Là một đạo diễn nổi tiếng với thể loại khoa học viễn tưởng, nhưng Ridley Scott lại có khá ít phim trong thể loại này. Ngoài Prometheus, ra mắt trong tuần này, ông mới chỉ làm hai phim khoa học viễn tưởng khác, Alien và Blade Runner. Cả hai phim đó đều cách đây 30 năm.
Nhưng cả hai phim trên đều được đánh giá là tuyệt tác trong thể loại phim khoa học viễn tưởng, vì thế sự trở lại của ông với
Prometheus
được cho là một cột mốc quan trọng. Đóng góp và sức ảnh hưởng của ông
trong thể loại này là không thể phủ nhận, và ông đáng được xếp cùng hàng
với các tên tuổi như Kubrick, Lucas, Spielberg và Cameron trong danh
sách các nhà làm phim có vai trò lớn tạo nên thể loại khoa học viễn
tưởng hiện đại.
Điều gì khiến phim của Ridley Scott trở nên đáng nhớ, hấp dẫn và mang tính tiên phong đến vậy?
Bạn chính là tương lai
Phi hành đoàn của tàu Nostromo những ngày hạnh phúc...
Phi hành đoàn của tàu Nostromo, tàu vũ trụ trong
Alien (1979)
không chỉ là những kẻ mọt sách biết bắn súng. Không, họ chỉ là bảy người
cố gắng kiếm tiền nuôi thân phải chạm trán với một đám người ngoài hành
tinh.
Phim của Scott diễn ra ngoài vũ trụ nhưng không vì thế mà
trở nên phi hiện thực. Ripley, Dallas, Deckard – cả Roy Batty – đều là
những con người bình dị muốn được sống. Khi phi hành đoàn Nostromo thức
dậy, điều đầu tiên họ làm là ăn, rồi cãi nhau về tiền bạc. Họ đi làm
(rồi lại cãi nhau nữa). Khi chúng ta gặp Deckard, anh đang ăn ìăn liền
và đi tìm việc. Nhưng như những người từng xem
Blade Runner sẽ biết, họ không quảng cáo việc giết người trên báo…
Nhưng
những nhân vật này dễ cho chúng ta đồng cảm. Họ không phải là anh hùng
với tiền đồ xán lạn hay sức mạnh siêu nhân. Họ là người thường bị ép vào
tình huống bất thường nhưng chúng ta hiểu được họ là ai và họ đang muốn
làm gì, vì họ rất giống chúng ta.
Yếu tố kinh dịAlien và
Blade Runner
không đơn thuần là phim khoa học viễn tưởng, mà là sự kết hợp của nhiều
thể loại. Việc kết hợp thể loại phim không phải là lạ vào hồi 1979 hay
1982, Ridley Scott có một kỹ năng kết hợp thể loại khác với khoa học
viễn tưởng mà đến giờ cũng không ai bì được.
Trong trường hợp này
Alien
nổi bật hơn cả: nó có những yếu tố ly kỳ, kỳ dị. Từng nhân vật một bị
giết trong khi những người sống sót không làm gì được để chống lại. Con
quái vật chiếm lấy cơ thể của một nhân vật và có thể tái sinh.
Trong
Blade Runner,
nhân vật Deckard của Harrison Ford là một người sống trong một thế giới
đen tối trong tương lai, đầy những ánh đèn neon, trời mưa và những
người xung quanh đều có mục tiêu mờ ám. Trong quá trình truy tìm một
rôbô chạy trốn, Deckard dần đem lòng yêu chính thứ mình đang truy đuổi.
Hình ảnh
Một cảnh trong Blade Runner
Sắc đẹp và phong cách tạo hình ảnh của Scott khiến phim của ông trở nên
nổi bật. Chúng ta có thể thấy ảnh hưởng của ông trong phim đương đại, từ
Number Six tới
Battlestar Galactica. Hình ảnh thiết kế rôbô của H. R. Giger trong
Alien trở thành xuất phát điểm của mọi sinh vật kỳ dị sau này. Còn thế giới hậu thảm họa, u ám, ẩm ướt của
Blade Runner giờ trở nên quá phổ biến.
Những
thế giới đầy cảm giác có hàng thế hệ con người sinh sống ở đó, được thể
hiện một cách chi tiết khiến bộ phim trở nên thật hơn và phần nào quyến
rũ hơn. Một ví dụ chính là không gian nhỏ hẹp của Nostromo khiến bạn có
cảm giác như đây là một nơi công sở không có đường ra mà bạn đang phải
chịu đựng ngày qua ngày.
Tất nhiên, Scott được nhiều người giúp
đỡ với việc thiết kế và tạo ra những hình ảnh này trên phim, từ những
người như Giger trong
Alien và Douglas Trumbull và Syd Mead trong
Blade Runner. Nhưng Scott, bản thân ông cũng là họa sĩ, cũng đã góp công vẽ lên giấy nhiều mẫu thiết kế đó.
Mang tính người hơn cả con người Phim
khoa học viễn tưởng của những năm 70 và 80 tạo ra những nhân vật phản
diện và chính diện khá rõ ràng – không ai có thể không rõ Vader, Khan và
E.T. thuộc phe nào. Ngược lại, phim của Scott đều khiến người xem lại
tự đặt câu hỏi và tự đánh giá nhân vật cho chính mình.
Giờ xem lại
Alien,
bạn có thể thấy Ripley là một nhân vật cực kỳ không quan trọng trong
phần đầu của phim và có vẻ Captain Dallas (trước khi chết) sẽ là nhân
vật anh hùng chính. Còn Deckard thì sao? Anh dành phần lớn thời gian
trong phim yêu thương rôbô mà anh phải hủy diệt, rồi được rôbô đó cứu
sống khi một rôbô khác suýt giết anh, bắn lén một người phụ nữ, rồi nhân
vật “phản diện” cuối cùng cũng suýt giết anh nhưng cuối cùng để anh
sống khi chính hắn cũng chết… nhưng chẳng phải Deckard là anh hùng trong
phim sao?
Scott thường lật ngược những kỳ vọng của khán giả đối
với nhân vật, biến phản diện thành chính diện và ngược lại. Đúng, những
con rôbô đó thật khinh khủng… đúng không? Những sinh vật trong
Alien là
các sinh vật của tự nhiên, không thể được đánh giá bằng đạo đức con
người. Nhân vật của Scott có một chiều sâu khác với sự nông cạn được
thấy trong nhiều phim Hollywood và thách thưc người xem phải bước ra
khỏi những định kiến của mình và tự quyết định.
Một cảnh trong phim Prometheus
Câu hỏi hiện giờ là tại sao Scott mất nhiều thời gian đến vậy để trở về
với khoa học viễn tưởng? Như Tyrell nói với Roy Batty, "Ánh đèn chiếu
sáng lần thứ hai chỉ chiếu sáng được trong nửa thời gian”. Hai phim khoa
học viễn tưởng đầu tiên của Ridley Scott đã tỏa sáng khắp nơi. Giờ
Prometheus đã ra rạp, liệu Scott có thể tạo được tiếng vang với sự trở lại này và vượt qua hai tác phẩm trước không?
Dịch: © Xuân Hiền @Quaivatdienanh.com
Nguồn: IGN
Hãy chia sẻ ý kiến của bạn về bài viết này trên
Facebook của chúng tôi