Tin tức

Nội chiến mùa hè 2016: Sao văn hóa đại chúng lại trở nên tiêu cực đến thế này?

25/08/2016

Cuộc nội chiến lớn nhất mùa hè lẽ ra là Captain America và Iron Man đối đầu trong một phim bom tấn siêu anh hùng. Nhưng vài tháng qua, các chiến tuyến đã vạch ra cùng khắp trong văn hóa đại chúng, với sự nóng nảy bừng bừng, các cái đầu lạnh không ngoi lên nổi và sự hằn học lan truyền mọi nơi, phần lớn là trên Internet.

Có DC đấu Marvel với 'fan' nam nữ tranh cãi nảy lửa các loạt phim truyện tranh. Người hâm mộ Ghostbusters cổ điển đấu với các ngôi sao nữ của bản tái khởi động. Kanye West và Kim Kardashian đấu khẩu Taylor Swift trong cuộc chiến lan sang cả lời bài hát và video trên Snapchat. Những người mong chờ xem Suicide Squad đấu các nhà phê bình ghét nó, với trang Rotten Tomatoes thành điểm nổ tanh bành của trận đánh xuyên chiến hào.

Captain America (Chris Evans) và Iron Man (Robert Downey Jr.) khởi động một mùa hè tranh đấu kỳ lạ với Captain America: Civil War

“Điều tôi thấy giờ là cả thế giới lao vào thảm họa, và tạo ra nhiều căng thẳng và giận dữ,” Devin Faraci nói, tổng biên tập trang phim Birth.Movies.Death. “Điều này lan tỏa trên mọi hướng có thể. Chúng ta ở vị trí kỳ cục nơi mọi thứ trông tệ hại và kết quả là con người trở nên tiêu cực và hiếu chiến hơn.”

Càng ghét sự đời con người càng rồ dại bảo vệ thứ họ thích, những nhân vật như Mike Ryan, tay bút giải trí cấp cao của Uproxx.com. “Và nếu có cái gì hay ai chen vào thứ họ bảo vệ, coi chừng đấy.”

Văn hóa đại chúng là tia chớp trong xã hội, lôi kéo cảm xúc mạnh mẽ cả tích cực lẫn tiêu cực, theo David Schmid, giáo sư Anh ngữ tại Đại học Buffalo, đã viết về sự giao thoa giữa tội phạm và giải trí trong quyển sách Natural Born Celebrities: Serial Killers in American Culture.

“Từ Túp lều bác Tom năm 1852 tới truyện tranh những năm 1950, văn hóa đại chúng luôn trở thành bia đỡ đạn tiện lợi, dù về chính trị hay chủng tộc hay nỗi sợ tội phạm vị thành niên từ việc đọc truyện tranh,” Schmid nói.

Con người đã có những quan điểm mạnh mẽ từ lâu, nhưng họ không có nơi bày tỏ, Robert Thompson nói, giáo sư truyền hình và văn hóa đại chúng tại Đại học Syracuse.

“Nếu đến hiệu làm đẹp hay cắt tóc, có thể nghe các phản hồi tương tự, nhưng chỉ đến thế thôi,” Thompson nói. “Có thể viết lên giấy, copy nó rồi kẹp vào thanh gạt nước, hoặc viết thư cho biên tập.”

Nhưng bản chất đền đáp tức thời – và trả đũa tức khắc – của mạng xã hội đã làm thay đổi tất cả. “Tôi có một ông chú than phiền về mọi thứ, và chỉ có chúng tôi nghe,” Thompson nói. “Giờ mọi người đều nghe được.”

Tình cảm yêu/ghét giữa khán giả đến rạp và các nhà phê bình phim đã tiến hóa tương tự. Những người trung thành ghim gút những bài viết chê bai chồng đống về Batman v Superman: Dawn of Justice hay Suicide Squad trước khi có thể xem phim.

Người xem phim muốn sự khách quan trong việc phê bình, dù định của nghĩa của họ về nó “luôn có nghĩa là ‘ý kiến của tôi,’” Faraci nói. “Họ tin mình đứng trên chỗ có lý nhất Trái Đất và ai bất đồng quan điểm là vô lý từ trong ra ngoài.”

Cuộc đua đình đám giữa Donald Trump và Hillary Clinton tới Nhà Trắng có thể đã góp phần vào sự tiêu cực trong văn hóa đại chúng ở Mỹ hiện nay

Ông thấy hai bước ngoặt trong năm năm qua nơi cuộc đối thoại trên mạng xã hội trở nên tiêu cực hơn. Những người bình luận trên Facebook bắt đầu dùng tên thật năm 2014 nhưng tiếp tục nói “những điều ác ý nhất”, kể cả khi không được ẩn danh. Và Twitter tiến hóa từ một hệ thống nhắn tin giữa bạn bè thành một phương tiện phát sóng toàn cầu. “Không phải mọi thông báo đều cho mọi người, nhưng nút retweet giờ cho phép ta (loan báo tới) những người ngoài người quen hay khán giả của mình.”

Schmid nói thêm: “Bạn bắt đầu dùng mạng xã hội và cuối cùng thấy mạng xã hội sử dụng mình. Nếu bạn cập nhật và đăng và tweet vì bạn cảm thấy mình được kỳ vọng thế.”

Theo Ryan, câu hỏi tu từ đang âm vang bây giờ, lan ra mọi thứ - kể cả các nhân vật truyện tranh được yêu thích nhất trên màn ảnh.

“DC đấu Marvel đã thành trận Oakland Raiders/Devenr Broncos, dù những phim này không thực sự đối đầu nhau cùng lúc,” Ryan nói. “Nhưng mọi người cổ vũ chúng như cổ vũ đội nhà vậy.”

Khi Suicide Squad đổ bộ rạp chiếu thì khắp trên mạng xã hội 'fan' DC hô hào đánh sập trang Rotten Tomatoes vì dám chấm điểm thấp bộ phim!

Kể cả đạo diễn David Ayer của Suicide Squad cũng bị lôi vào cuộc đối đầu: Sau khi một fan hét “(Từ bậy) Marvel!” tại buổi công chiếu bộ phim này hồi đầu tháng 8, Ayer lặp lại câu cảm thán trên sân khấu, dù sau đó tweet lời xin lỗi nhanh chóng: “Không hay. Tôn trọng các anh em ngành phim của tôi.”

Đó là một dạng chủ nghĩa bộ tộc – người ủng hộ Captain America: Civil War, người ủng hộ Batman v Superman – khiến Faraci, một người vốn hâm mộ cả hai công ty truyện tranh, lo lắng.

“Bạn có những đứa nhóc thật sự quan tâm đến các nhà điều hành và phòng vé theo cách tôi chưa bao giờ có,” ông nói. “Cảm giác như cuộc chiến Cola đã thành sự thật và ta đánh nhau từ bên doanh nghiệp được lựa chọn. Đoán xem? Tôi có thể thích Superman và Spider-Man như nhau.”

Những người hâm mộ chọn phe trong âm nhạc, chính trị, phim ảnh và truyền hình bản chất không xấu, Schmid nói. Vụ tranh cãi Ghostbusters chẳng hạn, quanh ý tưởng bản phim tái khởi động toàn nhân vật nữ chính của đạo diễn Paul Feig sẽ “hủy hoại” tuổi thơ của các cậu bé hâm mộ, “khiến một cuộc hội thoại lớn hơn diễn ra xung quanh vai trò phụ nữ trong phim siêu anh hùng và phim ảnh nói chung.

Người hâm mộ Ghostbusters cũ cảm thấy bị xúc phạm vì dàn diễn viên mới: Abby (Melissa McCarthy), Holtzmann (Kate McKinnon), Erin (Kristen Wiig) và Patty (Leslie Jones)

Khi bộ phim mở màn, Feig thừa nhận cả hai bên, tweet: “Đã là một hành trình đáng nhớ, các bạn. Những người ủng hộ, các bạn quá đỉnh. Những người căm ghét, tôi đã nghe rồi. Giờ mình vui vẻ đi. Ta cần thế.” Nhưng sự tiêu cực lên cực diểm ngay khi ngôi sao phim Leslie Jones bị ép rời Twitter tạm thời sau một loạt các tweet phân biệt chủng tộc.

Gần đây hơn, ngôi sao mới nổi Daisy Ridley từ Star Wars: The Force Awakens phải tháo chạy khỏi Instagram vì bị phản pháo sau một bài phản đối súng.

Trước khi có mạng xã hội, mọi người không có cơ hội đến gần “những người làm nên thứ ta yêu”, Anna Bennett nói, một tay bút văn hóa đại chúng cho BuzzFeed đã ngừng dùng Twitter vì bị quấy rồi sau một bài viết đưa ra những cách người hâm mộ có thể ủng hộ phim Ghostbusters mới.

“Tôi nghĩ ta đã ở thời điểm chuyện này xảy ra càng ngày càng nhiều hơn... và người da màu và đặc biệt phụ nữ da màu đang rút lui khi họ vòa vị trí rất nổi tiếng.”

Những người châm chọc (troll) là phần lớn của vũ trụ mạng xã hội, xóa ranh giới tuổi tác khi trở nên phổ biến hơn, theo Faraci. Một người 14 tuổi có thể cãi nhau với một người lớn trên mạng, và người lớn sẽ không hề biết điều đó vì trò chuyện với một ảnh đại diện hình trứng trống không trên Twitter.

Kanye West nhảy lên sân khấu sau khi Taylor Swift thắng giải Video hay nhất của nữ ca sĩ tại giải Video Âm nhạc MTV

Người lớn cũng không ngại vào cuộc. Sau khi Kardashian phát đoạn băng của Swift ngầm chấp thuận những lời nhạc xấu xí về cô trong Famous của West, Swift đáp trả việc bị gọi là dối trá, nói thêm cô “rất muốn được rời khỏi câu chuyện này, một chuyện mà cô chưa hề muốn tham gia, từ 2009” – năm West ngắt lời cô tại lễ trao giải Video Âm nhạc MTV.

“Nếu người nổi tiếng và chính trị gia – không còn mấy sự khác biệt ngày nay – liên tục đi theo con đường tiêu cực, nó sẽ trở thành mặt bằng chung, cách mọi thứ diễn ra, một cách hành xử được chấp nhận,” Kate Erbland, biên tập mảng phim cho Indiewire.com.

“Tôi không nghĩ con người đã tệ hơn. Mà khả năng ngay lập tức đi đến mặt tệ nhất của chúng ta đã dễ dàng hơn.”

Vậy nó có thể sửa chữa được không? Mọi người chỉ cần ôm nhau làm hòa chăng?

“Dần dà, mọi người sẽ chán việc này (rồi) nó sẽ không hay nữa, một thứ mọi người không tôn trọng trong thị trường ý tưởng và cảm xúc,” Thompson nói. “Nhưng tôi không nghĩ nó sẽ sớm xảy ra.”

Daisy Ridley từ Star Wars: The Force Awakens phải tháo chạy khỏi Instagram vì bị phản pháo sau một bài phản đối súng

Erbland đưa ra một quy trình ba bước để làm giãn đôi lông mày quần chúng: “Những phim hay hơn, những cuộc tranh luận hay hơn và có lẽ ít thời gian trên mạng xã hội hơn.”

Nhưng Faraci yên tâm là nếu mọi người nhận ra họ thực sự đang nói chuyện với người khác khi lên mạng xã hội, họ sẽ không quá đáng vậy.

“Chúng ta không chỉ nói với một ảnh đại diện hay một câu nói,” ông nói. “Chúng ta nói với một con người thật thức dậy sáng nay, ăn sáng, có thể gặp chuyện gì đó tệ, có thể gặp chuyện gì tốt, nhưng họ có cuộc sống thật bên ngoài ý kiến về Suicide Squad.”

Dịch: © Phương Hà @Quaivatdienanh.com
Nguồn: USA Today