• Hollywood ở Trung Quốc: Bán rẻ hay thu lời?

• Người Mỹ nên lo vì phòng vé Trung Quốc năm nay sẽ đạt gần 5 tỉ đôla

• Hollywood giờ đã biến đổi

• Đường vào thị trường lớn Trung Quốc lắm gian nan cho Hollywood

• Các tin liên quan phim Transformers: Age of Extinction

Con số kỷ lục 317 triệu đôla mà Transformers: Age of Extinction của Paramount thu hoạch được ở Trung Quốc trong vòng 31 ngày thật là ấn tượng, nhưng những khó khăn vất vả hãng phim này phải chịu đựng để nhận được chỉ có 25% con số đó cho thấy việc đào vàng phía bên kia Vạn lý trường thành gây nản chí đến mức nào. Phó chủ tịch hãng Rob Moor nói, "Hoàn toàn xứng đáng. Ai cũng chịu đau, nhưng chắc chắn kết quả hoành tráng."

Bằng nhiều cách — chẳng hạn phong tỏa vài khu phố ở Hồng Kông hoặc toàn bộ một khu bảo tồn quốc gia cho việc quay phim — Trung Quốc đã cung cấp sự hợp tác nhiều hơn hãng phim này có thể trông đợi có được ở Mỹ. Nhưng Trung Quốc cho phép các nhà phát hành nước ngoài nhận chưa đến 40-50% ăn chia phòng vé như thông lệ ở các thị trường khác trên thế giới. Và Paramount lo hết mọi chuyện từ nỗ lực moi tiền của đạo diễn Michael Bay lúc ông quay phim ở Hồng Kông cho đến kinh hoàng phút chót khi đối tác quảng bá Beijing Pangu Investment Co. dọa đóng cửa buổi công chiếu, viện lẽ hãng phim đã không hoàn tất bổn phận của mình trong việc sử dụng hình ảnh tòa nhà khách sạn Pangu Plaza đặc trưng. Một đối tác quảng cáo sản phẩm trong phim khác kiện ra tòa, và một đối tác thứ ba cũng đe làm tương tự.

Những vụ việc gần như xung đột về sản phẩm quảng cáo trong phim này nói lên nhiều vấn đề hậu quả của việc các công ty đó còn mới mẻ với chuyện này và có những kỳ vọng chưa được đáp ứng. "Và một vấn đề thực tế là bạn có quá nhiều thuật ngữ trong nghề bằng tiếng Anh không nhất thiết được dịch sang tiếng Trung Quốc," một nguồn tin trong cuộc cho biết.

Nhưng Trung Quốc, vốn ưu ái cho điện ảnh nội địa, còn làm cho vấn đề khó khăn hơn với người ngoài bằng cách quy việc này không đơn giản chỉ là chuyện chuyển ngữ không rõ ràng. "Ở Trung Quốc, thường có nhiều bên liên quan [đến dự án phim]," một nhà điều hành nói, dẫn ví dụ bộ phim Coming Home của đạo diễn Trương Nghệ Mưu. "Hẳn có tới 20 công ty khác nhau tham gia bộ phim này, dù phim được cung cấp vốn hoàn toàn bởi một công ty," ông nói thêm. "Rối như canh hẹ và vô phương hiểu nổi."

Từ trái sang: Phó chủ tịch Paramount Rob Moore, đạo diễn Michael Bay và nam diễn viên Mark Wahlberg tại buổi chiếu ra mắt thế giới của Transformers: Age of Extinction ở Hồng Kông

Một nguồn tin trong nghề khác nói ông đã yêu cầu đạo diễn Trương giải thích làm sao một bộ phim có thể được xem là một sản phẩm đồng sản xuất và được ưu tiên. Người này nói nhà đạo diễn đã đáp rằng không có luật lệ nào cả: "Rồi ông ấy cười lớn và nói, 'Chúng ta thích như vậy mà. Chúng ta có rất nhiều sự linh hoạt.'"

Tập đoàn điện ảnh Trung Quốc, một doanh nghiệp nhà nước, có lý do để mỉm cười. Doanh thu phòng vé Trung Quốc kết sổ 3,6 tỉ đôla năm 2013, tăng 27% so với năm 2012 (doanh thu phòng vé Bắc Mỹ tăng chỉ 1% đạt 10,9 tỉ đôla). Với tốc độ tăng trưởng đó, doanh thu vé ở Trung Quốc có thể đạt 5 tỉ đôla ở năm nay. Lãnh thổ này được kỳ vọng sẽ qua mặt Bắc Mỹ vào năm 2017 trở thành thị trường điện ảnh lớn nhất thế giới.

Transformers đầy ắp sản phẩm quảng cáo trong phim, và với quá nhiều đối tác như vậy thì tiềm ẩn mâu thuẫn, một người kỳ cựu trong nghề khác của Trung Quốc nói. Viện đến luật pháp ngày càng phổ biến — đến không thể hình dung được. Hợp đồng của Pangu, do các đối tác Trung Quốc của Paramount thu xếp, nghe nói trị giá 1 triệu đôla. Hãng này khăng khăng rằng Paramount đã cam kết đưa hình ảnh tòa nhà khách sạn lên phim 20 giây, tổ chức tiệc khách VIP ở đó và cho phép công ty nhượng quyền vật phẩm ăn theo Transformers và giữ phần lợi nhuận. Paramount từ chối cung cấp chi tiết về điều gì hãng đã hứa hẹn, nhưng một nguồn tin nói hãng phim tin rằng hãng đã hoàn tất phần việc của mình. Tuy nhiên, Moore đã giải quyết vấn đề này nhanh chóng. Tại một cuộc họp báo, đạo diễn Bay nói làm việc với Pangu là "tuyệt vời", và Moore nói, "Thật không may là chúng tôi đã có những hiểu lầm này."

Mô hình nhân vật Bumblebee trước Thiên An Môn Bắc Kinh, là một phần trong việc quảng bá Transformers 4: Age of Extinction ở Trung Quốc

Rắc rối của Paramount đâu có ngừng ở Pangu. Ngày 22/7, Hiệp hội Du lịch Wulong Karst kiện hãng phim và một công ty Trung Quốc xử lý hợp đồng quảng cáo sản phẩm trong phim vì không định vị một khu bảo tồn quốc gia trong phim như đã được mong đợi. Một công ty hòa giải Trung Quốc nói khoảng 1 tỉ đôla tiền quảng cáo sản phẩm trong phim đã không được trả đúng hạn. Nhà sản xuất thực phẩm Hubei Zhou Heiya Food Co. cũng nói công ty họ không vui với sản phẩm của mình được quảng cáo trong phim va đang tham vấn luật sư.

Ngoài ra, các hãng phim còn có những quan ngại — ở Trung Quốc và các vùng lãnh thổ khác — về việc liệu có được nhận đủ phần ăn chia của họ không. Marc Ganis của Jiaflix, một công ty liên quan đến việc thu xếp các đối tác quảng bá cho Transformers, nói với The Wall Street Journal rằng Paramount và các đối tác của hãng này đã thuê 1.200 lao động đi kiểm tra các rạp chiếu thuộc sở hữu nhà nước để đảm bảo số vé bán cho phim Transformers chứ không phải cho các phim Trung Quốc.

Jerry Nickelsburg của Trường Quản trị Anderson thuộc UCLA nói những vấn đề này không gây ngạc nhiên vì khác biệt quá lớn trong văn hóa kinh doanh giữa Mỹ và Trung Quốc. Ở Hollywood, một cam kết bằng lời có thể được xem là ràng buộc, còn ở Trung Quốc, ông nói: "nói có nghĩa là, 'tôi đã nghe anh nói, và tôi nghĩ là tôi hiểu anh.' Chứ không có nghĩa, 'tôi đồng ý với anh.'" Ông bổ sung thêm, còn có những bất định vì một đơn vị Trung Quốc tưởng là tư nhân lại có thể có sự hiện diện của nhà nước: "Họ không bao giờ có thể có câu trả lời thẳng thắn."

Trên: Khu bảo tồn quốc gia Wulong Karst, di sản thiên nhiên thế giới của UNESCO từ năm 2007 Dưới: Một cảnh trong Transformers: Age of Extinction do Paramount Pictures sản xuất với hậu cảnh là khu bảo tồn quốc gia Wulong

William Yu, nhà kinh tế người Đài Loan cũng giảng dạy tại UCLA, nói khó nghe hơn. "Sự trung thực không được đánh giá cao ở Trung Quốc. Hôm qua họ nói với anh một điều rất rõ ràng, và hôm nay họ phủ định điều đó." Liệu cách tiếp cận của người Trung Quốc có tiến gần đến chuẩn phương Tây không? "Chừng năm năm, 10 năm nữa, chắc là không," Yu nói. "Một trăm năm nữa thì may ra."



Hãy chia sẻ ý kiến của bạn về bài viết này trên Facebook của chúng tôi