Gia đình Parr, bay dưới biệt danh “Gia đình siêu nhân” trong chuỗi phim siêu anh hùng cùng tên của Disney-Pixar, chiếm một vị trí mờ ảo, hoài niệm trong văn hóa đại chúng chung của chúng ta 14 năm qua. Họ có trước buổi bình minh bùng nổ phim siêu anh hùng của Marvel Studios và DC Films, thế nhưng họ vẫn tiếp tục nổi tiếng trong hơn một thập kỷ — đủ để kiếm cho họ không chỉ một phần tiếp theo được mong đợi dữ dội mà còn một chủ đề riêng ở công viên giải trí Disneyland.

Không chỉ tất yếu phải có phép màu của Pixar, The Incredibles và Incredibles 2 dường như đã khai thác được điều gì đó trong hệ tư tưởng thời đại siêu anh hùng khiến họ nổi bật, ngay cả dưới cái bóng che lù lù của Vũ trụ điện ảnh Marvel. Theo biên kịch-đạo diễn Brad Bird, bí quyết của sự quan tâm nồng nhiệt dành cho nhà Parr là yếu tố trước hết họ là một gia đình — siêu anh hùng đơn giản chỉ là “lát chanh trang trí ly cocktail”. Ông nói không sai; hàng thập kỷ nay các đơn vị gia đình đã được tách thành một ngách cực kỳ quan trọng trong những câu chuyện siêu anh hùng. Câu hỏi là tại sao? Điều gì khiến siêu anh hùng và kịch tính gia đình trở thành hai thị hiếu lớn kết hợp tuyệt vời cùng nhau?

Câu trả lời có tính lịch sử hơn bạn tưởng. Nổi tiếng nhất, nhà Parr là tiếng vọng của Fantastic Four, một trong những sáng tác chung Stan Lee/Jack Kirby đã khởi động những gì sẽ trở thành Marvel Comics trong những năm 1960. Với một số cải biến về siêu năng lực và hoán đổi giới tính, ông Fantastic trở thành Elastigirl, The Thing trở thành ông Incredible, và Invisible Woman trở thành Violet — thậm chí bé Jack-Jack đa siêu năng cũng âm hưởng đứa con trai sáng tạo vũ trụ của Richards, Franklin. Nhưng nhà Parr nợ di sản gia đình của bộ tứ kia nhiều hơn chỉ là nguồn cảm hứng hiển nhiên — thực tế, họ đang đi theo bước chân của một câu chuyện xưa như bản thân siêu anh hùng.

Năm 1940, trong Kỷ nguyên vàng bùng nổ siêu anh hùng, nhà xuất bản mới Fawcett Comics đã giới thiệu một nhân vật tên là Captain Marvel trong sách của họ, Whiz Comics. Captain Marvel, giống như nhiều anh hùng mới vào thời đó, một siêu nhân che đậy bằng một sự khác biệt chính — khi không làm người trưởng thành siêu mạnh, siêu nhanh, có sức mạnh kỳ diệu chiến đấu chống tội phạm, anh là Billy Batson, cậu bé sắp vào tuổi ‘teen’ có thể biến hình thành bản ngã khác của mình bằng cách hô thần chú chỉ một từ: “Shazam!”

Tự thân Billy đã rất nổi tiếng — cậu khai thác cùng một ngách độc giả trẻ mà các nhân vật như Robin đã làm được mới chỉ một năm trước đó — nhưng hơn thế nữa, cậu là câu trả lời trực tiếp cho những câu hỏi mà Robin thực sự không thể trả lời. Vầy nhá, một thằng nhóc có bố là siêu nhân quả thực tuyệt cú mèo, thế nhưng một ông bố có thằng con là siêu nhân thì sao? Tránh sang một bên đi, Boy Wonder, Billy Batson không cần bất cứ ai trông nom đâu.

Thật là một sự pha màu hoàn hảo để trẻ em mua truyện tranh mới ào ào. Khi sự mãn nguyện về Billy chưa đủ, họa sĩ Fawcett là C.C. Beck giới thiệu Lieutenant Marvels, một nhóm trợ thủ phục trang y hệt, tình cờ cũng là những trợ thủ đầu tiên từng thể hiện sức mạnh tương tự như đồng cấp “người lớn” của họ. Khi Fawcett muốn đi theo những độ tuổi mới, Billy đã được cho một cô em gái sinh đôi mất tích đã lâu, Mary Marvel. Khi họ muốn tăng yếu tố quyến rũ? Thú biết nói, chú bác, cháu gái — bạn cứ kể ra đi. Mô hình này cứ thế tiếp tục cho đến năm 1947, thế giới của Fawcett Comics đầy ắp Marvel và các nhân vật liền kề với Marvel, từ một con hổ hình người cho đến con cái của các siêu ác nhân trở đi trở lại.

Trong Kỷ nguyên vàng, ý niệm về “vũ trụ chung” và tính liên tục giữa các nhân vật thực sự không tồn tại, trong khi khái niệm về các nhóm siêu anh hùng chỉ vừa mới nhận được đôi chút quan tâm với Justice Society of America. Bằng cách tạo ra một thế giới đầy những nhân vật thực sự liên quan đến nhau, Fawcett đã cách mạng hóa thể loại này trước cả khi người ta nhận ra, và khám phá nút khởi động động cơ đưa truyện tranh hiện đại vào tương lai. The Marvel Family nhanh chóng trở thành một trong những nhóm nhân vật nổi tiếng nhất (và bán chạy nhất) của thời đại này. Trong một thời gian, Captain Marvel thậm chí còn có vinh dự vượt trội của việc chính anh là Superman bán chạy.

Thành công của Marvel Family tiếp tục truyền cảm hứng cho bản sao của chính mình — DC (lúc đó là National Comics) đã sao chép quy trình này cho toàn bộ bộ ba của họ, hoàn chỉnh với những người bạn đồng hành động vật mặc trang phục, em bé siêu nhân, đứa trẻ kỳ diệu, và người thân thất lạc đã lâu. Những trận chiến pháp lý tiếp theo sau cùng với thị trường siêu anh hùng suy thoái thời hậu chiến, kỷ nguyên của Đạo luật Thẩm quyền Truyện tranh (Comics Code Authority) đã chứng kiến cảnh đế chế gia đình siêu nhân của Fawcett từ từ sụp đổ cho đến khi được chính DC thu tóm — tuy nhiên họ không bao giờ lấy lại được hào quang trước kia, kể cả trong tay chủ sở hữu mới.

Tuy nhiên, nền tảng do các gia đình của Fawcett đặt ra và được các bản sao của họ hoàn thành ngay cả sau khi họ suy tàn vào tăm tối. Thử nghiệm đó đã chứng minh là một thành công, mặc dù kết thúc bi thảm: chìa khóa thực sự để làm cho những siêu nhân kiểu mới này trở nên đương đại không phải là tạo ra những bản ngã con người hấp dẫn hay giải thích rõ ràng “logic” các siêu năng lực, mà là cho họ một mạng lưới những con người để họ gắn kết và dựa vào.

Vài năm sau, Lee và Kirby khai thác phiên bản thập niên 60 của cùng sự táo bạo mà Fawcett đã vạch ra. Mặc dù thời thế chính trị đã thay đổi, và sự yếm thế đã chiếm chỗ lạc quan trong văn hóa đại chúng hậu Thế chiến 2, động lực vẫn tương tự — chắc chắn người ta có hơi rối loạn chức năng và trầm tư hơn, nhưng bộ tứ làm nên Fantastic Four đã gãi đúng chỗ ngứa về gia đình.

Đâu đó giữa hai thái cực này là nơi chúng ta tìm thấy gia đình Parr ngày nay, và bí quyết công thức thành công của họ. Bằng cách gẩy lên vừa đủ kích thích, khôi hài từ tổ tiên của họ những năm 1940 như Marvels và pha trộn vừa đủ xung đột và “chủ nghĩa hiện thực” hiện đại như Fantastic Four, The Incredibles đã tìm ra điểm ngọt trong cấu tạo lịch sử của những câu chuyện siêu anh hùng. Các gia đình siêu nhân được dệt ngay vào những bộ truyện tranh áo choàng và dơi vốn là khởi đầu cho tất cả, và từ đó trở thành một phần trong mã di truyền tiếp tục xây dựng thể loại này.

Pixar là cái tên đoạt giải thưởng, Disney là sức mạnh bán hàng, và những tiến bộ lớn trong công nghệ hoạt hình có thể quy cho sức hút bền bỉ của chuỗi phim Incredibles — nhưng cuối cùng, chính vị trí của họ trong lịch sử mới giữ cho họ mới mẻ như thế trong tâm trí của người hâm mộ.