Tin phòng vé

Khủng hoảng hiện sinh ở phía trước khi Hollywood nghĩ lại về phim gì ăn khách

14/01/2024

Doanh thu phòng vé Bắc Mỹ năm 2023 có thể đạt 9 tỉ USD, thành tích tốt nhất trong thời kỳ hậu đại dịch. Nhưng đó là lạc quan kiểu nửa ly nước đầy, bởi: “Chúng ta không thể cứ tiếp tục sản xuất phim chuỗi như đã từng được mãi.”

Theo nghiên cứu do một hãng phim Hollywood tổng hợp, cứ năm người xem phim thì có một người biến mất kể từ đại dịch. Không ai biết liệu họ có quay lại xem phim trên màn ảnh rộng nữa hay không — và nếu có thì khi nào.

Đó là một số liệu thống kê đáng báo động giải thích tại sao doanh thu phòng vé năm 2023 lại thay đổi hoàn toàn, khiến ngành công nghiệp điện ảnh hoang mang bối rối. Phim siêu anh hùng — thể loại đã giúp thúc đẩy hoạt động kinh doanh trong hơn một thập kỷ — không còn được miễn trừ với nạn bom xịt kinh phí lớn, bao gồm The FlashAquaman and the Lost Kingdom, cả hai đều từ DC, và The Marvels của Marvel Studios.

“Thị hiếu của khán giả đang thay đổi, và có vẻ như họ muốn những phim thách thức hơn,” trưởng phân tích phòng vé Comscore Paul Dergarabedian, nói.

Một cặp phim mới mẻ, độc đáo mùa hè — Barbie Oppenheimer — biến thành hiện tượng văn hóa được gọi là Barbenheimer

Cuộc khủng hoảng hiện sinh đang diễn ra lâu nay thì một cặp phim mới mẻ, độc đáo mùa hè — Barbie Oppenheimer — khôn ngoan hơn hết thảy và biến thành hiện tượng văn hóa được gọi là Barbenheimer. Mặc dù Barbie dựa trên IP đã biết, nhưng không có gì đảm bảo rằng cách làm mới mẻ và bất kính của nhà làm phim Greta Gerwig sẽ thành công. Barbie là phim người đóng đầu tiên do nữ chính dẫn dắt trở thành quán quân bảng xếp hạng phòng vé nội địa và toàn cầu hàng năm trong thời hiện đại, với hơn 1,44 tỉ USD doanh thu bán vé trên toàn thế giới, trong khi Oppenheimer của Christopher Nolan đứng thứ ba trong số những phim có thu nhập cao nhất toàn cầu trong năm với 952 triệu USD, một kỷ lục cho phim tiểu sử. Hai phim này chiếm gần 10% tổng doanh thu phòng vé nội địa và gần 29% trong top 10 phim có doanh thu cao nhất, theo Comscore.

Cùng thời gian với Barbenheimer, bộ phim có khuynh hướng bảo thủ Sound of Freedom đã thành công một cách bất ngờ và đạt doanh thu phòng vé Bắc Mỹ — 184,2 triệu USD — cao hơn so với các phần phim chuỗi được chứng minh là thành công Indiana Jones and the Dial of Destiny (174,5 triệu USD) và Mission: Impossible – Dead Reckoning Part One (172 triệu USD). Và vào giữa tháng 10, Taylor Swift trở thành một kỳ lân phòng vé khác khi bộ phim hòa nhạc của cô, The Eras Tour, thu về 179,6 triệu USD trong nước và 250,3 triệu USD trên toàn cầu trên ngân sách cực nhỏ chỉ 15 triệu USD. Hơn nữa, cô còn bỏ qua các hãng phim Hollywood và thay vào đó đặt AMC Theaters phân phối phim.

Nguồn: Comscore

Thị trường phim gia đình cũng vẫn cực kỳ mong manh sau đại dịch, đặc biệt đối với phim hoạt hình nguyên tác, chẳng hạn như Wish của Disney hoặc Migration của Illumination/Universal. Phim Super Mario Bros., một tựa Illumination/Universal khác dựa trên trò chơi điện tử được yêu thích, là ngoại lệ lớn trong sự suy thoái hoạt hình. Mỏi mệt siêu anh hùng và bất hạnh của hoạt hình để lại một khoảng trống mà không ai biết làm sao lấp đầy.

“Quá sức chênh lệch,” nhà phân tích Rich Greenfield của LightShed Ventures nói. “Số lượng phim kinh phí lớn không kiếm được tiền trong năm 2023 có vẻ như đang ở mức cao nhất mọi thời đại. Sự quan tâm của người tiêu dùng đối với việc xem phim đã bị thay đổi vĩnh viễn. Câu hỏi đặt ra là liệu các rạp chiếu phim có thể tồn tại được thêm một năm kinh hoàng nữa không?”

Một giám đốc điều hành hãng phim hàng đầu lưu ý: “Chắc chắn chúng ta đang kinh qua một quá trình tiến hóa, và không thể cứ tiếp tục sản xuất những phim chuỗi như cũ mãi được. Chúng ta phải làm tốt hơn. Những cách chúng ta đã làm trong nhiều thập kỷ không còn hiệu quả nữa; bây giờ hoặc là bạn phải bắn trúng hồng tâm hoặc là chệch có thế thôi. Và phần lớn là do sự phong phú của sản phẩm phát trực tuyến. Khi khán giả có vô số lựa chọn để xem ở nhà, thì dứt khoát là phải có lý do đặc biệt thì họ mới đến rạp.”

Trái: The Marvels; phải: Migration — Mỏi mệt siêu anh hùng và bất hạnh của hoạt hình để lại một khoảng trống mà không ai biết làm sao lấp đầy

Một số nhà phân tích Phố Wall tự tin rằng phòng vé có thể vượt qua những thay đổi trong năm 2023, cũng như một năm 2024 tiếm ẩn khó khăn với lịch phát hành thưa thớt vì những đình hoãn liên quan đến đình công. Eric Handler của Roth MKM Partners cho biết: “Chúng tôi tin ngành này có thể vượt qua những trở ngại ngắn hạn và sẽ có vị thế tốt để đạt kết quả cải thiện trong năm 2025-2026.”

Dergarabedian nói: “Đặt cược chắc ăn không còn là những đặt cược chắc ăn nữa. Chúng ta đang sống trong một vũ trụ song song.”

Tiêu điểm đặc biệt: Thế giới của Wes Anderson

Bệ phóng* phát hành truyền thống dành cho phim nghệ thuật một lần nữa cho thấy những dấu hiệu của sự sống — nhưng có một bước ngoặt.

Trong thời kỳ hoàng kim của sự bùng nổ phim độc lập, sử dụng bệ phóng phát hành sẽ cho phép một bộ phim phát triển dấu ấn tại các rạp chiếu phim trong nhiều tháng mà không cần phải tốn nhiều tiền vào quảng cáo. Một đợt như vậy thường bắt đầu ở New York và Los Angeles; nếu may mắn phim sẽ được chiếu trên toàn quốc. Nhưng việc bệ phóng phát hành truyền thống đã bị suy giảm do đại dịch, và phát trực tuyến cũng không giúp được gì.

Nguồn: Comscore. *Đang phát hành

Tuy nhiên, chiến thuật này đã quay trở lại, với một bước ngoặt. Sau khi gửi bộ phim mới của Wes Anderson tới Liên hoan phim Cannes vào tháng 5, Focus đã chọn phát hành Asteroid City tại sáu rạp vào giữa tháng 6. Bộ phim đạt doanh thu trung bình cuối tuần mở màn là 132.111 USD — thành tích tốt nhất kể từ La La Land bảy năm trước (dữ liệu thực tế này đã khiến nhiều người phải chú ý). Cuối tuần tiếp theo, Focus mở rộng Asteroid City trên toàn quốc hoặc tới hơn 1.620 địa điểm, một phần vì Focus muốn tựa phim này còn mới mẻ trong tâm trí người tiêu dùng khi có sẵn cho thuê trên VOD cao cấp chỉ ba tuần sau đó.

A24, Searchlight và Neon chỉ là một số ít trong số các nhà phân phối độc lập khác đang thử nghiệm mô hình bệ phóng kết hợp tương tự, nhờ đó họ mở rộng khá nhanh sau khi bắt đầu chỉ ở một số rạp chiếu phim. Với A24, cách làm này hiệu quả cho Priscilla, trong khi The Holdovers đã được Focus làm rất đẹp.

Asteroid City mang lại cho tôi rất nhiều niềm tin vì nó cho thấy bạn vẫn có thể chiếu một phim như thế này ở rạp,” Lisa Bunnell, giám đốc phân phối của Focus, cho biết. “Hiện tại, chúng tôi đang chứng kiến một thị trường vững chắc hơn cho phim đặc biệt và tôi nghĩ bạn đang bắt đầu thu hút người trẻ đi xem phim để xem phim nghệ thuật. Bây giờ không chỉ có đám đông khán giả phim nghệ thuật lâu đời xuất hiện.”

Poster Asteroid City tại rạp Alamo Drafthouse Hạ Manhattan

Giám đốc phân phối rạp MGM/Amazon Kevin Wilson cũng đồng tình. Đội hình phim năm 2023 của anh bao gồm các phim sử dụng bệ phóng phát hành như SaltburnBottoms (anh cũng đang xử lý The Boys in the Boat, đã thành công hơn dự kiến khi khởi chiếu toàn quốc vào dịp Giáng sinh). “Tôi nghĩ khán giả trưởng thành đang bắt đầu quay lại rạp nghiêm túc. Và tôi cũng nghĩ rằng có một lượng khán giả trẻ đam mê điện ảnh đang chú ý đến những bộ phim như Saltburn hoặc Poor Things [Searchlight] hoặc Bottoms. Thật thú vị khi khiến khán giả trẻ hào hứng đi xem những bộ phim nhỏ hơn.”

Disney nhường vương miện phòng vé toàn cầu cho Universal

Đế chế điện ảnh của Universal đang cúi chào khán giả sau khi chiếm vị trí số 1 về thị phần tại phòng vé toàn cầu năm 2023, một thành tích mà không hãng phim nào có thể làm được kể từ khi Disney vươn lên thống trị năm 2016.

Nguồn: Các hãng phim; nghiên cứu của The Hollywood Reporter; Comscore; số liệu tổng cộng còn thay đổi. Một số tựa phim chỉ phát hành ở Bắc Mỹ. 

24 phim do Universal phát hành đã tạo ra doanh thu ước tính 4,91 tỉ USD trên toàn thế giới, so với con số ước tính 4,83 tỉ USD từ 17 tựa phim do Disney phát hành, tạo nên một cuộc đua tương đối sát sao cả ở Bắc Mỹ và phòng vé nước ngoài. Warner Bros. — quê hương của Barbie, phim có doanh thu cao nhất năm với 1,44 tỉ USD toàn cầu — đứng thứ ba về thị phần toàn cầu với 3,84 tỉ USD (1,43 tỉ USD trong nước và 2,4 tỉ USD ở nước ngoài). Sony đứng ở vị trí thứ tư với 2,09 tỉ USD toàn cầu (ước tính ban đầu trong nước là 1,01 tỉ USD và 1,08 USD ở nước ngoài).

Việc chuyển giao quyền lực là thắng lợi lớn cho Donna Langley, hiện là chủ tịch NBCUniversal Studio Group kiêm giám đốc nội dung. Cô nổi tiếng có mối quan hệ chặt chẽ với các nhà làm phim hàng đầu, đồng thời có những kỹ năng và vị thế cần thiết để thu hút Christopher Nolan gia nhập Universal khi anh ngày càng không hài lòng với Warners sau khi hãng này công bố kế hoạch phát hành trực tuyến đồng thời với phát hành rạp vào năm 2021.

Từ phải qua: Emily Blunt, Christopher Nolan, Cillian Murphy, Emma Thomas và Donna Langley khi Oppenheimer thắng lớn tại Lễ trao giải Quả Cầu Vàng 2024, bao gồm phim chính kịch hay nhất

Từ năm 2016 đến năm 2022, Disney đứng đầu về thị phần toàn cầu (thua Sony trong cuộc đua nội địa vào năm 2020, năm xảy ra sụp đổ phòng vé do Covid-19). Universal đã không đứng số 1 trên toàn cầu kể từ năm 2015, khi doanh thu của hãng đạt 6,9 tỉ USD, nhưng liên tục đứng ở vị trí cao trên bảng xếp hạng thị phần. Jim Orr, chủ tịch phân phối nội địa cho biết: “Vào năm 2023, Universal một lần nữa đạt được thành công ở phòng vé với danh sách phim đa dạng của chúng tôi.”

Việc mất ngôi vương về tay Universal đánh dấu một năm khó khăn đối với Disney, một năm mà Marvel và các hãng phim hoạt hình của hãng này vấp ngã nặng nề. Tony Chambers, giám đốc phân phối toàn cầu của Disney, cho biết: “Trở thành hãng phim số 1 toàn cầu trong bảy năm liên tiếp trong tám năm vừa qua là điều đáng nể xét theo bất kỳ thước đo nào và là điều mà tất cả chúng tôi đều vô cùng tự hào.”

Ở những nơi khác, Lionsgate đã có một cột mốc đáng chú ý để ăn mừng khi các phim của hãng tạo ra doanh thu toàn cầu lên tới 1 tỉ USD lần đầu tiên sau năm năm nhờ thành công của John Wick: Chapter 4, The Hunger Games: The Ballad of Songbirds and Snakes và phim Saw mới nhất, cùng nhiều tựa phim khác. John Wick đặc biệt nổi bật, thu về 440,1 triệu USD toàn cầu và 187 triệu USD nội địa, đứng thứ chín trong năm.

Lionsgate đã có một cột mốc đáng chú ý để ăn mừng khi các phim của hãng tạo ra doanh thu toàn cầu lên tới 1 tỉ USD lần đầu tiên sau năm năm nhờ thành công của John Wick: Chapter 4 (ảnh)

“Tin tốt là nếu khán giả cảm thấy có gì mới mẻ hoặc thú vị, họ vẫn thích xem phim ở rạp,” phó chủ tịch Lionsgate Motion Picture Group, Adam Fogelson, nói. “Chắc chắn có những thể loại hiện gặp nhiều thách thức hơn bao giờ hết và đó là một vấn đề. Dù là xu hướng ngắn hạn hay thực tế dài hạn, chắc chắn sẽ đòi hỏi mọi người phải hết sức cảnh giác về những gì chúng ta quyết định thực hiện và ở mức giá nào.”

Dịch: © Hải Đăng @Quaivatdienanh.com
Nguồn: The Hollywood Reporter


* Platform release: sử dụng việc tham gia các liên hoan phim (làm bệ phóng), đặc biệt là phim nghệ thuật / phim kinh phí nhỏ / phim cho đối tượng ngách...