Hôm 8/2, giám đốc điều hành Walt Disney Co., Bob Iger, đã công bố cắt
giảm 7.000 việc làm vì các nỗ lực phát trực tuyến của công ty tiếp tục
thua lỗ và nền kinh tế nói chung đang chìm trong suy thoái.
Đâu chỉ có Nhà Chuột thắt lưng buộc bụng. Khắp trong ngành truyền thông
và giải trí, các công ty đang cắt giảm nhân sự, cắt giảm ngân sách và
tìm cách tích trữ tiền mặt khi họ thoát ra khỏi đại dịch lại bước vào
một tương lai bất định.
Các chuyên gia cho rằng, chìa khóa để hiểu được trọng tâm mới thắt
lưng buộc bụng của ngành công nghiệp giải trí là cuộc cách mạng phát
trực tuyến và việc nó không đáp ứng được kỳ vọng của cả các nhà điều
hành lẫn Phố Wall
|
Warner Bros. Discovery đã cắt giảm hàng trăm công việc trong năm qua,
gồm cả tại CNN; Netflix đã làm theo chiến thuật tương tự. Giờ đây,
United Talent Agency, NBCUniversal và Paramount Global cũng đang sa thải
nhân viên, cũng như các công ty công nghệ — một lĩnh vực ngày càng sa
đào vào truyền thông và giải trí. Trong khi đó, Regal Cinemas đang đóng
cửa các rạp chiếu ở Mỹ.
Steve Ross, giáo sư lịch sử USC, đã viết
sách về lao động và giai cấp ở Hollywood, nói: “Đây chắc chắn là một
trong những đợt cắt giảm lớn nhất. Và tôi nghĩ chúng ta sẽ còn thấy
nhiều đợt cắt giảm hơn nữa.”
Đợt suy thoái gần đây là nghiêm
trọng nhất kể từ khi đại dịch COVID-19 đóng cửa phần lớn ngành giải trí
vào năm 2020, bao gồm các rạp chiếu, công việc quay phim điện ảnh và
truyền hình. Việc cắt giảm nhân viên diễn ra khắp các hãng phim, nhà
đài, công viên giải trí chủ đề và hãng đại diện tài năng. Disney đã cho
khoảng 100.000 lao động nghỉ chờ gọi lại, bao gồm nhân viên công viên và
du thuyền, mặc dù phần lớn cuối cùng đã được trở về làm việc.
Regal Cinemas đang đóng cửa các rạp chiếu ở Mỹ
|
Hollywood đã từng chứng kiến những thời điểm khó khăn rồi. Ví dụ, cuộc
Đại Suy thoái mấy năm vừa qua đã dẫn đến cắt giảm việc làm tại Viacom,
Warner Bros., Lionsgate, NBCUniversal, CBS và Disney, đẩy một ngành công
nghiệp vốn đã chịu hậu quả từ cuộc đình công kéo dài của các nhà biên
kịch Hollywood.
Cũng như những đợt suy thoái trước đây, đợt sa
thải mới nhất là một đòn giáng mạnh vào nền kinh tế California — đặc
biệt là Los Angeles — sản xuất phim điện ảnh và truyền hình là một động
cơ hoạt động khổng lồ cho nơi này.
Vào năm 2021, giải trí trực
tiếp tạo ra hơn 1,1 triệu việc làm trong tiểu bang, bao gồm 367.000 việc
làm ở Los Angeles, theo báo cáo năm 2023 của Otis College về nền kinh
tế sáng tạo. Hơn nữa, những cắt giảm trong ngành công nghiệp giải trí có
thể sẽ lan sang các bộ phận khác của nền kinh tế. Theo báo cáo của
Otis, bao gồm các tác động gián tiếp, lĩnh vực giải trí hỗ trợ khoảng 4
triệu việc làm ở California.
“Hãy xem bao nhiêu là tiền… họ không
thể chi tiêu [tại] các cửa hàng địa phương, thương nhân địa phương,”
Ross nói. “Tác động rất lớn.”
Steven Spielberg, trái, và James Cameron tiếp cận hai bên giám đốc điều hành Disney Bob Iger, giữa
|
Các yếu tố thúc đẩy chu kỳ sa thải này bao gồm nhà đầu tư gây sức ép và
sự cạn kiệt doanh thu truyền hình truyền thống do hủy thuê bao cáp và
các nhà quảng cáo thắt chặt hầu bao. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng,
chìa khóa để hiểu được trọng tâm mới thắt lưng buộc bụng của ngành công
nghiệp giải trí là cuộc cách mạng phát trực tuyến và việc nó không đáp
ứng được kỳ vọng của cả các nhà điều hành lẫn Phố Wall.
Các công
ty truyền thông lâu đời đã chi hàng tỉ đôla để làm và tiếp thị nội dung
cho dịch vụ phát trực tuyến nhằm cạnh tranh với Netflix, cắn vào những
lĩnh vực kinh doanh đã có chỗ đứng và có lãi của chính mình, chẳng hạn
các kênh truyền hình trả tiền. Các nhà đầu tư đã thưởng cho chiến lược
tăng lượng khán giả quá khích đó bất chấp những khoản lỗ khủng từ việc
phát trực tuyến — nhưng tới lúc họ đòi lợi nhuận thực rồi.
Việc
cắt giảm nhân sự ở Hollywood phản ánh cắt giảm chi phí đã ảnh hưởng đến
những gã khổng lồ công nghệ (như Meta và Amazon) cũng như các doanh
nghiệp truyền thông tin tức (bao gồm News Corp., Vox Media và Washington
Post).
Lâu nay, Disney háo hức ném số tiền dường như không giới hạn vào
Disney+, dịch vụ phát trực tuyến nổi tiếng của họ, chất đầy nền tảng này
đủ mọi thứ
|
Disney là điển hình của sự tính toán đó. Lâu nay, gã khổng lồ giải trí
háo hức ném số tiền dường như không giới hạn vào Disney+, dịch vụ phát
trực tuyến nổi tiếng của họ, chất đầy nền tảng này đủ mọi thứ, từ phim
hoạt hình công chúa kinh điển đến phim bộ thời thượng như
The Mandalorian của Lucasfilm và
WandaVision của Marvel — tất cả chỉ với 6,99 đôla một tháng.
Kevin
Klowden, giám đốc chiến lược toàn cầu tại Viện Milken, tổ chức tư vấn
có trụ sở tại Santa Monica, cho biết: “Disney+ đang tạo ra rất nhiều
hoạt động. Nhưng một trong những vấn đề thực sự với tất cả các công ty
phát trực tuyến là họ cứ mãi vận hành theo mô hình tăng trưởng bong bóng
công nghệ cũ: Chừng nào còn tăng trưởng thì chừng đó không ai quan tâm
đến con số thực là bao nhiêu.”
Giờ thì há miệng mắc quai. Các nỗ
lực phát trực tuyến của Disney, bao gồm Hulu và ESPN+, đang thua lỗ —
1,1 tỉ đôla trong quý gần đây nhất — và các nhà đầu tư ngày càng nóng
lòng muốn thấy lợi nhuận. Disney đã hứa với các nhà đầu tư rằng Disney+
sẽ có lãi vào cuối năm tài chính 2024. Rồi thì thông báo sa thải vào
trung tuần tháng 2 – một trong những đợt sa thải nghiêm trọng nhất trong
lịch sử của công ty và là một phần trong nỗ lực lớn hơn nhằm tiết kiệm
5,5 tỉ đôla, bao gồm 3 tỉ đôla chi phí nội dung.
Dịch vụ phát trực tuyến nổi tiếng của Disney được chất đầy đủ mọi
thứ, từ phim hoạt hình công chúa kinh điển đến phim bộ thời thượng như The Mandalorian của Lucasfilm và WandaVision của Marvel — tất cả chỉ với 6,99 đôla một tháng
|
“Mặc dù là cần thiết để giải quyết những thách thức mà chúng ta đang
phải đối mặt ngày nay, nhưng tôi phải đưa ra quyết định này không hề nhẹ
nhàng chút nào,” Iger nói trong cuộc họp từ xa với các nhà phân tích
vào ngày 8 tháng 2. Disney từ chối bình luận bài báo này.
Nỗi đau
đối với lực lượng lao động giải trí rộng lớn hơn có lẽ sẽ không sớm
nguôi ngoai. Dan Ives, nhà phân tích công nghệ và giám đốc điều hành tại
Wedbush Securities, ước tính rằng chung cuộc ngành giải trí sẽ cắt giảm
chi phí và việc làm từ 7% đến 10%.
“Chạy đua vũ trang về nội
dung cho đã rồi giờ đây người ta tập trung vào chi phí và bắt đầu từ
đỉnh — vì vậy khi Disney và Netflix cắt giảm chi tiêu,chuyện đó sẽ tạo
ra hiệu ứng gợn sóng trong toàn ngành,” Ives nói.
Các biện pháp
khác nhằm tăng lợi nhuận (hoặc giảm lỗ) có thể dẫn đến việc người tiêu
dùng phải trả tiền nhiều hơn. Ví dụ, Netflix đang cố gắng ngăn chặn việc
chia sẻ mật khẩu.
Các biện pháp khác nhằm tăng lợi nhuận (hoặc giảm lỗ) có thể dẫn đến
việc người tiêu dùng phải trả tiền nhiều hơn. Ví dụ, Netflix đang cố
gắng ngăn chặn việc chia sẻ mật khẩu
|
Gã khổng lồ phát trực tuyến có trụ sở tại Los Gatos, California đã công
bố triển khai các chính sách mới ở Canada, New Zealand, Bồ Đào Nha và
Tây Ban Nha nhằm hạn chế số lượng người có thể sử dụng chung một tài
khoản nhất định. Những chính sách như vậy đã được thử nghiệm ở một số
vùng của châu Mỹ Latinh và có thể sớm tìm đường đến Mỹ. Gần đây công ty
này cũng đã tung ra tùy chọn phát trực tuyến có hỗ trợ quảng cáo với mức
giá thấp hơn.
Trong khi đó, trong nỗ lực giảm nghĩa vụ chia sẻ
lợi nhuận, Warner Bros. Discovery đã gỡ hàng chục phim bộ và phim lẻ
khỏi dịch vụ phát trực tuyến HBO Max của họ.
Những rắc rối kinh
tế và mất việc làm sẽ tạo thêm một lớp phức tạp khác cho các cuộc đàm
phán lao động sắp tới ở Hollywood. Các hiệp hội, bao gồm Hiệp hội Biên
kịch Hoa Kỳ, dự kiến sẽ chống đối mạnh mẽ việc các hãng phim tham gia
tài chính nhiều hơn vào các chương trình phát trực tuyến. Sa thải hàng
loạt có thể khiến đòi hỏi của các nghiệp đoàn thêm cấp bách. Tuy nhiên,
triển vọng việc làm ảm đạm thì lợi cho các hãng phim.
Trong nỗ lực giảm nghĩa vụ chia sẻ lợi nhuận, Warner Bros. Discovery
đã gỡ hàng chục phim bộ và phim lẻ khỏi dịch vụ phát trực tuyến HBO Max
của họ
|
Không chỉ các công ty giải trí đang sa sút. Việc cắt giảm cũng đang diễn
ra trong ngành công nghệ — một không gian mà khi phát trực tuyến ngày
càng phổ biến và mạng xã hội tiếp tục thu hút sự chú ý của người xem trẻ
tuổi, ngày càng chồng lấn hơn với thế giới giải trí.
Amazon,
Microsoft, Google, Meta, Pinterest, Twitter và Snap đều đã sa thải nhân
viên trong những tháng gần đây, các công ty công nghệ nhỏ hơn cũng thế.
Một số khó khăn của giới công nghệ là do các yếu tố tương tự những gì
đang xảy ra với giới truyền thông gây ra. Sự chậm lại của ngành quảng
cáo đã ảnh hưởng đến các mạng xã hội, bao gồm nền tảng Facebook và
Instagram của Meta, lẫn các công ty truyền thông kiểu cũ như Disney,
Dave Heger, nhà phân tích cấp cao về nghiên cứu vốn chủ sở hữu tại công
ty dịch vụ tài chính Edward Jones, nói.
“Các nhà đầu tư đang tập
trung vào việc kinh doanh phát trực tuyến phải có lãi,” Heger cho biết,
và “với tình hình chi tiêu cho quảng cáo có vẻ yếu đi, cũng có một số
nhà đầu tư tập trung [vào] việc đảm bảo rằng họ không chi tiêu quá mức.”
Một trong những vấn đề thực sự với tất cả các công ty phát trực
tuyến là họ cứ mãi vận hành theo mô hình tăng trưởng bong bóng công nghệ
cũ: Chừng nào còn tăng trưởng thì chừng đó không ai quan tâm đến con số
thực là bao nhiêu. Các nhà đầu tư đã thưởng cho chiến lược tăng lượng
khán giả quá khích đó bất chấp những khoản lỗ khủng từ việc phát trực
tuyến — nhưng tới lúc họ đòi lợi nhuận thực rồi
|
Phần lớn Hollywood vẫn coi phát trực tuyến là tương lai của ngành —
nhưng nếu làn sóng cắt giảm hiện tại là một chỉ báo nào đấy, thì kế
hoạch không tưởng đó hẵng còn lâu mới đạt được.
Dịch: © Hải Đăng @Quaivatdienanh.com
Nguồn: Los Angeles Times