Bộ phim Thế chiến II đã lấy lòng được cộng đồng phê bình và làm dậy sóng
bàn tán diện rộng về giải thưởng, nhưng vẫn chưa rõ liệu vậy đã đủ để
đưa nhà làm phim tới đề cử Oscar Đạo diễn xuất sắc nhất đầu tiên cho
mình không.
Liệu bộ phim
Dunkirk lấy bối cảnh Thế chiến II của Christopher
Nolan, ra rạp thứ sáu tuần trước, có phải là “bộ phim chiến tranh hay
nhất mọi thời đại”, như một nhà phê bình danh tiếng ngụ ý trong bài phê
bình phim của mình? Không, nói vậy hơi quá – nhưng nó là một trong những
phim xuất chúng của 2017, hầu hết ai xem xong cũng đồng ý vậy, cũng như
được phản ánh trong số điểm 98% khen ngợi trên Rotten Tomatoes. Và đó,
dĩ nhiên, làm dấy lên một câu hỏi khác: Bộ phim của Warner Bros. sẽ là
tay chơi mùa giải Oscar mạnh như thế nào trong vòng vài tháng nữa?
Dựng phim Dunkirk được làm trên quy mô khổng lồ
|
Chủ ý hay hay không,
Dunkirk pha trộn các yếu tố của nhiều phim
chiến tranh thời xưa đã được Viện Hàn lâm ưa chuộng: phim thắng giải
Phim hay nhất đầu tiên và thứ ba, lần lượt là
Wings năm 1927, với những cảnh quay tráng lệ của một trận đánh trên không kịch liệt, và
All Quiet on the Western Front năm 1930, một tuyên ngôn về sự ảm đạm và vô ích của chiến tranh; ba đề cử Phim hay nhất từ 1942,
In Which We Serve và
Mrs. Miniver (đoạt Oscar), khắc họa người Anh cứng rắn lạnh lùng và đứng lên đương đầu trong Thế chiến II, và
Wake Island,
bộ phim giao chiến Thế chiến II đầu tiên, thuật lại quân Đồng minh đối
mặt với một đợt tấn công ác liệt mà không có hy vọng được cứu viện; và
vô số các phim đề cử Phim hay nhất khác về những nhóm quân từ nhiều mảnh
đời đoàn kết với nhau trong các trận đánh trong Thế chiến II, từ
Battleground năm 1949 (trận Ardennes) tới
Saving Private Ryan năm 1998 (cuộc đổ bộ vào Normandy).
Liệu vậy có nghĩa là Viện Hàn lâm cũng chào đón
Dunkirk
nồng nhiệt, bộ phim thuật lại cuộc di tản Dunkirk? Ở thời điểm còn sớm
này, còn chưa xem những gì sẽ được phát hành tiếp trong năm nay, và biết
rằng một phần năm số lượng thành viên của Viện Hàn lâm mới gia nhập
trong vòng một năm trở lại đây, khó mà đoán được. Nhưng theo cây bút
Scott Feinberg của
The Hollywood Reporter thì có có bốn khả năng xảy ra…
Đạo diễn Christopher Nolan (giữa) trên trường quay Dunkirk
|
(1) Viện Hàn lâm lờ tịt bộ phim đi, cũng như bộ phim đầu tay của Nolan là
Following (1998),
Insomnia (2002) và
The Dark Knight Rises (2012). Chuyện này sẽ không xảy ra với
Dunkirk,
là phim thân thiện với Viện Hàn lâm nhất anh từng làm, đúng món tủ của
họ hơn là những thể loại khoa học-viễn tưởng, kinh dị hay chuyển thể
truyện tranh.
(2) Viện Hàn lâm công nhận những yếu tố làm phim và
kỹ thuật trong phim, và có lẽ kịch bản của nó, nhưng không có gì hơn,
cũng như đã làm với
Memento (2000), được đề cử kịch bản và biên tập phim;
The Prestige (2006), mang về đề cử chỉ đạo nghệ thuật và quay phim;
Batman Begins (2006), được đề cử quay phim; và
Interstellar
năm 2014, mang về một giải thưởng hiệu ứng và đề cử cho nhạc nền, dựng
phim, biên tập âm thanh và phối âm. (Tác giả cũng ném luôn
The Dark Knight
năm 2008 vào nhóm này, vì khó mà nghĩ nó sẽ ôm được giải nam diễn viên
phụ, hay thậm chí đề cử - cùng giải biên tập âm thanh và đề cử cho chỉ
đạo nghệ thuật, quay phim, biên tập phim, hóa trang, phối âm và hiệu ứng
– nếu như Heath Ledger không chết trước đó.) Nhiều người diễn giải việc
phim Nolan ít được công nhận vậy là cách Viện Hàn lâm nói rằng họ tôn
trọng khả năng làm phim của anh nhưng không cảm thấy đặt nặng cảm xúc
vào các phim ấy.
Góc công sự trên một con phố đẹp như tranh trong phim
|
(3) Viện Hàn lâm công nhận nghệ thuật làm phim và các khía cạnh kỹ thuật
và bản thân bộ phim, nhưng không phải tài chỉ đạo của Nolan, như đã làm
với bộ phim Viện Hàn lâm thích nhất,
Inception năm 2010, thắng
giải quay phim, biên tập âm thanh, phối âm và hiệu ứng, và cũng có đề
cử phim hay nhất, kịch bản gốc, nhạc nền và chỉ đạo nghệ thuật.
(4)
Viện Hàn lâm yêu điêu đứng bộ phim và công nhận hết tất cả, hay hầu
hết, các lĩnh vực đã nói trên, cũng như tài chỉ đạo của Nolan.
Theo cá nhân tác giả, các kết cục có khả năng nhất là ba, hoặc bốn.
Theo tác giả gần như chắc chắn
Dunkirk
sẽ áp đảo trong các hạng mục phụ mà các phim Nolan trong quá khứ đã có
thu hoạch tốt: quay phim (những cảnh trên không là tuyệt vời), biên tập
(với các cảnh biên tập xen kẽ không chỉ giữa các tuyến truyện mà còn cả
các khoảng thời gian), dựng phim (trước đây gọi là chỉ đạo nghệ thuật,
được làm trên quy mô khổng lồ), biên tập âm thanh, phối âm và hiệu ứng.
Tác giả sẽ không loại bỏ thiết kế trang phục, nam diễn viên phụ (Mark
Rylance từng thắng Oscar có diễn xuất tác giả thấy là bật lên nhất để
được đề cử) hoặc kịch bản nữa. Và trong thời đại Viện Hàn lâm có thể đề
cử từ 5 tới 10 phim cho giải Phim hay nhất, thay vì chỉ 5 – một thay đổi
trong luật lệ ra đời trong cơn thịnh nộ khi bỏ qua
The Dark Knight cho giải phim hay nhất – khó mà tưởng tượng Viện Hàn lâm không dành chỗ cho phim này trong hạng mục cao quý của mình.
Ông Dawson (áo màu sáng) đã lái du thuyền của mình đi cứu binh lính
bị kẹt ở Dunkirk. Phút giây lặng lẽ của ông trên sân ga, giữa những
người lính mà ông đã cứu sống được đặt chân lên đất liền trở về nhà, nổi
bật lên qua diễn xuất của Mark Rylance
|
Tác giả ít tự tin hơn về đề cử đạo diễn, không phải vì Nolan không xứng
đáng – theo quan điểm của tác giả, anh là một trong những bậc thầy của
thế hệ mình và chuyện anh chưa từng được đề cử là vô lý – mà vì anh có
một số yếu tố không thuận lợi.
Một là, ngày phát hành tháng 7 của
phim nghĩa là nó sẽ lùi một bước vào ký ức của những người bỏ phiếu khi
họ ngập mặt trong các phim mang phẩm chất Oscar ngay trước thềm bỏ
phiếu đề cử bắt đầu vào tháng 12. (Cân nhắc từ chuyện xảy ra với
Saving Private Ryan, ra rạp ngày 24 tháng 7, và từ đó đến cuối năm là ứng cử viên số một nhưng rồi lại thua bộ phim tháng 12
Shakespeare in Love.)
Thứ
hai, Nolan không thực sự thích bỏ sức cho cuộc đua khi vào mùa giải.
(Thật là tiếc vì tác giả thấy anh là một người thông minh, khiêm nhường
và dễ mến, nhưng để có giải thưởng cá nhân mà không tham gia vào tay bắt
mặt mừng đôi chút thì rất hiếm.)
Saving Private Ryan, bộ phim Thế chiến II năm 1998, phát hành vào
tháng 7, thu về nhiều phản hồi tích cực cũng như đề cử Oscar, nhưng lại
vuột mất giải Phim hay nhất
|
Và cuối cùng, có người đã lập luận rằng điểm yếu của
Dunkirk y
hệt những phim khác của anh – cảm giác nó quá lạnh lẽo và sạch sẽ và đã
có thể mang lại những lao lực cảm xúc lớn hơn nếu cho thấy những cuộc
nói chuyện giữa những người đồng đội, phô ra đầu rơi máu chảy và khuôn
mặt của kẻ thù.
Dịch: © Phương Hà @Quaivatdienanh.com
Nguồn: The Hollywood Reporter