Họ từng nói rằng không có vai diễn nào hay ở Hollywood dành cho phụ nữ trên 40 tuổi. Vào năm 1989, khi thời điểm đến, họ đã phải tạo ra một ngoại lệ cho Meryl Streep.

Nicole Kidman (giữa) cùng các bạn diễn (từ trái qua) Sophie Wilde, Antonio Banderas, và Harris Dickinson trong Babygirl, một phim ly kỳ gợi cảm đương đại có cảnh nóng, tại sự kiện ra mắt Venice năm nay

Nhưng thời thế đã thay đổi. Chúng ta đang sống trong thời kỳ hoàng kim hiếm hoi dành cho những nữ diễn viên lớn tuổi thành công, không một ai trong số họ là Streep trá hình. Trên thực tế, nếu bạn xem những điểm hấp dẫn tại Liên hoan phim Venice năm nay, bạn có thể sẽ ngạc nhiên vì sự khan hiếm vai diễn dành cho phụ nữ dưới 40 — sức mạnh ngôi sao của những nữ diễn viên kỳ cựu quá nổi trội.

Các huyền thoại trong ngành đã nhàn nhã dạo trên tàu buýt và làm say đắm cánh báo chí thế giới. Một trong số đó là Angelina Jolie, 49 tuổi, đóng vai Maria Callas những năm cuối đời trong bộ phim tiểu sử Maria của đạo diễn người Chile Pablo Larraín. Hai người nữa là Catherine O’Hara (70) và Winona Ryder (52), tái hợp trong vai mẹ và con gái tính khí như nước với lửa mà chúng ta thấy lần cuối cách đây 36 năm trong Beetlejuice.

Delia (Catherine O’Hara, 70 tuổi, trái), và Lydia Deetz (Winona Ryder, 52 tuổi, phải) tái hợp trong vai cặp mẹ con tính khí như nước với lửa trong phần hai của Beetlejuice; giữa: Astrid (Jenna Ortega)

Mọi dấu hiệu đều chỉ ra sự trường tồn mới mẻ thú vị trong sự nghiệp màn ảnh của các ngôi sao nữ của chúng ta. Hãy lấy Nicole Kidman không biết mệt mỏi làm ví dụ. Ở tuổi 57, cô không hề có dấu hiệu giảm cường độ hay chuyển sang những vai diễn không có tình dục. Vai diễn lãng mạn gần đây nhất của Kidman không quá xa vời trong ký ức: đó là trong phim hài lãng mạn A Family Affair của Netflix phát hành hồi hè, cùng với Zac Efron, kém cô 20 tuổi.

Không hề nao núng trước khoảng cách tuổi đó trên màn ảnh, Kidman còn mới tăng cách biệt thêm một thập kỷ. Babygirl tranh giải tại Venice là một phim ly kỳ gợi cảm đương đại có cảnh nóng, trong đó cô vào vai nữ giám đốc điều hành cấp cao có quan hệ ngoài luồng cấm kỵ với một thực tập sinh, do Harris Dickinson 28 tuổi thủ vai.

Angelina Jolie vào vai Maria Callas trong phim tiểu sử Maria của đạo diễn Chile Pablo Larraín

Trước đây, chúng ta không thể ra luật lệ cho cách biệt tuổi tác trong điện ảnh, nhưng người lớn tuổi hơn luôn là nam giới — nhiều khả năng nhất là Sean Connery, Jack Nicholson hoặc Robert Redford. Kidman đã lật ngược kịch bản đó, như Annette Bening xuất sắc cũng đã bên cạnh Jamie Bell, vào vai Gloria Grahame trong bộ phim bị đánh giá thấp là Film Stars Don’t Die in Liverpool (2017).

Kidman và Bening (hiện đã 66 tuổi và được đề cử Oscar năm nay cho vai vận động viên bơi lội kỳ cựu trong Nyad) là một trong những ngôi sao hàng đầu của thế hệ đó, chứng minh họ không bị ép buộc phải ngừng làm việc là điều hoàn toàn đúng đắn và tốt đẹp. Một cặp đôi kỳ cựu khác là Tilda Swinton và Julianne Moore, cả hai đều 63 tuổi, cũng xuất hiện trên thảm đỏ ở Venice: họ vào vai những người bạn cũ đoàn tụ trong bộ phim nói tiếng Anh đầu tiên của Pedro Almodóvar, The Room Next Door.

Tilda Swinton và Julianne Moore, cả hai đều 63 tuổi, vào vai những người bạn cũ đoàn tụ trong bộ phim nói tiếng Anh đầu tiên của Pedro Almodóvar, The Room Next Door

Những diễn viên này đều duy trì được nhịp độ làm việc ổn định, vượt xa cả những giấc mơ điên rồ nhất của những người thành công trong (chẳng hạn) những năm 1960. Hãy xem xét một người như Goldie Hawn. Nhân vật của bà trong The First Wives Club (1996), một nữ diễn viên đoạt giải Oscar đã hết thời (ôi!) mà chồng bà chỉ muốn đá đi, có câu nói dí dỏm nhất phim: “Chỉ có ba độ tuổi dành cho phụ nữ ở Hollywood: gái xinh, luật sư và Driving Miss Daisy.” Hawn chỉ mới 50 tuổi khi bà đảm nhận vai diễn đó, nhưng bà đã chứng minh được luận điểm: những vai chính tiếp theo của bà chỉ có thể đếm trên vài đầu ngón tay.

Hoặc, hãy suy ngẫm về sự biến mất của Debra Winger, từng xuất hiện khắp mọi nơi vào những năm 1980, nhận được ba đề cử nữ diễn viên chính xuất sắc, nhưng sau đó đã ngừng lại vào năm 1995. “Tôi đã ngừng đọc kịch bản và ngừng quan tâm,” bà thừa nhận. Bây giờ bà nhận những vai khách mời cấm cẳn nếu bạn mở lời đàng hoàng. Winger thời điểm đó đúng 40 tuổi và sau trở thành nhân vật chính cùng tên bộ phim tài liệu năm 2002 của Rosanna Arquette, Searching for Debra Winger, khám phá hiện tượng tàn lụi của các nữ diễn viên.

Cate Blanchett trong Tár, đã mang về cho cô Cúp Volpi của Venice cho Nữ diễn viên chính xuất sắc hai năm trước

Một thế hệ sau, nếu chúng ta cố gắng tưởng tượng Cate Blanchett sẽ nghỉ hưu ở cùng độ tuổi (tức là vào năm 2009), thì đó sẽ là vùng đất hoang tàn khủng khiếp những cơ hội đã bỏ lỡ. Chúng ta sẽ nói lời chào với giải Oscar của cô cho Blue Jasmine (2013), siêu phẩm gây mê mẩn Carol (2015) và màn thao diễn gây khó chịu trong Tár, bộ phim đã mang về cho cô Cúp Volpi của Venice cho nữ diễn viên chính xuất sắc hai năm trước. Bạn có thể tưởng tượng tương tự với Viola Davis, hiện 59 tuổi, chỉ mới trở thành ngôi sao trong hai thập kỷ không thể bỏ qua gần đây.

Ở tuổi 55, Blanchett trở lại Lido để ra mắt Disclaimer, phim bộ bảy tập trên Apple TV+ do Alfonso Cuarón viết kịch bản và đạo diễn. Nếu bạn không hào hứng khi thấy cô vào vai một nhà báo điều tra nổi tiếng giỏi vạch trần hành vi sai trái của người khác, nhưng bị lộ những bí mật đen tối nhất của mình trên các trang tiểu thuyết, thì đơn giản là bạn chưa xem Blanchett làm việc bao giờ.

Sau khi chịu áp lực phải nghỉ hưu, Dương Tử Quỳnh đã khiến tất cả chúng ta kinh ngạc trong Everything Everywhere All at Once

Không chỉ sự nghiệp của Streep, đã lấy hai phần ba trong số 21 đề cử Oscar của bà sau năm 40 tuổi, là một cuộc cách mạng. Sau khi chịu áp lực phải nghỉ hưu, Dương Tử Quỳnh đã khiến tất cả chúng ta kinh ngạc trong Everything Everywhere All at Once. Frances McDormand hiện đã thắng giải nữ diễn viên chính xuất sắc hai lần ở độ tuổi 60 (cho Three Billboards Outside Ebbing, Missouri và Nomadland).

Giải đầu tiên trong hai giải của McDormand có tính thời điểm đáng kể. Đó là ngay khi Hollywood đang kiểm toán đạo đức xung quanh #MeToo, chỉ vài tháng trước khi Harvey Weinstein bị bắt. McDormand, một trong những nhà nữ quyền chai lì nhất thế giới điện ảnh, đã có bài phát biểu nhận giải đầy nhiệt huyết, thuyết phục mọi nữ ứng viên trong phòng (không chỉ các diễn viên) đứng về phía bà và đấu tranh để ngành công nghiệp này dung hợp hơn nữa. Một cách biểu tượng, bà đã làm tất cả những điều này sau khi đặt tượng Oscar của mình xuống và vỗ nhẹ đầu nó.

The Substance, bộ phim châm biếm kinh dị về cơ thể gây phẫn nộ, ghê tởm đã được công chiếu ở Cannes vào tháng 5 này, mang đến cho Demi Moore 61 tuổi một sự trở lại mạnh mẽ

Đây có phải là một sự thay đổi lớn không? Tự thân nó thì không — là một lời kêu gọi đoàn kết thì đúng hơn. Nhưng những hoạt động tuyển diễn viên tai tiếng mà Weinstein đã làm tất nhiên sẽ bị xem xét kỹ lưỡng trong phiên tòa xét xử ông ta. Sự khinh miệt độc hại của Hollywood đối với việc trao cơ hội cho những người phụ nữ lớn tuổi kể từ đó đã bị phơi bày trước ánh đèn sân khấu không khoan nhượng. Đó là toàn bộ chủ đề của The Substance, bộ phim châm biếm kinh dị về cơ thể gây phẫn nộ, ghê tởm đã được công chiếu ở Cannes vào tháng 5 này, mang đến cho Demi Moore 61 tuổi một sự trở lại mạnh mẽ. Nữ diễn viên là người được ca ngợi nhất tại Croisette và hiện đang chắc chân trên đường đua Oscar.

Nếu chúng ta đánh giá theo những lời khen ngợi của Viện Hàn lâm, có lẽ phải có những bước tiến vượt bậc về tuổi thọ của con người mới có thể sánh ngang với kỷ lục của Streep. (Ở mọi thời đại.) Nhưng vẫn còn những con đường khác để trở thành một lão làng. Các hãng đại diện có thể thúc đẩy thân chủ của họ làm như Dame Judi Dench, chỉ nổi tiếng toàn cầu khi đã ngoài 60 tuổi.

Lesley Manville trong bộ phim ăn khách bất ngờ Mrs Harris Goes to Paris (2022), thu về 31 triệu USD toàn thế giới từ kinh phí 13 triệu USD

Dame Judi đã 64 tuổi khi Mrs Brown (1997) — trớ trêu thay, được Miramax của Weinstein phát hành — đưa bà trở thành ngôi sao điện ảnh có khả năng kiếm doanh thu. Vậy nghĩa là còn rất nhiều thời gian để một người như Lesley Manville (68) bắt kịp: bộ phim ăn khách bất ngờ Mrs Harris Goes to Paris (2022) của bà đã thực sự thành công, thu về 31 triệu USD toàn thế giới từ kinh phí 13 triệu USD. Mọi thứ cũng đã bày sẵn để Emma Thompson (65) có được hào quang muộn tuyệt vời mà tất cả chúng ta đều mong muốn cho cô.

Còn ai nữa? Helen Mirren (79) vẫn không hề dừng lại. Sigourney Weaver (74) thực sự có thể lấy giải Oscar vẫn còn lẩn tránh bà nếu ai đó biết chú ý, nhưng Glenn Close (77) tám lần hụt giải chắc chắn sẽ là đối thủ của Weaver. Trong khi đó, trong vai chính đầu tiên của mình, June Squibb 94 tuổi vừa trả thù một kẻ lừa đảo qua điện thoại trong phim hài-tâm lý Thelma, bộ phim đã đi một chặng đường dài từ Sundance để đến với khán giả đón nhận nhiệt tình. Đánh giá hai sao từ, ờ, chính The Telegraph, chỉ là rào cản nhỏ thôi.

Trong vai chính đầu tiên của mình, June Squibb 94 tuổi vừa trả thù một kẻ lừa đảo qua điện thoại trong phim hài-tâm lý Thelma, bộ phim đã đi một chặng đường dài từ Sundance để đến với khán giả đón nhận nhiệt tình

Thật khó mà không thấy cảm hứng từ những thành tựu này: sau cùng, ý tưởng bước vào thời kỳ đỉnh cao ở độ tuổi 90 có thể cho tất cả chúng ta niềm hy vọng. Có lẽ chúng ta nên chú ý đến mái tóc của Jamie Lee Curtis ở tuổi 65 chẳng hạn — bà vừa hoàn thành ghi hình cho Freakier Friday sẽ ra mắt năm sau. Không nói “thời kỳ hoàng kim” nữa: đây là thời kỳ bạch kim lấp lánh và mong rằng nó sẽ kéo dài mãi mãi.