Henry Golding (phải) lãng mạn với Emilia Clarke trong Last Christmas

Đó là khoảnh khắc mà tất cả ‘fan’ phim lãng mạn mong chờ ở cuối phim, trái tim bồi hồi với dự đoán: nụ hôn. Người viết đang xem The Edge of Seventeen, bộ phim tuổi mới lớn thông minh, trong đó Nadine (Hailee Steinfeld) lao đi gặp người bạn cùng lớp đáng yêu vụng về (Hayden Szeto). Sau cuộc hẹn hò không thành và cảm nắng một người đàn ông khác, cô đã quyết định Erwin là người cô muốn.

Và sau đó, thay cho bất kỳ thể hiện đam mê nào, là... một cái vỗ lưng trìu mến khi anh giới thiệu cô với bạn bè. Những khoảnh khắc trước đó, người viết rất vui thích khi một diễn viên người Canada gốc Trung Quốc được chọn vào vai người yêu của một phụ nữ Mỹ da trắng. Khi ‘credit’ tuôn ra, người viết cảm thấy bị lừa dối.

Tuy nhiên, đó là chuyện ba năm trước, và kể từ đấy, hoàn cảnh đã thay đổi hẳn với diễn viên châu Á ở Hollywood. Bây giờ họ không chỉ có được cô gái, họ còn được phép hôn nữa. Chúng ta có Henry Golding lãng mạn với Emilia Clarke trong Last Christmas và nam diễn viên người Mỹ gốc Á Randall Park ăn đứt Keanu Reeves trong Always Be My Maybe. Năm 2021, Simu Liu, diễn viên người Canada sinh ra ở Trung Quốc, sẽ đá vòng cầu mở đường vào Vũ trụ Điện ảnh Marvel với tư cách là siêu anh hùng châu Á đầu tiên trong Shang-Chi and the Legend of the Ten Rings.

Hayden Szeto (phải) và Hailee Steinfeld trong The Edge of Seventeen

Đột nhiên, một nhóm “thiểu số vô hình” lại đang trở thành một phần của điện ảnh chủ lưu. Không chỉ các diễn viên Đông Á rốt cuộc dẫn dắt các bộ phim thay vì đóng vai phụ, nhân vật của họ có thể liên hệ được và đáng mơ ước. Diễn viên David Tse, đóng trong Lara Croft: Tomb Raider và Spy Game, nói, “Nếu bạn nhìn về phương đông, bạn có rất nhiều nam chính [châu Á] rất nổi tiếng, đẹp trai. Trò chơi. Không có gì khác thường về điều đó. Nhưng ở phương tây, có cái trần bằng tre này. Có một kiểu diễn dịch câu chuyện phân biệt chủng tộc mang tính địa phương mà diễn viên người Đông Á cảm thấy vô cùng tức giận và phẫn nộ.”

Ngoài Sessue Hayakawa, một ngôi sao phim câm người Nhật đầu thế kỷ 20, đàn ông Đông Á thực tế đã bị hoạn trong phim Hollywood. Thường được miêu tả là bị hoạn và vô tính, họ quan tâm đến võ thuật hoặc khoa học hơn là tình dục. Chắc chắn, họ có thể tốt đẹp và điển trai. Nhưng gợi cảm? Xin lỗi, không. Đó là lý do tại sao Erwin của The Edge of Seventeen là chú cún bất hạnh chứ không phải người đeo đuổi. Một trong những trường hợp tồi tệ nhất là Romeo Must Die năm 2000, cặp đôi Aaliyah – vào thời điểm đó, là một trong những ca sĩ R&B nổi tiếng nhất – với huyền thoại hành động Hồng Kông Lý Liên Kiệt. Hai siêu sao bị mắc kẹt trong một mối tình lãng mạn vô hồn trên màn ảnh hoàn toàn kiêng kỵ đam mê. Một cảnh họ hôn nhau đã được quay, nhưng bị cắt bỏ lại trên sàn phòng biên tập. Thay thế bằng cảnh họ ôm nhau.

Cặp đôi Aaliyah (phải) – vào thời điểm đó, là một trong những ca sĩ R&B nổi tiếng nhất – với huyền thoại hành động Hồng Kông Lý Liên Kiệt trong Romeo Must Die năm 2000

Daniel York Loh, đã xuất hiện trong The Beach và Rogue Trader, gọi kiểu rập khuôn này là “hết sức sốc”. “Đàn ông Đông Á có xu hướng là ngu ngốc, không hấp dẫn, đôi khi tàn bạo và cộc lốc trong phim,” anh nói. “Họ là kẻ áp bức bất thành văn của phụ nữ Đông Á, những người thường dễ bị tổn thương, mong manh và sẵn sàng cho tình dục. Họ không thể được thấy là hấp dẫn lãng mạn. Chúng ta không thể trình diễn đàn ông Đông Á hôn phụ nữ, vì họ không có tình dục. Dân số Trung Quốc cho thấy điều đó không đúng sự thật.”

Đối với anh, sáo ngữ này có nguồn gốc từ cơn cuồng phân biệt chủng tộc về “hiểm họa da vàng”, mà trong nhiều thập kỷ, trình bày người Đông Á nhập cư là một mối nguy hiểm đối với thế giới phương Tây. Nỗi sợ đàn ông da vàng sẽ hãm hiếp phụ nữ da trắng lan tràn. Điện ảnh nhấn mạnh và chế nhạo “cái khác” về đàn ông Đông Á, từ Fu Manchu, bậc thầy tội phạm hung ác người Hoa, được tạo ra vào năm 1913, đến Long Duk Dong, sinh viên trao đổi trong Sixteen Candles năm 1984 do Gedde Watanabe thủ vai. Mỗi cảnh quay của anh đều được báo hiệu bằng tiếng cồng lớn.

York Loh, mang hai dòng máu Trung Quốc-Anh, nói anh là một trong nhiều diễn viên được yêu cầu phóng đại tính ngoại quốc trong các buổi thử vai. “Tất cả chúng tôi đều có kinh nghiệm này, đạo diễn bảo: ‘Anh có thể làm cho ngữ điệu mạnh mẽ hơn không? Anh làm cho nó mạnh mẽ đến mức anh hết giống một con người đúng nghĩa.’”

Henry Golding là một trong số ít các diễn viên Đông Á có khả năng vượt ra khỏi các vai trò được xác định bởi chủng tộc

Kỳ thị đàn ông Đông Á là phổ biến và gây tổn hại bên ngoài màn ảnh. Vào năm 2014, một cuộc khảo sát cho dịch vụ hẹn hò OkCool phát hiện rằng đàn ông châu Á bị phụ nữ da trắng, da đen và Latinh xếp hạng hấp dẫn dưới trung bình từ 12-14%. Nghiên cứu về hẹn hò tốc độ của Đại học Columbia ở New York cho thấy họ gặp khó khăn nhất khi hẹn hò lần thứ hai, trong khi một nghiên cứu khác thực hiện ước tính đàn ông châu Á sẽ phải kiếm thêm 247.000 đôla thì phụ nữ da trắng mới xem xét hẹn hò với họ hơn một người đàn ông da trắng.

Ngay cả ở Trung Quốc, nam giới có ngoại hình phương Tây được coi là hấp dẫn hơn, theo Yuan Ren, cựu biên tập viên văn hóa và sự kiện của Time Out Beijing. “Có khao khát được hẹn hò với những anh chàng có vẻ ngoài phương Tây hơn,” cô nói. “Một người cao ráo và thể chất tốt sẽ nổi bật. Có quan niệm cho rằng đàn ông không phải người châu Á nam tính hơn.”

Henry Golding, có mẹ người Malaysia và cha người Anh, là một trong số ít các diễn viên Đông Á có khả năng vượt ra khỏi các vai trò được xác định bởi chủng tộc. Vẻ điển trai ngang tàng, lịch lãm và quyến rũ, anh là một biểu tượng tình dục đương nhiên. Đúng, Crazy Rich Asians – phim bom tấn đầu tiên do một dàn diễn viên toàn châu Á dẫn dắt kể từ The Joy Luck Club năm 1993 – là đột phá của anh. Nhưng anh cũng dính vào một mối quan hệ dữ dội với Blake Lively trong bộ phim ly kỳ A Simple Favour năm 2018 và là đối tượng tình yêu bí ẩn của Clarke trong Last Christmas, phim lãng mạn hài mùa lễ của đạo diễn Paul Feig. Anh cũng là một phần trong dàn diễn viên của bộ phim ly kỳ gangster The Gentlemen sắp tới của Guy Ritchie.

Simu Liu và vai diễn của anh trong Shang-Chi and the Legend of the Ten Rings

“Đây là một bước ngoặt đáng kinh ngạc,” David Tse nói, chán nản vì thiếu vai cho các diễn viên Anh gốc Đông Á đến nỗi anh thành lập Yellow Earth Theatre và Chinese Arts Now để tạo ra nhiều cơ hội hơn. “Henry sẽ thách thức tư duy thuộc địa hàng thế kỷ nay về nam tính Đông Á.”

Rồi có Liu và vai diễn của anh trong Shang-Chi and the Legend of the Ten Rings. Quyết định làm một phim siêu anh hùng toàn châu Á là thực sự đột phá vì Hollywood thức tỉnh với thực tế là chúng ta sống trong một thế giới đa văn hóa có đủ các dân tộc thiểu số, những người sẽ trả tiền mạnh để thấy mình được thể hiện trên màn ảnh. Thành công phòng vé của Black Panther là minh chứng cho điều đó.

Searching năm ngoái, trong đó John Cho đóng vai một người cha điên cuồng cố lần ra cô con gái mất tích, là bộ phim ly kỳ chính thống đầu tiên của Hollywood với một diễn viên người Mỹ gốc Á trong vai chính. Always Be My Maybe, có sự góp mặt của ngôi sao Fresh Off the Boat Randall Park trong một câu chuyện tình lãng mạn cảm động với Ali Wong, thắng lớn trên Netflix. Và The Farewell, phim hài của Mỹ với Awkwafina đóng chính, kể về một gia đình Trung Quốc đối phó với tin tức bệnh nan y của bà nội họ, đã được đẩy để nhận đề cử Oscar. Cuối cùng, xem ra người Đông Á đang được miêu tả là con người đích thực chứ không phải là biếm họa người nước ngoài.

John Cho (giữa) và Joseph Lee trong phim ly kỳ Searching năm 2018

Liu và Golding là “ánh nắng sáng chói”, David Tse nói. “Tuy nhiên, có rất nhiều diễn viên Đông Á khác ở Anh nên được trao cơ hội.” York Loh rất lạc quan: “Đây là lúc làm một chàng trai trẻ Đông Á tốt hơn bao giờ hết. Càng nhiều khán giả đi xem các diễn viên châu Á trong các vai chính, họ sẽ càng quen với điều đó, và sẽ càng hưởng ứng.”