• Ai thắng trong năm 2014: Marvel hay DC?

• Điều gì xảy ra khi phim siêu anh hùng hết kẻ xấu tương xứng

• Các phim siêu anh hùng có thiệt thòi khi tồn tại trong cùng một thế giới?

• Kế hoạch điện ảnh 14 năm của Marvel nên khiến Warner Bros. lưu tâm

• Lời nguyền các loạt phim liên kết: phim Marvel bắt đầu trở nên quá đồng nhất?

Năm 1957, Life Magazine viết về sự sụp đổ của hệ thống các hãng phim lớn của Hollywood:

“Với băng chuyền sản xuất đã ngừng hoạt động và cách sản xuất phim hàng loạt trước kia đã trở nên lỗi thời, hiện không có nguồn lợi nhuận chủ chốt hay bất cứ khả năng hoạt động nào khác còn đọng lại. Tỷ lệ doanh thu của Hollywood đến từ nước ngoài ngày càng tăng cao trong những năm gần đây (vì doanh thu trong nước giảm mạnh) và hiện nắm tỷ lệ từ 40 đến 50% doanh thu toàn cầu mà Hollywood thu về.”

The Avengers (2012)

Năm mươi năm sau, những hồi chuông cảnh báo đó vài tháng lại kêu một lần. Tuy vậy, như để thách thức hệ thống cảnh báo, nếu đây thực sự là tình trạng báo động, theo sau thông điệp này đã là một chuỗi những phim mà khi chiếu ở Mỹ cần phụ đề và một bản làm lại Pippi Longstocking đen tối.

Tính tới năm 2014, The Avengers, phim chuyển thể từ truyện tranh có doanh thu cao nhất tính tới nay (và phim có doanh thu cao thứ ba mọi thời đại), thu về 59% doanh thu đó từ phòng vé nước ngoài. Năm 2013, năm cuối cùng có số thống kê này, doanh thu nước ngoài trung bình của các phim là 69%.

Tỷ lệ tăng 30-40% là có vẻ cao, nhưng kéo dài trong vòng 57 năm kể từ khi Life đưa ra lời cảnh báo u ám kia, tức là mức tăng chỉ ở 0,6% một năm. Cùng với hướng suy luận đó, có thể cho rằng tới năm 2060, 100% doanh thu phòng vé của Hollywood sẽ đến từ túi tiền khán giả nước ngoài. Đó là năm đài BBC dự tính có thể khai thác mỏ trên Mặt trăng. Từ năm 1972, Life Magazine đã bị ngừng xuất bản tới ba lần.

Guardians of the Galaxy (2014)

Với hơn 20 phim chuyển thể từ truyện tranh được lên kế hoạch trong những năm tới, thật dễ để cho rằng một “bong bóng xà phòng” đang được thổi lên quanh thể loại phim truyện tranh. Nhưng những lời tiên đoán về sự sụp đổ của thể loại này phần lớn đang bị thổi phồng. Năm ngoái, Cracked.com dự đoán “bong bóng xà phòng” này sẽ vỡ và cho rằng Guardians of the Galaxy lúc đó sắp ra mắt sẽ là điều chứng minh sự tan vỡ này. Sau khi thu về hơn bảy trăm năm mươi triệu đôla, bộ phim là phim có doanh thu cao nhất mùa hè, đánh bại đối thủ gần nhất là loạt phim Transformers nổi tiếng (bộ phim cũng bị dự đoán sẽ thất bại).

Hóa ra, thay vì vỡ, bong bóng xà phòng kia mới chỉ đang bắt đầu hình thành. Marvel đã công bố ngày ra mắt của 11 phim truyện tranh trong vòng năm năm tới, trong khi DC Comics cũng có từng đó phim được dự tính cho từ giờ tới 2020.

Bộ phim chuyển thể từ truyện tranh lợi nhuận nhất về mặt ngân sách tính tới nay là The Dark Knight Rises (2010) với ngân sách 130 triệu USD và 1 tỉ USD doanh thu phòng vé. The Avengers, dù có doanh thu cao, chỉ nhận lại được lãi 690%. Vẫn là con số đáng nể, nhưng chỉ đủ để đưa phim vào hạng ba trong danh sách lợi nhuận các phim truyện tranh trong thập kỷ qua (sau 300 với doanh thu 456 triệu USD và ngân sách 65 triệu USD).

The Dark Knight Rises (2012)

Với mười bộ phim truyện tranh có doanh thu thấp nhất thập kỷ qua, bảy trong số phim đó được sản xuất trong vòng năm năm trở lại đây, gồm: Jonah Hex, Punisher: War Zone, Whiteout, Sin City: A Dame to Kill For, RIPD, Son of the Mask, và Scott Pilgrim. Cùng lúc đó, năm trong số mười phim có doanh thu cao nhất cũng được làm trong cùng khoảng thời gian: Captain America: The Winter Soldier, Guardians of the Galaxy, Iron Man 3, The Avengers, và The Dark Knight Rises. Nhìn chung, có khoảng 73 phim được chuyển thể từ truyện tranh kể từ 2004, và đã thu về lợi nhuận 270%.

Điều quan trọng cần cân nhắc là những con số này chỉ tính doanh thu phòng vé, điều mà Edward J. Epstein, trong cuốn sách The Hollywood Economist, chỉ ra chỉ là một phần mười tổng doanh thu liên quan tới các bộ phim. Ngoài ra còn phải tính lợi nhuận từ bán đĩa DVD, cấp phép sản phẩm, bán bản quyền phân phối ở nước ngoài. Vả lại, bộ phim còn là một phần của cả một gói sản phẩm truyện tranh, với các công ty tiếp tục phát hành truyện tranh và các phim truyền hình liên quan.

Marvel hiện đang có tận ba diễn viên da trắng tóc vàng tên Chris đóng chính trong các phim của mình: Chris Hemsworth (Thor), Chris Evans (Captain America) và Chris Pratt (Guardians of the Galaxy)

Yếu tố đa dạng cũng đang ngày càng có vai trò quan trọng hơn trong việc giữ sức thu lợi nhuận. Dù tỏ ra kỳ thị chủng tộc và người các giới tính khác trên mạng internet, những “fan cuồng” truyện tranh chỉ là một phần nhỏ trong nhóm khán giả cho những phim này, với một số con số ước tính chỉ ở mức 4%. Một kết quả điều tra Facebook năm ngoái cho thấy có 40% khán giả phim truyện tranh là nữ.

Dù vẫn chỉ là một nhóm thiểu số to tiếng, sự phục vụ tận tình nhóm người hâm mộ nam da trắng trong thế giới phim truyện tranh đang mở ra một thứ nhiều người đang gọi là “Cuộc chiến đa dạng hóa” giữa hai hãng phim truyện trang Marvel và DC.

Dù The Hollywood Reporter xác nhận sáu trong số các phim chuyển thể từ truyện tranh đang được lên kế hoạch vẫn tập trung vào những nhân vật nam chính da trắng với xu hướng giới tính đúng với giới tính sinh học của mình, thì trong số những phim này cũng sẽ có những phim với nhân vật chính là Wonder Woman, hay có xuất hiện Cyborg, Shazam, và Aquaman với các diễn viên da màu thủ vai. Trong thông báo gần đây, Marvel đáp lại lời khiêu chiến này của DC với kế hoạch phim về Captain Marvel, với nhân vật nữ chính Carol Danvers và phim Black Panther với diễn viên da màu Chadwick Boseman trong vai chính.

Tạo hình dự tính của Wonder Woman (Gal Gadot đóng) trong phim sắp tới của DC Comics

Sự đa dạng chủng tộc và giới tính trong phim chuyển thể từ truyện tranh, dù được nhiều người cho rằng là một xu hướng của những năm gần đây, thật sự là một sự trở về với gốc gác. Dù Spider-Man thường được nêu là một trong những phim tiên phong trong hoạt động khơi dậy thể loại phim truyện tranh, chính Wesley Snipes trong vai Blade và Michael Jai White/Keith David trong vai Spawn là những tên tuổi đã cứu phim truyện tranh khỏi bờ vực thẳm vào cuối thập kỷ 1990.

Nỗi sợ bây giờ là bất cứ sự giảm thiểu nào về doanh thu sẽ bị đổ lỗi cho những nỗ lực đa dạng hóa thế giới trắng toát của phim truyện tranh, thay vì lý do có thể chính đáng hơn là khán giả đang dần chán nản với những bộ phim siêu anh hùng theo khuôn mẫu về một văn hóa định chuẩn hóa dị tính.

Cũng đáng nêu ở đây là những thành công trước kia không hề có nhiều khả năng tiên đoán hoạt động tương lai. Dù nhiều người vẫn nhớ Star Wars, Star Trek, và Jaws,những phim tạo nên Kỷ nguyên Bom tấn của Hollywood, ít người nhớ những bộ phim muốn đu theo thành công này, cũng đắt đỏ không kém nhưng cuối cùng vẫn thất bại như The Adventure of Buckaroo Banzai Across the 8th Dimension, Solarbabies, và Orca.

Với một chút may mắn, bong bóng xà phòng phim truyện tranh sẽ không bao giờ vỡ, nhưng bất cứ thời hoàng kim nào cuối cùng cũng phải kết thúc. Và chỉ hy vọng rằng nó sẽ không bị thay thế bởi những phim chiến tranh mang tính tuyên truyền và phim viễn Tây đã từng một thời đóng chiếm ở mọi rạp chiếu phim Mỹ.



Hãy chia sẻ ý kiến của bạn về bài viết này trên Facebook của chúng tôi