Captain America: Civil War đã đạt được một thành tích quan
trọng trong thể loại phim siêu anh hùng truyện tranh: một bộ phim bom
tấn siêu anh hùng ngân sách cao vừa mang tính giải trí một cách không
cần cố gắng, mà vẫn đáng suy ngẫm. Trong quá khứ, chúng ta đã phải trải
nghiệm quá nhiều phim chỉ đạt được một trong hai yếu tố này – hoặc không
yếu tố nào trong cả hai. (Đang nhìn mi đấy,
Batman v Superman.)
Bạn có thể cho rằng có nhiều phim ra mắt trước phần ba
Captain America
của Marvel từng đạt được trình độ này, nhưng thành thật mà nói thì bạn
chỉ tự lừa bản thân. Cả cỗ máy Marvel của Disney cũng khó bỏ được cung
cách làm phim theo khuôn mẫu hay tự đề cao bản thân quá mức khi làm phim
siêu anh hùng.
Những phim trước kia có quá nhiều các thành phần
xây dựng thế giới siêu anh hùng và kể những câu chuyện về sự xuất thân
của nhân vật để đưa ra thông điệp gì khác ngoài việc các siêu anh hùng
đấu tranh với bản thân để kiểm soát năng lực và trách nhiệm của mình,
cùng lúc đó cứu thế giới khỏi những kẻ phản diện từ trên trời rơi xuống,
hay từ những phòng thí nghiệm hoặc những ổ khủng bố bước ra.
Nhưng trong
Civil War,
thế giới quanh anh hùng đã được dựng lập từ trước – và đánh đổ. Một năm
sau khi Tony Stark và các Avenger cứu thế giới từ sự thống trị của
Ultron, nhưng lại biến cả một quốc gia nghèo Sokovia thành đống đổ nát,
những thiệt hại phải nhận từ sự giải cứu của các siêu anh hùng đang
khiến cả thế giới trở nên không thoải mái. Vì thế, khi đội ngũ Avenger
truy lùng kẻ phản bội SHIELD, Crossbones (Frank Grillo đóng) tới Lagos
và một nhiệm vụ tưởng như bình thường bỗng đi chệch hướng, khiến hàng tá
người chết, cả nhóm Avenger đối mặt với việc phải chịu trách nhiệm cho
những sinh mạng vô tội kia.
Một sự kiện đa quốc gia tạo nên một cuộc tranh cãi triết lý cả trong và
ngoài nhóm. Cùng lúc đó, các mà chức trách trên toàn thế giới kêu gọi
nhóm Avenger ký một hiệp định với cái tên rất đúng đích – Hiệp định
Sokovia – và chịu sự kiểm soát của một đội ngũ quản lý đa quốc gia. Với
Stark (Robert Downey Jr. đóng), đã có tuổi và đang bắt đầu đặt câu hỏi
về cái giá của cuộc đời siêu anh hùng của mình, đây là một hồi chuông
báo thức mà nhóm Avenger cần phải đáp ứng.
Nhưng Steve Rogers,
tức Captain America (Chris Evans đóng), không đồng ý. Là hậu quả của sức
mạnh quân đội Mỹ và mang trong người thuốc siêu chiến binh, anh lo sợ
bị biến thành quân cờ cho các nhà chính trị với những động cơ mờ ám có
thể thay đổi bất cứ lúc nào. Anh cho rằng, để cứu được người thì bao giờ
cũng có những điều tồi tệ không tránh khỏi xảy ra. Và dù sao đi nữa,
phim này cũng mang tên anh.
Khi bạn thân của Cap, Bucky Barnes
tức Chiến binh Mùa Đông (Sebastian Stan đóng) bị nghi là kẻ đứng đằng
sau một hoạt động khủng bố ở Lagos, Cap chống lại Stark để giúp bạn cũ
của mình. Falcon (Anthony Mackie), Scarlet Witch (Elizabeth Olsen), và
Hawkeye (Jeremy Renner) về phe Cap.
Cùng lúc đó, Rhodey tức War Machine (Don Cheadle), Vision (Paul
Bettany), và Black Widow (Scarlett Johansson) sát cánh bên Người Sắt.
Cùng đứng với họ là nhà vua quốc gia châu Phi Wakanda, T’Challa
(Chadwick Boseman), khoác lên mình bộ giáp Black Panther đầy đủ móng
vuốt khi bi kịch ập xuống với cá nhân anh, và cuộc nội chiến giữa các
Avenger thực sự bắt đầu.
Đội ngũ biên kịch Christopher Markus và
Stephen McFeely đã khôn ngoan khi không đếm xỉa gì tới những mối đe dọa
ngoài hành hinh (Thanos vẫn đang lượn lờ đâu đó với âm ưu xâm nhập Trái
Đất) và tập trung vào những xích mích bên trong, để tạo nên một cuộc đối
thoại tinh vi hơn nhiều. Mỗi thành viên khi chọn phe – dù là đứng với
Người Sắt hay bên cạnh Captain America – đều có lý do của riêng mình, và
Civil War nhấn mạnh câu hỏi chính trị quan trọng của mô hình
cá nhân siêu anh hùng: Họ là anh hùng của cả thế giới, hay chỉ của nước
Mỹ? Họ là kẻ đứng ngoài vòng pháp luật, hay những người bảo an? Họ có
cần được đánh giá tâm lý trước mỗi lần bay đi cứu thế giới, hay trước
khi được thả rông và dắt tay nhau đi uống bia và ăn shawarma mừng chiến
thắng?
Điều không may cho Warner Bros. là, về cốt lõi,
Civil War cũng khám phá những chủ đề của sự tồn tại không khác gì
Batman v Superman
– chỉ là câu hỏi được đặt ra một cách rõ rang hơn, và có ít vấn đề tâm
lý cha mẹ hơn. Không phải là hai đứa trẻ khoác lên mình bộ đồ siêu anh
hùng đánh lộn trong đêm mưa bão,
Civil War đưa ra một nhóm
người trưởng thành đối mặt với những vấn đề của người lớn giữa thanh
thiên bạch nhật, cố gắng thỏa hiệp về những quan điểm sống không giống
nhau của mình với tinh thần hợp tác.
Civil War cũng là
một bộ phim về những xích mích trong một gia đình và những gì xảy ra khi
không có ai thực sự đúng hoàn toàn. Trong năm bầu cử ở Mỹ, bộ phim
không khác gì những tranh luận chính trị về quyền tự do cá nhân đang
diễn ra. Thật không có gì ngạc nhiên khi những người ủng hộ Bernie
Sanders cũng đứng đằng sau Captain America. Nói chính xác thì Cap cũng
là một công dân có tuổi muốn quy trách nhiệm cho chính phủ và không sợ
chống lại những hiện thực đang tiếp diễn. Nếu Cap là Bernie thì Iron Man
là Hillary Clinton, người đi đầu với quá khứ nhiều sai lầm nhưng giờ
đang muốn yêu cầu mọi người ủng hộ một tương lai lý trí hơn. Và rồi
Donald Trump, đó chính là Zemo của Daniel Bruhl, một người với mục tiêu
mờ ám trốn sau bóng tối với những mục đích cá nhân riêng trong việc tạo
hỗn loạn.
Civil War gần như có được sự cân bằng chỉ có
Iron Man
từng đạt đến trong việc tạo những cảnh hàng động thót tim và cách đối
diện với những cuộc đánh đấm đó trong một thế giới hậu 11/9. Ở đây,
chúng ta thấy mỗi cuộc đánh nhau đều có những hậu quả trong thế giới
Marvel, và cả đối với từng cá nhân liên quan.
Joe và Anthony Russo, cũng từng đạo diễn
Captain America: The Winter Soldier và sẽ đạo diễn hai phần
Avengers: Infinity War,
đã là tác giả đằng sau những cảnh hành động hay nhất từ trước tới nay
của Marvel, ngay từ một cuộc đánh nhanh chống mặt ở Lagos, nơi các
Avenger đối mặt với Crossbones và các tay sai của hắn trong một khu chợ
chật hẹp. Có một sự hoạt bát rõ ràng được thấy trong mỗi hành động của
các nhân vật và góc quay, gợi tưởng tới đỉnh cao của phim võ thuật Hồng
Kông của Ngô Vũ Sâm từ thập kỷ 90.
Đây có thể là lần đầu một bộ
phim siêu anh hùng cho thấy những siêu anh hùng đánh tay đôi trông thật
sự ra sao – không phải là được treo lơ lửng bằng dây cáp hay trên những
chấm pixel kỹ thuật số, mà đưa ra những cú đấm đá cường lực, cho thấy
đây thực sự là những con người có sức mạnh siêu phàm nhưng vẫn bằng da
bằng thịt, và không phải là nhân vật trong phim hoạt hình. Một cảnh đáng
nhớ nữa là khi Bucky, giờ trông không khác gì một anh chàng du lịch ba
lô khắp châu Âu, cùng Captain America đánh lại một đội quân các đặc vụ
được lệnh bắn chết anh ngay tại chỗ. Đây là một trong những cảnh phim
hấp dẫn và đầy động cơ nhân vật thú vị nhất được thấy trong những năm
gần đây, và trở nên còn gay cấn hơn khi Falcon và Black Panther tham gia
cuộc chiến.
Civil War tỏa sáng khi đặt hai nhóm Avenger
đối diện nhau và cho phép các nhân vật mới được thể hiện bản thân.
Trong vai T’Challa, Boseman thể hiện chất đạo đức công lý không thể di
dịch trong bản năng của nhân vật này, kể cả khi anh biến thành Black
Panther. Ant-Man của Paul Rudd, dự tính sẽ có phim phần hai của riêng
mình, khiến khán giả thích thú trong từng đoạn phim có sự xuất hiện của
anh.
Nhưng sự khám phá tuyệt vời nhất của
Civil War cũng là chiến
lợi phẩm lớn nhất của phim: Người Nhện. Lấy lại được quyền làm phim về
nhân vật siêu anh hùng kinh điển này từ Sony là một chiến thắng lớn đối
với Marvel và Disney, và người mới gia nhập Thế giới Điện ảnh Marvel Tom
Holland dễ dàng vượt mặt tất cả các diễn viên từng đóng Người Nhện từ
trước tới nay. Được Tony Stark thu thập trong một cảnh giới thiệu hài
hước tuyệt vời, anh đu lưới vào giữa các Avenger, và mang lại chút phong
cách trẻ trung thoải mái thực sự rất cần thiết. Như Boseman trong vai
Black Panther hay Rudd trong vai Ant-Man, sự hào hứng của Holland khi
vào vai Người Nhện chỉ khiến bạn dễ dàng hiểu nhân vật này thực sự là
con người ra sao, và sẽ có vai trò gì trong thế giới của các Avenger.
Đây đều là những dấu hiệu tốt cho các phim Giai đoạn 3 khi
Captain America: Civil War
tạo được sự cân bằng một cách điêu luyện tới vậy, và cùng lúc đó vẫn
khai thác được những vấn đề thời sự ngoài đời thực. Nhịp phim thực sự
cho thấy các sự kiện diễn ra một cách khẩn trương, như thể các nhân vật
đều đang phải thực sự quyết định họ hiện giờ là ai, vì tất cả sẽ cho
biết họ sẽ làm gì trong tương lai. Đã đến lúc các phim siêu anh hùng đặt
câu hỏi về các vấn đề thiệt hại trong chiến tranh và hòa bình, và những
hậu quả gì sẽ ập đến khi cảm tính và cái tôi cá nhân được đặt lên hàng
đầu.
Tất nhiên, Marvel đã cần đến tận 13 phim thì mới có được bộ phim khai
thác đạo đức của những nhân vật siêu anh hùng một cách chi tiết tới vậy,
thể hiện rõ việc họ đều là những đặc vụ hoàn toàn có thể phạm sai lầm,
nhưng cùng lúc đó vẫn đưa ra các câu đùa cợt sắc bén về mạng nhện của
Người Nhện và cho khán giả mê mẩn vì bắp tay của Chris Evans. Và trong
vòng ba năm tới, Disney sẽ còn cho ra mắt 10 phim Marvel nữa. Thực tế là
Warner Bros. và DC còn cả chặng đường dài mới đuổi kịp Marvel, nhất là
sau doanh thu đáng thất vọng của
Batman v Superman, nhưng dù sao, hãng phim nào cũng sẽ hưởng lợi khi được thấy
Civil War khiến khán giả trở nên hào hứng trở lại với thể loại siêu anh hùng đã có phần nhàm chán như thế nào.
Dịch: © Xuân Hiền @Quaivatdienanh.com
Nguồn: The Daily Beast