• John Wick: Chapter 4 và sự lên ngôi không hề run rẩy của ngôi sao hành động 'bô lão'

• Liam Neeson buộc những nam diễn viên lớn tuổi khác phải tập luyện

• Điểm tên những 'bô lão' hành động vẫn còn phong độ ở Hollywood

• [Bình luận phim] Non-Stop: Liam Neeson tiếp tục tấn công bất ngờ

• Kevin Costner trở lại được rồi sao?

• 3 Days to Kill: Kevin Costner trở lại vị thế ngôi sao

• Lý giải phòng vé Bắc Mỹ 27-29/1: Liam Neeson vẫn là người hùng hành động

Liam Neeson

Thời xửa thời xưa, khi một người đàn ông vừa mừng sinh nhật thứ 50 được yêu cầu thực hiện những chiến công táo bạo của chủ nghĩa anh hùng cơ bắp trong những tình huống ngoài tầm kiểm soát — một Mel Gibson tóc bờm mắt to, chẳng hạn — nếu anh ta trả lời là "đã quá già cho ba cái chuyện tào lao đó" thì cũng có lý.

Giờ không thế nữa.

Ngày nay xem ra dường như không ai ở Hollywood là quá già không làm ngôi sao hành động được. Khi Lethal Weapon ra mắt ngày 6/3/1987, Danny Glover, người đóng vai tay cớm có tuổi Roger Murtaugh, chỉ mới 40. Trong thị trường hôm nay anh ta sẽ được xem là trẻ ranh.

Giới phê bình đã nhận xét về sự lên ngôi của Phim lão làng hành động: "súng ống thoi đấm với những ngôi sao tuổi ngũ tuần và lục tuần." Như từ lâu rồi những phim này không còn là gì kỳ cục nữa. Những phim đó thường có những diễn viên lớn tuổi đã dành toàn bộ sự nghiệp của mình để bắn chết kẻ xấu và làm nổ tung các thứ: Bruce Willis trong A Good Day to Die Hard; Sylvester Stallone (67), Jean-Claude Van Damme (53), Arnold Schwarzenegger (66) và toàn bộ dàn diễn viên còn lại của The Expendables. Có nhiều nếp nhăn hơn, chắc chắn rồi. Và nhiều Botox hơn. Và đùa cợt về chứng đau khớp nhiều hơn. Nhưng Willis đóng A Good Day to Die Hard ở tuổi 58 chẳng khác gì với, ví dụ, Clint Eastwood đóng In the Line of Fire ở tuổi 63 hồi năm 1993. Sao hành động có tuổi. Tuổi tác không bao giờ ngăn cản được họ làm ngôi sao hành động.

Clint Eastwood trong vai đặc vụ bảo vệ tổng thống Frank Horrigan
trong bộ phim năm 1993 In the Line of Fire

Nhưng mấy năm qua đã có chuyện thay đổi ở Hollywood. Giờ đây những diễn viên nào không là ngôi sao hành động hồi còn trẻ đột nhiên biến thể thành ngôi sao hành động ở tuổi trung niên. Xu hướng này đã bắt đầu từ năm 2008 với Taken, một phim hành động ly kỳ của Luc Besson-Pierre Morel do Liam Neeson đóng vai một cựu đặc vụ CIA tìm kiếm đứa con gái bị bắt cóc. Phim nhận được những bình luận trái chiều nhưng đã gây bất ngờ cho các nhà điều hành hãng phim khi thu hoạch 227 triệu đôla toàn cầu — gấp 10 lần kinh phí làm phim. Taken 2 tiếp nối vào năm 2012; Taken 3 đã được công bố hồi đầu tháng 2/2014.

Sự nghiệp của Neeson đã biến đổi. Hồi trẻ, anh nổi tiếng với những diễn xuất danh giá trong các phim chính kịch tầm Oscar như Schindler's List, Kinsey, và Michael Collins. Nhưng bất thần một phim loại B đột ngột làm bật ra nhân vật hành động của Neeson ở tuổi lục tuần. Unknown. Hay The Grey. Hay Run All Night năm tới. Thể loại này thậm chí còn có hẳn tên gọi: Neesploitation.*

Đến giờ, Neeson vẫn là ông vua chuyển đổi sang phim hành động tuổi trung niên. Nhưng nhiều kép chính thuần chủng khác gần đây đã bắt đầu bám sát gót Neeson: Sean Penn trong The Gunman; Denzel Washington trong Book of Eli, Unstoppable, và Safe House; Clive Owen và Morgan Freeman trong The Last Knights. Dầu vậy, tuần rồi, Neeson đối mặt với thử thách lớn nhất khi Non-Stop (bộ phim ly kỳ trong đó một mật vụ hàng không Neeson buồn bã, rượu chè trên một chiếc máy bay bị không tặc mà anh tìm cách giải cứu), đối đầu với 3 Days to Kill / 3 ngày đổi mạng (phim ly kỳ với ông bố-gián điệp thường xuyên đi vắng Kevin Costner nối lại tình cảm với cô con gái tuổi mới lớn trong lúc hạ một tay vũ trang người Đức).

Kevin Costner trong 3 Days to Kill

Tại sao các diễn viên chính kịch có tuổi đột nhiên lũ lượt đổ bộ vào phim hành động? Tại sao Hollywood lại háo hức sản xuất ồ ạt phim 'Neesploitation' (có hoặc không có Neeson)? Tác giả bài viết này có lý thuyết riêng về điều đó, nhưng quyết định đi đến cùng sự việc nên đã hỏi ý kiến một chuyên gia. Chuyên gia, thực sự. Đó là lý do người viết gọi điện thoại cho Joel Silver.

Tiền, vậy đó, là trách nhiệm của nhà sản xuất cho tất cả những phim đề cập ở trên. Lethal Weapon. The Gunman. The Book of Eli. Unknown. Thậm chí Non-Stop. Nói đến phim hành động, Silver biết rõ điều anh nói.

Cái cảm giác nhận được từ cuộc nói chuyện với Silver là những phim hành động kiểu Neesification nhằm thỏa mãn khán giả. Chính xác hơn là nhiều khán giả. Như mới hồi thập niên 1990, người xem phim thường nhất trí đối với việc họ thích xem cái gì: một số ngôi sao nào đó, một số thể loại nào đó, một số công thức nào đó. Nhưng Internet căn bản đã giết chết sự độc canh. Ngày nay, mọi người đều là một nhóm dân số; mọi thứ đều là ngách. Thế nên các hãng phim không thể chỉ dựa vào lượng khán giả đại trà y như trước. "Lâu lắm rồi, khán giả nam trẻ chi phối phim hành động," Silver giải thích. "Còn bây giờ họ tìm ra vô khối trò tiêu khiển khác. Tôi có con trai 12 tuổi. Thằng nhóc khoái chơi game hơn là đi xem phim."

Sylvester Stallone (trái) trong The Expendables 2

Kiểu phân mảnh này buộc Hollywood canh tác hai thị trường phim hành động nhỏ hơn — một bên là khán giả nam trẻ, một bên là khán giả nam lớn tuổi — từng là một thị trường phim hành động lớn trước kia. Khán giả nam trẻ sinh sau thời kỳ độc canh thoái trào không có cùng mối gắn bó với cá nhân minh tinh điện ảnh như cha anh họ, đó là lý do vì sao không có ngôi sao hành động Lớn Thế hệ Kế tiếp — Taylor Kitsch, Henry Cavill, Chris Pine, Chris Hemsworth, Chris Evans, v.v.. — tự họ thực sự đã trở thành những sức hút phòng vé lỗi thời. (Hỏi: Lần gần đây nhất bạn nghe có người nói, "Cậu phải xem phim mới của Chris Pine đó nghe" là khi nào? Đáp: Chưa bao giờ.) Thay vì vậy, Hollywood sử dụng những người hùng hành động thời hậu-độc canh hầu như có thể hoán đổi nhau — khi những tiểu minh tinh này lọt vào "một phim siêu người hùng, phim khởi động phim chuỗi, hoặc bom tấn giả tưởng mà ý tưởng và thương hiệu quan trọng hơn nam chính" vì đối với khán giả trẻ ý tưởng và thương hiệu nặng ký hơn tên tuổi. Siêu Nhân đặt các cậu 18 tuổi vào ghế ngồi ở rạp. Chứ không phải Henry Cavill làm điều đó.

Những khán giả xem phim trưởng thành hơn thì khác; họ vẫn gắn bó với một số ngôi sao nhất định của thời kỳ độc canh. "Tôi đã làm việc với Denzel Washington, Sean Penn, và Liam Neeson về phim hành động," Silver nói. "Thực tế là khán giả nam lớn tuổi hơn thích xem mấy tay này trên màn bạc. Họ muốn thấy những ngôi sao đã thành danh, có tiếng tốt đảm nhận những vai diễn có định hướng hành động nhiều hơn một chút." Và thế là, Hollywood đảo chiều cỗ máy thể loại phim hành động để thỏa mãn những ngôi sao có tuổi này — và người xem ủng hộ họ.

Sean Penn trong một cảnh quay The Gunman, phim sẽ ra rạp trong năm 2014

Quy tắc rất đơn giản.

Thứ nhất, một người hùng hành động kiểu Neeson phải truyền đạt vẻ ngoài có chiều sâu khó tả, giúp khán giả trưởng thành hơn nhận diện. "Phần lớn thời lượng Non-Stop tập trung vào gương mặt của Liam, và để làm vậy bạn muốn một diễn viên có thể truyền đạt điều anh ta cần truyền đạt," Silver nói với người viết. "Rằng anh là một nhân vật đầy vấn đề. Rằng anh có rắc rối. Tức là, phim bắt đầu với một gã ủ ê, trầm cảm ngồi trong xe nốc tì tì. Khán giả thấy gã thông minh. Khán giả thấy gã cố gắng nghĩ cách giải quyết. Và họ ủng hộ gã."

Nói cách khác, nếu bạn trông không giống thằng trẻ ranh thì dễ có vẻ đáng tin hơn?

"Đúng."

Thứ hai, khán giả trưởng thành hơn đã trở nên quen với phim truyền hình u ám đầy nút thắt và khúc ngoặt, mà về nhiều phương diện đã thay thế việc đi xem phim đối với lứa tuổi 30, 40, và 50. Vậy nên đừng đối xử với họ như những kẻ ngốc. "Chúng tôi đã nghe rất nhiều trong nghiên cứu của chúng tôi là có thể đoán trước trái ngược với không thể đoán trước," Silver giải thích. "Bạn có thể xem những phim truyền hình như House of Cards hay The Walking Dead mà không biết phim sẽ phát triển thế nào. Và rất nhiều phim hành động dành cho khán giả trẻ thường dễ đoán. Bạn biết chuyện gì sẽ xảy ra. Khán giả chán ngấy chuyện đó rồi."

Cuối cùng, kết hợp mọi thứ. "Có một ngạn ngữ cổ ở Hollywood về diễn viên nội cảnh và diễn viên ngoại cảnh,"** Silver nói tiếp. "Cary Grant là diễn viên nội cảnh vĩ đại nhất mọi thời, nghĩa là anh diễn trong nhà. Cảnh trong nhà trên thảm. Những diễn viên khác như John Wayne hay Gary Cooper, là diễn viên ngoại cảnh — đóng những vai ở ngoài trời, bụi bặm, trên lưng ngựa, mang súng. Nhưng với một số diễn viên có tuổi hơn như, Robert Downey, Jr., bạn có thể làm được cả hai. Sherlock Holmes là phim trong nhà với rất nhiều hành động."

Robert Downey, Jr. trong phim Sherlock Holmes: A Game of Shadow

Trong những năm sắp tới, phim hành động 'Neesification' có khả năng sẽ tiếp tục. Thực ra, tác giả dám cá là loại phim này sẽ nổi bật. Suy cho cùng, người trẻ không đổ xô đến rạp như họ từng có thời làm thế. Và những ngôi sao thời độc canh cuối cùng đâu có trẻ đi được.

Hôm tham dự buổi chiếu trước của 3 Days to Kill, ngay trước khi phim bắt đầu, một phụ nữ độ ngũ tuần đến ngồi cạnh người viết. Cô ta hỏi người viết có phải là nhà báo không. Người viết đáp vâng. Cô ta có vẻ như muốn thú nhận chuyện gì. Cuối cùng cô ta nói: "Chuyện là vầy. Tôi đã đến cái tuổi chẳng biết mấy cái tên trên poster phim nữa." Cô dừng lại lúc đèn tắt. "Thế nên tôi rất hào hứng được thấy mấy từ 'Kevin Costner' ở đó," cô bảo. "Rốt cuộc — tôi cũng nhận ra được một cái tên!"



* Là cách ghép tên Neeson và từ "exploitation", hiểu sát nghĩa là phim khai thác diễn viên Liam Neeson.
**nguyên văn: dust actors and rug actors.

Hãy chia sẻ ý kiến của bạn về bài viết này trên Facebook của chúng tôi