• 2021 nhìn lại: Một năm hỗn loạn và đổi thay nữa cho cuộc đấu tranh sinh tồn của phim ảnh

• 2021 nhìn lại: Truyền hình đã thay đổi mãi mãi ra sao

• 2021 nhìn lại: Phát trực tuyến rầm rập tiến vào thế giới anime

• 2021 nhìn lại: 12 phim Á hay nhất năm 2021

• 2021 nhìn lại: Điện ảnh châu Á lên ngôi

• 2021 nhìn lại: Tốp 10 phim phòng vé toàn cầu

Đại dịch đã đặt Trung Quốc vào vị thế tốt hơn để kiểm soát việc phát hành

Tại sao chuyện đó quan trọng: Trung Quốc đang sử dụng phim nội địa làm phương tiện then chốt để gửi hàng loạt thông điệp nhằm đạt mục tiêu chính trị, không dành chỗ cho quan điểm ngoại bang.

“Đó là một bước ngoặt thực sự của ngành công nghiệp giải trí toàn cầu,” Rebecca Davis, trưởng văn phòng Variety ở Trung Quốc, nói.

Chuyện đang diễn ra: Đại dịch đang mở ra kỷ nguyên mới khó lường cho các công ty giải trí phương Tây hoạt động ở Trung Quốc.

“Đại dịch đã đặt Trung Quốc vào vị thế tốt hơn để kiểm soát việc phát hành,” chuyên gia phân tích truyền thông kỳ cựu Paul Dergarabedian của Comscore nói.

Đã chuẩn bị sẵn sàng poster tiếng Trung quảng cáo cho Spider-Man: No Way Home, nhưng đến nay Người Nhện vẫn chưa có lịch ra rạp ở Trung Quốc

Bất kể Disney nỗ lực đeo bám quan chức Trung Quốc để phim của họ được chào đón ở Đại lục, những phim doanh thu cao nhất năm ngoái — tất cả các phim Marvel — đều bị chặn do miêu tả nhân vật hoặc quan ngại về những bình luận của nhà làm phim, đạo diễn hoặc diễn viên trong phim.

“Các phim Marlvel thường rất sinh lợi ở Trung Quốc, song định hướng chính trị trong việc chặn phát hành phim luôn được chính phủ Trung Quốc ưu tiên hơn so với tác động tích cực của phòng vé mà họ có thể sẽ có,” Shawn Robbins, trưởng nhóm phân tích của Boxoffice Pro nói.

Theo các con số: Không phải chỉ phim Marvel bị ảnh hưởng. Tổng thị phần phim Mỹ trong số phim nước ngoài của Trung Quốc giảm từ 46% năm 2020 xuống 39% năm 2021, theo báo cáo của Variety.

Trong số những phim nước ngoài ra rạp Trung Quốc năm ngoái, chỉ 28% là phim năm 2021; hầu hết đều là phim cũ hơn

Doanh thu phim Mỹ ở Trung Quốc giảm trên diện rộng, trong khi phim Trung Quốc thống trị phòng vé.

Trong số những phim nước ngoài ra rạp Trung Quốc năm ngoái, chỉ 28% là phim năm 2021; hầu hết đều là phim cũ hơn.

Nhìn toàn cảnh: Lãnh đạo Trung Quốc đã đặt mục tiêu đưa Trung Quốc trở thành một “cường quốc điện ảnh” trước năm 2035, Aynny Kokas, trợ lý giáo sư nghiên cứu truyền thông ở Đại học Virginia, nói với Axios.

Trung Quốc đã vượt Mỹ trở thành thị trường rạp chiếu lớn nhất thế giới lần đầu năm 2020 và giữ vững vị trí này năm 2021, phần lớn phụ thuộc vào phim nội địa, theo Comscore. Trung Quốc thường chỉ cho phép chiếu khoảng 34 phim nước ngoài mỗi năm.

The Battle at Lake Changjin cho thấy sức mạnh Hollywood phai nhạt ở Trung Quốc, Quartz giật tít

Thị trường khổng lồ của Trung Quốc đồng nghĩa với việc phim của họ không cần phải vươn ra toàn cầu — chỉ cần có hiệu quả trong nước, Dergarabedian nói. Trong số 200 phim doanh thu toàn cầu hàng đầu năm ngoái, có 44 phim Trung Quốc, 80 phim Bắc Mỹ và 76 phim từ những khu vực khác, theo phân tích của Axios. Hầu hết 44 phim nội địa này thu được ở bên ngoài Trung Quốc chẳng bao nhiêu.

Ước muốn thiết lập ngành công nghiệp điện ảnh nội địa hùng mạnh của Bắc Kinh không phải để cạnh tranh với quyền lực văn hóa mềm mà Mỹ được hưởng thông qua sự thống trị toàn cầu của Hollywood, mà là để kiến tạo và thao túng một nền tảng quyền lực để phổ biến những thông điệp chính trị, theo Davis.

Tác động: Phim có doanh thu phòng vé Trung Quốc cao nhất năm 2021 — và trong lịch sử điện ảnh Trung Quốc — là Trận chiến Hồ Trường Tân, một phim chiến tranh tuyên truyền ca tụng cuộc chiến của quân đội Trung Quốc chống quân đội Mỹ trong chiến tranh Triều Tiên.

Thời điểm ra mắt phim khi các lãnh đạo Trung Quốc vận động cả nước mở rộng đối đầu với Mỹ.

Một khán giả Trung Quốc mắt nhòa lệ tại buổi chiếu ra mắt Embrace Again

Một phim khác gần đây, Embrace Again, sử dụng những ngôi sao điện ảnh nổi tiếng nhất của Trung Quốc để phô trương câu chuyện yêu thích của Bắc Kinh về đại dịch — cuộc chiến đấu chống virus đầy cảm động của người dân — đồng thời xóa bỏ những thất bại của chính phủ khiến đợt bùng phát ban đầu trở thành đại dịch. Phim này đã thống trị phòng vé năm mới.

“Câu chuyện về đại dịch ở Trung Quốc phần nào được viết nên bởi những phim do chính phủ tài trợ có tất cả các yếu tố của một phim bom tấn Hollywood,” Davis nói.

Đúng, thế nhưng: Sự quan tâm của khán giả Trung Quốc dành cho phim Hollywood không hẳn giảm đi, Robbins nói, lưu ý rằng việc vi phạm bản quyền những phim phương Tây đang tràn lan ở đất nước này.

Với sự phát triển của phát trực tuyến, ngành công nghiệp điện ảnh và truyền hình Mỹ giảm phụ thuộc vào mô hình phòng vé, ngay cả nếu như các công ty sản xuất truyền thống vẫn phụ thuộc vào Trung Quốc, Kokas nói. Những nền tảng trực tuyến như Netflix hoàn toàn không hoạt động ở thị trường Trung Quốc.

The Battle of Lake Changjin 2: Water Gate Bridge ra mắt với nguyên êkíp đạo diễn và diễn viên đã làm nên kỳ tích phòng vé cho phần đầu gồm bộ ba đạo diễn Lâm Siêu Hiền-Trần Khải Ca-Từ Khắc và cặp huynh đệ Ngô Kinh-Dịch Dương Thiên Tỉ, đã dẫn đầu doanh thu vé bán trước cho mùa phim tết 2022

Xem gì: “Hiện nay vẫn trong tình trạng bỏ ngỏ, điều có thể làm thay đổi chiến lược toàn cầu trong tương lai gần của Hollywood cũng như bản thân Trung Quốc cần tiếp tục ủng hộ sự tăng trưởng của thị trường rạp chiếu của mình trong dài hạn,” Robbins nói.

Điểm mấu chốt: Thị trường Trung Quốc “có thể làm nên sự khác biệt giữa người hùng và kẻ vô danh ở phòng vé toàn cầu,” Dergarabedian nói.