• The Wild Goose Lake: Điêu Diệc Nam cố gắng chiếm lĩnh và Trung Quốc hóa thể loại phim 'noir'

Hồ Ca trong phim The Wild Goose Lake, đang chiếu tại Liên hoan phim Cannes 2019

Bộ phim ly kỳ tội phạm The Wild Goose Lake do Điêu Diệc Nam đạo diễn đang đối đầu với những phim như Once Upon a Time in Hollywood rất được mong đợi của Quentin Tarantino tranh giải thưởng hàng đầu của liên hoan, Cành cọ vàng.

Các chủ đề gai góc tương tự dự kiến sẽ được khám phá trong Summer of Changsa của đạo diễn Tổ Phong, cạnh tranh ở hạng mục Un Certain Regard sắc sảo hơn.

Cả hai phim này là một phần của phong trào phim ‘noir’ Trung Quốc đang mở rộng biên cương của ngành công nghiệp điện ảnh Trung Quốc dưới sự kiểm duyệt chặt chẽ của chính phủ đối với các chủ đề như bạo lực, tham nhũng và tình dục.

Được quay và nằm cách xa ánh đèn lấp lánh của các đô thị hiện đại Trung Quốc, những phim này thể hiện các nhân vật phản anh hùng bị ám ảnh sống ở bên rìa xã hội.

Đoạn Dịch Hồng trong phim Looming Storm

Thành công về doanh thu phòng vé của Looming Storm 2017 được giới phê bình khen ngợi – về một người đàn ông săn lùng kẻ giết người hàng loạt rình rập một thị trấn nhỏ – cho thấy các chủ đề cấm kỵ trước đây ngày càng được Cục điện ảnh Trung Quốc nới lỏng.

Bộ phim ly kỳ tội phạm gần đây nhất của đạo diễn Điêu, Black Coal, Thin Ice đã thắng giải thưởng cao nhất Gấu Vàng của Liên hoan phim Berlin năm 2014 với câu chuyện hấp dẫn về một cảnh sát sai lầm đang tìm kiếm sự chuộc lỗi.

Đó cũng là một đột phá phòng vé toàn cầu cho các phim Trung Quốc kinh phí thấp, thu về khoảng 17 triệu đôla Mỹ sau khi thành công trong nước và trình chiếu hạn chế ở quốc tế.

“Đây là thời kỳ hào hứng,” theo Alexandre Mallet-Guy, nhà sản xuất của The Wild Goose Lake. “Bộ phim của chúng tôi là ‘noir’, có cốt truyện rất phức tạp và phim rất phong cách.”

Liêu Phàm (trái) và Quế Luân Mỹ trong Black Than, Thin Ice

Điêu Diệc Nam đang khóa mình trong phòng biên tập ở Bắc Kinh để làm bản cắt cuối cùng cho xuất phẩm mới của anh, được thực hiện với sự hỗ trợ của các công ty ở cả Trung Quốc và Pháp.

“Phim này có phong cách còn mạnh mẽ hơn cả Black Coal, Thin Ice,” theo nhà sản xuất Mallet-Guy có trụ sở tại Paris. “Đạo diễn chịu ảnh hưởng rất lớn của phim ‘noir’. Hầu hết phim từ Trung Quốc đi ra quốc tế là phim thể loại, phim hành động và phim ngân sách lớn. Nhưng hy vọng, chúng ta sẽ thấy một thế hệ và một phong cách điện ảnh mới.”

Trong hai thập kỷ qua, thị trường phim Trung Quốc đã chuyển từ khởi đầu rất khiêm tốn sang sản xuất khoảng 600 phim mỗi năm với doanh thu phòng vé hiện hơn 8,5 tỉ USD – chỉ đứng sau thị trường Bắc Mỹ 11,4 tỉ USD. Khán giả Trung Quốc trước đây đổ xô vào một loạt các bộ phim bom tấn được sản xuất tại địa phương như Chiến lang 2 (2017), đã trở thành phim có doanh thu lớn nhất tại Trung Quốc với 870 triệu USD.

Nhưng thị hiếu dường như đang thay đổi.

Triệu Đào (phải) trong Ash Is Purest White / Giang hồ nhi nữ

Năm ngoái đã chứng kiến sự thành công bất ngờ của Dying to Survive do Văn Mục Dã đạo diễn, tập trung vào việc buôn lậu các loại thuốc trị ung thư, và kiếm được khoảng 450 triệu đôla Mỹ cho các nhà đầu tư.

Cùng lúc đó, tình hình phim nghệ thuật Trung Quốc đang nóng lên.

Tên tuổi lớn trong giới liên hoan quốc tế Marco Muller là một trong những người đầu tiên giới thiệu điện ảnh Trung Quốc ra thế giới thông qua công việc của ông với các liên hoan Venice và Rotterdam. Kể từ năm 2017, nhà sản xuất phim người Ý này đã kết nối với đạo diễn hàng đầu Trung Quốc Giả Chương Kha tổ chức Liên hoan phim quốc tế Pingyao hàng năm.

Bộ phim gần đây nhất của Giả Chương Kha, Ash is Purest White, có sự góp mặt của bạn đời Triệu Đào, đã tham gia tranh tài tại Cannes năm ngoái, và cũng có chủ đề tội phạm và tham nhũng.

“Đó là những bộ phim bán tốt ở thị trường quốc tế,” theo ông Muller. “Chúng rất gai góc, đen tối và hấp dẫn. Những phim đó vẫn phải được sự chấp thuận của các cơ quan chức năng, nhưng dường như ngày càng có nhiều nhà làm phim đi vào thể loại ‘noir’.”

Tổ Phong (phải) và Hoàng Lộ trong phim Summer of Changsha, cạnh tranh hạng mục Un Certain Regard tại Cannes năm nay

Giống như phim ‘noir’ Mỹ, xuất hiện vào những năm 1920 và tận hưởng thời hoàng kim vào những năm 1940 và 1950 khi tính đạo đức của phim bị kiểm soát chặt chẽ bởi Bộ luật sản xuất khét tiếng, trường phái ‘noir’ Trung Quốc tập trung vào những câu chuyện xung quanh hiện trường tội ác hầu hết ở những góc khuất của xã hội.

Trung Quốc gần đây đã đưa ra các quy định yêu cầu nhà làm phim phải nhận được "ấn rồng" phê duyệt trước khi phim được phép chiếu tại các liên hoan phim. Nhưng đội ngũ sản xuất đằng sau The Wild Goose Lake nói rằng họ đã được thông báo rõ ràng.

Người ta biết ít hơn về xuất phẩm của Tổ Phong, mặc dù có tin bộ phim đã được chính thức thông qua để trình chiếu. Tuy nhiên, giới chức Trung Quốc vẫn có khả năng can thiệp vào phút cuối.

Trương Nghệ Mưu, đạo diễn của Đèn lồng đỏ treo cao, và là một trong những đạo diễn nổi tiếng nhất của Trung Quốc, đã phải rút bộ phim mới nhất của ông, One Second, ra khỏi Liên hoan phim Berlin vào tháng 2, theo lệnh của chính phủ.

Trương Nghi (trái) và Phạm Vĩ trong One Second

Một bộ phim khác của Trung Quốc Better Days đã có lịch phát hành nhưng không được trình chiếu vì nó không được kiểm duyệt thông qua.