• [Bình luận phim] Giải mã bí ẩn ngân hà: Brad Pitt cô đơn lạc lõng trong không gian

• Giải mã bí ẩn ngân hà: Brad Pitt đi tìm ý nghĩa cuộc sống

• Brad Pitt và những câu chuyện trái chiều trong sự nghiệp

James Gray, đạo diễn bộ phim khoa học-giả tưởng kinh phí lớn Ad Astra có Brad Pitt đóng chính, tại Trung tâm Khoa học California ngày 14 tháng 8

Do James Gray đạo diễn, đồng sản xuất và đồng biên kịch, bộ phim có Brad Pitt đóng vai Roy McBride, một phi hành gia người Mỹ được giao nhiệm vụ tuyệt mật khám phá nguồn gốc của các dòng năng lượng có tính hủy diệt đến từ vũ trụ sâu thẳm. Cha Roy, một phi hành gia do Tommy Lee Jones thủ vai, đã biến mất khi đang thực hiện nhiệm vụ thám hiểm không gian nhiều năm trước đó, được cho là đang trốn trong quỹ đạo ở đâu đó gần sao Hải Vương và có thể nắm giữ câu trả lời.

Các phân đoạn hành động choáng ngợp, đầy năng lượng của bộ phim bao gồm cuộc rượt đuổi bằng xe thám hiểm trên mặt trăng, McBride đột nhập vào một tên lửa khi nó chuẩn bị phóng từ sao Hỏa và sau đó bay qua vũ trụ thênh thang. Tất cả trong khi theo dõi hành trình nội tâm của McBride, người đàn ông sống một cuộc sống cô lập và cô độc, dần nhận ra rằng mình cần nhiều hơn thế.

“Ở khía cạnh nào đó, thứ không ai biết thực sự, lãnh địa chưa ai khai thác thực sự là toàn cảnh của tâm hồn con người,” Gray nói trong một phỏng vấn gần đây ở Los Angeles. “Và đôi khi thay vì tìm kiếm bên ngoài, hãy nhìn vào bên trong. Tiếp tục nhìn ra bên ngoài thực ra không cho bạn câu trả lời.”

Đạo diễn James Gray cùng dàn diễn viên chính tại sự kiện ra mắt Ad Astra ở Venice 2019

“Có một câu nói của Arthur C. Clarke rằng chúng ta vừa không đơn độc vừa đơn độc trong vũ trụ và cả hai ý niệm đều đáng sợ ngang nhau. Nên mọi điều này đi vào bộ phim và nhịp hành động thực sự là nỗ lực chỉ để soi sáng và mở rộng những ý tưởng này.”

Việc pha trộn xoắn não không hề xa lạ với dòng phim khoa học-giả tưởng — những phim từ 2001: A Space Odyssey tới những Gravity và Interstellar gần đây đều để cho khám phá vũ trụ của con người đấu với khám phá tâm hồn. Nhưng vẫn là bầu không khí hiếm hoi cho một bộ phim của hãng lớn trong bối cảnh ngày càng bị chi phối bởi các phim chuỗi. Và việc đưa Ad Adrara lên màn ảnh rộng cũng không phải là một cuộc dạo chơi giữa các vì sao.

Các trì hoãn hậu kỳ, nhiều thay đổi ngày phát hành và thương vụ mua lại 21st Century Fox đồ sộ của Walt Disney Co. đã dẫn tới một loạt câu hỏi và quan ngại về bộ phim và cách nó được đón nhận. (Hay, tại một điểm nguy ngập đầu hè này, liệu nó có được đón nhận hay không.)

Brad Pitt đóng vai Roy McBride, một phi hành gia người Mỹ được giao nhiệm vụ tuyệt mật khám phá nguồn gốc của các dòng năng lượng có tính hủy diệt đến từ vũ trụ sâu thẳm

Quá trình quay Ad Astra đã đóng máy cuối năm 2017, sau đó Gray bước vào một quá trình hậu kỳ dài. Bộ phim được xếp lịch phát hành trong tháng 1, với suy đoán nó có thể chen vào cuộc đua Oscar 2018 với một đợt chiếu đủ điều kiện tranh giải, nhưng rồi được chuyển sang tháng 5, với nhiều người kỳ vọng nó ra mắt tại Liên hoan phim Cannes xét thành tích mạng lưới liên hoan phim của Gray.

Nhưng với ngày phát hành tới gần và chưa trailer hay tư liệu quảng bá nào nổi lên, rồi còn chưa tới ba tuần trước ngày phim được định ra rạp Disney thông báo một ngày phát hành mới.

Ngày đó — 20 tháng 9 — được chọn và màn ra mắt tại Venice được công bố vào cuối tháng 7.

“Tôi không nói dối đâu, thật kỳ lạ khi làm thiên truyện khoa học-giả tưởng hướng tới người lớn và tập đoàn Disney lại phát hành nó,” Gray nói. “Nhưng vậy mới nói, họ đã rất tuyệt vời. Họ thích bộ phim, họ đã thật sự trân trọng nó.”

Tommy Lee Jones trong vai H. Clifford McBride, cha của Roy, đã biến mất khi đang thực hiện nhiệm vụ thám hiểm không gian nhiều năm trước

“Điều người ta không hiểu khi họ hỏi, ‘Phim của anh đâu?,’ như thể, bộ phim của tôi chỉ là cái mụn trên mông của một thương vụ 71 tỉ USD giữa hai người khổng lồ. Và tôi không nghĩ mọi người thật sự hiểu thế,” Gray nói. “Ý tôi là, đó là một hoàn cảnh quái lạ. Chính thế.”

Pitt và các đối tác sản xuất Dede Gardner và Jeremy Kleiner tại công ty sản xuất Plan B của anh, đã thắng Oscar Phim hay nhất cho 12 Years A Slave và Moonlight, trước đó từng làm việc với Gray trong Lost City of Z. (Pitt một thời gian được mời đóng chính, vai diễn sau đó thuộc về Charlie Hunnam.)

Các đầu phim của công ty gồm World War Z và The Tree of Life, cả hai đều có Pitt đóng chính và đối mặt với những trì hoãn và sửa đổi trên đường hoàn thiện, dẫn tới việc Kleiner tuyên bố hậu kỳ của Ad Astra “cũng là chuyện thường.”

Cho vai trò của mình, Pitt không cảm thấy trì hoãn trong việc hoàn thành bộ phim và xem việc phim được phát hành chỉ là một phần của quá trình.

Các phân đoạn hành động choáng ngợp, đầy năng lượng của bộ phim bao gồm cuộc rượt đuổi bằng xe thám hiểm trên mặt trăng

“Tôi không dành thời gian cho việc đó. Mỗi phim là một con quái thú riêng và để sắp lẫy khóa thẳng hàng và mở khóa, phải làm việc cần làm,” Pitt nói. “Vậy nên đúng, chúng ta yêu câu chuyện khi một phim gặp rắc rối. Tôi sẽ nói đây là phim thách thức nhất tôi từng bắt tay vào. Tôi học được vài điều từ bộ phim này. Và tôi biết James cũng vậy.”

Làm việc với nhà quay phim Hoyte Van Hoytema của Interstellar, thiết kế trang phục cho All That Jazz Albert Wolsky và tái hợp nhà dựng phim Kevin Thompson, Ad Astra thấy Gray bước một bước hoành tráng trong kinh phí, khoảng 80 triệu USD trước ưu đãi thuế, thêm việc xử lý một mức độ công việc hiệu ứng hình ảnh là mới mẻ đối với đạo diễn.

“Biết không, tôi có rất nhiều sai sót và một trong số đó là tính sai độ khó,” Gray nói. “Khu rừng [cho The Lost City of Z] thực sự kinh khủng và rất khó về mặt thực thể. Nhưng tôi sai lầm khi nghĩ là tôi sẽ đi vào một phim trường và tôi sẽ ở Los Angeles và sẽ dễ dàng hơn. Nó khó khăn hơn. Nó khó khăn hơn khu rừng vì bạn phải tạo ra toàn bộ một thế giới. Bạn không thể chỉ việc tìm một cảnh quay, chĩa ống kính. Mọi thứ phải được tưởng tượng.”

Xử lý một mức độ công việc hiệu ứng hình ảnh là mới mẻ đối với đạo diễn

Quá trình sản xuất Ad Astra đôi lúc yêu cầu tạo ra cả phiên bản ngang và dọc của cùng một bối cảnh để mô tả hiệu ứng không trọng lực. Quay phim cũng diễn ra tại một số lượng địa điểm thực nhiều đáng kinh ngạc quanh hạt Los Angeles, bao gồm một cơ sở in cũ của Los Angeles Times. Tuy nhiên bất chấp kinh phí tăng và quy mô khoa học-giả tưởng, có cảm giác Ad Astra khớp với tác phẩm trước của Gray, bao gồm các phim chính kịch độc lập được giới phê bình khen ngợi Two Lovers và The Immigrant.

“Tôi nghĩ đây không phải một bước nhảy về chủ đề,” Gardner nói về việc ủng hộ tầm nhìn của Gray cho bộ phim. “Vậy nên với tôi đó là điều phải bảo vệ hơn hết thảy. Có thể cần thêm ngày hay thiết bị to lớn hơn hay nhiều tiền hơn, nhưng nếu bạn ở trong dòng chảy cảm xúc của ai đó, bạn cảm thấy an toàn bất kể quy mô thế nào. Tôi nghĩ rằng ngay từ đầu chúng tôi luôn luôn quan tâm đến các rủi ro thể chất gắn với các rủi ro cảm xúc.”

Với Pitt, những rủi ro cảm xúc đó, chủ nghĩa khắc kỷ băng giá của McBride từ từ tan chảy, cũng tạo cơ hội phản ánh cá nhân.

Với Pitt, nhân vật khắc kỷ băng giá McBride từ từ tan chảy, cũng tạo cơ hội phản ánh cá nhân

“James và tôi làm cùng một cuộc điều tra. Tôi chắc chắn lớn lên trong thời đại của, bạn biết đấy, nam giới phô bày sức mạnh. Bạn không phô bày sự yếu đuối. Chúng ta có khả năng trong mọi tình huống,” Pitt nói. “Và sức mạnh cũng đến cùng sự bất lực trong việc kiểm điểm cá nhân về bản thân.”

“Và rồi chúng tôi nêu câu hỏi, giá trị thực sự của việc sống là gì? Tại sao làm như thế? Tại sao lại tiếp tục? Và đó là sự kết nối giữa con người. Là bạn bè và gia đình. Và vậy thì cũng định nghĩa con người là gì? Có lẽ nào sức mạnh thực sự của chúng ta đến từ sự mỏng manh không? Có lẽ nào sự tự tin, sự tự tin thực thụ đến từ việc hoàn toàn nắm lấy các điểm yếu cá nhân của chúng ta và cởi mở về nó?”

Cho dù Gray và Pitt đã biết nhau nhiều năm, đây là lần đầu tiên họ làm việc cùng nhau trong vai trò đạo diễn và diễn viên. Trước khi phim khởi quay, Gray liên hệ với đạo diễn David Fincher, đã đạo diễn Pitt trong Seven, Fight Club và The Curious Case of Benjamin Button, hỏi ngôi sao được đề cử Oscar này là người như thế nào.

Đạo diễn James Gray chỉ đạo Brad Pitt trên trường quay Ad Astra

“Anh ấy là một diễn viên tinh tế khó tin theo cách tôi còn không đoán trước được,” Gray nói. “Và anh ấy cực kỳ thông minh, rất khôn khéo, hiểu rõ hành vi con người. Về khía cạnh nào đó, tôi không tin mình sẽ nói điều này, nhưng Pitt là một diễn viên bị đánh giá thấp. Về mặt kỹ thuật, bị đánh giá thấp. Và thật vui được làm việc với một người như thế.”

“Anh ấy có thể đẩy biểu cảm lên, nghĩa là bạn đưa cho anh một vài mẩu ý tưởng và anh làm công việc,” Gray nói. “Anh ấy suy nghĩ, bạn khởi động máy quay, bất chợt bạn thấy những hoạt động nội tâm, sự hỗn loạn. Tôi nghĩ, đó là một màn diễn xuất đáng kinh ngạc. Không hề phô tí nào. Tôi không biết thiên hạ sẽ nghĩ gì, nhưng tôi cược tiền mình đó là tuyệt tác.”

Dù dàn diễn viên của Ad Astra có cả Ruth Negga, Donald Sutherland, Liv Tyler, John Ortiz, Kimberly Elise và Natasha Lyonne, phần lớn bộ phim chỉ thấy Pitt một mình, di chuyển từ địa điểm này tới địa điểm khác tìm cha, cho bộ phim một không khí khắc khổ, thầm lặng. Gray thừa nhận câu chuyện đã tích hợp sẵn nhịp hành động – như “kẹo whammos”, (lời của đạo diễn) để giữ cho khán giả thấy sôi nổi và lôi cuốn.

Ruth Negga và Brad Pitt đóng chính trong Ad Astra

“Bạn không thể làm một phim Ingmar Bergman. Bạn phải nâng niu thứ khán giả sẽ cần như thịt đỏ, như bọc đường một viên thuốc,” Gray nói. “Vậy bạn hỏi bản thân, có đáng thể hiện mình trên diện này, nhưng cho vào thịt đỏ và vài viên thuốc bọc đường cho khán giả, hay nói ‘Không, không. Tôi không hứng thú truyền đạt thứ gì ngoài chính xác điều tôi muốn,’ trong trường hợp đó, tốt thôi, bạn chả có phim nào hết. Và tôi thà có một bộ phim hơn.”

Một mặt của Ad Astra thay đổi so với khái niệm ban đầu của Gray là cái kết của phim, kết lại với một cảnh quay vào đầu năm nay.

“Tôi chắc chắn cảm thấy tôi đã đẩy giới hạn với bộ phim, và trong khí hậu điện ảnh hiện đại chúng tôi đã bạo dạn nhất có thể,” Gray nói. “Và nếu đây là một thỏa hiệp tôi phải chịu, thì tôi sẵn lòng làm để đưa ra bộ phim. Tôi muốn nói, là thành thật và thẳng thắn nhất tôi có thể nói về việc đó.”

Với Pitt, rất nhiều thứ trong bộ phim đã liên tục biến đổi, đó là một phần tự nhiên trong quá trình nảy nở của câu chuyện

“Tôi không coi là một thay đổi, tôi coi là đã tiến hóa,” Pitt nói về cái kết mới. “Từ đầu khi chúng tôi bắt đầu với kịch bản, cấu trúc căn bản đã ở đó, kiến trúc ‘ta sẽ lên mặt trăng, ta sẽ tới sao Hỏa và rồi ta sẽ tới sao Hải Vương.” Nhưng rất nhiều thứ đã liên tục biến đổi, tôi không coi đó là sự thay đổi. Tôi coi đó là một phần tự nhiên trong quá trình nảy nở của câu chuyện.”

Xuyên suốt tất cả, Gray vẫn xem kết quả cuối là bộ phim anh muốn làm. Cũng như nhân vật McBride học được rằng cuối cùng anh vẫn cần mọi người, trong việc làm Ad Astra Gray đã có được niềm trân trọng mới tìm thấy cho sự thỏa hiệp và cộng tác.

“Đó là tôi muốn phim nói về cái gì,” Gray nói. “Có các thỏa hiệp bạn phải làm trong quá trình, không khác được. Và là một sự cộng tác, bất biến, trong bộ phim cỡ này. Ngay cả bộ phim đơn giản về hai đứa ngốc trong một căn phòng, nó như một con ngựa hoang. Luôn cố thoát khỏi bạn.”

“Tôi chắc chắn cảm thấy tôi đã đẩy giới hạn với bộ phim, và trong khí hậu điện ảnh hiện đại chúng tôi đã bạo dạn nhất có thể”

“Công việc của đạo diễn và thách thức của biên kịch-đạo diễn là không cố nhốt con ngựa và đảm bảo mình nắm dây cương. Vì điều đó sẽ không bao giờ xảy ra. Công việc của bạn là nâng niu những thứ khiến nó đẹp khi nó rời xa tay bạn và cố loại bỏ những thứ có thể ảnh hưởng tới vẻ đẹp của con ngựa khi chạy khỏi bạn. Nó sẽ thoát khỏi tầm kiểm soát của bạn. Nhưng không sao cả.”