Một buổi sáng thứ tư mới đây, nhân viên của Rotten Tomatoes tụ họp tại
văn phòng ở Beverly Hills, mở máy vi tính - chuẩn bị tinh thần cho cuộc
tấn công của các bài bình luận về những bộ phim lớn nhất sắp tới của
Hollywood.
Nhưng trước hết, giám sát sản xuất Cookie Zito cập nhật tình hình.
Phó chủ tịch Rotten Tomatoes Jeff Voris (giữa) và biên tập viên cấp
cao Grae Drake (phải) được đạo diễn sáng tạo Jimmy Johenning quay phim
tại văn phòng Beverly Hills của trang web tổng hợp bình luận này [Ảnh: Al Seib / Los Angeles Times]
|
“Chúng tôi vừa biết rằng
War for the Planet of the Apes đã được chứng nhận,” cô công bố, và 24 nhân viên Rotten Tomatoes vỗ tay nhiệt liệt.
Điều đó có nghĩa phần lớn các nhà phê bình thích bộ phim mới của 20th Century Fox – và phần tiếp theo của
Apes trị giá 150 triệu đôla có được nhãn “chứng nhận tươi” (fresh) chính thức trên trang đánh giá phim này.
Ra
mắt gần hai thập kỷ trước từ bộ ba người bạn cùng trường đại học
California Berkeley, Rotten Tomatoes đã dần trở thành một tay chơi có
ảnh hưởng – và bị e sợ - trong ngành điện ảnh và truyền hình. Điểm số
của trang này có thể giúp quyết định sự chìm nổi của một bộ phim.
“Cứ như là con dấu phê chuẩn của tạp chí
Good Housekeeping dành cho phim ảnh vậy,” Donna Gigliotti, nhà sản xuất của
Hidden Figures và
Silver Linings Playbook
nói (cả hai phim đều đạt số điểm cao 92% trên thang Tomatometer). “Với
một phim không có thương hiệu và không có diễn viên ngôi sao, điểm số
trên Rotten Tomatoes có thể nâng cao thành tích phòng vé.”
Được đánh giá 28% tươi trên Rotten Tomatoes, King Arthur: Legend of the Sword trở thành bom xịt mở màn phòng vé hè năm nay
|
Với việc ngày càng nhiều lựa chọn giải trí tấn công ta dồn dập, chất
lượng trở thành yếu tố quyết định thành công của một bộ phim. Và những
người xem phim dùng Rotten Tomatoes để chọn những bộ phim theo cùng một
cách mà họ dùng Yelp để chọn nhà hàng mình đi ăn.
“Khi bạn được
biết rằng có 100 người đồng ý là một phim hay tuyệt hay dở tệ, bạn không
cần thêm thông tin gì khác,” Rob Moore, cựu phó chủ tịch Paramount
Pictures nói. “Đó là cách họ chọn nhà hàng và chọn phim.”
Xu
hướng này đã trở thành điều có lợi cho Rotten Tomatoes. 36% khán giả Mỹ
kiểm tra đánh giá của trang này trước khi xem phim, so với 28% năm 2014,
theo công ty nghiên cứu phòng vé National Research Group. Gần nửa số
người xem phim ở độ tuổi 25-44 là khách thường xuyên. Trang web đạt 13,5
triệu lượt ghé thăm ở Mỹ hồi tháng 5, tăng 32% so với năm ngoái, theo
công ty dữ liệu comScore.
Baywatch và The Mummy thất bại ngoạn mục mùa hè này, chỉ đạt lần lượt 19% và 15% trên Rotten Tomatoes
|
Hiện tại, công ty đang phát triển một danh sách các loạt video gốc trên
mạng và phát triển mảng sự kiện trực tiếp. Trong thời gian diễn ra
Comic-Con toàn cầu, Rotten Tomatoes biến chương trình thảo luận trực
tiếp
Your Opinion Sucks thành sự kiện kéo dài ba ngày với các
khách mời nổi tiếng và một sân khấu tại hộp đêm Omnia ở trung tâm San
Diego. Sự kiện cuối cùng có thể trở thành một chương trình tham quan
hoặc một series trực tuyến.
Giải thích thang Tomatometer
• Tươi (fresh)
Phim điện ảnh hoặc chương trình truyền hình được ít nhất 60% bình luận tích cực từ các nhà phê bình
• Thối (rotten)
Phim điện ảnh hoặc chương trình truyền hình được từ 59% trở xuống bình luận tích cực từ các nhà phê bình
• Chứng nhận tươi
Phim điện ảnh hoặc chương trình truyền hình được
ít nhất 75% bình luận tích cực từ các nhà phê bình với số lượng nhất
định bài bình luận được tính
Đánh giá của người xem
• Cho bỏng ngô đầy túi
Phim điện ảnh nhận từ 3.5 sao trở lên từ người dùng Rotten Tomatoes và Flixster
• Đánh đổ túi bỏng ngô
Phim điện ảnh nhận từ 3.5 sao trở xuống từ người dùng Rotten Tomatoes và Flixster
[Ảnh: Rotten Tomatoes]
Cùng với công ty mẹ Fandango, Rotten Tomatoes gần đây đã chuyển từ Tây
Los Angeles tới một khu văn phòng hiện đại ở Beverly Hills, với các khu
làm việc mở, đồ ăn nhẹ và một điểm để tập yoga lẫn mắc võng trong nhà.
Công
ty chỉ có 30 nhân viên nhưng quyền lực đang gia tăng của họ đang gây
bất an ngày càng lớn ở Hollywood suốt một mùa hè bầm dập ở phòng vé. Các
phim đắt tiền trong đó có Baywatch và The Mummy thất
bại ngoạn mục mùa hè này, tất cả đều bị các nhà phê bình chê bai thậm tệ
(chỉ đạt lần lượt 19% và 15%). Doanh số bán vé từ cuối tuần đầu tiên
của tháng 5 giảm 7% so với cùng kỳ năm ngoái tại Mỹ và Canada, theo
comScore.
Hàng thập kỷ trước, cách duy nhất để đánh giá một bộ phim trước khi ra mắt là đọc bình luận từ các ấn phẩm như The New York Times, New Yorker hay Los Angeles Times.
Ngày nay, người xem phim dựa theo Tomatometer, con số biểu thị phần
trăm các nhà phê bình tiến cử bộ phim. Theo cách nói của Tomato, một
phim với đa số bình luận tiêu cực được cho là “thối” và bị dán một dấu
“bẹp” (tiếng ném cà chua) màu xanh lá. Phim được hầu hết đánh giá tốt
được dán một quả cà chua “tươi”.
Chẳng ngẫu nhiên mà số ít phim đột phá của phòng vé mùa hè đều đạt 80% hay hơn nữa – Wonder Woman (92%), Guardians of the Galaxy Vol. 2 (81%) và Spider-Man: Homecoming (92%). Với các phim nhỏ hơn như Baby Driver (94%) và The Big Sick, (97%) một lượng đánh giá khen ngợi khổng lồ có thể đem lại sự chú ý cần thiết cho phim.
Và
đối với những phim nhỏ hơn nữa, con số cực kỳ thấp có thể vô cùng tai
hại. Hollywood đã quen với việc tránh được hình phạt từ việc cho ra lò
những phim xoàng xĩnh, bởi vì phải mất ít nhất một cuối tuần để các phản
ứng tiêu cực từ khán giả được đưa ra. Ngày nay, nhờ Rotten Tomatoes,
được truyền thông xã hội khuếch đại, người ta có thể ngửi thấy mùi thất
bại rất lâu trước khi phim ra mắt. Các phim đạt ít hơn 30% như King Arthur: Legend of the Sword (28%) và The House, (17%) có khuynh hướng “xịt” ở rạp.
“Đây
là thế giới chúng ta đang sống,” Chris Aronson, giám đốc phát hành nội
địa của 20th Century Fox nói. “Người ta không muốn nhất thiết phải bỏ
thời gian đọc một bài phê bình đầy đủ. Họ thà đọc cái số điểm bị thổi
phồng còn hơn.”
Mỗi ngày, sáu nhân viên Rotten Tomatoes lướt mạng
để tìm từng bài đánh giá về mỗi bộ phim, thu thập từ các tờ báo và
những nhà phê bình nổi tiếng. Họ đọc từng bài bình luận và quyết định
xem bài viết đa phần là tích cực hay tiêu cực.
Thường thì không rõ nhà phê bình thực sự cảm thấy thế nào về bộ phim trong bài bình luận.
Một bài bình luận trên trang NPR mô tả Valerian and the City of a Thousand Planets
là “sống động, hào nhoáng và nhìn chung thì có thể thích được”, nhưng
cũng viết rằng “những người khắt khe về diễn xuất và lời thoại chắc sẽ
thất vọng.” Vậy đó có là một lời đề cử hay không? Hay một bài viết có
lẽ là dán nhãn “tươi” trên Heraldnet viết, “Vấn đề lớn nhất, ngoài cốt
truyện vô lý, là khả năng cảm thụ hội thoại tiếng Anh của Luc Besson?”
Thang điểm Tomatoscore dành cho Valerian là 56% theo như bài viết này.
Khi ngôn từ không rõ ràng, những người còn lại trong “đội tổng lọc” của
Rotten Tomatoes đọc bài viết và đưa ra quyết định. Nếu không có sự nhất
trí, Rotten Tomatoes sẽ liên hệ với nhà phê bình viết bài đó.
Khoảng
phân nửa những nhà phê bình xuất hiện trên Rotten Tomatoes – thường là
nhóm không tiếng tăm – tự đăng bài bình luận cùng với đánh giá lên trang
web. Khi các bài viết được liệt kê, Rotten Tomatoes sẽ tính điểm.
Thỉnh thoảng cũng có sơ sót. Một người đại diện cho một tờ báo lớn gần đây đăng bài bình luận về Alien: Covenant (71%) được đánh giá là “tươi”, nhưng nhân viên của Rotten Tomatoes lại nghĩ có vẻ là “thối”.
Nếu 60% bình luận về bộ phim là tích cực, phim được xem là “tươi”. Nếu dưới
ngưỡng đó là “thối”. Huân chương danh dự thật sự - cái mà các hãng phim
nhắc đến trong những chiến dịch tiếp thị - là huy hiệu “chứng nhận
tươi”, đại diện cho số điểm 75% hoặc hơn với một con số cụ thể các bài
bình luận.
Với những bài bình luận không rõ ràng khen chê, thang điểm dành cho Valerian and the City of a Thousand Planets là 56%
|
Một số người gièm pha nhận định rằng một phim “tươi” với đánh giá 61% có
lẽ chẳng khá hơn mấy so với một phim “thối” 59%. Họ thích đối thủ lớn
nhất của Rotten Tomatoes, Metacritic của CBS hơn, dùng số bình quân đánh
giá của các nhà phê bình và đo các bài bình luận theo thang 1 đến 100
trước khi tính toán số điểm.
Một phàn nàn khác đó là một số các
nhà phê bình mà Rotten Tomatoes dùng là từ các blog và blogcast không
tiếng tăm. Song những người ủng hộ lại lưu ý rằng một hay hai blog bên
lề hầu như không có ảnh hưởng gì nhiều đến số điểm cuối cùng.
Sự nhạy cảm trong ngành là điều có thể hiểu được.
Những
đánh giá đỏ hoặc xanh của Rotten Tomatoes là viễn cảnh đáng sợ đối với
những hãng phim thường xuyên tiêu tốn hơn 350 triệu đôla để thực hiện và
tiếp thị sản phẩm có-thể-là bom tấn của họ. Các hãng phim không còn có
thể dựa vào một chiến dịch tiếp thị ồ ạt đắt tiền để đạt được doanh số
nhất định trong tuần ra mắt. Hãng cũng không thể che giấu sự thật rằng
phim của mình dở bằng cách chọn lọc những câu tích cực từ các bài đánh
giá cá nhân dành cho phim giới thiệu và áp phích của họ.
Một lượng đánh giá khen ngợi khổng lồ có thể đem lại sự chú ý cần thiết cho những phim nhỏ như Baby Driver và The Big Sick
|
Những sếp lớn hay càu nhàu của hãng phim ít nhận được đồng cảm từ các
chuyên gia phân tích. Vấn đề không phải là Rotten Tomatoes, họ nói, mà
do các hãng phim cứ tiếp tục cho ra lò phim dở tệ.
“Đó là lời
phàn nàn ngớ ngẩn nhất tôi từng nghe,” Doug Creutz, chuyên viên phân
tích truyền thông của Cowen & Co. nói. “Sao họ dám chỉ ra trước rằng
một bộ phim dở sẽ dở?”
Các hãng phim có lúc sẽ gọi cho Rotten
Tomatoes để nói rằng họ đã hiểu nhầm một bài bình luận tích cực thành
tiêu cực, hay bỏ qua một người bình luận có nhiều điều tốt để nói về một
bộ phim nào đó.
“Thỉnh thoảng chúng tôi nhận được câu ‘Chúng tôi
nghĩ rằng các bạn đã hiểu sai chỗ này,’ và dĩ nhiên chúng tôi sẽ xem
lại, bởi vì điều đó thỉnh thoảng khá chủ quan,” Jeff Voris, phó chủ tịch
Rotten Tomatoes, một cựu nhân viên Disney đã gia nhập công ty này vào
năm nay cho biết.
Thật là một sự chú ý đặc biệt dành cho một công
ty khởi đầu chỉ là sở thích. Senh Duong, một fan của phim võ thuật nghĩ
ra ý tưởng đưa mọi bình luận phim vào một chỗ sau khi chật vật tìm kiếm
các bài bình luận về Thành Long trên mạng. Anh và hai người bạn cùng
trường đại học California Berkeley chính thức ra mắt trang web năm 1998.
Phó chủ tịch Rotten Tomatoes Jeff Voris (phải) và biên tập viên cấp cao Grae Drake tại văn phòng Beverly Hills [Ảnh: Al Seib/Los Angeles Times]
|
Kể từ đó, trang web đã trải qua một loạt thay đổi về người sở hữu. Các
nhà sáng lập đã bán công ty với một cái giá không được tiết lộ cho IGN
Entertainment năm 2004, công ty mà năm sau đó được News Corp. mua lại
với giá 650 triệu đôla. News Corp. bán Rotten Tomatoes cho doanh nghiệp
tự thân Flixster chuyên khám phá phim ảnh năm 2010, sau đó được Warner
Bros. mua lại.
Fandango, một công ty con của NBCUniversal trực
thuộc Comcast Corp., mua lại Rotten Tomatoes và Flixster hồi đầu năm
ngoái với giá không được tiết lộ và sáp nhập hệ thống đánh giá
Tomatometer vào hạ tầng bán vé của mình.
Rotten Tomatoes cũng không tiết lộ thông tin tài chính của mình.
Trong
suốt 19 năm hiện hữu, Rotten Tomatoes đã mở rộng sang nội dung gốc, đưa
ra đánh giá cho phim anh hùng và phim kinh dị bằng Tomatometer và các
bài phỏng vấn người nổi tiếng. Trang này cũng thêm vào bình luận truyền
hình.
Khán giả tham gia chương trình Your Opinion Sucks của Rotten Tomatoes tổ chức trực tiếp tại Comic-Con San Diego năm nay
|
Nhưng những người chủ trước đó đã chật vật để phát triển công ty, tạo ra
doanh thu từ quảng cáo và nhượng quyền các đánh giá lẫn biểu tượng của
mình cho những nhà bán lẻ phim kỹ thuật số như iTunes và nhà cung cấp
truyền hình trả phí. Những nỗ lực để thực hiện chương trình của riêng họ
cho Current TV và Sirius XM đã thất bại. (Trưởng ban biên tập lâu nay
Matt Atchity gần đây đã rời công ty để đầu quân cho công ty game trực
tuyến TYT Network.)
“Chúng tôi từng là một công ty ngoan cường,
mưu trí, tự tin là có thể làm được,” Grae Drake, biên tập viên cấp cao
với mái tóc hồng và là người chủ trì chương trình
Your Opinion Sucks,
nói. “Những gì chúng tôi thấy đã xảy ra là, chúng tôi giờ đây được sở
hữu bởi một công ty đã đầu tư để giúp chúng tôi phát triển hơn nữa.”
Rotten
Tomatoes hy vọng sẽ sản xuất thêm nhiều đoạn video và phát triển hoạt
động của các sự kiện trực tiếp. Công ty cho biết hiện có sáu series đang
được triển khai. Văn phòng mới ở Beverly Hills mà họ chia sẻ với
Fandango, có chỗ để quay phỏng vấn và các chương trình khác.
Amy Garcia (trái) Leslie Chen và Waisze Lam làm việc tại văn phòng
Rotten Tomatoes và Fandango ở Beverly Hills. Rotten Tomatoes tiếp tục
phát triển dưới sự nâng đỡ của công ty Fandango [Ảnh: Al Seib/Los Angeles Times]
|
Vào tuần trước khi sự kiện Comic-Con diễn ra ở San Diego, các nhân viên
tập hợp trong phòng hội nghị của văn phòng Beverly Hills để chuẩn bị cho
phiên bản tăng cường dài ba ngày của
Your Opinion Sucks, một
chương trình trực tiếp miễn phí cho khán giả thành viên tranh luận các ý
kiến trái chiều về những bộ phim cùng các nhà phê bình. Đạo diễn sản
xuất cấp cao Eileen Rivera trình bày kế hoạch cho sân khấu mới, mô phỏng
một quán bar ấm cúng.
“Khi bạn trò chuyện về phim ảnh với nhiều
nhóm người, bạn đang ở một quán bar, một quán rượu, đang đi chơi,” cô
nói với đồng nghiệp.
Ý tưởng này bắt đầu vài năm trước là một hội
thảo Comic-Con nhỏ, nhưng từ lúc đó đã phát triển để thu hút tương tác
trên mạng xã hội và các nhà làm phim khách mời. Trong chương trình ra
mắt tại sự kiện Comic-Con hôm 20/7, Rotten Tomatoes chọn người từ phía
khán giả để đưa ra các trường hợp phản trực quan hay lập luận chống lại
một bộ phim (
The Godfather không hay đến thế chẳng hạn), và một nhóm các nhà phê bình phim thách thức lập luận đó.
Mục tiêu là khiến người hâm mộ, những người thường không đồng tình với các đánh giá, gắn bó hơn với Rotten Tomatoes.
“Chúng tôi đang tạo ra những cuộc thảo luận theo một cách rất hiếm có,”
Drake nói trong một cuộc phỏng vấn. “Chúng tôi nghĩ rằng, à, ai cũng
thích tranh luận.”
Dịch: © Thái Hiền @Quaivatdienanh.com
Nguồn: Los Angeles Times