Ngày xửa ngày xưa, có một hãng phim ở Burbank chuyên dệt những chuyện thần tiên đem lên màn bạc.

Nhưng giờ cánh gà đã khép lại với “phim về những nàng công chúa”, đã là một phần di sản của Disney Animation từ lần đầu tiên ra mắt năm 1937 với Snow White. Sự ra mắt của Tangled vào ngày 24/11, phiên bản hiện đại kể lại câu chuyện về nàng Rapunzel, sẽ là chuyện thần tiên cuối cùng trong tương lai gần do Disney thực hiện.

“Điện ảnh và các thể loại phim đều đi theo quỹ đạo,” chủ tịch Pixar Animation Ed Catmull, đồng chủ tịch Disney Animation với đạo diễn John Lasseter, nói. “Sau này ta có thể trở lại với thể loại này nếu có ai đó thổi một làn gió mới … nhưng chúng tôi không còn kế hoạch làm phim về chuyện thần tiên hay nhạc kịch nào nữa.” Trên thực tế, Catmull và Lasseter đã hủy bỏ hai phim cổ tích khác đang được thực hiện đó là The Snow Queen và Jack and the Beanstalk.

Cảnh trong phim Tangled

Disney đã đưa Menken thoát khỏi cái bóng âm nhạc Broadway mà ông đã nổi tiếng với The Little Mermaid và Beauty and the Beast. Vì vậy nhạc sĩ này đã mượn từ các nhà soạn nhạc, ca sĩ nổi tiếng khác của cuối thập niên 60, trong đó có Joni Mitchell.

“Giống nhạc tự sáng tác hơn là được biên soạn kỹ lưỡng,” Howard nói. “Bạn sẽ nghe nhiều tiếng guitar, đặc biệt là khi Rapunzel hát… Cách này rất hay nhằm thoát khỏi những gì Menken đã làm.”

Catmull cho biết Disney phải chịu đựng nhiều áp lực về thành công của Tangled.

Bộ phim phải đối mặt với nhiều thử thách, nhẹ nhất là việc phim phát hành chỉ năm ngày sau bộ phim gia đình đình đám nhất của mùa chiếu Harry Potter and the Deathly Hallows Phần I ra mắt. Kinh phí cho Tangled khá cao, ước tính khoảng hơn 260 triệu USD để thực hiện, tính cả phí phát triển trong sáu năm.

“Về mặt tình cảm và tinh thần,” Catmull nói, “chúng tôi rất mong bộ phim sẽ thành công và được khán giả yêu thích.”

Để nhận thức được sự thay đổi hoàn toàn này có ý nghĩa ra sao với công ty, hãy xem tòa lâu đài cổ tích là dấu ấn ở các công viên giải trí Disney trên toàn thế giới và được dùng làm biểu tượng của Walt Disney Pictures. Các nhân vật cổ tích trong phim của Disney giúp công viên nổi tiếng hơn, thu về lợi nhuận kinh doanh và còn là nguồn cảm hứng cho các vở nhạc kịch ở Broadway.

Thật đáng tiếc, Bạch Tuyết, Công chúa ngủ trong rừng, Ariel, Jasmine và các nhân vật hoàng tộc khác đều sinh ra trong thế kỷ 20. Giờ đây, nhiều loại nhân vật khác của Disney đang rẽ sang các cụm rạp và đồ chơi, trong đó có bộ đôi Buzz Lightyear và Woody trong Toy Story của Pixar, thuyền trưởng Jack Sparrow trong Pirates of the Caribbean và cả binh đoàn siêu anh hùng trong phim của Marvel Entertainment.

Trải qua nhiều thập kỷ, Disney đã kiếm lời từ tiền bán vé và bản quyền từ các sản phẩm liên quan đền những nàng công chúa như The Little Mermaid, Beauty and the Beast và Aladdin. Thế nhưng, xuất phẩm gần đây nhất của hãng lại là một thất vọng đáng kể. Mặc dù được các nhà phê bình đánh giá cao, The Princess and the Frog năm ngoái lại là màn trình diễn tệ nhất của Disney trong số phim thần tiên gần đây.

Các nàng công chúa của Disney

Trong thời đại của hàng loạt phim bom tấn, thời mà điện ảnh cần phải đáp ứng thị hiếu của lượng khán giả rộng lớn để điều chỉnh kinh phí đầu tư thích hợp, Disney đã muộn màng nhận ra rằng Princess and the Frog chỉ thích hợp với đối tượng khán giả eo hẹp: các bé gái. Việc này đã cảnh tỉnh hãng để thay đổi tựa phim Rapunzel thành Tangled thích hợp với cả hai giới và chuyển ống kính quảng cáo sang nam vai chính ngổ ngáo Flynn Rider.

Disney hy vọng Tangled sẽ hút các cậu bé, thanh thiếu niên và người lớn đến rạp và thành công khi chàng hoàn tử ếch đã thất bại. Nhưng tương lai sẽ không còn cơ hội nào nữa. Danh sách phim hoạt hình hiện tại bao gồm Winnie the Pooh, trở về Khu rừng trăm dặm, và Reboot Ralph – bản khởi động lại của một dự án cũ tên Joe Jump – một nhân vật trò chơi điện tử lỗi thời bị công nghệ bỏ rơi.

Catmull cho biết ông và Lasseter đã khuyến khích các nhà làm phim hãy thôi làm những công thức an toàn và dễ đoán trước và tấn công vào ranh giới sáng tạo.

“Nếu bạn nói với ai đó, 'Anh nên làm phim cổ tích', thì nghe như là, 'Đừng mạo hiểm,' Catmull nói. “Chúng tôi nói thế này, 'Nói xem điều gì đang thúc đẩy anh.'”

Vậy thì tại sao đồng hồ lại điểm mười hai giờ với các câu chuyện thần tiên của Disney?

Đối với các cô bé, những nàng công chúa và hình mẫu lãng mạn mà họ đại diện – xoay quanh việc tìm kiếm người đàn ông trong mộng – tuổi thanh xuân của họ quá ngắn ngủi. Với đà phát triển của các kênh truyền hình dành cho trẻ em, những cô gái lý tưởng nữ tính đã bị thay thế bằng mẫu thiếu nữ mới như Selena Gomez của Disney và Miranda Cosgrove của Nickelodeon.

“Khi lên năm, lên sáu, bọn trẻ sẽ không còn muốn làm công chúa nữa,” Dafna Lemish, trưởng khoa phát thanh và truyền hình trường đại học Nam Illinois và chuyên gia về vai trò của truyền thông trong đời sống của trẻ con nói. “Bọn trẻ thích được trở nên nổi tiếng và bảnh. Rõ ràng, bọn trẻ xem đó mới là giá trị xã hội.”

MGA Entertainment, hãng đã chế tạo ra búp bê Bratz, giảm giá quả bom tóc vàng của ngành công nghiệp đồ chơi khi nhận ra mối quan tâm của các cô bé đã thay đổi.

"Chúng ta phải đuổi kịp thời đại," tổng giám đốc MGA Isaac Larian nói. "Không thể cứ bán mãi những thứ mà ngày xưa cha mẹ bọn trẻ chơi. Phải nhìn cuộc sống bằng cặp mắt của chúng."

Các nhà làm phim khác cũng đang vật lộn với vấn đề nhạy cảm đang gia tăng này.

Bonnie Arnold, một chuyên gia phim hoạt hình với bộ phim mới nhất là How to Train Your Dragon của DreamWorks Animation cho biết, phim hoạt hình phải cạnh tranh khốc liệt ở các rạp với phim hành động tràn ngập hiệu ứng để được thế hệ trước xem là có công việc làm ăn ổn định phát triển.

“Mọi người đều thấy học sinh tiểu học xếp hàng dài để xem Iron Man hay Transformers,” Arnold nói. “Thật lòng mà nói, đó là đối tượng mà trên thực tế chúng tôi đang cạnh tranh.”

Trong nỗ lực mang lại cảm giác hiện đại hơn cho câu chuyện nàng Rapunzel, Catmull và Lasseter đã điều chỉnh lại vào năm 2008 và đưa bộ đôi đạo diễn mới vào, đó là hai đạo diện từng thực hiện phim hoạt hình Bolt của Disney. Rapunzel đã trải qua tiến trình “khởi động lại hoàn toàn”, Catmull cho biết: mọi công việc trước đó đều bị hủy bỏ và bộ phim tái hình thành dưới dạng phim ca nhạc với năm bản nhạc do nhạc sĩ kỳ cựu từng nhiều lần đoạt giải Oscar Alan Menken của Disney biên soạn.

Những gì còn lưu lại được, theo lời Catmull, là “mái tóc, ngọn tháp và Rapunzel.”