật da trắng
hàng thập kỷ trong truyện tranh; nhưng cả một thế hệ khán giả
xem phim biết nhân vật này do diễn viên Mỹ gốc Phi Samuel L.
Jackson thủ vai. Jackson không gặp phải sự phản đối đáng nói
nào. Có phải bởi vì Fury không hẳn là nhân vật mà công chúng
cho là “anh hùng”, mà là một nhân vật mờ ám giật dây đằng sau?
Trong
Batman của Tim Burton, vai của Harvey Dent, một nhân
vật da trắng “truyền thống”, được Billy Dee Williams thủ vai.
Cũng không có sự phản đối đáng kể nào – nhưng Dent là một nhân
vật nhỏ trong bộ phim này. Khi danh tính kia của Dent, nhân vật
phản diện Two-Face, được đôn lên làm nhân vật phản diện chính
trong
Batman Forever sáu năm sau, nhân vật này quay lại thành da trắng – do Tommy Lee Jones thủ vai.
Về
phía Jordan, anh công nhận có những người đã gắn bó quá chặt chẽ
với Johnny Storm tóc vàng mắt xanh trong truyện họ đọc từ thời
bé.
Anthony Mackie trong vai siêu anh hùng Mỹ gốc Phi đầu tiên Falcon
“Tôi có thể thấy quan điểm của mọi người, và tôi biết mình
không thể bảo khán giả quên phứt 50 năm truyện tranh đi được,” anh
nói. “Nhưng thế giới ở năm 2015 đã đa dạng hơn chút so với năm
1961 khi truyện
Fantastic Four xuất bản.”
Jordan nói
đúng. Đầu thập kỷ 60, khi nhiều nhân vật Marvel thân thuộc được
giới thiệu, văn hóa đại chúng ở Mỹ ít nhiều “trắng” hết.
Đến năm 1966 Marvel mới giới thiệu nhân vật siêu anh hùng da đen
quan trọng đầu tiên (Black Panther) và siêu anh hùng Mỹ gốc Phi
đầu tiên (Falcon) xuất hiện năm 1969. Nhưng điều đặc biệt đáng lo
về các phim siêu anh hùng đương đại là việc các nhân vật da đen
vẫn bị cho ra ngoài rìa.
Trong
Avengers: Age of Ultron,
phần lớn các siêu anh hùng da đen của Thế giới Điện ảnh Marvel
được đẩy xuống làm nền. Chúng ta chẳng thấy gì về War Machine
hay Falcon, thậm chí cả cột trụ Thế giới Điện ảnh Marvel là
Nick Fury cũng chỉ là nhân vật nhỏ trong phim này. Khi phần hành
động trung tâm diễn ra, tiền tuyến chỉ có nhân vật da trắng.
Cũng chỉ nhân vật da trắng mới có sự phát triển. Nhân vật da
trắng được làm anh hùng. Nhân vật da đen có những vai phụ vinh
quang. Trong
X-Men: Days of Future Past năm 2014, nhiều thành
viên trong đội ngũ thuộc nhiều màu da sắc tộc khác nhau. Nhưng
một lần nữa, các tuyến truyện chính chỉ xoay quanh Wolverine,
Mystique, Magneto và Xavier – toàn là nhân vật da trắng. Kể cả
phân đoạn ở tương lai trong cốt truyện du hành thời gian cũng
tập trung phần lớn vào Magneto, Xavier, Kitty Pryde, và Iceman.
Những nhân vật không-da trắng, không-gốc Mỹ không ít thì nhiều
làm mồi cho Sentinel – chúng ta thấy các nhân vật da đen như
Bishop và Storm, Mỹ Latinh như Sunspot, Blink châu Á và Warpath gốc
da đỏ đều bị các rôbô săn dị nhân khổng lồ tàn sát. Nhưng ta
không thấy gì nhiều về họ.
Blink gốc châu Á và Warpath gốc da đỏ, hai nhân vật xuất hiện rồi bị "trừ khử" trong X-Men: Days of Future Past
Khi nghĩ tới việc những nhân vật da đen bị xem nhẹ hoặc nhào
nặn lại thường xuyên nhằm đôn các nhân vật da trắng lên, thì
quyết định đi ngược lại sẽ không còn là việc “đính chính mang
tính chính trị” nữa – mà là điều chắc chắn nên làm nếu muốn
chiến đấu với xu hướng văn hóa da trắng đang thống trị. Đúng,
có những phim kinh điển được sùng bái trong lịch sử như
Blade hay
Black Panther
đang được chờ đón trong tương lai. Nhưng không có nghĩa là các
biệt đội và nhân vật siêu anh hùng da trắng là hình ảnh đóng
đinh; đặc biệt nếu ta công nhận các bộ truyện này đầy người da
trắng chính là hậu quả của văn hóa tôn sùng chủ nghĩa da
trắng.
Siêu anh hùng là một phần quan trọng của văn hóa
Mỹ. Và phần văn hóa Mỹ này đã được xuất khẩu đi khắp thế
giới. Những người hùng như Batman và Superman trở thành biểu
tượng. Hình ảnh người đàn ông da trắng siêu năng lực cứu thế
giới được in hằn trong ý thức của chúng ta – và đương nhiên,
chỉ là một mặt của chủ nghĩa da trắng và da trắng tối thượng
được lan truyền khắp thế giới. Chúng ta nên vỗ tay cho những
nỗ lực muốn thay đổi khung cảnh đó. Chúng ta nên nắm ngay cơ
hội cho thế giới thấy một cán cân anh hùng rộng hơn. Và chúng
ta nên nghiêng mình trước Michael B. Jordan vì đã trả lời xung
đột này với phong thái thận trọng và có suy nghĩ.
Michael B. Jordan trong Fantastic Four
Và chúng ta cũng nên cảnh giác để chắc chắn rằng mình không
tiếp tục tuyên truyền ý kiến rằng “người hùng” chỉ có nghĩa
là “da trắng”.
Dịch: © Phương Hà @Quaivatdienanh.com
Nguồn: The Daily Beast