Gary Oldman trong vai biên kịch Herman Mankiewicz và Amanda Seyfried vai nữ diễn viên

Citizen Kane đã phủ một cái bóng to lớn lên điện ảnh suốt gần tám thập kỷ qua, đứng đầu vô số danh sách những phim vĩ đại nhất từng được làm.

Ấy thế mà sao nó chỉ thắng có duy nhất một giải Oscar.

Dù phim đầu tay của Orson Welles thất bại điêu đứng tại giải Oscar năm 1942 nơi How Green Was My Valley của John Ford nhận giải Phim hay nhất và Đạo diễn xuất sắc, thứ duy nhất Citizen Kane được trao giải cho — kịch bản — là chủ đề bộ phim hoa mỹ mới của Netflix, do David Fincher đạo diễn, Mank.

Mank có làm được điều Citizen Kane đã không thể làm và giật lấy hai giải Oscar lớn nhất không? Trong mùa giải bị đại dịch cắt xén này, bộ phim có vóc dáng của một khổng lồ đầy tiềm năng.

William Randolph Hearst (Charles Dance, trái)

Có ngày ra mắt 4 tháng 12 trên Netflix sau khi phát hành rạp phạm vi nhỏ vào 13 tháng 11, Mank kể câu chuyện biên kịch Hollywood Herman Mankiewicz (Gary Oldman), được tài năng trẻ Orson Welles giao trọng trách viết Citizen Kane. Với Mankiewicz, nhận viết kịch bản này sẽ liên quan tới việc cắt đứt một vài mối quan hệ, vì Kane là một cái nhìn không mấy che đậy về doanh nhân William Randolph Hearst, người mà Mankiewicz biết quá rõ.

Như bộ phim kể lại, nhiều năm trước đó, Mankiewicz là một khách quen tại những bữa tiệc sang trọng của Hearst, ở đó nhà biên kịch tuôn những lời bóng bẩy và tiến tới gắn kết với Marion Davies (Amanda Seyfried), người tình trẻ hơn nhiều tuổi của Hearst. Nhưng rượu chè và vỡ mộng khiến Mankiewicz hết được Hearst — và Hollywood — ưu ái. Ông có thể cứu chuộc bản thân bằng cách tận dụng lời đề nghị từ Welles và viết kiệt tác của mình không?

Seyfried đóng Marion Davies khôn ngoan bất ngờ

Dù chỉ thắng một giải, Citizen Kane vẫn nhận được chín đề cử Oscar, và người viết kỳ vọng ít nhất chừng đó cho Mank. Trong một năm thiếu thốn phim hành động hoành tráng và phim bom tấn rạp, Mank có cơ hội càn quét các hạng mục kỹ thuật, nhận đề cử cho dựng phim, biên tập và trang phục cao cấp của nó.

Sau khi quay các tập phim bộ truyền hình Netflix Mindhunter của Fincher, nhà quay phim Erik Messerschmidt có thể chiến thắng cuộc đua Oscar đầu tiên của mình cho bộ phim đen trắng lộng lẫy nhằm gợi về thời hoàng kim của Hollywood. (Phim đen trắng cuối cùng thắng hạng mục này là một phim Netflix khác, Roma năm 2019.) Và âm thanh đơn gợi về thời xưa, cũng như điệu nhạc du dương từ Trent Reznor và Atticus Ross không chừng khiến Oscar nghe bắt tai, tuy nhiên bộ đôi này có thể sẽ cạnh tranh với thành tựu của chính họ trong nhạc kịch Soul của Pixar.

Cuộc đua đạo diễn chừng có vẻ nhiều ưu thế cho Fincher (trái) nhất

Cha của Fincher, Jack, viết kịch bản cho Mank nhưng đã qua đời năm 2003, rất lâu trước khi con trai ông tham gia bộ phim. Nó sẽ là đóng góp điện ảnh duy nhất của Fincher cha, và với sự dí dỏm tràn đầy, là một ván bài ăn chắc mang về cho ông một đề cử Oscar truy tặng.

Cuộc đua nam diễn viên chính đầy những màn diễn xuất lớn năm nay, từ vai cuối của Chadwick Boseman trong Ma Rainey’s Black Bottom, tới diễn xuất rụng rời của Anthony Hopkins trong phim chính kịch về mất trí nhớ The Father. Tuy nhiên, kỳ vọng là Oldman, đã thắng năm 2018 cho vai Churchill trong Darkest Hour, sẽ tham gia tranh giải lần nữa. Công nhận lần đầu trong hạng mục nữ diễn viên phụ cho Seyfried, khôn ngoan bất ngờ trong vai Davies, sẽ gây hứng thú nhiều hơn.

Với mọi ngọn gió thuận buồm ở những cuộc đua khác, Mank nắm chắc đề cử trong các hạng mục Phim hay nhất và Đạo diễn xuất sắc nhất. Nó có thể thắng một trong hai, thậm chí cả hai, không?

Một phim hoa lệ đặt ở ngay sân nhà họ có vẻ đúng là thứ khiến các cử tri Oscar tiến đến lựa chọn

Cuộc đua đạo diễn chừng có vẻ nhiều ưu thế cho Fincher nhất, một trong những đạo diễn được coi trọng nhất ở Hollywood đã hai lần được đề cử — cho The Social Network và The Curious Case of Benjamin Button — nhưng chưa bao giờ thắng giải. Một phim hoa lệ đặt ở ngay sân nhà họ có vẻ đúng là thứ khiến các cử tri Oscar tiến đến lựa chọn, dù các chủ đề chằm hăm suy tư không còn được đảm bảo nữa: Các phim tranh giải Phim hay nhất gần đây nói về ngành điện ảnh, như Once Upon a Time … in Hollywood của Quentin Tarantino và A Star Is Born của Bradley Cooper, vẫn bị bỏ qua trong các phút cuối ở Oscar.

Dù vậy, cuộc đua đạo diễn thường trao cho những thành tựu cao nhất về tay nghề, và Mank là một tác phẩm đắt tiền tráng lệ mang tính tác giả từ một đạo diễn nổi tiếng chuẩn xác. Trừ khi Viện Hàn lâm ưu ái phim gì nhỏ hơn năm nay — như Nomadland thân mật và buông thả của Chloé Zhao — thì chắc là Fincher sẽ thua.

Mank là một tác phẩm đắt tiền tráng lệ mang tính tác giả từ một đạo diễn nổi tiếng chuẩn xác

Mới năm ngoái, Roma của Alfonso Cuarón thắng cuộc đua Đạo diễn xuất sắc nhất ngoài giải Oscar cho quay phim và phim nói tiếng nước ngoài, nhưng vẫn thua Green Book trong hạng mục Phim hay nhất. Nhiều người đổ cho tường lửa phản đối trực tuyến bên trong Viện Hàn lâm, nhưng các thái độ đó đã thay đổi đủ nhiều trong thời gian qua để cho Mank mang về chiến thắng Oscar Phim hay nhất cho Netflix chưa?

Những người nằm chờ thời thế có thể chẳng có lựa chọn nào khác. Dù phần lớn các hãng phim đang chọn lựa an toàn trong mùa giải đẩy ra một phim tranh giải duy nhất để cân nhắc, Netflix năm nay no đủ các lựa chọn, gồm có Da 5 Bloods của Spike Lee, The Trial of the Chicago 7 của Aaron Sorkin và Ma Rainey’s Black Bottom của George C. Wolfe ngoài các phim như Hillbilly Elegy của Ron Howard và The Midnight Sky của George Clooney.

Có khả năng là phần lớn các đề cử trong sáu hạng mục lớn — bốn hạng mục diễn xuất, bên cạnh đạo diễn và phim — có thể đến từ mỗi mình Netflix. Trong một mùa giải mà ít thành viên Viện Hàn lâm có khả năng bước chân ra rạp, sẽ có lý nếu một dịch vụ trực tuyến cuối cùng thắng thế.