Nghệ thuật diễn xuất là một thứ cả những nghệ sĩ tài ba nhất cũng khó lòng giải thích được quá trình nhập vai của mình.
Xem diễn xuất của Denzel Washington trong phim
Flight của
Robert Zemeckis (ra rạp ngày 2/11), bạn sẽ muốn biết nam diễn viên
này làm thế nào để nhập vai một cách hoàn hảo trong suốt bộ phim hai
tiếng như vậy. Nhưng khi hỏi Washington hay các bạn diễn của anh, họ
thường thấy khó diễn tả quá trình diễn xuất của mình. Câu trả lời cho
câu hỏi này thường lòng vòng và mang tính trừu tượng và được giải thích
qua những ví dụ các câu chuyện diễn ra trên phim trường.
Washington trong phim Flight
John Goodman, đã đóng cùng Washington trong hai phim (gồm
Flight và
Fallen
1998), nói về diễn viên này: “Anh ấy như một con mèo luôn biết chuẩn bị
cho những gì sắp tới, vì thế làm việc với anh ấy rất thoải mái.”
Trong
phim, Washington vào vai một phi công thức giấc vào buổi sáng trước một
chuyến bay: anh lăn khỏi giường, ngái ngủ, uống vài hớp bia, lẩm bẩm
vài tiếng với cô tiếp viên nằm trên giường, hít một chút thuốc phiện, và
sẵn sàng lên máy bay.
Nhưng đây không phải kiểu chuẩn bị
Goodman đang nói đến, Washington kể về quá trình diễn xuất trong cabin
máy bay giả, chuẩn bị cho những cảnh bay khi nhân vật của anh, Whip
Whitlock, phải hạ cánh khẩn cấp. “Bạn phải cảm thấy thoải mái trong ghế
ngồi đó, phải hiểu trong tình huống đó phải làm gì.”
Nhưng việc
nghiên cứu nhân vật có thể giúp được bao nhiêu khi đóng một cảnh phim
kịch tính,và nhân vật phải thể hiện sự căng thẳng mà chỉ tình huống đó
mới tạo ra. Làm thế nào để anh thể hiện được việc nhân vật đang chịu ảnh
hưởng của ma túy mà vẫn có thể hạ cánh một cách thành thục trong tình
huống cấp bách?
Khi một chiếc xe lửa chở đầy chất dễ cháy nổ bị mất thắng trong bộ phim Unstoppable
năm 2010, còn ai khác đuổi theo để hãm nó lại ngoài Denzel (với sự giúp đỡ của Chris Pine)
[Ảnh: Robert Zuckerman, Twentieth Century Fox]
Don Cheadle, một diễn viên khác trong phim cho biết, “Anh ấy phải thể hiện được khả năng kiểm soát cả tình hình và bản thân.”
Jonathan Demme, đạo diễn
Philadelphia (1993) và
The Manchurian Candidate” (2004), đã nhiều lần cố diễn tả cách làm việc của Washington.
“Tôi nghĩ anh ấy hoàn toàn tan biến vào vai diễn,” Demme cho biết. “Với
Philadelphia, anh ấy hoàn toàn thoải mái trên phim trường. Nhưng khi đóng
Manchurian Candidate, Denzel trở nên u buồn hơn, vì đó là nhân vật anh đang diễn. Như thể là có hai người hoàn toàn khác nhau trong các vai đó.”
“Tôi nghĩ anh ấy cũng như một kiến trúc sư, khi đến phim trường, anh ấy hoàn toàn sẵn sàng xây dựng cảnh phim.”
Một
cách ví khác: “Denzel khiến tôi phải nhận ra rằng chính diễn viên mới
là người kể câu chuyện. Khi bắt đầu quay phim, diễn viên chính là câu
chuyện. Những diễn viên giỏi đều là những người kể chuyện giỏi.”
Tom Hanks trong vai luật sư bị nhiễm AIDS, trái, và Washington
là luật sư của anh trong vụ kiện người chủ đã sa thải nhân vật của Tom Hanks
vì căn bệnh này trong phim Philadelphia, năm 1993 [Ảnh: Ken Regan, TriStar Pictures]
Nghe thì cũng hay, nhưng cuối cùng thì một diễn viên như Denzel
Washington làm thế nào? Washington cho biết, “Tất cả là một quá trình.
Tôi không biết việc hòa nhập vào một nhân vật có đích không, và nếu có
thì đó là ngày quay phim thứ bao nhiêu, nhưng tôi biết đó là một quá
trình luôn tiếp diễn. Tôi không bao giờ nghĩ mình có thể biến nhân vật
thành bất cứ thứ gì mình muốn. Nếu bước vào cảnh phim biết quá nhiều về
nhân vật, bạn có thể bị đóng khuôn và không thể thích nghi với những gì
diễn ra xung quanh.”
Norman Jewison, đạo diễn của Washington trong vai chính đầu tiên trong phim
A Soldier’s Story (1984) và
The Hurricane sau đó vào năm 1999, nói, “Tôi nhận ra từ đầu là anh ấy có khả năng tập trung rất cao. Anh ấy rất có khả năng phân tích. Với
Soldier’s Story,
tôi đã thấy anh ấy tỏ ra rất hiếu kỳ về mối quan hệ giữa diễn viên và
máy quay. Anh đã đóng kịch nói, và khi chuyển sang đóng phim, tôi thấy
anh diễn xuất một cách tinh tế hơn để thích nghi với máy quay.”
Washington
cho biết, từ khi còn nhỏ, anh không hề nghĩ tới việc trở thành diễn
viên. “Tôi đi học diễn xuất tại Fordham, thấy cũng hay và mọi người cũng
khen tôi. Khi bắt đầu, tôi chỉ nghĩ về việc đóng kịch, và không hề nghĩ
tới việc vào Hollywood.”
Với phim truyền hình đầu tiên
Wilma
(1977), anh cho biết anh đã cảm thấy khá hồi hộp. “Họ phải quay cảnh
cận mặt, và tôi thì lại bước xa khỏi máy quay. Tôi không quen với việc
có máy móc dí vào mặt như thế. Nhưng cuối cùng cũng phải quen.”
Một trong những vai diễn đáng chú ý nhất của Washington là nhân vật
Rubin "Hurricane" Carter, một tay đấm bốc bị kết án oan tội giết người,
trong phim The Hurricane năm 1999 [Ảnh: Ken Regan, Universal]
Trong vòng một thập kỷ sau đó, Washington đã biến các máy móc đó thành
những người bạn thân. Anh giờ có một sự gần gũi với máy quay có thể biến
một diễn viên thành một ngôi sao. Sau khi dành sáu năm đóng một bác sĩ
trong phim truyền hình
St. Elsewhere thập kỷ 80, bộ phim mà anh
cho biết đã giúp anh quen hơn với máy quay, anh chuyển sang đóng phim
điện ảnh. Đến cuối thập kỷ này, anh đã có được tượng vàng Oscar đầu tiên
cho vai phụ trong phim
Glory của Edward Zwick.
Phim đó, cùng với phim năm 1987
Cry Freedom
của Richard Attenborough, về người vận động quyền con người ở Nam Phi,
đã ghi nhận tài năng của anh trong việc hóa thân vào những nhân vật lịch
sử, và anh trở thành diễn viên hàng đầu cho các phim lịch sử. Anh vào
vai Malcolm X trong phim tiểu sử cùng tên của Spike Lee, tay đấm bốc
Rubin Carter trong
Hurricane của Jewison và đóng các phim khác ít được biết đến hơn như
Remember the Titans (2000) của Boaz Yakin,
American Gangster (2007) của Ridley Scott và
The Great Debaters
(2007), phim do chính anh đạo diễn. (Anh cho biết việc đạo diễn “vô
cùng phiền toái”.) Cùng lúc đó anh cũng tránh bị gán ghép vào các vai
trong các phim tiểu sử và nhận nhiều vai diễn ở các thể loại khác nữa
như phim ly kỳ, hành động, trong đó có năm phim của Tony Scott.
Washington, phải, đoạt giải Oscar đầu tiên của anh, giải nam diễn viên phụ xuất sắc,
với vai diễn trong phim Glory năm 1989 [Ảnh: Merrick Morton, Tri-Star Pictures]
Xem những vai diễn đó hay phim
Training Day (2001) của Antoine
Fuqua khi anh vào vai tên cảnh sát tệ nhất thế giới, phim mang lai cho
ảnh giải Oscar hạng mục Nam diễn viên xuất sắc nhất, bạn có thể thấy anh
có những kỹ năng lặp lại. Washington có hai nụ cười, một là nụ cười lớn
cởi mới khi nhân vật hoàn toàn vui vẻ, và nụ cười thứ hai được kiềm chế
hơn đối với những nhân vật có mục tiêu đen tối hơn, như trong
Training Day và
American Gangster.
Anh cũng dùng ánh mắt mở to hoặc nhíu mày để thể hiện tương tự. Khi
đóng vai một người trong quân đội, một vai diễn quen thuộc của anh, anh
kiểm soát hoạt động của mình một cách chặt chẽ hơn. Đây như những mánh
khóe được mang ra khi cần thiết. Có một số những vai diễn bí hiểm hơn
như trong
Flight cần anh phải diễn xuất theo bản năng hơn là theo kỹ năng từ trước.
Jewison gợi nhớ tới một cảnh trong
The Hurricane
khi Washington đóng một nhân vật trong tù đang nói chuyện với luật sư,
và “bỗng nhiên, anh ấy cầm chiếc micro và ném nó vào cửa kính, khiến các
diễn viên khác cũng phải hoảng sở.” Demme cũng có một câu chuyện tương
tự trên phim trường
Philadelphia khi Washington vào vai một
luật sư ghét người đồng tính. “Nhân vật của anh ấy đang nói chuyện với
một người đàn ông khác, và bỗng nhận ra người này đang tán tỉnh mình, và
bỗng nhiên anh ấy nắm lấy cổ áo người kia và đẩy anh ta vào tường một
cách thô bạo. Đó là thứ có thể thấy với Denzel, một chút thực tế bỗng nổ
bung.”
Washington đoạt giải Oscar Nam diễn viên chính xuất sắc cho vai diễn
trong phim Training Day, 2001 [Ảnh: Robert Zuckerman, Warner Bros.]
Một lần nữa Washington lại cố gắng mô tả cách anh nghĩ ra những tình
huống như thế, anh lại nói ví von về máy bay. “Lúc cần lo lắng là lúc
bạn ở dưới đất. Nếu không thể tin tưởng vào phi công – đạo diễn – bạn
không nên lên máy bay. Khi đóng một cảnh phim, tôi không thể đứng ngoài
nhân vật và cố nhận xét về bản thân. Tôi phải tin tưởng đạo diễn sẽ làm
thế cho tôi.”
Dịch: © Xuân Hiền @Quaivatdienanh.com
Nguồn: The New York Times
Hãy chia sẻ ý kiến của bạn về bài viết này trên
Facebook của chúng tôi