Nhìn chung phòng vé toàn cầu năm 2023 cải thiện hơn năm 2022, với tổng
doanh thu ước tính 33,9 tỉ USD, bao gồm 17,1 tỉ USD từ thị trường ngoài
Bắc Mỹ (không tính Trung Quốc sẽ đề cập sau). Tin tốt là độ uể oải so
với mức trung bình của ba năm trước đại dịch giảm còn 15% và có tăng
trưởng đáng kể ở một số thị trường quan trọng.
Ngược lại, chúng ta đang nhìn vào một năm 2024 dự kiến sẽ trượt dốc do
ngừng làm việc trong bối cảnh đình công kép đã đẩy một số tựa
phim hãng lớn vào lịch năm 2025. Thiếu xuất phẩm Hollywood sắp tới đồng
nghĩa với tiếp tục lo ngại khán giả mất thói quen đi xem phim. Nỗi lo đó
đã dậy lên từ thời bùng phát dịch Covid rồi, nhưng tình hình vẫn
còn rất khó khăn.
“Người ta đi xem những bộ phim sự kiện bom tấn,
nhưng họ không đi xem những bộ phim thông thường hàng tuần,” một giám
đốc điều hành hãng phim quốc tế kỳ cựu cho biết. “Tần suất xem phim —
thói quen đi xem phim hàng tuần — đã không còn nữa.” Chuyện càng trở nên
trầm trọng hơn khi không có nhiều sự kiện giúp tăng lượng người ghé
vào. “Sẽ phải hiệu chỉnh lại, sẽ phải có dạng chủ nghĩa hiện thực nào đó
mà các bộ phim có thể tạo ra trên khắp thế giới hiện nay,” nhà điều
hành gợi ý.
Tình hình năm 2023 đã vậy lại còn thêm khổ vì khán
giả Trung Quốc ngày càng lạnh lùng với xuất phẩm Hollywood khi sản lượng
phim của chính thị trường này đã phát triển. Mặc dù các hãng phim Mỹ
được cấp phép phát hành nhiều hơn trong năm ngoái, nhưng lợi nhuận thậm
chí giảm càng nhiều hơn. Hồi năm 2022 ít nhất cũng có phim Hollywood
được xếp hạng trong số các phim cao cấp hơn trên thị trường này (đã trải
qua quá trình đóng cửa rạp trong suốt năm đó), thì năm 2023 không có
phim Hollywood nào vào top 10 phim hàng đầu cả. “Có một thông điệp lớn,”
một nhà điều hành phân phối quốc tế cáu kỉnh.
|
“Người ta đi xem những bộ phim sự kiện bom tấn, nhưng họ không đi xem những bộ phim thông thường hàng tuần”
|
Tạm thời đặt Trung Quốc sang một bên (xem box Lướt nhanh các thị trường
bên dưới), và nhìn vào những điểm nổi bật từ năm 2023, các nhà điều hành
phân phối quốc tế rất vui mừng trước sự phục hồi ở Đức và (một cách
thận trọng) ở Ý, cũng như kết quả hoạt động mạnh mẽ ở châu Mỹ Latinh và
túi tiền của Đông Nam Á trong đó có Indonesia cực kỳ đông dân. Hà Lan đã
có một năm thành công khi trở thành thị trường duy nhất trong Top 15
ước tính vượt mức trung bình giai đoạn 2017-2019 (tăng 3%).
Mặt
khác, Hàn Quốc tiếp tục gặp khó khăn, giảm 31% so với mức trung bình ba
năm trước đại dịch và tần suất đi xem phim đã giảm đáng kể (xem box Lướt
nhanh các thị trường bên dưới).
Xu thế chung ở châu Âu là tốt. Nhận
xét của một nhân vật kỳ cựu quốc tế, “Trong tuần thứ hai, và đặc biệt
là tuần thứ ba, bốn và năm mà bạn vẫn nhận được bội số ở châu Âu vào
khoảng 3,5 đến 4,2, thật tuyệt vời.” Người này lưu ý rằng cửa sổ phát
hành dài hơn so với Mỹ là một yếu tố và kết quả chứng minh rằng “đâu
cần phải luôn là một khoảnh khắc văn hóa thì mới làm ăn được.”
|
Quảng bá Guardians of the Galaxy Vol. 3 tại Piazza of Starhill Shopping Gallery ở Kuala Lumpur, Malaysia
|
Hiện tượng văn hóa không được hoan nghênh là việc một số phim Marvel và
DC bị xịt trong năm 2023. Một giám đốc điều hành nhận xét: “Tôi thực sự
nghĩ rằng siêu anh hùng thấm mệt và mọi người sẽ trợn tròn mắt. Nhưng
suy cho cùng, đó là chuyện chất lượng và số lượng và liệu bạn có hòa
nhập được vào hệ tư tưởng thời đại hay không.”
Một người khác
nói: “Nỗi lo lắng của ngành này là không còn sàn nữa… Chúng ta nói đến
chuyện những bộ phim lớn có khả năng làm được nhiều điều nếu không muốn
nói là hơn thời kỳ tiền đại dịch.
Barbie và
Oppenheimer xác
nhận điều đó. Tôi đã nghĩ không có trần, nhưng bây giờ cũng không có
sàn luôn. Ngày xưa, bạn có thể tin phim siêu anh hùng sẽ kiếm được một
số tiền tối thiểu nhất định.”
Guardians of the Galaxy Vol. 3 của Disney/Marvel là ngoại lệ, đứng vị trí thứ năm phòng vé quốc tế; và trong khi hoạt hình nói chung tiếp tục gây nhức đầu,
Spider-Man: Across the Spider-Verse của Sony/Marvel đứng thứ chín bên ngoài Bắc Mỹ. Cùng xếp hạng trong Top 10 phim quốc tế còn có
Fast X của Universal,
Mission: Impossible – Dead Reckoning Part One của Paramount,
Elemental của Disney/Pixar,
Meg 2: The Trench của Warner Bros đồng sản xuất và
Wonka của WB vẫn đang được phát hành.
|
Hàn Quốc tiếp tục gặp khó khăn, giảm 31% so với mức trung bình ba năm trước đại dịch và tần suất đi xem phim đã giảm đáng kể
|
Dưới đây là cái nhìn về hoạt động của các hãng phim trên trường quốc tế
năm 2023, sau đó là lướt nhanh một số thị trường nước ngoài chọn lọc.
Hãy lưu ý rằng, như một nhà phân phối đã nói với
Deadline: “Đây không phải cuộc đua về đích, đôi khi phải đến cuối tháng 1 mới có thể đánh giá đầy đủ về mặt quốc tế.”
PHÂN TÍCH THÀNH TÍCH CỦA CÁC HÃNG PHIM
UniversalVào
năm 2023, và lần đầu tiên kể từ năm 2015, Universal dẫn đầu phòng vé
Bắc Mỹ và toàn cầu. Đạt 4,9 tỉ USD toàn cầu (tăng 26% so với năm 2022)
nhờ các phim ăn khách như
The Super Mario Bros. Movie (1,36 tỉ USD toàn cầu/788 triệu USD tính riêng ngoài Bắc Mỹ),
Oppenheimer (952 triệu USD/626 triệu USD),
Fast X (709 triệu USD/563 triệu USD) và
Five Nights at Freddy’s
(290 triệu USD/152 triệu USD), đây là lần thứ ba có một hãng phim vượt 4
tỉ USD kể từ năm 2019 và là lần thứ tư cho Universal. Cũng có nghĩa
trong vòng mười năm qua, Universal có bảy năm vượt 3 tỉ USD toàn cầu.
|
Universal bước vào năm 2023 với M3GAN (180,1 triệu USD toàn cầu/85 triệu USD ngoài Bắc Mỹ) vào tháng 1
|
Trong số năm tựa phim hàng đầu toàn thế giới và quốc tế, Universal tự hào có ba tựa
Super Mario,
Oppenheimer và
Fast X. Doanh thu phòng vé ngoài Bắc Mỹ của Universal đạt 2,97 tỉ USD (tăng 32% so với cùng kỳ năm 2022).
Universal
tự hào về sự đa dạng trong danh mục phim rộng lớn của mình (24 phim năm
2023). Không có phim chuỗi siêu anh hùng nào, hãng đã thể hiện sức mạnh
trong việc tạo ra thương hiệu riêng và cung cấp các thể loại cũng như
mức ngân sách khác nhau cho khán giả trên khắp các nhãn hiệu của mình.
Hãng phim bước vào năm 2023 với
M3GAN (180,1 triệu USD toàn cầu/85 triệu USD ngoài Bắc Mỹ) vào tháng 1 trước khi lên tầm cao mới với
The Super Mario Bros. Movie của
Illumination mở màn cho việc trở thành phim có doanh thu khởi đầu năm
lớn nhất toàn cầu với 377 triệu USD (cũng là phim chuyển thể trò chơi
điện tử lớn nhất từ trước đến nay). Khán giả toàn cầu phải bất ngờ khi
Super Mario trở thành tựa phim hoạt hình số 2 mọi thời đại.
|
Khán giả toàn cầu phải bất ngờ khi Super Mario trở thành tựa phim hoạt hình số 2 mọi thời đại
|
Vào tháng 7,
Oppenheimer của Christopher Nolan đã đảo ngược thói thường khi là một phim tiểu sử loại R dài ba giờ đối đầu với
Barbie. Cuối cùng, hiện tượng Barbenheimer đã làm lợi cho cả hai khi khán giả buộc phải xem cả hai phim.
Oppenheimer tiếp tục trở thành phim tiểu sử có doanh thu cao nhất mọi thời đại và vững chắc trong cuộc đua giải thưởng.
Universal cũng tự hào có phim kinh dị lớn nhất năm 2023 với
Five Nights at Freddy’s của Blumhouse vào tháng 10. Mặc dù
Fast X đã
kiếm được hơn 500 triệu USD trên thị trường quốc tế vào mùa xuân nhưng
lại bị giảm ở Trung Quốc. Đây là phim Mỹ đứng đầu thị trường này năm
ngoái, nhưng trong số các phim
Fast & Furious đã từng phát hành ở đó,
Fast X
chỉ hơn phim thứ sáu của năm 2013. Tuy nhiên, cũng như tất cả các hãng
phim, thành tích của phim Hollywood rất bấp bênh ở thị trường Trung Quốc.
|
Oppenheimer tiếp tục trở thành phim tiểu sử có doanh thu cao nhất mọi thời đại và vững chắc trong cuộc đua giải thưởng
|
Để
Super Mario sang một bên, có một số điều thú vị về tổng thể
phim hoạt hình năm 2023 và một số người đang vò đầu bứt tóc về quỹ đạo
của Illumination. Xưởng chế tạo phim ăn khách của Chris Meledandri hiếm
khi bắn hụt, và
Migration vẫn còn đường tiếp tục triển khai so le tương tự như
Puss in Boots 2,
những phản ứng tuyệt vời và còn một số thị trường trọng điểm bao gồm
nước Anh. Điều quan trọng cần nhớ là việc tung ra hoạt hình nguyên tác
bây giờ đã khác so với trước đại dịch.
Ra mắt trong năm 2024, danh sách phim của Universal bao gồm phim hành động ly kỳ
Argylle của Matthew Vaughn;
Drive Away Dolls,
Back to Black và
The Bikeriders của Focus; phim hài hành động
The Fall Guy;
Kung Fu Panda 4 và
The Wild Robot của DWA;
Despicable Me 4 của Illumination và nhạc kịch kỳ ảo
Wicked kết thúc năm.
Disney
|
Nàng tiên cá người đóng đứng thứ bảy trên bảng xếp hạng toàn cầu,
nhưng lại có thứ hạng thấp bên ngoài Bắc Mỹ so với trong nước vì đối mặt
với làn sóng được gọi là đánh bom đánh giá ở các nước như Pháp, Hàn
Quốc, Đức và nhiều nữa
|
Năm 2023 Disney đã mất ngôi vô địch toàn cầu, thu về 4,827 tỉ USD toàn
thế giới (giảm 1,5% so với năm 2022) và 2,924 tỉ USD ngoài Bắc Mỹ (tăng
1%) — đây là mức giảm thấp nhất đối với bất kỳ hãng phim nào.
Nhà
Chuột đã có một năm tương đối khó khăn, nhưng trước khi đi sâu vào vấn
đề đó, chúng ta hãy điểm qua một số điểm nổi bật. Trong số tất cả các
phim lớn của Hollywood, Disney có nhiều tựa phim nhất trong Top 10 toàn
cầu với bốn phim, dẫn đầu là
Guardians of the Galaxy Vol. 3 (846 triệu USD toàn cầu/487 triệu USD ngoài Bắc Mỹ). Với tốc độ lịch sử,
Galaxy Vol. 3
đã vượt cả hai phần trước cũng là phim đầu tiên đứng đầu ở Trung Quốc.
Đây là doanh thu cao nhất của chuỗi phim này, không có Nga, thị trường
mà các hãng phim đã ngừng phát hành từ đầu năm 2022.
Phim
Nàng tiên cá
người đóng (570 triệu USD toàn cầu/272 triệu USD Bắc Mỹ) đứng thứ bảy
trên bảng xếp hạng toàn cầu, nhưng lại có thứ hạng thấp bên ngoài Bắc Mỹ
so với trong nước vì đối mặt với làn sóng được gọi là đánh bom đánh giá
ở các nước như Pháp, Hàn Quốc, Đức và nhiều nữa.
|
Elemental của Pixar có khởi đầu chậm chạp vào tháng 6, nhưng đã cho thấy ngọn lửa thực sự khi tiếp tục chiếu
|
Elemental của Pixar có khởi đầu chậm chạp vào tháng 6, nhưng đã
cho thấy ngọn lửa thực sự khi tiếp tục chiếu — đặc biệt là phát hành so
le ở bên ngoài Bắc Mỹ. Chung cuộc toàn cầu 496 triệu USD (đứng thứ 9)
bao gồm 342 triệu USD từ bên ngoài Bắc Mỹ (chiếm 69% tổng doanh thu).
Nổi bật là Hàn Quốc với gần 55 triệu USD trong một thị trường đầy thách
thức trong suốt cả năm, nhưng khán giả ở đó đã hứng thú với
Elemental.
Ở vị trí thứ 10 trên bảng xếp hạng toàn cầu,
Ant-Man and the Wasp: Quantumania
của Marvel (477 triệu USD toàn cầu/262 triệu USD ngoài Bắc Mỹ) là một
thất vọng so với những phần trước, và cũng như rất nhiều phần tiếp theo
của Hollywood trong năm qua, bị lu mờ khi so sánh ở Trung Quốc – đây
cũng là phim phát hành cùng ngày đầu tiên của Marvel ở đó sau khoảng
thời gian ba năm rưỡi.
Rồi
The Marvels cũng bay không
nổi, kết thúc ở mức 206 triệu USD toàn cầu/121,4 triệu USD ngoài Bắc Mỹ,
ui chà. Giám đốc điều hành Disney, Bob Iger, cho biết bộ phim đã không
được giám sát theo cách lẽ ra phải như vậy, và chất lượng hơn số lượng
mới là con đường đi tới.
|
Ant-Man and the Wasp: Quantumania của Marvel là một thất vọng so với
những phần trước, và cũng như rất nhiều phần tiếp theo của Hollywood
trong năm qua, bị lu mờ khi so sánh ở Trung Quốc
|
Một phim thất bại khác là
Indiana Jones and the Dial of Destiny
(384 triệu USD toàn cầu/209,5 triệu USD ngoài Bắc Mỹ), không thể chuyển
đổi những phản ứng tích cực nói chung sau khi ra mắt thế giới ở Cannes.
Lên kế hoạch năm 2024, Disney đang mở đường cho
Inside Out 2
vào tháng 6 bằng cách phát hành lại các tựa phim Pixar khác vào những
tháng đầu năm (cũng giúp nhà rạp lấp khoảng trống). Xa hơn trên boong là
Kingdom of the Planet of the Apes,
Mufasa: The Lion King,
Deadpool 3 và một phim
Alien khác.
Poor Things
của Searchlight đoạt giải Sư Tử Vàng Venice và quyến rũ mùa giải thưởng
bắt đầu phát hành nhiều hơn ở nước ngoài trong tháng 1.
Warner Bros.
|
WB có quyền khoe khoang về bộ phim số 1 toàn thế giới Barbie, thậm chí còn đạt được những con số kha khá ở Trung Quốc, nơi không mong đợi bộ phim sẽ thành công
|
Hãng phim Burbank đứng thứ ba năm 2023 về doanh thu phòng vé toàn cầu
với 3,941 tỉ USD, và đạt 2,511 tỉ USD ngoài Bắc Mỹ. Tương ứng, đó là mức
tăng lớn 61% và 67% so với năm 2022.
Hãng cũng có quyền khoe khoang về bộ phim số 1 toàn thế giới với
Barbie do
Greta Gerwig đạo diễn (1,45 tỉ USD toàn cầu/809,4 triệu USD ngoài Bắc
Mỹ). Bộ phim do Margot Robbie đóng chính đã đứng vững trong mùa hè, đối
đầu trực tiếp với
Oppenheimer của Universal, và đạt hiệu ứng
vượt bậc khi hiện tượng Barbenheimer lan rộng toàn cầu (thậm chí còn đạt
được những con số kha khá ở Trung Quốc, nơi không được mong đợi sẽ
thành công).
Trước đó,
Creed III vào tháng 3 đã đạt
doanh thu cao hơn ở ngoài Bắc Mỹ (chưa điều chỉnh lạm phát) so với hai
phần phim tiền nhiệm với 120 triệu USD (276,1 triệu USD toàn cầu). Vào
cuối mùa hè, WB đã tung ra phần tiếp theo hợp tác sản xuất với Trung
Quốc
Meg 2: The Trench, có doanh thu thấp hơn bộ phim đầu tiên
(đặc biệt là ở Bắc Mỹ), có lẽ đã mất đi tính mới lạ và thu về 315,5
triệu USD ngoài Bắc Mỹ với 397,7 triệu USD toàn cầu. Warner cũng phát
hành
The Nun II vào hành lang kinh dị đầu thu ưa thích của
hãng, thu về 268,1 triệu USD toàn cầu, bao gồm 181,8 triệu USD ngoài Bắc
Mỹ chiếm 67,8% tổng doanh thu.
|
Phần tiếp theo hợp tác sản xuất với Trung Quốc Meg 2: The Trench có doanh thu thấp hơn bộ phim đầu tiên
|
Tuy nhiên, phần còn lại của vũ trụ DC do Zack Snyder sinh ra bị chết nghẹt trong năm 2023 gồm
Shazam:! Fury of the Gods (134 triệu USD toàn cầu/76,4 triệu USD ngoài Bắc Mỹ) và
The Flash (271,3 triệu USD toàn cầu/163,2 triệu USD ngoài Bắc Mỹ) không như mong đợi.
Tuy nhiên, Warners nên được ghi nhận vì đã tập trung vào cuối năm, mang đến cho các nhà rạp những xuất phẩm như
Wonka (đang trên đường đạt 500 triệu USD+ toàn cầu) và
Aquaman and the Lost Kingdom (mặc dù bị giới phê bình chê té tát nhưng sẽ đạt 400 triệu USD+ trên toàn cầu – nhưng kém xa lắc 1,15 tỉ USD của phần đầu).
Sắp diễn ra vào năm 2024, nhà rạp đặt hy vọng vào
Dune: Part Two của hãng để khởi động phòng vé toàn cầu vào cuối tháng 2 ngoài Bắc Mỹ. Sau đó,
Godzilla x Kong: The New Empire có thể được hưởng lợi từ sự quan tâm mới dành cho Kaiju sau câu chuyện
Godzilla Minus One của Toho năm 2023. Vào tháng 5, George Miller trở lại thiên truyện
Mad Max với
Furiosa. Và vào tháng 10, Joaquin Phoenix sẽ trở lại trong
Joker: Folie à Deux
cùng Lady Gaga. Nếu hãng phim cảm thấy lạc quan về hai tựa vừa đề cập,
chúng ta có thể lần lượt xem trình chiếu tại Cannes và sau đó là Venice.
Cả hai phần trước đều sử dụng những sự kiện đó làm bệ phóng thành công.
Beetlejuice 2 của Tim Burton sẽ ra mắt vào tháng 9 và vào tháng 12, WB bắt đầu hành trình hoạt hình của
The Lord of the Rings: The War of the Rohirrim.
Sony
|
Bộ phim lớn nhất năm của Sony Spider-Man: Across the Spider-Verse đứng thứ 6 trên bảng xếp hạng toàn cầu
|
Doanh thu của hãng phim Culver City giảm một bậc vào năm 2023 so với năm
2022, xuống còn 2,094 tỉ USD toàn cầu (-1,2%) và 1,081 tỉ USD ngoài Bắc
Mỹ (-13,5%), phần lớn là do ngày phát hành thay đổi và không có phim
bom tấn nào cứu được ngoài bộ phim lớn nhất năm của hãng,
Spider-Man: Across the Spider-Verse (690,5 triệu USD toàn cầu/309,2 triệu USD ngoài Bắc Mỹ), đứng thứ 6 trên bảng xếp hạng toàn cầu.
Phần còn lại của Sony bao gồm phim kinh dị
Insiduous: The Red Door (189 triệu USD toàn cầu/107 triệu USD ngoài Bắc Mỹ), phim dành cho người lớn như
Napoleon của
Apple (213,4 triệu USD toàn cầu/152,2 triệu USD ngoài Bắc Mỹ) mở màn
trên mức mong đợi và tiếp tục phát huy mạnh mẽ khắp châu Âu và
The Equalizer 3 (191 triệu USD toàn cầu/98,6 triệu USD ngoài Bắc Mỹ).
Sắp tới, hãng phim đang lạc quan về những tựa phim như
Ghostbusters – Frozen Empire vào tháng 3,
Bad Boys 4 vào tháng 6 (với Will Smith dự kiến sẽ đi hỗ trợ),
Madame Web của tháng 2,
Kraven the Hunter của tháng 8 và
Venom 3
vào tháng 11. Sony cũng có thêm hai phim nữa từ Apple: dự án của
Scarlett Johansson/Channing Tatum dự kiến ra mắt vào tháng 7, và
Wolfs tháng 9 với Brad Pitt và George Clooney do Jon Watts của
Spider-Man đạo diễn.
Paramount
|
Xét những trở ngại mà hãng phải đối mặt — mất Imax khi Oppenheimer lao vào ở tuần thứ hai, và hiện tượng Barbenheimer nói chung — việc đưa M:I7 vượt M:I6 không phải chuyện nhỏ đâu
|
Từ một năm 2022 thành công rực rỡ, lần đầu tiên sau một thập kỷ lọt vào
Top 3 toàn cầu, hãng phim trên Đại lộ Melrose này chứng kiến sụt giảm ở
năm 2023. Trên toàn thế giới, tổng doanh thu là 2,027 tỉ USD (giảm 22%)
và ngoài Bắc Mỹ 1,185 tỉ USD (giảm 12,9%).
Dù chỉ tay vào doanh thu toàn cầu 567,5 triệu USD của
Mission: Impossible – Dead Reckoning Part One
do Tom Cruise đóng chính, bao gồm 395,4 triệu USD ngoài Bắc Mỹ, là đáng
thất vọng, nhưng có một điều không phải lúc nào cũng được chú ý là bất
chấp những kỳ vọng sau
Top Gun: Maverick, bộ phim hành động
được giới phê bình đánh giá tốt này thực sự đã vượt bộ phim Mission gần
nhất trên phạm vi quốc tế (trừ Trung Quốc).
Chắc chắn Paramount muốn nhiều hơn nữa, nhưng xét những trở ngại mà hãng phải đối mặt — mất Imax khi
Oppenheimer lao vào trong tuần thứ hai, và hiện tượng Barbenheimer nói chung — việc đưa
M:I7 vượt
M:I6 không phải chuyện nhỏ đâu. Chuyển
MI:8 sang tháng 5 năm 2025 là nước đi đúng đắn và cho phép phim chiếu IMAX trong ba tuần. Đừng bao giờ coi thường Cruise.
|
Hãng có viên ngọc quý trong Paw Patrol: The Mighty Movie kiếm được gần 68% doanh thu ở bên ngoài Bắc Mỹ
|
Các tựa phim lớn khác cho Paramount năm 2023 bao gồm
Transformers: Rise of the Beasts (439 triệu USD toàn cầu/281,9 triệu ngoài Bắc Mỹ) trong khi một số phim khác thiên về nội địa hơn (hãy nghĩ đến
Scream VI và
Teenage Mutant Ninja Turtles: Mutant Mayhem), nhưng hãng có viên ngọc quý trong
Paw Patrol: The Mighty Movie
kiếm được gần 68% doanh thu ở bên ngoài Bắc Mỹ với 137 triệu USD trong
tổng doanh thu toàn cầu là 202,2 triệu USD. Mức tăng lần lượt là 31,7%
và 40,4% so với phim đầu tiên (chưa điều chỉnh lạm phát).
Đội hình năm 2024 có vẻ nhiều hứa hẹn hơn và nhằm mục đích mang lại điều gì đó cho mọi người, bắt đầu với
Mean Girls (mặc dù phải thừa nhận là thiên về thị trường nội địa và khu vực Anglo-Saxon), tiếp theo là
Bob Marley: One Love vào tháng 2,
IF của John Krasinski vào tháng 5,
A Quiet Place: Day One tháng 6, phim hoạt hình
Transformers One tháng 9,
Smile 2 tháng 10,
Gladiator 2 tháng 11 và
Sonic the Hedgehog 3 vào mùa lễ cuối năm.
Lionsgate
Vượt 1 tỉ USD lần đầu tiên sau năm năm, Lionsgate trở lại bảng xếp hạng
toàn cầu năm 2023 với 1,1 tỉ USD. Bên ngoài Bắc Mỹ, hãng đạt doanh thu
525,5 triệu USD từ các phim chuỗi quyền lực đã vượt lên đám đông:
John Wick: Chapter 4 (441,2 triệu USD toàn cầu/254,1 triệu USD ngoài Bắc Mỹ),
The Hunger Games: The Ballad of Songbirds & Snakes (326,1 triệu USD toàn cầu/166,3 USD ngoài Bắc Mỹ) và
Saw X (112 triệu USD toàn cầu/58,3 triệu USD ngoài Bắc Mỹ).
Lionsgate
là hãng cung cấp phim lớn nhất cho các nhà phân phối độc lập toàn cầu,
đây là mô hình tài chính có thể mang lại lợi ích cho cả hai bên. Nhiều
đối tác sản xuất lâu năm dựa vào các tài sản có thể nhượng quyền chiếu
rạp lớn, một số tài sản trí tuệ hiện có và một số tài sản trí tuệ mới,
và Lionsgate dự kiến sẽ cung cấp lại vào năm 2024.
Hãng sẽ hợp tác với Blumhouse trong phim kinh dị
Imaginary tháng 3, sau đó có
The Ministry Of Ungentlemanly Warfare của Guy Ritchie vào tháng 4 và sẽ xoắn lên với
Ballerina ngoại truyện
John Wick vào tháng 6. Bản chuyển thể trò chơi điện tử
Borderlands sẽ ra mắt vào tháng 8,
Saw XI tháng 9,
White Bird tháng 10 và Alexandre Aja đạo diễn Halle Berry trong phim ly kỳ
Never Let Go có thể lọt vào năm nay.
|
LƯỚT NHANH CÁC THỊ TRƯỜNG
TRUNG QUỐC
|
Người xem phim đi ngang qua tấm áp phích trong một rạp chiếu phim ở Thẩm Dương, tỉnh Liêu Ninh, vào ngày 24 tháng 1 năm 2023
|
Phòng vé Trung Quốc đã tăng 83% vào năm 2023, vượt 54,9 tỉ nhân dân tệ
(7,7 tỉ USD+). Con số này thấp hơn mức cao nhất của năm 2018 và 2019,
nhưng là mức tốt cho năm lớn thứ tư được ghi nhận; ước tính giảm 7% so
với mức trung bình ba năm trước đại dịch.
Tuy nhiên, điểm đáng
chú ý ở đây là tất cả 10 phim hàng đầu đều là phim địa phương. Phim cây
nhà lá vườn chiếm 83,8% doanh thu phòng vé năm.
Giáo sư USC và chuyên gia về Trung Quốc Stanley Rosen nói với Deadline:
“Tôi tin rằng họ biết họ cần phim Hollywood tiếp tục thâm nhập thị
trường, tất nhiên là có chọn lọc, và họ biết rằng thời kỳ bùng nổ của
Hollywood đã qua… Trung Quốc hiện có phim chuỗi riêng của họ. Vẫn có thị
trường cho phim nhập khẩu, nhưng khoảng cách giữa chất lượng phim trong
và ngoài nước ngày càng thu hẹp, có vẻ như tình trạng này sẽ không sáng
sủa với Hollywood trong tương lai.”
|
Thời kỳ bùng nổ của Hollywood đã qua… Trung Quốc hiện có phim chuỗi
riêng của họ. Vẫn có thị trường cho phim nhập khẩu, nhưng khoảng cách
giữa chất lượng phim trong và ngoài nước ngày càng thu hẹp
|
Một giám đốc điều hành hãng phim cho biết thêm, “Có cảm giác chúng tôi
sẽ có nhiều phim xứng đáng được phát hành ở thị trường đó và tất cả đều
sẽ làm ăn kém hiệu quả. Chúng tôi không làm phim cho Trung Quốc, không
tính đến doanh thu khổng lồ ở Trung Quốc. Là phần thưởng thêm nếu bạn
kiếm được một số tiền ở đó nhưng lại quay về như 10 năm trước khi thị
trường này cất cánh.”
Tuy nhiên, một nhà điều hành phân phối lâu
năm khác tin rằng điều kiện ở Trung Quốc tốt hơn so với vài năm trước vì
thông báo về ngày phát hành đang giúp thời gian quảng bá thỏa đáng hơn.
Tuy nhiên, người này nói: “Chúng ta đã có rất nhiều tiền của đến từ
Trung Quốc trong thập kỷ qua với sự cường điệu rất lớn. Bây giờ chúng ta
phải thông minh trong cách điều hướng ở thị trường đó.”
NHẬT BẢN
|
Thị trường Nhật tiếp tục làm ăn phát đạt với các tựa phim địa phương. Ảnh: áp phích Godzilla Minus One trong một rạp chiếu ở Nhật Bản
|
Nhật Bản vẫn là thị trường nước ngoài số 2 trong năm 2023 với ước tính
1,48 tỉ USD, về cơ bản ngang với năm 2022 và giảm 6% so với mức trung
bình ba năm trước đại dịch. Thị trường này tiếp tục làm ăn phát đạt với
các tựa phim địa phương như The First Slam Dunk (phát hành cuối năm 2022), Detective Conan: Black Iron Submarine, The Boy and the Heron và Godzilla Minus One.
Hollywood
vẫn đang cảm nhận sự thay đổi xảy ra do đại dịch và chứng kiến khán giả
ở độ tuổi 20, nhóm dân số tích cực nhất, rời xa rạp chiếu. Hiện tại,
nghe nói Hollywood cần phụ thuộc nhiều hơn vào khán giả lớn tuổi và đó
là một thị trường đang già đi. Chắc chắn đã thấy điều đó với Top Gun: Maverick năm 2022 và vào năm 2023, trong số những bộ phim lớn nhất của Mỹ là Mission: Impossible – Dead Reckoning Part One và phần tiếp theo Avatar: The Way of Water. Super Mario Bros. Movie là phim nhập khẩu hàng đầu vì có mối liên hệ sâu sắc với văn hóa.
ANH
|
Phim ăn khách càng ngày càng lớn và mọi thứ khác biến mất. Nhưng khi có yếu tố Anh (như Wonka, ảnh) thì sẽ vượt trội
|
Theo comScore, nước Anh đã thu về ước tính 1,35 tỉ USD vào năm 2023, cải
thiện 8% so với năm 2022 và công bố năm đầu tiên sau đại dịch vượt 1 tỉ
bảng Anh. Con số đó vẫn giảm 22% so với mức trung bình ba năm trước đại
dịch và một số người muốn thấy mức tăng cao hơn, nhưng thị trường này
vậy là đã bứt phá mạnh mẽ so với năm 2022.
ComScore Anh viết,
“Không có dấu hiệu rõ ràng nào cho thấy khủng hoảng chi phí sinh hoạt
ảnh hưởng đến việc đi xem phim.” Tuy nhiên, có nhiều nhà điều hành quốc
tế đã gợi ý rằng kinh tế là một yếu tố.
Hơn nữa, một nhà điều
hành trong ngành cho biết, “Phim ăn khách càng ngày càng lớn và mọi thứ
khác thì biến mất. Những phim cần được xem là phim đang bùng nổ; thậm
chí một phim không hay cho lắm thì vẫn có tâm lý FOMO.”
Một người khác nói: “Tôi không cảm thấy thất vọng về thị trường Anh, đây không phải là năm có đủ nhiều xuất phẩm nhất.”
Top 10 ở Anh phản ánh thị hiếu tương tự như khán giả Bắc Mỹ. Tuy nhiên, khi có yếu tố Anh — hãy nghĩ đến Oppenheimer hoặc Wonka (đứng thứ 2 và 4 năm 2023) — thì sẽ vượt trội. Sau Wonka, bộ phim đứng đầu của Anh là The Great Escaper với 6,7 triệu USD.
PHÁP
|
Asterix & Obelix: The Middle Kingdom
|
Theo số liệu từ Trung tâm Chiếu phim Quốc gia, Pháp chứng kiến lượng
người xem tăng đột biến 19% so với năm 2022, vẫn thấp hơn khoảng 13% so
với mức trung bình của ba năm trước đại dịch (2017-2019). Về tổng doanh
thu tính theo đôla, Gower Street ước tính ở mức 1,35 tỉ USD, tức là giảm
11% so với mức trung bình ba năm trước đại dịch.
Đứng đầu bảng xếp hạng năm 2023 là The Super Mario Bros. Movie, Barbie và Avatar: The Way of Water. Tựa phim địa phương duy nhất lọt vào Top 5 là Asterix & Obelix: The Middle Kingdom của Guillaume Canet. Vậy cũng đã đảo ngược hiện tượng năm 2022 không có phim Pháp nào lọt vào Top 10 lần đầu tiên sau 33 năm.
ĐỨC
Một điểm sáng đối với nhiều người, Đức kết thúc năm 2023 với ước tính
1,01 tỉ USD, tăng khoảng 38% so với năm 2022 và chỉ thấp hơn 7% so với
mức trung bình ba năm trước đại dịch. Một nhà điều hành quốc tế cho
biết: “Bạn đang thấy một thị trường khác bắt đầu chậm rãi sau Covid và
hiện chứng kiến sự phục hồi ở những xuất phẩm hướng đến người trưởng
thành. Đức là nước khiến tôi cảm thấy tự tin.”
Top 10 bao gồm các phim Hollywood, với tựa phim địa phương lớn nhất là phim hài tội phạm mùa hè Rehragout-Rendezvous của Constantin.
HÀN QUỐC
|
Mặc dù các rạp chiếu phim ở Hàn Quốc chật kín nhưng lại có ít phim hơn và tần suất cũng giảm xuống
|
Trong khi không ai thực sự lo ngại về Pháp hay Đức thì Hàn Quốc vẫn đang
gặp khó khăn. Với ước tính khoảng 970 triệu đôla trong năm 2023, thị
trường thường sôi động này đã đạt mức tăng trưởng khoảng 6% so với năm
2022, nhưng vẫn giảm 31% so với mức trung bình ba năm trước đại dịch.
Thiếu đầu tàu địa phương, trừ The Roundup: No Way Out của tháng 5 (79,3 triệu USD) và phim chiếu cuối năm 12.12: The Day (87,4 triệu USD).
Được
biết thủ phạm ở đây có thể là những tài năng địa phương đáng kể — bao
gồm nhà sản xuất, đạo diễn và diễn viên — đã chuyển sang phát trực
tuyến. Một nhà quan sát ngành cho biết: “Đó là nơi có tiền và tiềm năng
nhận được sự ca ngợi của quốc tế.”
Tuy nhiên, cũng nghe nói rằng
mặc dù các rạp chiếu phim chật kín nhưng lại có ít phim hơn và tần suất
cũng giảm xuống. Thời đó, bình quân đầu người hàng năm là 4,4 so với 2,5
hiện nay. “Mọi người sẵn sàng đi xem, nhưng đi chưa đủ,” một chuyên gia
phân phối quốc tế cho biết.
MEXICO
Trong một bước nhảy cực lớn, Mexico đã tăng vọt khoảng 55% so với năm
2022, thu về ước tính 940 triệu USD vào năm 2023 và ước tính giảm 9% so
với mức trung bình ba năm trước đại dịch. Thị trường này là một trong
những nơi hiếm hoi giữ thói quen đi xem phim. “Không chỉ gia đình; người
ta thích đi xem phim — gia đình, cặp đôi, đủ thứ,” một giám đốc điều
hành hãng phim lưu ý. Phim Hollywood thống trị, nhưng Radical do Eugenio Derbez đóng chính đứng đầu trong số các phim địa phương với hơn 12 triệu USD.
Ý
Ý
đáng chú ý vì quốc gia này có mức tăng trưởng hơn 60% so với năm 2022
(giảm 16% so với mức trung bình ba năm trước đại dịch), một phần được
thúc đẩy bởi ba phim hàng đầu của Hollywood nhưng cũng nhờ tựa phim địa
phương mạnh mẽ There’s Still Tomorrow. Tuy nhiên, được biết thị
trường này vẫn chậm chạp trong việc nâng cấp rạp chiếu phim, đây là một
vấn đề trong tương lai. Và, một nhà điều hành phân phối quốc tế thốt
lên, “Nếu không có bốn phim đứng đầu, họ sẽ tụt lùi ngay so với tất cả
các thị trường khác. Đó là một năm bất thường.”
Tuy nhiên, đã có nỗ lực từ phía chính phủ, cùng với các hãng phim và nhà
phân phối địa phương, để buộc phải lập chương trình cho mùa hè — một
giai đoạn thường khó khăn cho việc đi xem phim ở nước này. Một sáng kiến
tương tự đã được ban hành trước đại dịch với kết quả tích cực.
ẤN ĐỘ
Trong
khi các công ty theo dõi lớn không có dữ liệu đầy đủ về Ấn Độ, quốc gia
này không có hệ thống báo cáo tập trung và tính toán các số liệu cả về
giá trị ròng và tổng doanh thu, thì điều đáng chú ý là thị trường đã
chứng kiến sự hồi sinh của các tựa phim Bollywood và sự trở lại của Shah
Rukh Khan.
Theo Pink Villa, không có phim Bollywood nào nổi lên là phim có doanh thu cao nhất trong năm kể từ Dangal năm
2016, thường bị lu mờ bởi các bộ phim Nam Ấn và đôi khi là Hollywood.
Ngược với năm 2022, khi không có phim nói tiếng Hindi nào lọt vào Top 5
bảng xếp hạng địa phương, năm 2023 có bốn phim đến từ Bollywood. SRK đứng thứ nhất, và Pathaan thứ nhì.
|
Dịch: © Hải Đăng @Quaivatdienanh.com
Nguồn: Deadline
